Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

POSTANOWIENIE

Dnia 27 listopada 2018 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie, Wydział VIII Gospodarczy,

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Woźniak

Sędziowie: SO Anna Budzyńska

SR del. Rafał Lila (sprawozdawca)

po rozpoznaniu 27 listopada 2018 roku w S.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) (...) spółki akcyjnej w W.

przeciwko E. S.

o zapłatę

na skutek zażalenia powódki na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z 27 marca 2018 roku, sygn. akt X GNc 2493/09,

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSO Anna Budzyńska SSO Agnieszka Woźniak SSR del. Rafał Lila

UZASADNIENIE

Postanowieniem z 27 marca 2018 r. (sygn. akt X GNc 2493/09) Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, na podstawie art. 359 § 1 k.p.c., uchylił postanowienie z dnia 25 lutego 2010 r. o nadaniu klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty referendarza sądowego w Sądzie Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie z 23 października 2009 r. W uzasadnieniu wyjaśnił, że 23 października 2009 r. referendarz sądowy wydał nakaz zapłaty, który został doręczony pozwanemu na adres: (...), P.. Zarządzeniem z 22 lutego 2010 r. stwierdzono prawomocność nakazu zapłaty, a postanowieniem z 25 lutego 2010 r. nakazowi nadano klauzulę wykonalności z urzędu na podstawie ówcześnie obowiązującego art. 782 § 2 k.p.c. Tymczasem 29 grudnia 2017 r. pozwany wniósł sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty podnosząc, że w chwili wydania nakazu zapłaty nie mieszkał pod powyższym adresem, lecz zamieszkiwał za granicą.

Postanowieniem z 15 marca 2018 r. Sąd pierwszej instancji uchylił zarządzenie z 22 lutego 2010 r. o stwierdzeniu prawomocności nakazu zapłat.

Powyższe postanowienie zaskarżyła w całości powódka, która zażądała jego uchylenia i zasądzenia kosztów procesu oraz rozpoznania, w trybie art. 380 k.p.c., postanowienia Sądu pierwszej instancji z 15 marca 2018 r. w przedmiocie uchylenia prawomocności nakazu zapłaty i uchylenie tego postanowienia. Zaskarżonemu postanowieniu powódka zarzuciła naruszenie przepisów postępowania:

-

art. 358 k.p.c., art. 363 § 1 k.p.c. oraz art. 365 § 1 k.p.c. poprzez ich pominięcie i prowadzenie postępowania w sprawie prawomocnie zakończonej;

-

art. 795 § 1 k.p.c. poprzez pominięcie ustanowionego w nim trybu zaskarżenia orzeczenia w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności;

-

art. 359 k.p.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie.

W uzasadnieniu wywodziła, że pozwany nie podważył postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności w drodze zażalenia na podstawie art. 795 § 1 k.p.c. i uchylenie tego postanowienia na podstawie art. 359 § 1 k.p.c. nie było prawidłowe.

W odpowiedzi na zażalenie pozwany wniósł o odrzucenie zażalenia, ewentualnie jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów procesu. Wyjaśnił, że zażalenie na postanowienie wydane 15 marca 2018 r. zostało wniesione przez powódkę z przekroczeniem tygodniowego terminu i powinno podlegać odrzuceniu. Odnośnie do zarzucanego naruszenia przepisów postępowania wyjaśnił, że nadanie klauzuli wykonalności nie było prawidłowe, bowiem nakaz zapłaty nie był prawomocny i nie można było mu nadać klauzuli wykonalności (art. 777 k.p.c.).

Sąd zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Odnosząc się do kwestii dopuszczalności rozpoznawanego zażalenia należy zwięźle wyjaśnić, że było ono dopuszczalne. Na uwagę zasługuje, że zaskarżeniu podlega postanowienie Sądu pierwszej instancji z 27 marca 2018 r., doręczone stronie powodowej 16 kwietnia 2018 r. Zażalenie zostało wniesione 23 kwietnia 2018 r., a zatem z zachowaniem tygodniowego terminu (art. 394 § 2 k.p.c.). Powódka nie wniosła zażalenia zatem, jak wydaje się sugerować strona pozwana, na postanowienie wydane 15 marca 2018 r. w przedmiocie uchylenia zarządzenia o stwierdzeniu prawomocności. Z osnowy rozpoznawanego zażalenie jednoznacznie wynika, że powódka wniosła o zbadanie prawidłowości tej czynności procesowej w trybie art. 380 k.p.c. Taki wniosek powódki był słuszny, bowiem na zarządzenie w przedmiocie stwierdzenia prawomocności, którego nie można mylić z postanowieniem o stwierdzeniu prawomocności w trybie art. 364 k.p.c., nie jest objęty zakresem art. 394 § 1 pkt 4 ² k.p.c., a zatem nie jest to zarządzenie zaskarżalne i podlega weryfikacji właśnie w trybie art. 380 k.p.c.

Zgodzić należy się przy tym ze stanowiskiem powoda, że zaskarżone postanowienie (wydane w trybie art. 359 § 1 k.p.c. wobec orzeczenie wydanego na podstawie art. 782 § 2 k.p.c. w brzmieniu relewantnym dla wydania uchylonego postanowienia) podlegało zaskarżeniu w drodze zażalenia. Uchylenie klauzuli wykonalności nadanej z urzędu nakazowi zapłaty w postępowaniu upominawczym na skutek uznania prawidłowego wniesienia sprzeciwu (wobec nieprawidłowości doręczenia nakazu zapłaty) można zakwalifikować jako swoiste orzeczenie kasatoryjne, które podlega zaskarżeniu zażaleniem ( postanowienie SN z 20 lutego 2013 r., sygn. akt I CZ 22/13).

Odnosząc się do meritum sprawy należy stwierdzić, że słuszne jest zapatrywanie pozwanego, iż uchylenie postanowienia o nadaniu z urzędu klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty (art. 782 § 2 k.p.c. w uprzednim brzmieniu) może podlegać uchyleniu w trybie art. 359 § 1 k.p.c. (wskazywany przez powoda art. 358 k.p.c. nie stoi na przeszkodzie, aby postanowienie uchylić w trybie art. 359 § 1 k.p.c.). Postanowienie to nie jest orzeczeniem kończącym sprawę, bowiem nie rozstrzyga o przedmiocie sporu, lecz jest wydawane na skutek stwierdzenia, że orzeczenie kończące – w tym przypadku nakaz zapłaty – jest prawomocne. Przyjąć należy, że tego rodzaju postanowienie może zostać wydane, bez konieczności złożenia zażalenia (art. 795 § 1 k.p.c.) na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności.

Kognicja sądu w tym zakresie ogranicza się do badania, czy w świetle okoliczności sprawy orzeczenie, któremu nadaje się klauzulę wykonalności, jest prawomocne (art. 777 § 1 pkt 1 ¹ k.p.c.). Od nakazu zapłaty z 23 października 2009 r. pozwanemu przysługiwał sprzeciw, który pozwany mógł wnieść w terminie 2 tygodni od jego doręczenia (art. 502 § 1 k.p.c.). Dopiero jego prawidłowe doręczenie oraz brak wniesienia sprzeciwu powoduje prawomocność nakazu zapłaty, a prawomocność następuje ex lege, gdy stronie nie przysługuje środek zaskarżenia (art. 363 § 1 k.p.c.).

W przedmiotowej sprawie odpis nakazu zapłaty nie został pozwanemu doręczony faktycznie, ale uznano go za doręczony w trybie przyjęcia tzw. fikcji doręczenia po dwukrotnym awizowaniu przesyłki (art. 139 k.p.c.). Pozwany wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty 29 grudnia 2017 r. i wyjaśnił, że odpis nakazu zapłaty nie został mu doręczony, bowiem wówczas już nie mieszkał w Polsce pod adresem, na który odpis został wysłany, ani w ogóle nie zamieszkiwał w Polsce, nie pozostawał również w kraju zameldowany. Tych okoliczności, jak wynika z rozpoznawanego zażalenia, powódka nie kwestionuje, a brak jest podstaw do uznania, że Sąd pierwszej instancji przyjął wyjaśnienia pozwanego w tym zakresie za prawdziwe w sposób nieuzasadniony. Przedstawione wyjaśnienia i dowody potwierdzały twierdzenia pozwanego, że doręczenie z zastosowaniem fikcji doręczenia nie mogło być w niniejszej sprawie przyjęte. Brak doręczenia pozwanemu nakazu zapłaty skutkował oceną, że termin na wniesienie sprzeciwu od nakazu zapłaty nie rozpoczął biegu. Skoro tak, to nakaz zapłaty nie uprawomocnił się i w świetle art. 777 § 1 pkt 1 ¹ k.p.c. nie było podstaw do nadania mu klauzuli wykonalności.

Mając powyższe na uwadze nie sposób podzielić zgłoszonych przez powoda zarzutów naruszenia przepisów postępowania, zwłaszcza art. 365 k.p.c., bowiem nakaz zapłaty wydany w sprawie nie stał się prawomocny, a przepis ten, statuujący związanie prawomocnym rozstrzygnięciem, dotyczy prawomocności ex lege. Jak wyjaśniono powyżej, w niniejszej sprawie do prawomocności nakazu zapłaty nie doszło, a postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności mogło po takiej ocenie podlegać uchyleniu w trybie art. 359 § 1 k.p.c.

Mając powyższe na względzie należało stwierdzić, że zgłaszane przez powoda zarzuty nie mogły wywrzeć zamierzonego skutku, a zaskarżone postanowienie było prawidłowe. W konsekwencji zażalenie należało oddalić na podstawie art. 385 w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

SSO Anna Budzyńska SSO Agnieszka Woźniak SSR del. Rafał Lila

Sygn. akt VIII Gz 273/18

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

- (...)

- (...)

3.  (...)

(...)

KARTA KWALIFIKACYJNA ORZECZENIA

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)

………………………………………………………………………………