Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

POSTANOWIENIE

Dnia 4 kwietnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie, Wydział VIII Gospodarczy,

w składzie:

Przewodniczący: SSO Anna Budzyńska

Sędziowie: SO Piotr Sałamaj

SR del. Rafał Lila (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2017 r. w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa P. C.

przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w S.

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanej na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie, Wydział X Gospodarczy, z dnia 22 listopada 2016 r., sygn. akt X GC 384/14, w przedmiocie wynagrodzenia biegłego sądowego

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSO Piotr Sałamaj

SSO Anna Budzyńska

SSR del. Rafał Lila

UZASADNIENIE

W toczącym się między stronami procesie przed Sądem Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie, Wydział X Gospodarczy pod sygn. akt X GC 384/14, na podstawie postanowienia z dnia 3 marca 2016 r. został dopuszczony i przeprowadzony dowód z pisemnej opinii biegłego sądowego M. D. w celu ustalenia jakości folii termokurczliwej użytej przez nadawcę do opakowania towaru w postaci 720 rolek papy.

Biegły złożył opinię w dniu 6 października 2016 r. i jednocześnie przedłożył rachunek nr (...) wraz z kartą pracy z dnia 7 października 2016 r. Za sporządzenie opinii domagał się tytułem wynagrodzenia 7.656,80 zł zgodnie z kartą pracy. Żądał również zwrotu kosztów przejazdu na trasie M.–Ł. w kwocie 120,35 zł oraz kosztów druku i oprawy opinii w wysokości 254,95 zł. W karcie pracy biegły wskazał, że zapoznanie się z treścią akt sprawy zajęło mu 6 godzin, odbiór kaptura foliowego z firmy (...) – 2 godziny, przygotowanie próbek i pomiar grubości – 16 godzin, przygotowanie próbek do prób rozdzierania i pomiar grubości – 24 godziny, wyznaczenie wytrzymałości na rozciąganie i wytrzymałości na rozdarcie – 22 godziny oraz analiza danych pomiarowych i przygotowanie opinii – 100 godzin, co łącznie dało 170 godzin pracy biegłego.

Postanowieniem z dnia 22 listopada 2016 r. Sąd Rejonowy przyznał M. D. kwotę 8.023 zł tytułem wynagrodzenia za opracowanie opinii z dnia 30 września 2016 r.

W uzasadnieniu wskazał, że podstawę prawną rozstrzygnięcia stanowią przepisy art. 288 k.p.c., art. 89 u.k.s.c., § 2 oraz § 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 roku w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 518) w zw. z art. 5 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 23 grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 2030) oraz art. 9 ust. 1 pkt 2 ppkt a ustawy budżetowej na rok 2016 z dnia z dnia 25 lutego 2016 roku (Dz. U. z 2016 r. poz. 278).

Następnie wyjaśnił, iż biegły posiada stopień naukowy doktora, wobec czego należna mu stawka wynagrodzenia wynosi 2,55% kwoty bazowej, czyli 45,04 zł (1.766,46 zł x 2,55%).

Odnośnie czasu pracy ujętego w karcie pracy wskazał, że określona liczba 170 godzin jest uzasadniona i potrzebna dla sporządzenia opinii. Zwrócił uwagę, że biegły powołany został na okoliczność ustalenia jakości folii termokurczliwej użytej przez nadawcę do opakowania towaru w postaci łącznie 720 rolek papy, w szczególności możliwości zmiany właściwości folii pod wpływem działania temperatury, w tym możliwości jej rozluźnienia. Dowód miał zostać przeprowadzony w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy oraz oględziny. (...) do badań stanowiły kaptury foliowe wykorzystane w firmie (...). P., J. (...) spółce jawnej z siedzibą w Ł. do opakowania rolek papy na paletach. Biegły przyjął zakres badań obejmujący: pomiar gęstości, ocenę wytrzymałości na rozciąganie w temperaturze otoczenia oraz ocenę wytrzymałości na rozdzieranie w temperaturze otoczenia. M. D. wskazał, że badania te dotyczyły porównania właściwości kapturów foliowych w stanie przed i po procesie obkurczania. Po przeprowadzeniu badań dokonał ich analizy oraz oceny.

Sąd wyjaśnił, że opinia biegłego zawierała łącznie 185 stron, na których biegły wskazał cel opracowania opinii, podstawę jej przygotowania, materiały do badań, zakres zrealizowanych badań, pomiary wraz z ich analizami i ocenami oraz podsumowanie. Opinia zawierała również liczne tabele dotyczące dokonanych pomiarów i ich analiz.

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd I instancji przyjął, że uzasadnionym było poświęcenie przez biegłego 6 godzin na zapoznanie się z aktami sprawy, 2 godzin na odbiór kaptura foliowego z firmy (...) (co stanowiło czynność konieczną do sporządzenia opinii). Sąd uznał również za uzasadniony czas poświęcony na przygotowanie próbek w zakresie pomiaru grubości – 16 godzin, a także w zakresie prób rozdzierania i pomiaru grubości – 24 godziny. Do celów wykonania powyższej opinii koniecznym było również wyznaczenie przez biegłego wytrzymałości na rozciąganie oraz rozdarcie, na co zgodnie z kartą pracy biegły przeznaczył 22 godziny.

Powyższe czynności były w istocie czynnościami przygotowawczymi do sporządzenia właściwej opinii, stanowiły bowiem materiał do analizy danych pomiarowych i przygotowania opinii. W przekonaniu Sądu za uzasadnione uznać należało 100 godzin przeznaczonych na dokonanie analizy danych i przygotowanie opinii, biorąc pod uwagę zakres przeprowadzonych badań i obszerność sporządzonej opinii. Zdaniem Sądu Rejonowego dane pomiarowe musiały został poddane przez biegłego gruntownej analizie, następnie zaś analiza ta musiała zostać ujęta w ramy pisemnego opracowania, na które składają się liczne wzory oraz tabele.

Ponadto Sąd Rejonowy uznał za niezbędne do wydania opinii pozostałe ujęte w rachunku koszty, tj. 120,35 zł wydatkowana tytułem zwrotu kosztów przejazdu oraz 254,95 zł kosztów druku i oprawy opinii.

Powyższe postanowienie w całości zaskarżyła zażaleniem strona pozwana, domagając się jego zmiany poprzez obniżenie kwoty wynagrodzenia biegłego do kwoty odpowiadającej wynagrodzeniu za faktycznie wykonaną pracę, ewentualnie żądała uchylenia postanowienia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Jednocześnie wniosła o zasądzenie od powoda kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 89 ust. 1 i 2 u.k.s.c., poprzez przyznanie biegłemu wynagrodzenia w zawyżonej wysokości, nieadekwatnej do wykonanej pracy oraz poniesionych kosztów, a także uznanie, że nakład pracy biegłego uzasadniał przyznanie mu wynagrodzenie w zawyżonej wysokości, podczas gdy dużą część opinii zajmują tabele, wykresy etc., które nie rozstrzygają sprawy i niepotrzebnie zwiększają objętość opinii.

W uzasadnieniu pozwana rozwinęła sformułowany zarzut. Sprecyzowała, że jej zdaniem niewspółmierna do pracy biegłego była ilość 100 godzin na sporządzenie opinii.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie okazało się bezzasadne.

Zgodnie z art. 288 k.p.c. biegły ma prawo żądać wynagrodzenia za stawiennictwo do sądu i wykonaną pracę, a nadto stosownie do przepisu art. 89 ust. 1 u.k.s.c. biegłemu powołanemu przez sąd przysługuje wynagrodzenie za wykonaną pracę oraz zwrot poniesionych przez niego wydatków niezbędnych dla wydania opinii. Wysokość wynagrodzenia biegłego za wykonaną pracę ustala się, uwzględniając wymagane kwalifikacje, potrzebny do wydania opinii czas i nakład pracy, a wysokość wydatków, na podstawie złożonego rachunku. Istotnym jest również, że wynagrodzenie biegłych oblicza się według stawki wynagrodzenia za godzinę pracy albo według taryfy zryczałtowanej określonej dla poszczególnych kategorii biegłych ze względu na dziedzinę, w której są oni specjalistami. Podstawę obliczenia stawki wynagrodzenia za godzinę pracy i taryfy zryczałtowanej stanowi ułamek kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, której wysokość określa ustawa budżetowa. Koszty przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego sądowego w cywilnym postępowaniu sądowym obejmują:

1.  wynagrodzenie za wykonaną pracę,

2.  wydatki niezbędne dla wydania opinii,

3.  zwrot kosztów podróży, kosztów noclegu oraz utrzymania w miejscu wykonywania czynności sądowej (art. 90 u.k.s.c. w zw. z art. 85 u.k.s.c).

Z przedłożonego przez M. D. rachunku nr (...) (k. 1023) oraz karty pracy (k. 1024) wynika, że podstawą obliczenia wynagrodzenia było przyjęcie stawki godzinowej wynagrodzenia w kwocie 45,04 zł oraz ilości pracy w wymiarze 170 godz. Nadto biegły wykazał poniesione koszty za przejazd w kwocie 120,35 zł oraz za druk i oprawienie opinii w kwocie 254,95 zł. W związku z tym wniósł o przyznanie mu wynagrodzenia w kwocie 8.032,10 zł, co zostało uwzględnione w zaskarżonym postanowieniu.

Jak wynika z uzasadnienia zażalenia strony pozwanej nie jest przez nią kwestionowana ani stawka wynagrodzenia biegłego, ani inne pozycje ujęte w karcie pracy, lecz tylko poz. 6 „Analiza danych pomiarowych przygotowanie opinii”. Czynności te zajęły – zgodnie z treścią karty pracy – 100 godzin, a wykonywane były w okresie 7 – 30 września 2016 r. (k. 1024).

Zdaniem Sądu Okręgowego, jeżeli nie istnieją ogólnie obowiązujące normy czasu wykonania danej czynności, kwestionowanie czasu pracy biegłego sądowego na tej podstawie, że czynność wymagała mniej czasu niż wskazał, może być skuteczne tylko wtedy, gdy podany czas jest jaskrawo wygórowany. Oceny takiej należy dokonać opierając się na zwykłym doświadczeniu życiowym, które prowadzić powinno do wniosku, że biegły niewątpliwie zużył znacznie mniej czasu, niż podaje ( por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 20 lutego 2015 r. sygn. akt I ACz 54/15, L. ).

Po analizie akt postępowania zauważyć należy, iż M. D. sporządził, korzystając z komputera, opinię liczącą łącznie 185 stron. Znaczną jej część zajmują tabele, wykresy oraz obliczenia. zaś podsumowanie zajmuje niespełna stronę (strona 178 opinii – k. 1009). Opinia zawiera spis treści oraz spis tabel.

Odnosząc się do konkretnych zarzutów strony pozwanej zauważyć należy, że zawartość opinii w znacznej części stanowi opracowanie badań wykonanych przez biegłego. Po pierwsze, zdjęcia wykorzystane w opinii (strony 5, 6, 12, 13, 15 opinii – k. 836-7, 843-4, 846) zostały wykonane przez biegłego, co wynika z ich opisu (np. „paleta, z której pobrano kaptur po procesie obkurczania”). Również przedstawione tabele i wykresy zasadniczo są wynikiem własnej pracy biegłego, bowiem obrazują przeprowadzone przez niego badania pobranych próbek i w sposób graficzny prezentują poczynione ustalenia. Jedynie niewielka część schematów, wzorów i innych elementów nie jest efektem własnej pracy M. D., co wynika z treści opinii. Zauważyć należy, że wszelkie zaczerpnięte z innych źródeł treści biegły oznaczył, podając źródło (np. strona 7 opinii – k. 838, na której Rys. 4 został opatrzony przypisem nr 5, w którym wskazano źródło, z którego pochodzi powielony schemat). Z powyższego wynika, że praca biegłego nie ograniczała się jedynie do zaczerpnięcia odpowiednich wykresów i innych elementów opinii z zewnętrznych źródeł, lecz wymagała samodzielnego wprowadzenia danych, stworzenia tabeli i wykresów, a także umieszczenia w edytorze tekstu oraz opracowania (odpowiedniego omówienia). Wybór metody prezentacji poczynionych ustaleń, w szczególności intencja czytelnego, usystematyzowanego ich przedstawienia, przy wykorzystaniu tabel i zestawień nie prowadzi do prostego wniosku o mniejszym nakładzie pracy autora opracowania. Nie czyni też uzasadnionym twierdzenia o zbędności zamieszczonych w opinii treści. Biegły przedstawił metodykę prowadzonych badań, charakterystykę wykorzystywanych do nich urządzeń, co w żaden sposób nie ujmuje opracowaniu waloru opinii procesowej. Nie stanowi jej mankamentu również wieloaspektowość złożonego opracowania.

Opinia sporządzona przez M. D. w ocenie Sądu Okręgowego zbieżnej z przyjętą przez Sąd Rejonowy, została sporządzona w sposób wyczerpujący. Umieszczenie w niej wykorzystanych przez biegłego wzorów, schematów, tabeli i wykresów pozwala na łatwy i czytelny odbiór opracowania. Złożoność kwestii podejmowanych przez biegłego wymagała zaprezentowania podstaw poczynionych przez niego ustaleń oraz wyjaśnienie przyjętych metod badawczych i wykorzystywanych układów pomiarowych.

Wskazany przez biegłego czas pracy na analizę danych pomiarowych i opracowanie opinii w wymiarze 100 godzin uznać należy za racjonalny. M. D. w tym czasie zgromadził dane pomiarowe, które zaprezentował m.in. w tabelach i wykresach, a następnie poddał analizie, której wnioski przedstawił w opinii. Nie sposób przy tym pominąć, że opinia sporządzona w niniejszej sprawie jest swoistym wytworem o charakterze badawczym, wymagającym określonego wysiłku i zaangażowania intelektualnego, co wymagało czasu na zastanowienie, analizę i sformułowanie wniosków. Dopiero następstwem takiego procesu jest sformułowanie wywodu i jego prezentacja w formie pisemnej.

Jednocześnie należy mieć na uwadze, że opinia biegłego w niniejszej sprawie nie jest rozbudowana ponad miarę, gdyż przedstawia treści niezbędne: wskazanie przedmiotu i podstawy sporządzenia, wyjaśnienie metodyki, przedstawienie wyników przeprowadzonych badań, podsumowanie. Opinia również w celu ułatwienia korzystania z niej została opatrzona spisem treści i spisem tabel. W ocenie Sądu Okręgowego M. D. w sporządzonej opinii nie zawarł elementów, które byłyby nieprzydatne. Również sposób sformatowania (np. rozmiar czcionki, odstępy między wierszami) nie wskazuje, aby biegły miał zamiar rozbudowania opinii jedynie w celu uzyskania wynagrodzenia większego, niż adekwatne za wykonanie opinii.

W konstatacji należy zatem przyjąć, że wskazana przez biegłego ilość czasu na analizę pomiarów i opracowanie opinii, tj. 100 godzin odpowiadała jego nakładowi pracy, w związku z czym należy mu się wynagrodzenie w wysokości wynikającej z przedstawionego rachunku zaakceptowanego przez Sąd Rejonowy.

W związku z powyższym należało zaaprobować rozstrzygnięcie Sądu I instancji, który w sposób szczegółowy i staranny dokonał oceny złożonej przez biegłego karty pracy oraz rachunku.

Mając powyższe na względzie zażalenie należało oddalić jako bezzasadne na podstawie art. 385 w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

SSO Piotr Sałamaj SSO Anna Budzyńska SSR del. Rafał Lila

Sygn. akt VIII Gz 69/17

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

- (...)

(...)

(...) M. D.;

4.  (...)