VIII Gz 31/18 - zarządzenie, postanowienie, uzasadnienie Sąd Okręgowy w Szczecinie z 2018-04-17
Sygn. akt VIII Gz 31/18
POSTANOWIENIE
Dnia 17 kwietnia 2018 r.
Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy
w składzie:
Przewodniczący:SSO Agnieszka Górska
Sędziowie:SO Agnieszka Woźniak
SO Piotr Sałamaj
po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2018 r. w Szczecinie
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w S.
przy udziale (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.
o udzielenie zabezpieczenia
na skutek zażalenia uprawnionej na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z dnia 4 grudnia 2017 r. w sprawie XI GCo 316/17
postanawia:
I zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że udzielić zabezpieczenia roszczenia (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w S. przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. o zapłatę - do sumy zabezpieczenia w kwocie 78.585,9 zł (siedemdziesięciu ośmiu tysięcy pięciuset osiemdziesięciu pięciu złotych dziewięćdziesięciu groszy) poprzez:
- zajęcie należących do obowiązanej ruchomości znajdujących się w jej siedzibie przy ul. (...) , (...)-(...) S.
- zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego obowiązanej o nr (...)
II wyznaczyć uprawnionej termin dwóch tygodni na wniesienie powództwa o zapłatę przeciwko obowiązanej pod rygorem upadku zabezpieczenia.
Agnieszka Woźniak Agnieszka Górska Piotr Sałamaj
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 4 grudnia 2017 r. w sprawie XI GCo 316/17 Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie oddalił wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia przysługującego uprawnionej (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółce komandytowej w S. przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S..
W uzasadnieniu wskazał, powołując się na treść art. 730 1 § 1 i 2 k.p.c. oraz art. 6 k.c., że jakkolwiek uprawniona uprawdopodobniła roszczenie, to nie uprawdopodobniła interesu w udzieleniu zabezpieczenia. Sąd Rejonowy podkreślił, że obowiązana jest komplementariuszem spółki komandytowej, będącej dłużnikiem uprawnionej i odpowiada wobec niej całym majątkiem. Niemniej, w odniesieniu do interesu prawnego uprawniona ograniczyła się wyłącznie do twierdzeń odnośnie majątku obowiązanej, zaś sam fakt, że dłużnik główny znajduje się w trudnej sytuacji nie daje podstaw do antycypacji takiego samego stanu rzeczy w odniesieniu do obowiązanej – tym bardziej w oparciu o wysokość kapitału zakładowego. W ocenie sądu I instancji nie przedstawiono zatem materiału, który potwierdzałby realny i należycie uzasadniony interes prawny, istniejący w chwili wydawania postanowienia.
W zażaleniu na powyższe postanowienie, uprawniona zarzuciła błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, polegający na pominięciu okoliczności, że wyłącznym celem sprzedaży wszystkich ruchomości przez dłużnika głównego na rzecz obowiązanej było wyzbycie się przez niego majątku, a w konsekwencji uniemożliwienie wykonania zabezpieczenia, co uzasadnia prawdopodobieństwo, że brak udzielenia zabezpieczenia w sprawie będzie skutkował możliwością wyzbycia się majątku również przez obowiązaną. Zarzuciła nadto naruszenie przepisów postępowania mających wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, tj.: art. 730 1 § 1 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie, tj. brak udzielenia zabezpieczenia roszczenia w sytuacji, gdy uprawniona wykazała istnienie obu przesłanek zasadności żądania zabezpieczenia; art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów, skutkującej bezpodstawnym przyjęciem, że - uprawniona nie uprawdopodobniła interesu w udzieleniu zabezpieczenia, podczas gdy treść przedstawionych twierdzeń i dowodów temu jednoznacznie przeczy oraz, że niewypłacalność dłużnika głównego (w tym toczące się wobec niego postępowanie restrukturyzacyjne i wielość wierzycieli) nie może uzasadniać przyjęcia ryzyka braku zaspokojenia również z majątku obowiązanej, podczas gdy okoliczności sprawy, a także istota subsydiarnej odpowiedzialności komplementariusza temu jednoznacznie przeczą.
Uzasadniając swoje stanowisko uprawniona podniosła, że sąd I instancji nie odniósł się do okoliczności, że umowa sprzedaży ruchomości zawarta pomiędzy dłużnikiem głównym, a obowiązaną miała wyłącznie na celu udaremnienie zajęcia jego majątku. Obowiązana miała świadomość, że takie działanie uczyni zaspokojenie, a nawet zabezpieczenie roszczeń uprawnionej niemożliwym. Sąd Rejonowy pominął nadto fakt, że wszelkie decyzje związane z funkcjonowaniem zarówno dłużnika głównego, jak i obowiązanej są podejmowane przez tę samą osobę – M. L., będącego prezesem zarządu obowiązanej. Jednocześnie skoro przeniesiono wszelkie aktywa trwałe z majątku dłużnika głównego, to nie ma przeszkód by te aktywa zostały przeniesione z majątku obowiązanej na inny podmiot. Dodatkowo skarżąca podkreśliła, że obowiązana przejęła także wszystkich pracowników dłużnika głównego. Uprawniona z ostrożności podniosła także, iż blisko 94% sumy aktywów obowiązanej stanowią inwestycje w jednostkach powiązanych, a tym samym majątek stanowi wyłącznie zapis księgowy, nie korespondujący z wartością rynkową wierzytelności obowiązanej. Oznacza to, w ocenie skarżącej, że ma ona obecnie jedynie ok. 6% wartości majątku wynikającego z bilansu, co uzasadnia obawę, że brak udzielenia zabezpieczenia uniemożliwi lub przynajmniej poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia, co zarazem uzasadnia istnienie interesu prawnego.
Zdaniem uprawnionej sąd I instancji niezasadnie przyjął, że fakt trudnej sytuacji finansowej dłużnika głównego nie uprawdopodabnia interesu uprawnionej w udzieleniu wnioskowanego zabezpieczenia. Ponadto sąd ten nie kwestionował, że dłużnik główny nie jest w stanie we właściwy sposób regulować swoich zobowiązań, a tym samym podnoszona okoliczność, że jego wierzyciele będą dochodzić zaspokojenia od obowiązanej jako komplementariusza nie stanowi dywagacji na temat ich przyszłych działań, lecz naturalne następstwo niemożności zaspokojenia z majątku dłużnika głównego. Uprawniona nadto zaznaczyła, że 15 grudnia 2017 r. w sprawie o sygn.. akt XI GC 1374/17 wydał wyrok, w którym w całości zasądził dochodzone przez nią roszczenie od dłużnika głównego.
Wskazując na powyższe uprawniona wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez udzielenie zabezpieczenia poprzez zabezpieczenie roszczenia pieniężnego przysługującego uprawnionej od obowiązanej jako komplementariusza dłużnika głównego do sumy zabezpieczenia w kwocie 78.585,90 zł, poprzez:
- zajęcie należących do obowiązanej ruchomości znajdujących się w jej siedzibie przy ul. (...), (...)-(...) S.;
- zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego obowiązanej o nr: (...),
- zasądzenie od obowiązanej na rzecz uprawnionej kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa radcowskiego według norm przepisanych.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Rozstrzygając o wniosku o udzielenie zabezpieczenia w oparciu o materiał dowodowy zebrany zarówno w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji, jak i dołączony do zażalenia, Sąd odwoławczy uznał, że zasługuje ono na uwzględnienie.
Trafnie w szczególności zwraca uwagę skarżący na zbieżność czasową pomiędzy wydaniem przez Sąd Rejonowy postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie XI GNc 1801/17, a datą faktury dokumentującej sprzedaż ruchomości przez dłużnika głównego na rzecz obowiązanej. Podkreślenia wymaga, że wprawdzie na fakturze widnieje data 1 sierpnia 2017 r., jednakże z pieczęci Urzędu Miasta wynika, że zgłoszenie pojazdu do rejestracji nastąpiło dopiero w dniu 31 sierpnia 2017 r. Zasady doświadczenia życiowego wskazują, że tego rodzaju czynności podejmowane są niezwłocznie po wystąpieniu prawem przewidzianych przesłanek. Wprawdzie pierwsze postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia odnosiło się do zajęcia rachunku bankowego, zaś postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia poprzez zajecie ruchomości nastąpiło w dniu 30 października 2017 r., a zatem już po sprzedaży ruchomości, niemniej, wobec nieskuteczności pierwszego sposobu zabezpieczenia dłużnik główny mógł zasadnie spodziewać się zastosowania przez wierzyciela dalszych środków. Tym samym uprawniony uprawdopodobnił, że sprzedaż ruchomości miała na celu uniemożliwienie zabezpieczenia roszczenia skierowanego przeciwko dłużnikowi głównemu. Okoliczność ta ma zaś znaczenie dla rozpoznania niniejszej sprawy z uwagi na tożsamość osób reprezentujących obydwie spółki, tj. dłużnika głównego i jego komplementariusza – obowiązaną. Biorąc pod uwagę sposób działania reprezentantów odnośnie innego podmiotu, jako wiarygodne jawią się twierdzenia o przyszłej próbie zapobieżenia wyegzekwowaniu roszczenia skierowanego przeciwko komplementariuszowi dłużnika.
Do odmiennej, w stosunku do tej, przedstawionej przez Sąd pierwszej instancji, oceny wniosku o udzielenie zabezpieczenia prowadzi także analiza dołączonego do zażalenia bilansu obowiązanej, z którego wynika, że na koniec 2016 r. spółka ta nie dysponowała żadnymi rzeczowymi aktywami trwałymi (takimi jak środki transportu, maszyny, urządzenia , grunty, budynki), zaś na aktywa trwałe składały się przede wszystkim inwestycje długoterminowe w jednostkach powiązanych. W zestawieniu z faktem złożenia przez dłużnika głównego wniosku o wszczęcie postępowania układowego, (na co wskazano w postanowieniu Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 30 października 2017 r. w sprawie XI GNc 1801/17) i prowadzonego - wg twierdzeń uprawnionej - postępowania restrukturyzacyjnego wobec dłużnika, uzasadniona jest obawa, że brak zabezpieczenia uniemożliwi lub znacznie utrudni wyegzekwowanie przyszłego roszczenia wobec komplementariusza dłużnika (obowiązanej). Zgodzić się należy z argumentacją zażalenia, iż dochodzenie należności przez wierzycieli dłużnika głównego od jego komplementariusza wydaje się być logicznym następstwem niewypłacalności tego dłużnika.
Tym samym uprawniona uprawdopodobniła nie tylko roszczenie, co przyjął już Sąd pierwszej instancji, ale także interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Spełnione zostały w ten sposób dwie niezbędne przesłanki zabezpieczenia, o których mowa w art. art. 730 1 § 1 i 2 k.p.c. W konsekwencji Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone postanowienie w ten sposób, że udzielił zabezpieczenia w sposób wskazany przez uprawnioną. Za celowe uznano przy tym zastosowanie obydwu sposobów zabezpieczenia, uwzględniając fakt, iż nieznana jest wartość środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach obowiązanej.
Na podstawie art. 733 k.p.c. zobowiązano uprawnioną do wystąpienie z powództwem przeciwko obowiązanej w terminie 2 tygodni od doręczenia odpisu postanowienia.
Orzeczenie o kosztach postępowania winno nastąpić w orzeczeniu kończącym sprawę zgodnie z art. 108 §1 zd. 1 k.p.c.
Agnieszka Woźniak Agnieszka Górska Piotr Sałamaj
(...)
ZARZĄDZENIE
(...)
(...)
(...)
(...)
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Szczecinie
Osoba, która wytworzyła informację: Agnieszka Górska, Agnieszka Woźniak , Piotr Sałamaj
Data wytworzenia informacji: