Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22 sierpnia 2018 r. K. M. wniósł przeciwko Towarzystwu (...) spółce akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 5100 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 3 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu powód wskazał, iż dnia 3 grudnia 2016 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki S. (...) nr rej. (...), użytkowany przez P. S. (1) i D. J., a należący do Raiffeisen (...). Sprawca zdarzenia posiadał ważną polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z Towarzystwem (...) spółką akcyjną W.. Poszkodowani dokonali zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postepowanie likwidacyjne wypłacając należne odszkodowanie. Dnia 28 grudnia 2016 poszkodowani wynajęli pojazd zastępczy u powoda przy dobowej stawce najmu wynoszącej 250 zł netto. Dnia 16 lutego 2016 r. poszkodowani zwrócili wynajęty pojazd, wobec czego tego samego dnia powód wystawił na ich rzecz fakturę VAT na łączną kwotę 12 750 zł netto tytułem najmu pojazdu zastępczego przez okres 51 dni. Powód zwrócił się do F. S. o pomoc w dochodzeniu należnego odszkodowania. Pismem z dnia 3 marca 2017 r. pełnomocnik powoda dokonał zgłoszenia wierzytelności z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego ubezpieczycielowi sprawcy szkody, który decyzją z dnia 30 marca 2017 r. przyznał odszkodowanie w kwocie 600 zł tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego uznając za uzasadniony okres najmu 8 dni, przy zweryfikowanej dobowej stawce najmu do kwoty 75 zł netto/doba. Mimo skierowanego wezwania do zapłaty ubezpieczyciel sprawcy odmówił wypłaty dalszego odszkodowania.

Po wydaniu nakazu zapłaty pozwane towarzystwo ubezpieczeń wniosło sprzeciw, zaskarżając nakaz w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano, że koszt najmu został znacznie zawyżony, zaś okres najmu uległ nieuzasadnionemu przedłużeniu, nadto pozwany poinformował poszkodowanych o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego przez pozwanego, z czego poszkodowani skorzystali na okres od 7 grudnia 2016 r. do 19 grudnia 2016 r. a następnie wynajęli pojazd zastępczy od powoda. Poszkodowani znali wysokość akceptowalnych stawek, gdyż zostali o nich poinformowani.

Wyrokiem z 28 maja 2019 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie zasądził od pozwanego Towarzystwa na rzecz powoda kwotę 5100 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 2573,45 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Wyrok zapadł w oparciu o następujące ustalenia:

Dnia 3 grudnia 2016 r. doszło do zdarzenia drogowego, wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki S. (...) nr rej. (...) użytkowany przez D. J. (2) i P. S. (1) prowadzących działalność gospodarczą pod firmą (...) D. J. & P. S. w G.. Sprawca zdarzenia objęty był ochroną ubezpieczeniową na podstawie ważnej polisy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartej z Towarzystwem (...) spółka akcyjną w W.. Poszkodowani dokonali zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postępowanie likwidacyjne w którym ustalił wysokość szkody i przyznał im odszkodowanie.

Dnia 6 grudnia 2016 r. poszkodowani wynajęli od spółki (...) a (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. przy dobowej stawce najmu wynoszącej 237 zł netto/doba. Pojazd zastępczy został zwrócony dnia 7 grudnia 2016 r. i tego dnia spółka wystawiła na rzecz poszkodowanych fakturę VAT na kwotę 583,02 zł.

Dnia 7 grudnia 2016 r. poszkodowani wynajęli pojazd zastępczy w (...) spółce akcyjnej w W. na okres do dnia 19 grudnia 2016 r. Z tytułu najmu pojazdu zastępczego spółka (...) wystawiła na rzecz poszkodowanych fakturę VAT nr (...) na kwotę 897,60 zł za okres 12 dni, przy dobowej stawce najmu wynoszącej 74 zł netto.

Najem ten zorganizowany był przy udziale ubezpieczyciela.

Wiadomością e-mail z dnia 15 grudnia 2016 r. warsztat naprawczy poinformował pozwaną o korzystaniu przez poszkodowanych z pojazdu zastępczego oraz zwrócił się o pilne przesłanie kalkulacji naprawy sporządzonej na podstawie oględzin eksperta pozwanej.

Dnia 28 grudnia 2016 r. poszkodowani reprezentowani przez T. G., wobec niemożności kontynuacji najmu za pośrednictwem ubezpieczyciela zawarli z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego marki C. nr rej. (...). W umowie najmu strony ustaliły dobową stawkę najmu w kwocie 250 zł netto/doba.

Wiadomością e-mail z dnia 28 grudnia 2016 r. warsztat naprawy przesłał pozwanej kosztorys obejmujące kolejne uszkodzenia pojazdu ujawnione w trakcie demontażu.

Pismem z dnia 29 grudnia 2016 r. pozwana poinformowała powodów o nieprzyjęciu odpowiedzialności pozwanej za szkodę wobec braku zgody leasingodawcy na wypłatę odszkodowania oraz braku potwierdzenia okoliczności zdarzenia przez drugiego uczestnika.

Wiadomością e-mail z dnia 29 grudnia 2016 r. pozwana przesłała warsztatowi naprawczemu kalkulacje naprawy sporządzoną po przeprowadzeniu dodatkowych oględzin uszkodzonego pojazdu.

Wiadomością e-mail z dnia 4 stycznia 2017 r. pozwana przesłała warsztatowi naprawczemu raport z optymalizacji użytych części po weryfikacji.

Po przyjęciu odpowiedzialności za szkodę przez pozwaną w dniu 26 stycznia 2017r warsztat dnia 30 stycznia 2017 r. dokonał zamówienia wymaganych do przeprowadzenia naprawy części.

Pismem z dnia 3 lutego 2017 r. spółka (...) a (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. zwróciła się do pozwanej o zapłatę kwoty 528,5 zł tytułem odszkodowania za najem pojazdu zastępczego z którego korzystali poszkodowani za okres od 6-7 grudnia 2016 r., wskazując jednocześnie iż spółka nabyła ww. wierzytelność od poszkodowanych w drodze umowy cesji.

Decyzją z dnia 9 lutego 2017 r. pozwana przyznała spółce (...) a (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. odszkodowanie tytułem najmu pojazdu zastępczego w kwocie 150 zł netto, uznając za uzasadniony okres najmu 2 dni, przy dobowej stawce najmu wynoszącej 75 zł netto/doba.

Dnia 8 lutego 2017 r. (...) spółka jawna w W. wystawiła na rzecz warsztatu naprawczego fakturę VAT na kwotę 5219,05 zł tytułem zakupionych części.

Dnia 10 lutego 2017 r. (...) spółka jawna w W. wystawiła na rzecz warsztatu naprawczego fakturę VAT na kwotę 561,34 zł tytułem zakupionych części.

Części dostarczono w datach wystawienia faktur.

Dnia 16 lutego 2017 r. poszkodowani zwrócili powodowi wynajęty pojazd zastępczy, oświadczając jednocześnie, iż wynajęty pojazd był niezbędny w celu prowadzenia działalności gospodarczej.

Tego samego dnia powód wystawił na rzecz poszkodowanych fakturę VAT nr (...) na kwotę 15 682,50 zł brutto (12 750 netto) tytułem najmu pojazdu zastępczego przez okres 51 dni, przy dobowej stawce najmu wynoszącej 250 zł netto/doba.

Również dnia 16 lutego (...). poszkodowani zawarli z powodem umowę cesji wierzytelności na podstawie której przelali na rzecz powoda wierzytelności przysługującą im z tytułu zdarzenia z dnia 3 grudnia 2016 r. w szczególności z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego w stosunku do Towarzystwa (...) spółki akcyjnej w W..

Decyzją z dnia 3 marca 2017 r. ubezpieczyciel sprawcy szkody przyznał warsztatowi naprawczemu odszkodowanie tytułem zwrotu kosztów naprawy pojazdu użytkowanego przez poszkodowanych w kwocie 12 673,69 zł.

Powód zwrócił się do F. S. o pomoc w dochodzeniu należnego odszkodowania.

Pismem z dnia 3 marca 2017 r. pełnomocnik powoda zwrócił się do ubezpieczyciela sprawcy szkody o zapłatę kwoty 12 750 zł.

Decyzją z dnia 10 marca 2017 r. pozwane towarzystwo ubezpieczeń przyznało na rzecz powoda odszkodowanie w kwocie 600 zł tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego, uznając za uzasadniony okres najmu 8 dni, przy zweryfikowanej dobowej stawce najmu do kwoty 75 zł netto. Nadto ubezpieczyciel wskazał, iż najem obejmujący technologiczny czas naprawy został zrefundowany na podstawie faktury VAT nr (...) wystawionej przez (...) spółkę akcyjną w W..

Pismem z dnia 21 czerwca 2017 r. pełnomocnik powoda wezwał ubezpieczyciela sprawcy szkody do zapłaty w terminie 7 dni kwoty 12 150 zł.

Decyzją z dnia 19 lipca 2017 r. ubezpieczyciel sprawcy szkody podtrzymał swoją dotychczasową decyzję odmawiając wypłaty dalszego odszkodowania.

Dobowa stawka najmu dla pojazdu odpowiadającego klasie pojazdu uszkodzonego i wynajętego tj. klasy C w opcji bez limitu kilometrów, pełnym zakresem ubezpieczenia AC/OC/NW w rozliczeniu bezgotówkowym wynosiła odpowiednio 142-173 zł netto/doba w opcji bez wykupionego udziału własnego w szkodach oraz 166-202 zł doba/netto w opcji z wykupionym udziałem w szkodach.

Uzasadniony czas naprawy z uwzględnieniem przebiegu postępowania likwidacyjnego, a tym samym uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego wynosił co najmniej 29 dni.

W oparciu o powyższe ustalenia Sąd Rejonowy uznał powództwo za uzasadnione w całości, przedstawiając następującą argumentację:

„Podstawę prawną żądania pozwu stanowił art. 822 § 1 i 2 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o których mowa w §1, będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia. Odpowiedzialność pozwanego towarzystwa ubezpieczeń wynikała również z art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zgodnie z którym, ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. Obowiązkiem odszkodowawczym ubezpieczyciela wobec poszkodowanego są objęte wszelkie postaci szkody wyrządzone tej osobie, a więc zarówno szkody na osobie, jak i szkody na mieniu, co wynika z art. 34 ust. 1 powołanej ustawy.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, iż pojazd sprawcy wypadku, w którym doszło do uszkodzenia pojazdu ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej u pozwanej. Również bezsporna jest osoba poszkodowanego i zawarcie z nim przez powoda umowy najmu pojazdu zastępczego. Niezbędność wynajęcia pojazdu zastępczego i okres jego trwania potwierdzili świadkowi w czasie przesłuchania i w oświadczeniu.

Zgodnie z art. 509 §1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Natomiast zgodnie § 1 art. 510 k.c. umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Jeżeli zawarcie umowy przelewu następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, z zapisu zwykłego, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia, ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania (§2). Stosownie do art. 882 §4 k.c. poszkodowany może dochodzić odszkodowania bezpośrednio od ubezpieczyciela sprawcy. Jest to samodzielne odrębne roszczenie, które może być przedmiotem obrotu. Fakt nabycia wierzytelności przez powoda wynika z przedstawionej umowy cesji, a i pozwana nie miała wątpliwości wypłacając powodowi część odszkodowania z tytułu najmu. W ocenie Sądu nie ma żadnych podstaw do podważania skuteczności dokonanego przelewu.

Pozwana wypłaciła dotychczas odszkodowanie w kwocie 600zł za 8 dni przy stawce 75zł. Spór dotyczy więc nie zasady ale wysokości odszkodowania.

W niniejszej sprawie w zamian za udostępnienie pojazdu powód nabył względem ubezpieczyciela roszczenie o odszkodowanie. Taka forma rozliczenia wynika z treści umowy cesji. Podobnych spraw przed tutejszym Sądem, w których powód dochodzi nabytych wierzytelności odszkodowawczych z tytułu najmu pojazdu jest wiele trudno więc mówić o jakiejś pozorności. Powód zapewnił poszkodowanemu spokojne korzystanie z pojazdu zastępczego przez cały okres najmu, a więc wykonał swoje obowiązki jako wynajmującego. Najemca w tym zakresie żadnych uwag nie zgłaszał.

Świadczeniem wzajemnym poszkodowanego w niniejszej sprawie nie było świadczenie pieniężne, lecz przeniesienie wierzytelności. Zawarcie tego typu umowy nie budzi wątpliwości w płaszczyźnie normy art. 353 ¹ k.p.c. Umowa taka spotykana jest często w praktyce tzw. likwidacji szkód komunikacyjnych. Zaletą tego rodzaju rozliczenia (określanego często w praktyce jako „bezgotówkowa likwidacja szkody") jest atrakcyjna dla poszkodowanego forma, która ogranicza ryzyko uzyskania odszkodowania nie pokrywającego w całości poniesionych kosztów. Przedstawiona forma rozliczeń między poszkodowanym i wynajmującym nie pozwala na przyjęcie, by koszty wskazane przez powoda w fakturze VAT mogły być uznane za równowartość kosztów poniesionych przez poszkodowanego czy też kosztów koniecznych do naprawienia szkody poniesionej przez poszkodowanego w wyniku zdarzenia, za które pozwany ponosi odpowiedzialność. Wartość wynagrodzenia powoda nie stanowiła przedmiotu negocjacji, skoro założeniem transakcji między tymi podmiotami było, iż powód otrzyma wynagrodzenie w postaci przelewu wierzytelności w stosunku do ubezpieczyciela.

W dotychczasowych judykatach podkreślano wielokrotnie, że uznanie wydatków związanych z najmem pojazdu zastępczego za element szkody musi być oceniane indywidualnie w realiach każdej konkretnej sprawy. Przy ustaleniu wysokości odszkodowania z tego tytułu stosować należy metodę dyferencyjną, zgodnie z którą za szkodę poczytać należy różnicę między stanem majątku poszkodowanego, który powstał po wystąpieniu zdarzenia sprawczego a hipotetycznym stanem jaki istniałby, gdyby do zdarzenia tego nie doszło. Poszkodowany, którego pojazd uległ uszkodzeniu w wyniku zdarzenia komunikacyjnego, nie uzyskuje roszczenia o zapewnienie mu pojazdu zastępczego. Zatem nie jest uzasadnione poszukiwanie abstrakcyjnych sposobów „wycenienia” wartości szkody polegającej na niemożności korzystania z uszkodzonego pojazdu. Ustalenie odszkodowania w omawianym zakresie wymaga przede wszystkim udowodnienia przez poszkodowanego wysokości szkody.

Jednocześnie w myśl art. 361 §1 k.c. jedynie w sytuacji gdy koszty poniesione na najem pojazdu „zastępczego” będą kwalifikowały się jako normalne (zwykłe) następstwa zdarzenia sprawczego, uznać je można będzie za składnik (element) szkody w przedstawionym wyżej rozumieniu.

Prawidłowe ustalenie istnienia związku przyczynowego w rozumieniu normy art. 361 §1 k.c. między zdarzeniem sprawczym a kosztami ponoszonymi celem uzyskania możności korzystania z pojazdu zastępczego, wymaga zwłaszcza (co również stanowiło przedmiot wypowiedzi w orzecznictwie i nauce prawa) wzięcia pod uwagę zachowania się wierzyciela w trakcie usuwania skutków zdarzenia sprawczego. Podkreśla się, że na wierzycielu (poszkodowanym) spoczywa obowiązek zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów wywodzony z regulacji art. 354 §2 k.c., 362 k.c. i 826 §1 k.c.). Zatem szkody nie będzie stanowił każdy wydatek poniesiony celem uzyskania możności korzystania z pojazdu zastępczego, a jedynie taki, który w realiach konkretnej sprawy zostanie uznany w świetle powołanych przepisów za niezbędny i celowy dla zapobieżenia szkody w majątku przedsiębiorcy (por. zwłaszcza uzasadnienie uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011(III CZP 5/11/ OSNC 2012 nr 3 poz. 28).

W orzecznictwie eksponuje się wreszcie konieczność zachowania rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika przy ponoszeniu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Wydatki z tego tytułu są uwzględniane jako element szkody z tej przyczyny, że służyć one powinny zasadniczo zmniejszeniu ujemnych następstw w sferze majątkowej poszkodowanego. Zatem w tym kontekście również należy oceniać celowość i zasadność wydatków ponoszonych przez poszkodowanego.

Reasumując - o zakwalifikowaniu wydatku związanego z najmem pojazdu zastępczego jako szkody decydować muszą realia konkretnej sprawy, w tym zwłaszcza niezbędność (celowość) czynności polegającej na skorzystaniu z pojazdu zastępczego dla ograniczenia majątkowych skutków zdarzenia sprawczego, a dalej - celowość poniesionych kosztów i ich uzasadnienie ekonomiczne.

Przy przyjęciu modelu rozliczeń stosowanego przez stronę powodową polegającego na kumulowaniu się podmiotu uprawnionego do otrzymania odszkodowania (w następstwie nabycia roszczeń z tego tytułu od poszkodowanego) oraz wynajmującego (a zatem kształtującego poprzez swoją usługę - jej zakres i standard), dla wykazania wysokości roszczenia odszkodowawczego przysługującego powodowi względem pozwanej nieodzowne było przedstawienie dowodu z opinii biegłego.

W niniejszej sprawie taka opinia została sporządzona i jest ona przydatna do dokonania ustaleń.

Sąd jako uzasadnioną stawkę najmu przyjął kwotę 202zł netto ustaloną prze biegłego. Stawka ta jest adekwatna do klasy pojazdu uszkodzonego, a to ona ma decydujące znaczenie. Bez znaczenia jest fakt przywoływany przez powoda, że wynajęty pojazd był siedmioosobowy, w sytuacji gdy uszkodzony pojazd kryterium tego nie spełniał. Ustalona stawka uwzględnia także wskazywane przez świadków potrzeby transportowe, które były zaspokajane uszkodzonym pojazdem tj. pokonywanie tras dobowych rzędu 700-1000km oraz fakt pełnego pakietu ubezpieczeń.

Strona pozwana żadnych zarzutów w zakresie stawki do opinii nie złożyła, a zarzut strony powodowej, jak wskazano powyżej nie był zasadny.

Pozwana powołuje się na możliwość zorganizowania pojazdu zastępczego po niższej cenie. W niniejszej sprawie najem taki faktycznie został zorganizowany za okres 7-19 grudnia 2016r. Z zeznań świadka T. G. wynika, że w przypadku zaistnienia szkody korzysta on tak długo jak to jest tylko możliwe z pojazdu zastępczego zorganizowanego przez ubezpieczyciela, a dopiero gdy ubezpieczyciel informuje o końcu najmu bez możliwości przedłużenia to wynajmuje pojazd u innego podmiotu. W niniejszej sprawie nie było możliwości dalszego korzystania z oferty ubezpieczyciela. Zeznania świadka są wiarygodne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego. Poszkodowanemu zależało na pojeździe zastępczym z uwagi na charakter prowadzonej działalności gospodarczej (transport pracowników kolejowych), bez znaczenia było jaki podmiot mu ten samochód nieodpłatnie udostępni. Zwrócić też należy uwagę, że wynajęcie pojazdu zastępczego u powoda miało miejsce w połowie naprawy, nie było więc związane, co się czasami zdarza, z ofertą najmu przygotowaną przez warsztat lub podmiot z nim współpracujący. Poszkodowany posiada dużą flotę pojazdów samochodowych (ok. 100 pojazdów) znane mu są zasady działania ubezpieczycieli. Gdyby jego intencją było ominięcie oferty ubezpieczyciela to od początku by z niej nie korzystał, a nie przerywał najem w połowie jak wskazuje pozwana. Jeżeli więc pozwana nie umożliwiła pozwanemu kontynuowania najmu, a nadal istniała potrzeba korzystania z pojazdu zastępczego (trwała naprawa) to poszkodowany miał pełne prawo wynająć taki pojazd u powoda na warunkach rynkowych.

Uzasadniony czynnikami technologicznymi i procesem likwidacji szkody niezbędny okres na naprawę pojazdu to minimum 29 dni, przy czym, jak wynika z chronologii, jest to okres przypadający wyłącznie na najem pojazdu zastępczego u powoda. W opinii biegłego doszło do omyłki gdyż biegły ujmując w ramach czasu organizacyjnego okres 30.01.2017-10.02.2017 (ta ostatnia data to udokumentowany czas dostawy części) przyjął że jest to 11 dni w sytuacji gdy powinno być to dni 12, bo styczeń ma 31 dni (str. 11 opinii pkt 2). Naprawa mogłaby się rozpocząć od kolejnego dnia po dostawie części ale wtedy przypadały dni wolne (11-12.02.2017r). Technologiczny czas naprawy w ilości 6 dni należałoby więc liczyć od dnia 13 lutego 2017r. Tym samym cały okres organizacyjny to 13 dni (12+1), co łącznie z czasem na uzgodnienie naprawy (8 dni), czasem technologicznej naprawy (6 dni) i dniami wolnymi (2 dni) daje co najmniej 29 dni. Sąd nie prowadzi ustaleń teoretycznych, ale ocenia czy żądanie pozwu w świetle okoliczności faktycznych i prawnych jest uzasadnione. Dla porządku dodać należy, że w niniejszej sprawie czas ten powinien być dłuższy, gdyż biegły nie uwzględnił daty przyjęcia przez ubezpieczyciela odpowiedzialności za szkodę (26 stycznia 2017r). Okoliczność ta była istotna, zwłaszcza gdy uwzględni się, że naprawa miała charakter bezgotówkowy, gdyż od tego zależało czy będzie płatnik kosztów naprawy, a w szczególności czy ubezpieczyciel je pokryje. Bez takiej decyzji trudno zamawiać części i rozpoczynać naprawę, bo nie wiadomo, czy będzie miał kto za nią zapłacić.

Bezzasadne są zarzuty pozwanej dotyczące okresu najmu. Pozwana w piśmie z dnia 16 kwietnia 2019r wniosła o zobowiązanie powoda do złożenia dokumentów dotyczących zamówienia i dostawy części. W niniejszej sprawie dokumenty takie, złożone przez serwis na zobowiązanie Sądu, już znajdują się w aktach i zostały przez biegłego uwzględnione. Wynikają z nich konkretne daty złożenia zamówienia części w dniu 30 stycznia 2017r (k.89) i ich dostawy w dniu 8 i 10 lutego 2017r (k.92 i 94). Wybór warsztatu należy do poszkodowanego. Nie ma przy tym obowiązku korzystania wyłącznie z autoryzowanych serwisów danej marki. Kryterium wyboru może być różne np. zaufanie do danego podmiotu, serwisowanie w nim swojej floty, lokalizacja, szybszy termin na przyjęcie pojazd. Z dokonanego przez poszkodowanego wyboru nie można więc czynić mu zarzutu.

Reasumując zasadne odszkodowanie za najem to, co najmniej kwota 5858zł która obejmuje okres 29dni i stawkę 202zł netto za dobę. Dotychczas wypłacono 600zł zasadna jest więc dopłata w kwocie dochodzonej pozwem. Rozliczenie w kwocie netto wynika z obowiązujących przepisów i nie jest sporne między stronami (pozwana sama tak wypłaciła odszkodowanie).

Odsetki przyznano na podstawie art. 817 k.c. zgodnie z żądaniem pozwu.

Istotne elementy materiału dowodowego omówione zostały we wcześniejszej fazie uzasadnienia. Dla porządku wskazać należy, że Sąd dokonał ustaleń w oparciu o częściowo niesporne twierdzenia stron, dowody z dokumentów, dowód z zeznań świadków oraz dowód z opinii biegłego. Autentyczność i treść dokumentów nie była kwestionowana, strony wyprowadzały z nich jedynie częściowo odmienne wnioski. Zeznania świadków Sąd uznał za wiarygodne. Wydana opinia biegłego była przydatna przy dokonywaniu ustaleń. Sąd skorygował ją we wskazanym wyżej zakresie wynikającym z mylnych wyliczeń.

Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji (art. 108 § 1 k.p.c.). Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach stanowi art. 98 k.p.c..

Powód poniósł następujące koszty: opłatę od pozwu w kwocie 255zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17zł, połowę kosztów biegłego 501,45zł oraz koszt wynagrodzenia pełnomocnika 1800zł. Wysokość kosztów wynagrodzenia pełnomocnika ustalono w wysokości stawki minimalnej na podstawie §2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800).

Pozostała część zaliczek zostanie zwrócona stronom po uprawomocnieniu się wyroku.”

Powyższy wyrok zaskarżyła pozwana w części, tj. co do pkt. I w zakresie kwoty 1616 zł (a więc ponad kwotę 3484 zł) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 3 kwietnia 2017 r. w pkt II. Wyrokowi zarzuciła:

1.  naruszenie prawa materialnego – art. 361 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 363 § 1 i 2 k.c. oraz art. 822 § 1 i 2 k.c. oraz art. 6 k.c. – przez błędną wykładnię, skutkującą przyjęciem, że ze zgromadzonego materiału dowodowego wynikało ponad wszelką wątpliwość, że strona pozwana powinna dokonać dopłaty na rzecz powoda w kwocie zasądzonej wyrokiem, w sytuacji, gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że wysokość odszkodowania powinna zamykać się w kwocie 3484 zł;

2.  naruszenie prawa procesowego, a to art. 233 § 1 k.p.c. przez przekroczenie granic oceny dowodów i nietrafne przyjęcie, że ze zgromadzonego materiału dowodowego wynikało ponad wszelką wątpliwość, że strona pozwana powinna dokonać dopłaty na rzecz powoda w kwocie zasądzonej wyrokiem, w sytuacji, gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że wysokość odszkodowania powinna zamykać się w kwocie 3484 zł, ponieważ pozwana nie może odpowiadać za niezasadnie wydłużony czas oczekiwania na części zamienne.

Pozwana wniosła o zmianę wyroku przez oddalenie powództwa w części przekraczającej 3484 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 3 kwietnia 2017 r. i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu za obie instancje, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu wskazała, że zgodnie z art. 361 § 1 k.c. powinna odpowiadać tylko za normalne następstwa zdarzenia, wobec czego czas najmu powinien być w niniejszej sprawie zredukowany o 8 dni. W tym bowiem czasie zakład naprawczy oczekiwał na dostarczenie części, podczas gdy czas oczekiwania winien wynosić maksymalnie 3 dni, gdyż autoryzowany warsztat winien mieć części w magazynie lub zapewniony dostęp do części. Nieuzasadniona zwłoka w sprowadzeniu części nie powinna obciążać zakładu ubezpieczeń.

Powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna

Sąd Rejonowy zrealizował wszystkie wnioski dowodowe stron, prawidłowo zgromadził materiał dowodowy, poddał go analizie zgodnej z wytycznymi wynikającymi z art. 233 § 1 k.p.c. i w rezultacie niewadliwie ustalił stan faktyczny. Sąd Okręgowy podziela wszystkie ustalenia tego Sądu, przyjmuje je za własne i czyni je podstawą rozstrzygnięcia, bez potrzeby ich ponownego przytaczania. Również oceny prawne dokonane przez Sąd Rejonowy nie budzą zastrzeżeń.

Nie zasługują na uwzględnienie zarzuty pozwanego, dotyczące naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 233 § 1 k.p.c. i w rezultacie dokonania wadliwych ustaleń faktycznych. Skarżący zarzucając Sądowi Rejonowemu ocenę dowodów dowolną, czy też sprzeczną z zasadami logiki doświadczenia życiowego, nie wskazuje, który konkretnie dowód miałby być wadliwie oceniony lub pominięty przy ocenie, nie precyzuje również, jakie zasady prawidłowego rozumowania czy doświadczenia życiowego miałyby zostać naruszone. Apelujący swoje wywody w tym zakresie sprowadza do ogólnikowego stwierdzenia, że z materiału dowodowego Sąd Rejonowy powinien wysnuć inne wnioski, niż te, które rzeczywiście wyprowadził i uznać za udowodnione roszczenie powoda w mniejszym zakresie. Tak uzasadnione zarzuty naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie mogą być uznane za skuteczne.

W istocie apelacja sprowadza się do polemiki z wnioskami Sądu Rejonowego i to polemiki dotyczącej nie ustaleń faktycznych, lecz stosowania prawa, a więc oceny, czy dany okres najmu pozostaje w normalnym związku przyczynowym ze zdarzeniem (art. 361 § 1 k.c.) Polemika ta nie może być uznana za uzasadnioną.

Skarżący, dokonując wykładni pojęcia „normalny związek przyczynowy” w aspekcie usprawiedliwionego okresu oczekiwania na części, zawęża pojęcie normalnych, a więc typowych następstw danego zdarzenia do tych, które występują najczęściej. Tymczasem dane zdarzenie jest normalnym skutkiem innego zdarzenia, jeśli to ostatnie zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia tego pierwszego. Częstotliwość pojawiania się pewnych następstw może być pomocna w ustaleniu ich normalności, ale brak takiej częstotliwości nie przekreśla istnienia adekwatnego związku przyczynowego. Wskazuje się np., że choroba będąca rzadkim następstwem nieprawidłowego zabiegu lekarskiego jest w rozumieniu art. 361 § 1 normalnym skutkiem tego zabiegu, gdyż zwiększa on jej prawdopodobieństwo.

Nie jest więc tak, jak wskazuje skarżąca: że skoro zazwyczaj czeka się na część 3 dni, to wszelki czas dłuższy od tego okresu będzie wykraczał poza katalog normalnych następstw zdarzenia (kolizji) skutkującej koniecznością naprawy pojazdu. Pozwana w toku postępowania próbowała podważyć wskazywany przez biegłego czas oczekiwania na części, wskazując, że konieczne jest udokumentowanie tego czasu. W aktach jednak na tym etapie znajdowały się dokumenty potwierdzające, kiedy złożono zamówienie i kiedy części dostarczono. Sąd Rejonowy uwypuklił zresztą w swoim uzasadnieniu tę kwestię. Jednocześnie pozwana nie naprowadziła dowodów co do tego, by istniały jakieś obowiązki serwisów posiadania części w magazynach własnych lub centralnych. Jeśli zatem czas oczekiwania na części jest udokumentowany – jak w niniejszej sprawie – zamówieniem i potwierdzeniem dostawy, a jednocześnie zakład ubezpieczeń nie przedstawia żadnych dowodów na to, że części winny być dostarczone wcześniej (bo np. w zamówieniu wskazano czas dostawy 3 dni, a mimo tego dostawa się opóźniła, lub że istnieją wynikające z umów gwarancji zobowiązania (...) do dostarczania części w określonym czasie), to brak jest podstaw do tego, by tak udokumentowany czas niemożności poruszania się przez poszkodowanego jego pojazdem wyłączać z czasu usprawiedliwionego korzystania z najmu pojazdu zastępczego. Konieczność oczekiwania na części jest bowiem normalnym elementem procesu naprawy, a więc normalnym następstwem zdarzenia, polegającego na uszkodzeniu pojazdu.

Z powyższych względów apelacja jako niezasadna na podstawie art. 385 k.p.c. podlegała oddaleniu.

O kosztach postępowania apelacyjnego rozstrzygnięto na podstawie art. 108 i 98 § 1 i 3 k.p.c. - pozwana zobowiązana jest zwrócić na rzecz powoda kwotę 450 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (§ 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie).

A. Wójcik-Wojnowska N. Pawłowska-Grzelczak A. Górska

(...)

1.(...)

2. (...)

3. (...)

4. (...)