Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

UZASADNIENIE

Dnia 19 października 2016 r. powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ś. domagała się zasądzenia od pozwanej Towarzystwo (...) spółce akcyjnej w W. kwoty 7 525,55 zł z odsetkami ustawowymi od 24 września 2016 r. i kosztami postępowania. Wskazała, że wynajęła samochód zastępczy marki A. (...) poszkodowanemu w wyniku kolizji drogowej na okres od 22 czerwca do 29 lipca 2016 r., w którym uszkodzony pojazd marki A. (...) pozostawał w naprawie. Sprawca szkody posiadał ubezpieczenie OC u pozwanej. Za usługę najmu wystawiła fakturę, którą doręczono pozwanej. Pozwana w toku postępowania likwidacyjnego uznała roszczenie co do zasady i wypłaciła kwotę 1.594,45 zł. Pomimo wezwania do zapłaty pozwana nie zapłaciła pozostałej części należności z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego poniesionych w okresie naprawy samochodu. Uzasadniając legitymację do występowania w sprawie powódka powołała się na zawartą z poszkodowanym umowę przelewu wierzytelności.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania. Zakwestionowała żądanie co do wysokości. Stawka najmu zastosowana przez powódkę jest wygórowana i nieadekwatna do rodzaju pojazdu uszkodzonego. Wskazała, że informowała poszkodowanego o możliwości zorganizowania najmu i poszkodowany nie skorzystał z tej możliwości. Ponadto wskazała, że technologiczny czas naprawy uszkodzonego pojazdu to 5 dni. Uszkodzenia pojazdu nie eliminowały go z ruchu i poszkodowany mógł umówić dogodny termin naprawy pojazdu bez potrzeby pozostawania go w warsztacie do czasu naprawy. Zredukowała okres najmu do 11 dni.

W odpowiedzi na sprzeciw powódka podtrzymała swoje stanowisko. Wskazała, że czas rzeczywistej naprawy pojazdu wynosił nie 5 a 38 dni, gdyż naprawa pojazdu trwała od 22 czerwca do 29 lipca 2016 r. Przyznała, że wynajęła poszkodowanemu auto wyższej klasy niż uszkodzone, jednak stawka za dobę najmu opiewała na kwotę odpowiadającą klasie pojazdu uszkodzonego (D).

Wyrokiem z 8 marca 2018 r. (sygn. akt X GC 1091/17) Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie zasądził od pozwanej na rzecz powódki 3.205,55 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 24 września 2016 r. (punkt I sentencji), oddalił powództwo w pozostałym zakresie (punkt II sentencji) oraz zasądził od powódki na rzecz pozwanej 657,70 zł tytułem kosztów procesu (punkt III sentencji).

Rozstrzygnięcie to oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

Dnia 18 maja 2016 r. doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki S. (...) o nr rej (...) należący do poszkodowanego S. S., prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w S.. Uszkodzony pojazd był przedmiotem leasingu, w chwili kolizji było to auto nowe; pierwsza rejestracja miała miejsce w marcu 2016 r. Sprawca zdarzenia posiadał ubezpieczenie OC u pozwanej. Dnia 18 maja 2016 r. szkoda została zgłoszona pozwanej. Doznane uszkodzenia dyskwalifikowały pojazd z dalszego użytkowania. Dnia 22 czerwca 2016 r. uszkodzone auto oddane zostało do warsztatu (...) spółka jawna w S.. Tego samego dnia poszkodowany zawarł z powódką umowę najmu pojazdu zastępczego marki A. (...) o nr rej (...). Dobowa stawka najmu wynosiła 240 zł netto. Także 22 czerwca 2016 r. poszkodowany zawarł z powódką umowę cesji wierzytelności przysługującej mu w zakresie zwrotu kosztów najmu auta zastępczego na skutek kolizji z 18 maja 2016 r. (nr szkody 100- (...)) w stosunku do pozwanej. Pojazd zastępczy był poszkodowanemu niezbędny w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej związanej z prowadzeniem budowy dróg i autostrad. Uszkodzonym pojazdem, jak i wynajętym poruszał się syn poszkodowanego - R. S. w związku z obowiązkami zawodowymi w firmie ojca, w tym częstymi wyjazdami poza siedzibę firmy. Jeszcze przed przyjęciem pojazdu do warsztatu - 27 maja 2016 r. odbyły się oględziny przednaprawcze uszkodzonego pojazdu, zaś 30 maja 2016 r. kalkulacja naprawy sporządzona przez pozwaną została dostarczona do warsztatu. Z historii naprawy pojazdu sporządzonej przez warsztat wynika, że 25 czerwca 2016 r. została zgłoszona przez warsztat konieczność dokonania dodatkowych oględzin pojazdu. Dnia 6 lipca 2016 r. odbyły się dodatkowe oględziny. Następnego dnia pozwana przesłała do warsztatu kalkulację naprawy sporządzoną po dodatkowych oględzinach. W dniach 17 czerwca, 20 czerwca i 7 lipca 2016 r. warsztat złożył zamówienie na części, które otrzymał 13 lipca i 21 lipca 2016 r. Naprawa zakończyła się 28 lipca 2016 r. i następnego dnia pojazd odebrany został z warsztatu. Dnia 29 lipca 2016 r. poszkodowany zwrócił pojazd zastępczy powódce. Dnia 17 sierpnia 2016 r. powódka wystawiła fakturę vat nr (...) tytułem najmu pojazdu A. (...) za 38 dni w kwocie netto 9.120 zł. fakturę doręczono pozwanej 25 sierpnia 2016 r. Decyzją z 29 sierpnia 2016 r. pozwana przyznała odszkodowanie za szkodę z 18 maja 2016 r. tytułem najmu pojazdu zastępczego. W decyzji wskazano, że uznano za zasadne 11 dni najmu: 5 dni technologiczny czas naprawy, 1 dzień organizacyjny, 2 dni oczekiwania na części. Jako uzasadnioną uznano stawkę najmu 130 zł netto. Dnia 7 listopada 2016 r. powódka wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 7.525,55 zł tytułem pozostałej części należności za wynajem auta zastępczego w związku ze szkodą nr 100- (...). Uzasadniony i konieczny czas naprawy samochodu marki S. (...) o nr rejestracyjnym (...) uwzględniający oprócz technologicznego czasu naprawy samochodu także techniczny czas naprawy w tym okres niezbędny na przeprowadzenie dodatkowych oględzin wraz z weryfikacją zakresu i kosztów naprawy, zakup i sprowadzenie części i materiałów, wykonanie badań technicznych, dni wolne od pracy, jak też czynności związane z przyjęciem i wydaniem pojazdu wynosił 20 dni kalendarzowych. Współczynnik efektywnego wykorzystania dnia pracy przyjął biegły na poziomie 0,7, tj. o 30% podwyższający czas pracy. Stawki za wynajem pojazdu zastępczego odpowiadającego klasie samochodu uszkodzonego klasy (...) w okresie zaistnienia szkody, przy uwzględnieniu stawek w ramach bezgotówkowego rozliczenia kosztów z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu sprawcy szkody, na rynku lokalnym obejmującym miasto S., kształtowała się od 195 zł do 270 zł netto (średnio 233,71 zł).

Dokonując ustaleń stanu faktycznego w sprawie Sąd pierwszej instancji oparł się na treści przedłożonych do akt dowodów z dokumentów, na zeznaniach świadka R. S., które ocenił jako wiarygodne oraz na opinii biegłego sądowego.

W tych okolicznościach Sąd pierwszej instancji zważył, że powództwo okazało się uzasadnione w części. Powódka uzyskała uprawnienie do dochodzenia pozostałej do wypłaty części odszkodowania na podstawie skutecznie zawartej z poszkodowanym umowy cesji wierzytelności. Podstawę prawną powództwa stanowiły przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1152 ze zm.), jak również art. 822 § 1 k.c. Sprawca szkody ponosi odpowiedzialność za zdarzenie komunikacyjne wywołujące szkodę na zasadach ogólnych, o których mowa w art. 436 § 2 k.c. oraz według zasad określonych w art. 363 k,c., a w wypadku odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń - według zasad określonych w § 2 tego przepisu.

W rozpoznawanej sprawie pozwana nie kwestionowała, swojej odpowiedzialności za szkodę w związku z kolizją z 18 maja 2016 r., niesporny był także zakres uszkodzeń pojazdu poszkodowanego. Sporną natomiast okazała się kwestia zasadności żądania odszkodowania tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w wysokości przekraczającej wypłaconą przez pozwaną kwotę 1.594,45 zł., która to kwota zdaniem pozwanej zrekompensowała roszczenie o zwrot kosztów najmu pojazdu w całości. Zdaniem pozwanej czas najmu przekraczający 11 dni, pozostaje nieuzasadniony, podobnie jak dobowa stawka najmu wyższa niż zweryfikowana przez pozwaną do kwoty 130 zł netto. Pozwana dodatkowo wskazywała, że w piśmie przesłanym poszkodowanemu w związku z rejestracją szkody informowała poszkodowanego o możliwości skorzystania z jej oferty w zakresie najmu pojazdu zastępczego. Koszty wynajęcia samochodu zastępczego niewątpliwie stanowią szkodę pozostającą w normalnym związku przyczynowym ze zdarzeniem z 18 maja 2016 r., w wyniku którego uszkodzony został pojazd należący do poszkodowanego. Nie było wątpliwości co do konieczności najmu pojazdu zastępczego przez czas naprawy. Jak wynika z wiarygodnych zeznań poszkodowanego, nie dysponował on wówczas innym pojazdem, którym mógłby zastąpić uszkodzony pojazd.

Konieczne jednakże okazało się zweryfikowanie czasu najmu pojazdu zastępczego, który uzależniony był od koniecznego i uzasadnionego czasu naprawy uszkodzonego samochodu w wyniku kolizji z 18 maja 2016 r. Przedłożona przez biegłego opinia nie budziła zastrzeżeń co sposobu sporządzenia i treści sformułowanych w niej wniosków. Biegły wykonując opinię oparł się na dostępnym w sprawie materiale dowodowym i w sposób precyzyjny uzasadnił jej treść, a przedstawione przez niego wnioski zostały powiązane z procesem rozumowania. Zastrzeżenia strony powodowej do treści opinii wyjaśnione zostały przekonywująco w ustnej opinii uzupełniającej na rozprawie 8 marca 2018 r. Biegły ostatecznie podtrzymał w całości swoją opinię pisemną. Biorąc pod uwagę; powyższe należało uznać złożoną opinię za w pełni przekonującą, a tym samym uczynił ją podstawą ustaleń w sprawie. Okres 38 dni, w którym pojazd przebywał w warsztacie naprawczym, uznać należało za nieuzasadniony. Pojazd przyjęty został do warsztatu nie bezpośrednio, ale 22 czerwca 2016 r., już po oględzinach. Biegły wskazał także na fakt, że po kolizji pojazd nie mógł się poruszać po drogach. Tym samym niezasadne są zarzuty pozwanej podnoszone sprzeciwie że pojazd niezasadnie oczekiwał na naprawę w warsztacie oraz że był jezdny po kolizji. Zbyt długie, a tym samym nie mające uzasadnienia w okolicznościach sprawy było zwlekanie ze zgłoszenia pojazdu do ponownych oględzin, co miało miejsce dopiero 29 czerwca 2016 r. (niezasadny okres 7 dni). W chwili przyjęcia pojazdu pojazd był już po oględzinach, warsztat miał do dyspozycji kosztorys pozwanej z 30 maja 2016 r. Skoro więc kwalifikacja sposobu naprawy przewidziana przez pozwaną nie obejmowała pełnego zakresu uszkodzeń, zakład winien był niezwłocznie przesłać ubezpieczycielowi swoją kalkulację oraz wnioskować o ponowne oględziny. Ponadto jako niezasadny przyjąć należało okres po otrzymaniu informacji o zweryfikowaniu kosztorysu przez pozwaną 1 lipca 2016r do 5 lipca 2016 r. Dopiero 5 lipca 2016 r. warsztat zawnioskował o kolejne oględziny. Po nich i po otrzymaniu zweryfikowanego kosztorysu warsztat zamówił kolejne części 7 lipca 2016 r. Okres oczekiwania na części - ostatecznie do 21 lipca 2016 r. uznać należy za przekraczający zasadny czas oczekiwania na części, który biegły określił jako 3 dni. Zakres naprawy przedmiotowego pojazdu nie był nietypowy, nie obejmował też elementów, które były uszkadzane sporadycznie. Powódka nie przedstawiła żadnych dowodów na okoliczność ze czas przekraczający 3 dni oczekiwania na części był uzasadniony rodzajem sprowadzanych części, brakiem ich w magazynie czy też innymi wydatkowanymi okolicznościami

Wszystkie te okoliczności uzasadniają konstatację, że techniczny okres naprawy samochodu powinien wynieść 20 dni kalendarzowych. Niezasadne były zarzuty pozwanej do opinii pisemnej biegłego. Biegły określając techniczny czas naprawy uwzględnił zarówno dni wolne (2-3, 9-10, 16-17 lipca 2016r.), typowy czas oczekiwania na części - 3 dni, czas na czynności związane z wykończeniem prac, w tym schnięcie lakiem przyjęcie i odbiór pojazdu - 2 dni. Biegły uwzględnił tez współczynnik efektywnego wykorzystania czasu pracy w warsztacie na poziomie 0.7. Powód, pomimo zgłoszenia zastrzeżeń do opinii, nie stawił się na rozprawę, na którą wezwany został biegły celem ewentualnego zadawania na bieżąco pytań biegłemu czy wyjaśnienia zastrzeżeń do opinii. W świetle powyższego za uzasadniony należało uznać czas najmu pojazdu zastępczego przez okres 20 dni kalendarzowych.

Jeżeli chodzi o wysokość uzasadnionej dla najmu pojazdu opowiadającego pojazdowi uszkodzonemu stawki, biegły ustalił, że stawka dobowa pojazdów odpowiadających klasie pojazdu uszkodzonego klasy (...) w okresie zaistnienia szkody, przy uwzględnieniu stawek w ramach bezgotówkowego rozliczenia kosztów z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu sprawcy szkody, na rynku lokalnym obejmującym miasto S., kształtowała się od 195 zł do 270 zł netto (średnio 233,71 zł). Zastosowana przez powoda stawka 240 zł netto, nie może zostać uznana za wygórowaną, tym bardziej, że jak ustalił biegły, jest nieznacznie wyższa niż średnie stawki najmu za pojazdy tej klasy. Sąd pierwszej instancji przyjął wartości netto, gdyż powód w takiej wysokości domagał się odszkodowania z uwagi na możliwość odliczenia podatku Vat przez poszkodowanego .

Nawiązując do twierdzeń pozwanej o tym, że informowała poszkodowanego o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego, należało stwierdzić, że informacja dotyczyła jedynie możliwości zorganizowania takie najmu oraz przypominała o obowiązku minimalizacji szkody oraz że pojazd powinien odpowiadać klasie pojazdu uszkodzonego. Co prawda pojazd wynajęty przez poszkodowanego był wyższej klasy niż pojazd uszkodzony, jednak przyjęta stawka najmu odpowiadała średnim stawkom najmu pojazdów zbliżonych do uszkodzonego. W żadnym razie nie można jej uznać za wygórowaną. Zgodnie z przyjętym już w doktrynie i orzecznictwie stanowiskiem poszkodowany dla minimalizacji szkody nie ma obowiązku poszukiwania najtańszej opcji pod rygorem utraty prawa do zwrotu całości kosztów, choć niewątpliwie powinien odstąpić od przyjęcia oferty rażąco wygórowanej. W okolicznościach niniejszej sprawy, zasadnym było do obliczenia wysokości należnego odszkodowania przyjęcie stawki ustalonej w zawartej pomiędzy poszkodowanym, a powodem umowie w wysokości 240 zł netto, co przy uwzględnieniu uzasadnionego czasu najmu, odpowiadającego uzasadnionemu i koniecznemu czasowi naprawy uszkodzonego pojazdu w ilości 20 dni, daje kwotę 4.800 zł. Po pomniejszeniu wskazanej kwoty o kwotę dotychczas wypłaconą (1.594,45 zł) do zapłaty pozostaje kwota 3.205,55 zł i taką też kwotę należało uwzględnić, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

O odsetkach orzeczono zgodnie z żądaniem pozwu na podstawie art. 481 § 1 k.c. przy uwzględnieniu art. 14 ust 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2003r. Nr 124, poz. 1152).

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania znalazło podstawę prawną w treści art. 98 § 1 k.p.c

Od powyższego wyroku apelację wywiodła pozwana, zaskarżając wyrok w części uwzględniającej powództwo co do kwoty 2.200 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 24 września 2016 r. oraz odpowiednio co do orzeczenia o kosztach procesu. Pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa ponad kwotę 1.055,55 z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, a także zasądzenie kosztów procesu. Ewentualnie wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1.  naruszenie przepisów postępowania, mających istotny wpływ na wynik postępowania, a mianowicie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez sprzeczne z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, tj. ustalenie, że w przedmiotowym stanie faktycznym należało uznać za właściwą stawkę dobową najmu przewyższającą zaproponowaną przez pozwanego (130 zł netto) w sytuacji, gdy propozycję tę złożono w dniu 18 maja 2016 r., a najem pojazdu rozpoczął się w dniu 22 czerwca 2016 r.;

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj:

-

art. 361 § 1 k.c. poprzez nieuzasadnione przyjęcie, że zwrot kosztów za najem pojazdu zastępczego przy stawce dobowej 240 zł netto stanowi normalne następstwo zdarzenia szkodowego z dnia 22 czerwca 2016 r.;

-

art. 824 ¹ § 1 k.c. poprzez przyjęcie, że powód wykazał wysokość szkody i w konsekwencji przyznanie na rzecz powoda odszkodowania przekraczającego wysokość poniesionej szkody.

W uzasadnieniu apelacji powódka rozwinęła sformułowane zarzuty, wskazując, że poszkodowany nie podjął się minimalizacji szkody poprzez przyjęcie oferty pojazdu zastępczego wystosowanej przez pozwaną, wysokość stawki najmu była nieuzasadniona.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu. Wyjaśnił, że zarzuty pozwanego są nieuzasadnione.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Na wstępie przypomnieć należy, że sąd drugiej instancji, zgodnie z art. 382 k.p.c., orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym. Postępowanie apelacyjne polega na merytorycznym rozpoznaniu sprawy, co oznacza, że wyrok sądu drugiej instancji opiera się na jego własnych ustaleniach faktycznych oraz prawnych, przy czym – stosownie do art. 378 § 1 k.p.c. – sprawa podlega rozpoznaniu w granicach apelacji, zaś w granicach zaskarżenie brana jest pod uwagę nieważność postępowania (art. 379 k.p.c.), która jednak w niniejszej sprawie nie zachodziła. Zarazem należy wskazać, że sąd drugiej instancji rozpoznający sprawę na skutek apelacji nie jest związany przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa materialnego, wiążą go natomiast zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego ( por. uchwała składu 7 Sędziów Sądu Najwyższego z 31 stycznia 2008 r., sygn. akt III CZP 49/07, L. ).

Postępowanie dowodowe w ramach postępowania pierwszoinstancyjnego zostało przeprowadzone w sposób prawidłowy. W konsekwencji dokonano prawidłowych ustaleń faktycznych mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Ustalenia te znajdowały odzwierciedlenie w zgromadzonym materiale dowodowym.

Niezasadny okazał się zarzut naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów uregulowanej w art. 233 § 1 k.p.c., zgodnie z którą sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Według powyższej zasady sąd ocenia zarówno wiarygodność zgromadzonego materiału dowodowego, jak i jego moc dowodową według własnego uznania, które nie jest równoznaczne z dowolnością; swobodna ocena dowodów winna odpowiadać procesowi rozsądnego rozważenia materiału dowodowego z uwzględnieniem zasad logicznego myślenia oraz zasad doświadczenia życiowego. W orzecznictwie obecny jest nadto pogląd, wedle którego swobodna ocena dowodów powinna odbywać się z uwzględnieniem wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów i mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z 17 listopada 1966 r. sygn. akt II CR 423/66, OSNPG z 1967 r., nr 5-6, poz. 21). Nie stanowi natomiast naruszenia powyższej zasady sytuacja, w której w oparciu o konkretny materiał dowodowy możliwe jest wyciągnięcie także innych wniosków, niż uwzględnione przez sąd, o ile wnioski wyciągnięte przez sąd odpowiadają zasadom logiki i doświadczenia życiowego.

Podkreślić należy, że ciężar udowodnienia, iż stawki najmu pojazdu zastępczego są zawyżone spoczywał na pozwanej, która temu ciężarowi nie sprostała. Zgromadzony materiał dowodowy nie pozwalał na uwzględnienie zarzutu, że stawka dobowa najmu pojazdu zastępczego nie jest stawką standardową, rynkową na rynku lokalnym. Sporządzona w sprawie opinia biegłego pozwoliła na ocenę, że na lokalnym rynku w S. średnia dobowa stawka najmu pojazdu zastępczego samochodu odpowiadającemu uszkodzonemu pojazdowi wynosiła 233,71 zł netto. Powód zawarł natomiast z poszkodowanym umowę najmu, w której stawka dobowa została ustalona na poziomie 240 zł. Różnica w wysokości tych stawek nie przekracza 7 zł, więc przy wysokości stawek jest to różnica o znaczeniu marginalnym. Nie ma jakichkolwiek podstaw do oceny, że różnica pomiędzy stawką umówioną przez powoda i poszkodowanego a stawka rynkową jest istotna, przez co stawka ta miałaby charakter stawki rażąco wygórowanej.

Przechodząc do sformułowanych zarzutów prawa materialnego należy jedynie wspomnieć, że w sposób prawidłowy ustalono podstawę prawną roszczenia, wskazując na art. 822 k.c. w zw. z art. 824 ¹ k.c.

Wskazany przez pozwaną przepis art. 361 k.c., stanowi, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (§ 1). W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§ 2). W oparciu o te przepisy kształtowane są zarówno rodzaj roszczenia odszkodowawczego (o restytucję albo zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej), a także zakres roszczenia odszkodowawczego, ujmując szkodę jako różnicę pomiędzy stanem majątku poszkodowanego w wyniku zdarzenia wywołującego szkodę a stanem majątku, jaki istniałby, gdyby do takiego zdarzenia nie doszło.

Poszkodowany ma prawo wyboru warsztatu, któremu powierza naprawę uszkodzonego pojazdu. Dokonać naprawy samochodu może, np. w miejscu zamieszkania, w miejscu uszkodzenia samochodu. Miejsca te wyznaczają jednocześnie rynek lokalny usług naprawczych tj. krąg podmiotów świadczących usługi naprawcze na określonym obszarze. Jeżeli poniesione przez poszkodowanego koszty naprawy samochodu odpowiadają cenom stosowanym przez usługodawców na lokalnym rynku (np. cenom stosowanym przez autoryzowane warsztaty naprawcze działające na tym rynku) i jednocześnie można te koszty zaliczyć do kategorii niezbędnych i ekonomicznie uzasadnionych kosztów naprawy, ubezpieczyciel nie ma uzasadnionych podstaw do odmowy wypłaty odszkodowania odpowiadającego wspomnianym kosztom. Odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku usług naprawczych ( zob. uchwała Sądu Najwyższego z 13 czerwca 2003 r., sygn. akt III CZP 32/03, L. ). Podobnie postrzegać należy kwestię kosztów najmu pojazdu zastępczego – co do zasady poszkodowany ma prawo wyboru podmiotu, od którego dokona najmu pojazdu zastępczego, nie musi poszukiwać podmiotu, który posiada najtańszą ofertę, o ile stawki najmu nie są rażąco wygórowane wobec standardowych. Ponadto najmowany zastępczo pojazd powinien posiadać klasę samochodu odpowiadającą samochodowi uszkodzonemu (odpowiedni segment pojazdu) i być w podobnym poziomie funkcjonalny co do jego uzasadnionego sposobu wykorzystywania przez poszkodowanego.

Przenosząc powyższe rozważania na kanwę niniejszej sprawy należy stwierdzić, że przepisy prawa materialnego zostały zastosowane w sposób prawidłowy. Zgodzić należy się z pozwanym natomiast, że zgodnie z obowiązkiem poszkodowanego do minimalizacji szkody za nieadekwatne mogłyby zostać uznane takie koszty najmu zastępczego pojazdu, które w sposób wyraźny odbiegałyby od kosztów najmu oferowanego przez ubezpieczyciela, tj. współpracującego z ubezpieczycielem przedsiębiorcę. Wówczas ubezpieczyciel musi wykazać, że przedstawił poszkodowanemu konkretną ofertę najmu pojazdu zastępczego. W niniejszej sprawie jednak taka oferta, jak wynikało z materiału dowodowego, nie została powodowi przedstawiona. Za tego rodzaju ofertę nie może być uznane pismo pozwanej z 18 maja 2016 r. (k. 114-115). W samej treści przedmiotowego pisma zostało zaznaczone, że pozwany „deklaruje gotowość zorganizowania takiej usługi [najmu pojazdu zastępczego] za dzienną stawkę najmu auta uzależnioną od jego klasy (w załączeniu szczegółowe zestawienie stawek). [...] W przypadku zainteresowania powyższą propozycją prosimy o niezwłoczne poinformowanie nas o tym telefonicznie [...] lub odpowiadając na ten e-mail” (k. 114). Zaznaczyć przy tym należy, że wbrew treści pisma do akt, w załączeniu do tego pisma nie załączono żadnego dodatkowego dokumentu. Sama treść pisma z kolei nie pozwala, aby stanowiło ono konkretną ofertę zorganizowania najmu konkretnego pojazdu, w konkretnym okresie, na konkretnych warunkach za konkretną kwotę (stawkę). Z pisma tego nie wynika mianowicie, że w okresie, gdy poszkodowany korzystał z najmu pojazdu zastępczego odpowiedni samochód był rzeczywiście dostępny. Konieczne byłoby wykazanie przez pozwaną, że kierowana do powoda oferta była porównywalna co do korzystności warunków z tymi, jakie otrzymał poszkodowany, a w niniejszej sprawie z treści umowy najmu zastępczego wynika m.in., że w cenie najmu zastępczego zawierało się już ubezpieczenie (OC, AC, NW), a także przez okres najmu zagwarantowana była usługa 24h A., poszkodowany nie ponosił także udziału własnego w ewentualnej szkodzie pojazdu.

W powyższych okolicznościach nie sposób było uznać, aby zasądzona kwota odszkodowania uzupełniającego nie pozostawała w adekwatnym związku przyczynowym (art. 361 k.c.) lub żeby prowadziła do sytuacji, w której odszkodowanie przewyższałoby poniesioną szkodę (art. 824 ¹ k.c.).

Mając powyższe na względzie należało ocenić, że wywiedziona apelacja nie może wywołać zamierzonego przez pozwaną skutku w postaci zmiany zaskarżonego orzeczenia. Sformułowane zarzuty nie były uzasadnione, natomiast zaskarżone orzeczenie w świetle zastosowanego prawa materialnego podlegało ocenie jako prawidłowe.

W tych okolicznościach, na podstawie art. 385 k.p.c., apelację należało oddalić, o czym orzeczono w punkcie I sentencji.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie II sentencji na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z 99 k.p.c. z uwzględnieniem, że strona pozwana w całości przegrała i jest zobowiązana do zwrotu kosztów procesu w pełnym zakresie. Poniesione przez powoda koszty sprowadzały się do wynagrodzenia pełnomocnika procesowego w kwocie 450 zł, ustalonej na podstawie § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. poz. 1800 z późn. zm.).

SSO (...)SSO (...)SSO (...)

Sygnatura akt VIII Ga 365/18

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)

(...)

4.  (...)

(...) A. -021-17/15 (...) (...)

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)

(...) (...): □ z uwagi na zaistnienie przyczyny określonej § 1 ust. 2 □ / w § 1 ust. 3 □ / w § 1 ust. 5 (właściwe zaznaczyć)

Sędzia sprawozdawca / Przewodniczący Wydziału

………………………………………………………………………………