VIII Ga 303/16 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Szczecinie z 2016-10-07
Sygnatura akt VIII Ga 303/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 7 października 2016 roku
Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Agnieszka Woźniak
Sędziowie: SO Anna Budzyńska
SR del. Kornelia Żminkowska (spr.)
Protokolant: stażysta Paulina Rynkiewicz
po rozpoznaniu w dniu 7 października 2016 roku w Szczecinie
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.
przeciwko T. C.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie z dnia 31 lipca 2015 roku, sygnatura akt X GC 1059/14
I. oddala apelację;
II. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.200 zł (jednego tysiąca dwustu złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.
SSR del. K. Ż. SSO A. W. SSO A. B.
Sygn. akt VIII Ga 303/16
UZASADNIENIE
Powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. w dniu 22 maja 2013 roku wniosła pozew do Sądu Rejonowego dla miasta Stołecznego Warszawy w W. przeciwko T. C. o zapłatę kwoty 27 218,30 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwot: 18 135,75 zł od dnia
1 października 2012 roku, 443,60 zł od dnia 8 października 2012 roku, 1 563,98 zł od dnia 15 października 2012 roku, 3 710,30 zł od dnia 27 października 2012 roku oraz 3 364,67 zł od dnia 15 marca 2013 roku do dnia zapłaty wraz z kosztami postępowania. Uzasadniając żądanie pozwu, powódka wskazała, że w ramach prowadzonej współpracy w sierpniu i wrześniu 2012 roku dostarczyła pozwanemu na budowy przy ul. (...) i ul. (...) w S. stabilizację Rm 1,5-2,5 MPa oraz beton C 12/15. Odbiór towaru potwierdzony został bez zastrzeżeń na dokumentach WZ, w związku z tym wystawiła pozwanemu szereg faktur VAT w łącznej wysokości 50 061,66 zł. Na poczet w/w należności pozwany wpłacił jedynie kwotę 22 843,36 zł. Pomimo wezwań do zapłaty, pozwany nie uiścił pozostałej części należności w łącznej wysokości 27 218,30 zł.
W dniu 10 czerwca 2013 roku Sąd Rejonowy dla miasta Stołecznego Warszawy w W. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, uwzględniając roszczenie powódki w całości.
W dniu 27 czerwca 2013 roku pozwany T. C. wniósł skuteczny sprzeciw od przedmiotowego nakazu zapłaty. Zaskarżając nakaz w całości wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania oraz podniósł zarzut niewłaściwości miejscowej. W uzasadnieniu pozwany wskazał, że w ramach współpracy gospodarczej stron pozwany zamówił od powódki towar w postaci stabilizacji Rm 1,5-2,5 M. w ilości 530m 3 oraz beton C 12/15 w ilości 127m 3. Pozwany podkreślił, że strony zgodnie ustaliły, iż cena za towar, który powódka dostarczy pozwanemu własnym transportem będzie wynosiła za stabilizację Rm 1,5 - 2,5 115 zł za 1m 3, a za beton C 12/15 180 zł za 1m 3, natomiast w sytuacji gdy towar będzie osobiście odbierany przez pozwanego od powódki wówczas cena miała wynieść za stabilizację Rm 1,5 - 2,5 90 zł zł za 1m 3, a za beton C 12/15 155 zł za 1m 3. Pozwany wskazał, iż osobiście (własnym transportem) odebrał bezpośrednio od powódki stabilizację Rm 1,5 - 2,5 w ilości 250m 3, a betonu C 12/15 w ilości 33m 3. Dalej pozwany podkreślił, że powódka mimo w/w ustaleń nie w pełni przestrzegała niniejszych ustaleń, tj. część faktur wystawiała prawidłowo, natomiast część faktur, mimo iż pozwany odebrał towar od powódki własnym transportem, ujawniała ceny nie ujmujące tej okoliczności. Pozwany podkreślił przy tym, że faktury VAT były weryfikowane pod kątem zastosowanej stawki przez księgową pozwanego, która po ustaleniu rozbieżności między ceną ujawnioną na fakturze, a ceną umówioną zawiadamiała o niniejszej nieprawidłowości pozwanego, a ten następnie pisemnie wzywał powódkę do dokonania stosownej korekty. Co więcej pozwany wskazał, że płatność należności była uzależniona od dostarczenia certyfikatów jakości zakupionego towaru, co jednak dotąd nie nastąpiło. Zdaniem pozwanego zatem powódka nie wykonała świadczenia wzajemnego, co uzasadnia wstrzymanie się przez pozwanego ze spełnieniem świadczenia - zapłatą. Wreszcie pozwany wskazał, że niniejsze roszczenie jest co najmniej przedwczesne, bowiem powódka dotąd nie wywiązała się z obciążającego ją świadczenia wzajemnego, tj. dostarczenia certyfikatów jakości oraz dokonania wzajemnych rozliczeń, mimo licznych wezwań.
W odpowiedzi na wniesiony sprzeciw potrzymała swoje twierdzenia, a ponadto wskazała, że w okresie od 18 stycznia 2012 roku do 12 września 2012 roku dokonała na rzecz pozwanego łącznej sprzedaży 702,20 m 3, a nie jak wskazuje pozwany w ilości 657 m3. Co więcej powódka zaprzeczyła, ażeby w czasie współpracy ustalono inne ceny niż te występujące na wystawionych pozwanemu fakturach VAT. Odnośnie zaś zarzutu niedostarczenia certyfikatów powódka zaznaczyła, że certyfikat znajduje się na odwrotnej stronie dokumentu WZ, które są w posiadaniu pozwanego. Nadto powódka podkreśliła, że wbrew twierdzeniom pozwanego strony nie uzależniły wypłaty należności od dostarczenia certyfikatu i wobec tego wstrzymywanie się zapłatą pozostało niezasadne.
Postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2014 roku Sąd Rejonowy dla miasta Stołecznego Warszawy w W. przekazał sprawę do rozpoznania tut. Sądowy jako miejscowo właściwemu.
Wyrokiem z dnia 31 lipca 2015 roku Sad Rejonowy Szczecin Centrum w S. X Wydział Gospodarczy uwzględnił powództwo w całości i zasadził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3 778 zł tytułem kosztów postępowania.
Wyrok Sądu Rejonowego zapadł na gruncie następujących ustaleń faktycznych:
W ramach prowadzonej współpracy powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. sprzedawała i w przeważającej części dostarczała pozwanemu T. C., na podstawie składanych przez niego lub jego upoważnionego pracownika D. M. (1) zamówień, towary w postaci betonu klasy C 12/15 oraz stabilizacji Rm 1,5 – 2,5 na budowy prowadzone przy ul. (...) w S.. Zgodnie z ofertą dostawy betonu z dnia 24 marca 2011 roku cenę za 1m 3 betonu B 15 ustalono na kwotę 185 zł netto. Strony ustnie uzgodniły, że cena oferowanego przez powódkę materiału będzie niższa w przypadku odbioru własnego towaru przez pozwanego, w ten sposób, że w przypadku odbioru własnego cena za stabilizację RM 2,5 miała wynosić 90 zł netto, zaś za beton B15 155 zł netto.
Dalej Sąd Rejonowy ustalił, że w związku z dokonaną sprzedażą powódka wystawiła pozwanemu szereg faktur VAT. I tak w dniu 31 sierpnia 2012 roku powódka wystawiła pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 18 197,25 zł, płatną do dnia 30 września 2012 roku. W niniejszej fakturze przyjęto cenę 115 zł + VAT za 1m 3 stabilizacji Rm 1,5-2,5, 110 zł + VAT za 1m 3 stabilizacji Rm 0,5-1,5 oraz 185 zł + VAT za 1 m 3 betonu klasy C12/15, a ponadto uwzględniono 3 usługi transportowe za kwotę 150 zł netto i 170 zł netto. Kolejną fakturę VAT nr (...) powódka wystawiła pozwanemu w dniu 31 sierpnia 2012 roku na kwotę 1 359,15 zł brutto, płatną do dnia 30 września 2012 roku. W niniejszej fakturze przyjęto cenę 110 zł + VAT za 1m3 stabilizacji Rm 0,5-1,5. W dniu 7 września 2012 roku wystawiono kolejna fakturę VAT nr (...) na kwotę 3 648,80 zł, płatną do dnia 7 października 2012 roku. W niniejszej fakturze przyjęto cenę 115 zł + VAT za 1m3 stabilizacji Rm 1,5-2,5, 110 zł + VAT za 1m3 stabilizacji Rm 0,5-1,5 oraz 185 zł + VAT za 1 m3 betonu klasy C12/15, w tym także cenę za usługę transportowa ustalono na kwotę 150 zł netto + VAT. Następną fakturę VAT nr (...) powódka wystawiła w dniu 14 września 2012 roku na kwotę 18 360,84 zł, płatną do dnia 14 października 2012 roku. W niniejszej fakturze przyjęto cenę 115 zł + VAT za 1m 3 stabilizacji Rm 1,5-2,5, 110 zł + VAT za 1m 3 stabilizacji Rm 0,5-1,5 oraz 185 zł + VAT za 1 m 3 betonu klasy C12/15, a ponadto uwzględniono 2 usługi transportowe za kwotę 150 zł netto. W dniu 14 września 2012 roku powódka wystawiła fakturę VAT nr (...), na kwotę 1 420,65 zł, płatną do dnia 14 października 2012 roku. W niniejszej fakturze przyjęto cenę 115 zł + VAT za 1m3 stabilizacji Rm 1,5-2,5. Następną faktura VAT nr (...) została wystawiona w dniu 26 września 2012 roku na kwotę 3 710,30 zł, płatną do dnia 26 października 2012 roku. W niniejszej fakturze przyjęto cenę 115 zł + VAT za 1m 3 stabilizacji Rm 1,5-2,5 oraz 185 zł + VAT za 1 m 3 betonu klasy C12/15, a ponadto uwzględniono 1 usługę transportową na kwotę 150 zł netto. Pomimo upływu terminów płatności w/w faktur VAT pozwany nie dokonał zapłaty. W dniu 29 września 2012 roku powódka wystawiła fakturę korygującą VAT do faktury VAT z dnia 14 września 2012 roku nr (...), w wyniku czego należność ze wskazanej faktury VAT pomniejszona została o kwotę 3 364,67 zł. W dniu 20 listopada 2012 roku powódka omyłkowo ponownie dokonała korekty tej samej faktury w w/w wysokości. W związku z powyższym powódka wystawiła pozwanemu fakturę VAT nr (...) z dnia 12 lutego 2013 roku na kwotę 3 364,67 zł, płatną do dnia 14 marca 2013 roku, jako równowartość niezasadnie skorygowanej faktury VAT. Dalej Sąd Rejonowy ustalił, że odbiór w/w towaru nastąpił bez zastrzeżeń ilościowych i jakościowych oraz potwierdzony został na dokumentach WZ pokwitowanych przez pracowników pozwanego odbierających towar. Na odwrocie dokumentów WZ znajdował się nadruk dotyczący deklaracji zgodności dostarczonego towaru.
Jak wynika z dalszych ustaleń Sądu Rejonowego pismem z dnia 28 grudnia 2012 roku pozwany zwrócił się do powódki o dokonanie korekt cen zakupionych w 2012 roku towarów z uwzględnieniem transportów własnych. W treści pisma pozwany wskazał, że ujęte w fakturach VAT ceny odbiegają od cen umownych i powodują niezgodność salda. Z ponowną prośbą przedstawiciel pozwanego zwrócił się do powódki za pośrednictwem e – mail w dniach 13 grudnia 2012 roku i 4 stycznia 2013 roku. Powódka natomiast wobec niedokonania płatności należności ustalonych w/w fakturami VAT kilkukrotnie wzywała pozwanego do zapłaty zaległości. W odpowiedzi na kierowane wezwania pozwany wzywał powódkę do dostarczenia deklaracji zgodności poświadczających jakość dostarczonego materiału, informując, że brak stosownych deklaracji uniemożliwia jego rozliczenie. Pismem z dnia 19 marca 2013 roku pozwany po raz kolejny zwrócił się do powódki o korektę cen przyjętych w wystawionych fakturach VAT w ten sposób, że: cena dla stabilizacji Rm 2,5 winna być przyjęta w przypadku transportu powódki na kwotę 115 zł, w przypadku transportu własnego pozwanego na kwotę 105 zł; cena dla stabilizacji Rm 1,5 winna być przyjęta w przypadku transportu powódki na kwotę 105 zł, w przypadku transportu własnego pozwanego na kwotę 90 zł, natomiast dla betonu C 15 cena winna być przyjęta w przypadku transportu powódki na kwotę 190 zł, w przypadku transportu własnego pozwanego na kwotę 165 zł. Pozwany zobowiązał się do spłaty należności po dostarczenia faktur korygujących.
Dalej Sąd Rejonowy ustalił, że pomiędzy stronami postępowania doszło do spotkania, podczas którego powódka przystała na uwzględnienie części zastrzeżeń pozwanego i sporządzenie korekt wystawionych faktur VAT, uzależniając dokonanie tych czynności od podpisania przez pozwanego ugody w zakresie spłaty zaległości na rzecz powódki. Ostatecznie pozwany nie stawił się u powódki w celu podpisania ugody. Wobec powyższego powódka nie wystawiła korygujących fraktur VAT. Pozwany nie uregulował należności wobec powódki.
W przedstawionym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za uzasadnione w całości.
Sąd Rejonowy wskazał, że podstawę prawną powództwa stanowił art. 605 k.c., zgodnie z którym przez umowę dostawy dostawca zobowiązuje się do wytworzenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz do ich dostarczenia częściami albo periodycznie, a odbiorca zobowiązuje się do odebrania tych rzeczy i do zapłacenia ceny.
Rozpoznając niniejszą sprawę Sąd I instancji zwrócił uwagę, że poza sporem pozostawały okoliczności związane z wieloletnią współpracą stron postepowania, w ramach której pozwany osobiście lub poprzez upoważnionego pracownika zamawiał u powódki towary (beton, stabilizacja RM), które to powódka produkowała i dostarczała na wskazany przez pozwanego teren budowy. Za niesporne Sąd Rejonowy uznał także okoliczności związane z odbiorem przez pozwanego zamówionych towarów także własnym transportem oraz kwestie związane z jakością i ilością wyprodukowanego i dostarczonego /odebranego przez pozwanego towaru.
Sąd Rejonowy wskazał przy tym, że spór sprowadzał się w zasadzie wyłącznie do ceny towaru w przypadku transportu własnego pozwanego, zwracając jednocześnie uwagę, że pozwany konsekwentnie w toku postępowania wskazywał, że strony ustnie ustaliły, że w przypadku odbioru własnego ustalona cena ulegnie obniżeniu z kwoty 115 zł/1m 3 netto do kwoty 90 zł/1m 3 w przypadku stabilizacji Rm 1,5-2,5 oraz w przypadku betonu C 12/15 z kwoty 180 zł/1m 3 do kwoty 155 zł/1m 3. Niezależnie pozwany kwestionował obowiązek spełnienia świadczenia swojego wobec powódki, wskazując, że powódka pomimo spoczywającego na niej obowiązku nie dostarczyła pozwanemu certyfikatów dotyczących jakości zamówionego towaru.
Po dokonaniu analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd I instancji stwierdził, że przytoczone przez pozwanego okoliczności dotyczące ustalonej ceny towaru, częściowo potwierdzone zeznaniami świadków D. M. (1) i A. S. (1) oraz przedstawioną dokumentacją, nie mogły jednak stanowić podstawy do oddalenia powództwa chociażby w części, uznając, że pozwany – w przeciwieństwie do powoda – dostatecznie nie udowodnił zgodnie z art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. podnoszonych przez niego twierdzeń dotyczących nieprawidłowości przyjętej przez powódkę ceny jednostkowej towaru.
Co więcej Sąd Rejonowy stanął na stanowisku, że pomimo iż pozwany w toku niniejszego postępowania wykazał, iż strony rzeczywiście uzależniły wysokość ceny towaru od sposobu transportu, w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie sposób było ostatecznie ustalić rzeczywistej kwoty o jaką należność przysługująca powódce została zawyżona. Sąd Rejonowy zwrócił przy tym uwagę, że pozwany w toku niniejszego postępowania nie wskazał, które towary ujęte w spornych fakturach VAT zostały przez niego odebrane, a które dostarczone zostały przez powódkę, uniemożliwiając Sądowi dokonanie weryfikacji twierdzeń pozwanego, co do kwoty o którą należność dochodzona pozwem została zawyżona, a której ostatecznie pozwany nie sprecyzował. Sąd Rejonowy wskazał perzy tym, że pozwany w toku postępowania wskazywał jedynie orientacyjną kwotę o jaką należność powódki winna ulec pomniejszeniu, a z jego twierdzeń nie sposób było wywieść, czy kwota która wskazuje dotyczy wyłącznie faktur VAT, na podstawie których powódka dochodziła roszczenia, czy też dotyczy także tych należności – nieprawidłowo jego zdaniem obliczonych – a uregulowanych. W ocenie Sądu Rejonowego tak sformułowane twierdzenia nie mogły stać się podstawą do chociażby częściowego oddalenia powództwa, tym bardziej, że pozwany – reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika - dla prawidłowego wykazania własnych twierdzeń winien sprecyzować, która ze składowych należności dochodzonych pozwem winna ulec obniżeniu w związku z własnym transportem i o jaką kwotę. Co więcej Sąd Rejonowy stanął na stanowisku, że pozwany powinien przedstawić odpowiedni materiał dowodowy wykazujący, że ten konkretny towar, ujęty w tej konkretnej fakturze VAT został przez niego odebrany własnym transportem, czego pozwany nie uczynił, opierając się jedynie na orientacyjnych kwotach, obliczonych wedle bliżej nieokreślonego schematu.
Reasumując Sąd I instancji stwierdził, że pozwany nie podjął skutecznych działań zmierzających do wyjaśnienia wątpliwości powstałych na tle związanym z wysokością należności, o którą roszczenie powódki winno ulec obniżeniu, w konsekwencji czego brak było podstaw do uwzględnienia jego twierdzeń w tym zakresie.
Zdaniem Sadu Rejonowego nieuzasadniony okazał się także zarzut przedwczesności powództwa osadzony na twierdzeniu pozwanego, jakoby powódka nie wywiązała się z obciążającego ją świadczenia wzajemnego, tj. dostarczenia certyfikatów jakości. Sąd Rejonowy zwrócił w tym zakresie uwagę, że pozwany nie wykazał, wbrew spoczywającemu na nim ciężarowi dowodu, że przekazanie certyfikatów jakości było elementem istotnym zawartej z powódką umowy, co ewentualnie mogło by uzasadniać wstrzymanie się z zapłatą wynagrodzenia, tym bardziej, że pozwany towar pomimo braku certyfikatu odebrał bez zastrzeżeń, a o ich braku poinformował powódkę dopiero w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty już przeterminowanej wierzytelności, co dodatkowo wzbudziło wątpliwości Sądu w zakresie obowiązku ich rzeczywistego dostarczenia
i związanej z tym rzekomej niewymagalności roszczenia. Niezależnie jednak od powyższego Sąd I instancji zwrócił uwagę, że w toku postępowania powódka utrzymywała, że certyfikaty znajdowały się na odwrocie dokumentów WZ i znajdują się w posiadaniu pozwanego, który prawidłowość tych certyfikatów zakwestionował z uwagi na brak odpowiedniej formy i podpisu pracownika wystawiającego dokument. W nawiązaniu do powyższego Sąd Rejonowy zwrócił uwagę, że pozwany, poddając pod wątpliwość skuteczność nieopieczętowanego i niepodpisanego certyfikatu, nie wykazał jednocześnie, ażeby strony umówiły się co do szczególnej (konkretnej) formy, w jakiej powinny one zostać sporządzone. Tym samym wobec braku szczególnych ustaleń stron co do formy i treści jaką powinny zawierać certyfikaty jakości dostarczonego towaru, zdaniem tut. Sądu brak było podstaw do przyjęcia, że certyfikaty w formie dostarczonej przez powódkę były niewystarczające.
Reasumując, Sąd Rejonowy stwierdził, że zaprezentowane przez pozwanego stanowisko okazało się niewystarczające dla skutecznego podważenia twierdzeń strony powodowej popartych przedłożonymi dokumentami, co z kolei doprowadziło do uwzględnienia powództwa w całości.
O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., zaś o kosztach wedle art. 108 § 1 zd. 1 k.p.c. w związku z art. 98 § 1 k.p.c.
Od wyroku Sądu Rejonowego z dnia 31 lipca 2015 roku apelację złożył pozwany T. C., który zaskarżył wyrok w całości i wniósł o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania, w tym także kosztów postępowania apelacyjnego. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie:
- -
-
art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i przyjęciu iż:
- -
-
zeznania świadków D. M. (1) oraz A. S. (1) jedynie w części pozwalają na ustalenie stanu faktycznego, a którym nie sposób odmówić waloru prawdziwości,
- -
-
faktury VAT przedstawione przez powódkę są dokumentami udowadniającymi wysokość roszczenia przysługującego powódce, w sytuacji gdy cena z nich wynikająca nie została pomiędzy stronami uzgodniona a co za tym idzie nie odzwierciedla zgodnej woli stron,
- -
-
faktury VAT uwzględniały wykonywanie przez pozwanego transportu towaru własnymi środkami, w sytuacji gdy nie wszystkie faktury VAT wystawione przez powódkę uwzględniały tę okoliczność co miało wpływ na wysokość ceny,
- -
-
dokumenty WZ zawierały deklarację zgodności, w sytuacji gdy takiej deklaracji nie zawierały, co w konsekwencji prowadzi do uznania, że po stronie pozwanej nie istniał obowiązek zapłaty wobec braku wywiązania się z umowy przez powódkę.
- -
-
art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niedokonanie w sporządzonym uzasadnieniu oceny wiarygodności dowodów w postaci zeznań przesłuchanych w sprawie świadków oraz braku wskazania przyczyn, dla których Sąd odmówił wiarygodności świadkom, co powoduje brak możliwości przeprowadzenia kontroli tejże oceny.
W uzasadnieniu apelacji pozwany wskazał, że Sąd dokonując wybiórczej oceny dowodów, odmawiając wiarygodności jednym, a dowolnie uznając inne za prawdziwe, dokonał błędnego ustalenia stanu faktycznego, co w konsekwencji skutkowało uznaniem w całości żądania pozwu i zwrócił uwagę, że Sąd w uzasadnieniu skarżonego wyroku nie wyjaśnił dlaczego ustalił stan faktyczny wyłącznie w oparciu o materiał dowodowy w postaci dokumentów. Brak jest natomiast oceny zeznań przesłuchanych w sprawie świadków. Jest to o tyle istotne, że ustalenia w zakresie wysokości ceny były przez strony negocjowane w formie ustnej, a taka okoliczność możliwa jest do wykazania jedynie ze źródeł osobowych, co pozwany niejednokrotnie podkreślał. Tym bardziej, iż zeznania świadków strony pozwanej ukazują sytuację w sposób odmienny od twierdzeń przedstawianych przez stronę powodową. Pozwany podkreślił przy tym, że choć dokumenty WZ potwierdzały odbiór towaru, to nie zawierały jednak deklaracji zgodności poświadczających jakość dostarczonego przez powódkę towaru. Sąd w zupełności pominął okoliczność, iż powódka poprzez brak dostarczenia deklaracji zgodności nie wywiązała się z umowy łączącej strony. Wobec tego nie można uznać, że pozwany zobligowany był do spełnienia świadczenia w sytuacji gdy powódka z obciążającego ją świadczenia wzajemnego nie wywiązała się.
W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postepowania apelacyjnego. W uzasadnieniu wskazała, że Sąd wbrew twierdzeniom pozwanego nie odmówił wiarygodności zeznaniom świadków D. M. i A. S., jednak zdaniem Sądu ten materiał dowodowy nie mógł stanowić podstaw do oddalenia powództwa. Podkreśliła, że jak słusznie zauważył Sąd I instancji, to w interesie pozwanego było wykazanie, który z towarów był dostarczany transportem własnym, a który nie, co w konsekwencji mogłoby doprowadzić do obniżenia ceny za towar. Całkowicie chybiony - zdaniem powódki - jest również zarzut, iż przyjęcie przez Sąd I instancji, że dokumenty WZ zawierały deklaracje zgodności jest nieprawidłowe, podczas gdy sam pozwany na ostatniej rozprawie potwierdził, że takowe deklaracje na dokumencie WZ były, zatem wbrew uzasadnieniu apelacji pozwanego, nie można uznać, że powódka nie spełniła świadczenia wzajemnego.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Apelacja pozwanego okazała się niezasadna.
Zdaniem Sądu Odwoławczego, Sąd I instancji przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe, a zebrany materiał dowodowy poddał – wbrew twierdzeniom apelującego - wszechstronnej ocenie stosownie do treści art. 233 § 1 k.p.c. Sąd Rejonowy, na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego poczynił także prawidłowe rozważania prawne. Zarówno ustalenia faktyczne, jak i rozważania prawne Sąd II instancji w pełni podziela i przyjmuje za własne, bez potrzeby ich ponownego przytaczania.
Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że przedstawione przez stronę pozwaną w apelacji zarzuty koncentrowały się wokół naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów sformułowanej w art. 233 § 1 k.p.c. i będącej tego konsekwencją wadliwej i dowolnej oceny materiału dowodowego, w szczególności poprzez przyjęcie, że zaoferowane przez pozwanego dowody z zeznań świadków D. M. (1) i A. S. (1) są niewystarczające, podczas gdy zeznania tych świadków – zdaniem skarżącego - wskazują na istnienie okoliczności uzasadniających oddalenie powództwa. Pozwany zarzucił także, że Sąd zeznania w/w świadków uznał za częściowo niewiarygodne, nie wyjaśniając przy tym na jakiej podstawie dokonał takiej, a nie innej ich oceny naruszając tym samym art. 328 § 2 k.p.c. Niezależnie pozwany zarzucił Sądowi oparcie istotnych dla rozstrzygnięcia ustaleń o przedstawione przez powódkę faktury VAT, podczas gdy - wobec czynienia dodatkowych ustnych ustaleń co do ceny przedmiotu umowy w przypadku osobistego odbioru towaru – nie mogły one okazać się wystarczające, jako nieodzwierciedlające zgodnej woli stron. Ponadto pozwany podniósł, że Sąd I instancji wadliwie przyjął, że dokumenty WZ zawierały deklarację zgodności, w sytuacji gdy takiej deklaracji nie zawierały, co w konsekwencji prowadzić powinno do uznania, że po stronie pozwanej nie istniał obowiązek zapłaty, wobec braku wywiązania się z umowy przez powódkę.
Odnosząc się do zgłoszonych w apelacji zarzutów naruszenia przez Sąd Rejonowy zasady swobodnej oceny dowodów zaznaczyć trzeba, że w świetle art. 233 § 1 k.p.c. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według swego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Wymieniony przepis nakłada na Sąd orzekający obowiązek wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału i uwzględnienia wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu. Nadto obowiązkiem Sądu jest skonkretyzowanie okoliczności towarzyszących przeprowadzeniu poszczególnych dowodów mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności oraz wskazania jednoznacznego kryterium i argumentacji pozwalającej na weryfikację dokonanej oceny w przedmiocie uznania dowodu za wiarygodny bądź też jego zdyskwalifikowanie (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 1966 r., sygn. II CR 423/66, niepubl.; uzasadnienie orzeczenia SN z dnia 24 marca 1999 r., sygn. I PKN 632/98, OSNAPiUS 2000, nr 10, poz. 382; uzasadnienie orzeczenia SN z dnia 18 lipca 2002 r., IV CKN 1256/00, niepubl.). Przyjmuje się, że ramy swobodnej oceny dowodów muszą być zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnego poziomu świadomości prawnej, według których Sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego.
W orzecznictwie wskazuje się, że do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. dochodzi wówczas, gdy ocena dowodów dokonana przez Sąd jest sprzeczna z regułami logicznego myślenia, uchybia zasadom wynikającym z doświadczenia życiowego lub też narusza zasady właściwego kojarzenia faktów (por. wyrok SN z dnia 16 grudnia 2005r., III CK 314/05, Lex nr 172176).
Z kolei zarzut błędu w ustaleniach faktycznych odnosi się stricte do elementu faktycznego orzeczenia. Sąd Odwoławczy bada w takim wypadku czy w stanie faktycznym sprawy nie zachodzą sprzeczności między poszczególnymi ustaleniami oraz czy stan faktyczny stanowi harmonijną całość. Innymi słowy sprzeczność zachodzi wówczas, gdy istnieje dysharmonia między materiałem zgromadzonym w sprawie a konkluzją, do jakiej doszedł Sąd na jego podstawie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 19 sierpnia 2009 r., I ACa 507/09, Lex nr 756625, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 16 listopada 2005 r., I ACa 447/05, Lex nr 177024).
Przenosząc cytowane zasady na grunt badanej sprawy stwierdzić należało, że Sąd I instancji – wbrew twierdzeniom apelującego - przeprowadził postępowanie dowodowe w sposób kompletny i wszechstronny. Dokonując ponownej oceny pełnego materiału dowodowego Sad II instancji uznał, iż ocena dokonana przez Sąd Rejonowy nie nosi w sobie cech dowolności, a uwzględniając zebraną w sprawie dokumentację oraz zeznania świadków D. M. (1) i A. S. (1), Sąd Okręgowy stwierdził, że ustalenia poczynione przez Sąd Rejonowy i wysnute na ich podstawie wnioski pozostały prawidłowe i zgodne z zasadami logicznego rozumowania.
Sąd Okręgowy stwierdził, że wywody skarżącego o uznaniu zeznań świadków D. M. (1) i A. S. (1) za niewiarygodne nie znajdują uzasadnienia. Sąd II instancji zwrócił uwagę, że to właśnie na podstawie zeznań tychże świadków Sąd Rejonowy ustalił, że strony niniejszego postępowania dodatkowo porozumiały się co do cen za zakupiony przez pozwanego towar w przypadku odbioru towaru transportem własnym pozwanego, ustalając, że w takim przypadku ceny ulegną obniżeniu do kwot 155 zł za beton B15 i 90 zł za stabilizację RM 2,5. Podkreślenia przy tym wymaga, że wbrew twierdzeniom apelującego Sąd I instancji nie uznał zeznań słuchanych w sprawie świadków za niewiarygodne, ale za niewystarczające dla potwierdzenia okoliczności podnoszonych przez pozwanego, uzasadniających jego zdaniem żądanie oddalenie powództwa. Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że materiał dowodowy zebrany w sprawie, jak słusznie wskazywał Sąd Rejonowy, nie pozwolił na ustalenie, który towar pozwany odebrał własnym transportem i kiedy. Okoliczności te nie zostały doprecyzowane także zeznaniami w/w świadków, którzy poza ogólnymi oświadczeniami w tym zakresie, nie byli w stanie konkretnie wskazać kiedy i który towar pozwany osobiście odebrał. Okoliczności tych nie wyjaśnił także sam pozwany podczas przesłuchania. Nie potrafił bowiem wskazać, która z faktur dołączonych do pozwu zawiera towar, który miał zostać przez niego odebrany. Wprawdzie pozwany dla wykazania zasadności swoich twierdzeń przedstawił zestawienie faktur VAT, które miało przedstawiać przebieg transakcji pomiędzy stronami postępowania w 2012 roku. Po dokonanej analizie przedstawionego dokumentu i jednoczesnej analizie załączonych do pozwu faktur VAT, Sąd Okręgowy stwierdził, że dwie faktury wymienione w omawianym zestawieniu stanowią przedmiot sporu w niniejszej sprawie, tj. faktura VAT nr (...). Dokument ten jednak nie mógł być uznany za wystarczający. Podkreślić należy, iż dokument ten nie został opatrzony datą w jakiej został sporządzony. Nie wyjaśnione zostało także w oparciu o jakie dokumenty został sporządzony. W świetle powyższych wątpliwości Sąd oceniał przydatność dokumentu pod kątem art. 245 k.p.c. uznając, iż przedłożone zestawienie może stanowić jedynie dowód, że pozwany złożył oświadczenie o treści w nim zawartej. Podkreślić także należy, iż faktura VAT nr (...) została wystawiona dnia 7 września 2012 roku, zaś fakturę nr (...) wystawiono w dniu 14 września 2012 roku, natomiast płatność ww. faktur określono odpowiednio do dnia 7 października 2012 roku oraz do dnia 14 października 2012 roku. Pozwany pierwsze pismo w którym domagał się korekty zawartych w nim cen skierował dopiero w dniu 28 grudnia 2012 roku, a zatem blisko 4 miesiące po dokonaniu sprzedaży. Powyższe – zdaniem Sądu Okręgowego - istotnie podważa wiarygodność zestawienia jako przedstawiającego rzeczywisty stan rzeczy. W istocie zatem pozwany nie przedstawił wystarczających środków dowodowych wykazujących, że przedstawiony w zestawieniu stan faktyczny obrazuje przebieg transakcji dokonywanych pomiędzy stronami. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, podobnie jak Sąd I instancji, doszedł do wniosku, że choć przedstawiony przez pozwanego materiał dowodowy doprowadził do przyjęcia, że strony rzeczywiście porozumiały się co do wprowadzenia niższych cen w przypadku własnego odbioru towaru przez pozwanego, to ostatecznie nie sposób było precyzyjnie określić, które spośród towarów ujętych w tych fakturach Vat pozwany odebrał osobiście, a w konsekwencji o jaką kwotę ceny należne powódce – zgodnie z zawartym ustnym porozumieniem – winny zostać obniżone.
W odniesieniu do zarzutu błędnego – zdaniem pozwanego – przyjęcia, że dokumenty WZ zawierały deklarację zgodności, w sytuacji gdy takowej – zdaniem skarżącego - nie zawierały, Sad Okręgowy w całości podzielił wywód Sądu Rejonowego w tym zakresie przyjmując, że pozwany zarówno w toku postępowania pierwszo-instancyjnego, jak i drugo-instancyjnego, nie zdołał wykazać, że strony w efekcie ustnych ustaleń wprowadziły wymóg dostarczenia deklaracji zgodności, stanowiący warunek sine qua non zawartej z powódką umowy, od którego to spełnienia uzależnione było wykonanie przez pozwanego ciążącego na nim świadczenia wzajemnego – zapłaty ceny. Niezależnie jednak Sąd Okręgowy po dokonaniu ponownej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, zwrócił również uwagę na niekonsekwencje twierdzeń pozwanego, który z jednej strony podnosił, że nie otrzymał deklaracji zgodności, zaś już w trakcie przesłuchania przyznał, że je otrzymał, jednak w niewłaściwej formie, nie wykazując jednocześnie, że strony – na podstawie ustnych uzgodnień – zastrzegły jakąkolwiek szczególną formę takiego dokumentu. Subiektywne przekonanie pozwanego o wadliwości wystawionych deklaracji nie mogło okazać się wystarczające. Nie obojętny pozostał przy tym fakt, że pozwany skierował do powódki wezwanie o przedstawienie deklaracji zgodności towarów po pół roku od jego otrzymania, co także budzi uzasadnione wątpliwości co do obowiązku ich dostarczenia, albowiem w przypadku gdyby strony rzeczywiście uzależniły finalizację transakcji od dostarczenie poprawnie wystawionych certyfikatów, to oczywistym jest, że pozwany stosowne zastrzeżenia wnosiłby już wcześniej, a nie dopiero w reakcji na skierowane do niego wezwanie do zapłaty. Tym bardziej, że niesporne pozostaje, iż otrzymane produkty otrzymał i wykorzystał.
Reasumując, ponowna analiza dostępnego materiału dowodowego – w ocenie Sądu Odwoławczego – doprowadziła do wniosku, że Sąd I instancji przeprowadził prawidłową ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, a wniosków wyprowadzonych z przedstawionego przez strony materiału dowodowego nie można uznać za dowolne. Stąd też zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. okazał się chybiony.
Zważywszy na przywołaną wyżej argumentację Sąd Okręgowy na podstawie
art. 385 k.p.c. oddalił apelację pozwanego w całości, co znalazło wyraz w pkt. I sentencji wyroku.
O kosztach postępowania przed Sądem Odwoławczym orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. Pozwana przegrała w całości postępowanie odwoławcze jest zatem zobowiązana w myśl ogólnych reguł odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 k.p.c.) zwrócić pozwanemu koszty, które poniósł on dla celowej obrony przed żądaniem powoda. Na koszty te składa się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego reprezentującego powoda w kwocie 1 200 zł, ustalone na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804).
W tym stanie rzeczy orzeczono, jak w sentencji.
SSO(...)SSO (...)SSR (del.) (...)
(...)
1. (...)
2. (...),
3. (...)
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Szczecinie
Osoba, która wytworzyła informację: Agnieszka Woźniak, Anna Budzyńska
Data wytworzenia informacji: