Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

WYROK

W I M I E N I U R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J

Dnia 25 stycznia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Woźniak

Protokolant sekr.sądowy

po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2013 r. na rozprawie

sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa Budowlano - Usługowego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

przeciwko Gminie M. G.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanego Gminy M. G. na rzecz powoda Przedsiębiorstwa Budowlano - Usługowego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. kwotę 86011,43 zł (osiemdziesiąt sześć tysięcy jedenaście złotych czterdzieści trzy grosze) z ustawowymi odsetkami od dnia 13 lipca 2012 roku,

II. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 7918 zł (siedem tysięcy dziewięćset osiemnaście złotych).

VIII GC 334/12

UZASADNIENIE

Powód Przedsiębiorstwo Budowlano-Usługowe (...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością w G. w pozwie z dnia 24 lipca 2012 roku domagał się zasądzenia od pozwanego Miasta G. kwoty 86011.43 złotych wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu. W uzasadnieniu pozwu skazano, że strony w dniu 23 czerwca 2010 roku na podstawie dokonanego przez pozwanego wyboru oferty powoda w trybie przetargu nieograniczonego zawarły umowę, na mocy której powód miał wykonać na rzecz powoda roboty w postaci zaprojektowania i wykonania robót budowlanych związanych z inwestycją: rozbudowa stadionu żużlowego w G.. Za wykonanie przedmiotu umowy strony ustaliły cenę ryczałtową, Integralna część umowy stanowiły między innymi Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia, oraz Warunki szczególne kontraktu na budowę , a także warunki ogólne kontraktu na budowę, oraz wykaz cen. Zgodnie z przyjętymi warunkami szczególnymi kontraktu usunięto z warunków ogólnych kontraktu subklauzulę 14.1, wprowadzając zapis, który stanowi, że cena kontraktowa będzie zryczałtowaną kwotą kontraktową i nie będzie podlegać zmianom ani korektom. Jednocześnie wskazano, że wykonawca jest zobowiązany do zapłaty wszystkich podatków, należności i opłat wymaganych do płacenia według kontraktu, a cena kontraktowa nie może być korygowana oprócz sytuacji podanej w subklauzuli 13.7, która to klauzula dopuszcza korekty ceny kontraktowej wynikające ze zmiany stanu prawnego w trakcie zamiany umowy. Powódka podniosła, że w trakcie realizacji kontraktu doszło do zmiany w prawie, albowiem od dnia 1 stycznia 2011 roku w związku ze zmianą ustawy o podatku VAT zmieniona została stawka VAT którą podniesiono z 22% do 23%. Pozwany nie zgodził się na zmianę ceny kontraktowej. Próby polubownego załatwienia sporu nie przyniosły rezultatu. Dochodzona pozwem kwoa stanowi dodatkowe obciążenie z tytułu zmiany podatku VAT z 22 na 23 % z tytułu robót wykonanych po dniu 1 stycznia 2011 roku.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa obciążenie powódki kosztami procesu. Podniesiono, że zgodnie z § 1 ust. 3 umowy wykonawcy nie przysługuje roszczenie o zwiększenie kwoty kontraktowej, nawet w przypadku, gdy nie dało się tego przewidzieć w momencie rozpoczęcia robót budowlanych. Pozwany wskazał, ze istota wynagrodzenia ryczałtowego sprowadza się do tego, że zamawiający zakłada, ze wykonawca nie będzie się domagał zapłaty wyższego wynagrodzenia . Powołano się także na przepisy ustawy prawo zamówień publicznych, w szczególności przepis art. 144, który stanowi, że jednostronna zmiana wynagrodzenia przez wykonawcę jest niedopuszczalna. W ocenie strony pozwanej, chybione jest stanowisko powoda, że podstawę do zmiany wysokości wynagrodzenia stanowić może subklauzula 13.7 warunków ogólnych kontraktu, albowiem zgodnie z subklauzula 1.5 warunków ogólnych kontraktu dokumenty tworzące kontrakt zostały uszeregowane w określonej kolejności i umowa ma zastosowanie w pierwszej kolejności, a wyklucza ona dopuszczalność jakiekolwiek zmiany ceny kontraktowej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 23 czerwca 2010 roku na podstawie dokonanej przez pozwanego wybory oferty powódki w trybie przetargu nieograniczonego, pozwana oraz powódka zawarły umowę numer (...). W § 1 ust. 1 umowy wskazano, że pozwana zleca a powódka zobowiązuje się do zaprojektowania i wykonania robót budowlanych związanych z inwestycją pod nazwa „rozbudowa stadionu żużlowego w G.”. W § 1 ust. 3 wskazano, że wykonawcy nie przysługuje roszczenie o zwiększenie kwoty kontraktowej nawet w przypadku, gdy nie dało się tego przewidzieć w momencie rozpoczęcia robót budowlanych, w szczególności w wypadkach, gdy badania geologiczne wykażą, że zastosowanie rozwiązań technicznych, będących podstawą do oszacowania wartości robót budowlanych, zmusza wykonawcę do zmiany technologii. W § 1 ust. 4 umowy wskazano, że szczegółowy opis przedmiotu zamówienia, jak również zakres i organizacja prac, wymagania dotyczące sprzętu, materiałów, wykonania i odbioru robót oraz inne informacje zawarte są w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia oraz załączonych do niej dokumentach: niniejsza umowa, P. F. U., K.rozbudowy stadionu żużlowego, wypełniony formularz oferty, dane kontraktowe, warunki szczególne kontraktu na budowę, warunki ogólne kontraktu, wyceniony wykaz cen. W § 8 ust. 1 ustalono wynagrodzenie ryczałtowe za wykonanie przedmiotu umowy zgodnie ze złożoną ofertą i zaakceptowana cena kontraktowa netto wynosi kwotę 16446006,45 złotych, należny podatek VAT wynosi kwotę 3618121,42 złotych, zaakceptowana cena kontraktowa wynosi łącznie kwotę 20064127,87 złotych. W § 13 ust, 1 umowy wskazano, że w sprawach nie uregulowanych niniejszą umową zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku prawo zamówień publicznych, ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku prawo budowlane oraz przepisy kodeksu cywilnego. W ust. 2 przewidziano, ze wszelkie zmiany i uzupełnienia do zawartej umowy strony będą wprowadzać w formie aneksu z zachowaniem formy pisemnej pod rygorem nieważności. W ust. 4 wskazano, że specyfikacja istotnych warunków zamówienia oraz dokumenty wymienione w § 1 ust. 4 niniejszej umowy w postępowaniu poprzedzającym zawarcie tej umowy stanowią jej integralna część.

Dowód: umowa z dnia 23 czerwca 2010 roku (karta 19-25)

Strony postanowiły, że warunki szczególne kontraktu uzupełniają, poprawiają jak i wprowadzają dodatkowe klauzule specjalne do warunków ogólnych tak aby spełniać przepisy prawa polskiego. W klauzuli 14 zatytułowanej cena kontraktowa i płatności, wskazano, że usunięto całą treść subklauzuli 14 i zastąpiono ją poniższą zasadą: cena kontraktowa będzie ryczałtową zaakceptowaną kwotą kontraktową i nie będzie podlegała zmianom i korektom, wykonawca będzie płacił wszystkie podatki, należności i opłaty wymagane do płacenia przez niego według kontraktu, a cena kontraktowa nie będzie korygowana ze względu na jakikolwiek z tych kosztów, oprócz sytuacji podanej w subklauzuli 13.7 (korekty wynikające ze zmian stanu prawnego). W warunkach ogólnych kontraktu w subklauzuli 13.7 wskazano, że cena kontraktowa będzie skorygowana, tak aby uwzględnić każdy wzrost lub obniżkę kosztu, wynikającego z jakiejś zmiany w prawach kraju (łącznie z wprowadzeniem nowych przepisów i uchyleniem lub modyfikacją istniejących przepisów prawa) lub z prawnej lub oficjalnej rządowej interpretacji takich praw, dokonanej po dacie odniesienia, a mającej wpływ na wykonanie przez wykonawcę jego zobowiązań według kontraktu. Jeżeli wykonawca dozna (lub oceni, że następnie dozna) opóźnienia lub poniesienie (lub oceni, że następnie poniesie) dodatkowy koszt wynikły ze zmian prawa , wykonawca da powiadomienie inżynierowi kontraktu i będzie uprawniony do płatności za jakikolwiek koszt, która to płatność będzie włączona do ceny kontraktowej.

Dowód: ogólne i szczególne postanowienia kontraktu (karta 31-130)

W dniu 16 września 2011 roku jednoosobowa komisja o rozjemstwie, powołana na podstawie trójstronnie podpisanej z rozjemcą oraz powódką i pozwaną umowy, zgodnie z ogólnymi warunkami – załącznika numer do umowy wydała decyzję uznającą za zasadne roszczenie powoda o zwiększenie kwoty kontraktowej z tytułu zmiany podatku VAT 22% do 23%. Wskazano, że zwiększenie to ma zastosowanie jedynie do robót wykonywanych po dniu 1 stycznia 2011 roku, kiedy to zaczęła obowiązywać nowa stawka podatku VAT. Pozwana pismem z dnia 5 października 2011 roku na podstawie klauzuli 20.4 ogólnych warunków kontraktowych powiadomiła powódkę o niezadowoleniu z decyzji jednoosobowej komisji rozjemczej. Pismem dnia 20 lutego 2012 roku pozwana wezwała powódkę do polubownego załatwienia sporu. W piśmie z dna 23 lutego 2012 roku pozwana powołując się na swoje wcześniejsze stanowisko odmówiła zapłaty. W dniu 12 czerwca 2012 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty brutto 86011,43 złotych z tytułu zwiększonego podarku VAT. Do pisma dołączono wyliczenie dodatkowe obciążenia zestawienie faktur, oraz fakturę VAT. W załączniku numer do pisma wskazano szczegółowe wyliczenie dodatkowej płatności spowodowanej zwiększeniem wartości brutto kontraktu w związku ze zamianą stawki podatku VAT. W zestawieniu wskazano, że po dniu 1 stycznia 2012 roku do zafakturowania i do zapłaty pozostała kwota netto 8601142,48 złotych, przy różnica w stawce podatku VAT z 22 % na 23 % wynosi kwotę netto 69927,99 złotych, zaś brutto kwotę 86011,43 złotych. do wyliczenia zostało dołączone zestawienie faktur wystawionych w 2011 i 2012 roku. W dniu 12 czerwca 2012 roku powód wystawił fakturę VAT numer (...) wskazując, że dotyczy ona zwiększenia wartości kontraktu w związku ze zmianą stawki podatku VAT na kwotę netto 69927,99 złotych, brutto 86011,43 złotych. Pismem z dnia 13 czerwca 2012 roku pozwany odesłał powodowi fakturę VAT numer (...) wskazując, że pozwany nie uznaje roszczeń powoda. Pismem z dnia 15 czerwca 2012 roku powódkę wezwał pozwanego do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem. W odpowiedzi na wezwanie do zapłaty pozwany pismem z dnia 21 czerwca 2012 roku wskazał, że nie uznaje roszczeń powoda. Wyjaśnił, że strony umówiły się na wynagrodzenie ryczałtowe, które nie może być modyfikowane. Podniesiono także, że strony związane są umową zawartą w trybie przetargu, zatem w sprawie powinien mieć zastosowanie przepis art. 144 prawa zamówień publicznych, który przewiduje jedynie możliwość zmiany umowy w zakresie określonym § 13 umowy, który w niniejszej sprawie nie występuje. Zauważono także, że w sprawie nie może mieć zastosowania także regulacja z art. 357 ¹ k.c

Dowód: decyzja jednoosobowej komisji o rozjemstwie (karta 132-140), powiadomienie o niezadowoleniu (karta 141-143), pismo z dnia 20 lutego 2012 roku (karta 144), pismo z dnia 23 lutego 2012 roku (karta 145), pismo z dnia 12 czerwca 2012 roku (karta 146), wyliczenie dodatkowe płatności (karta 147), zestawienie faktur (karta 148), faktura VAT numer (...) (karta 149), pismo z dnia 13 czerwca 2012 roku (karta 150), wezwanie do zapłaty z dnia 15 czerwca 2012 roku (karta 151), pismo z dnia 21 czerwca 201 roku (karta 153-156)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się uzasadnione.

Poza sporem w niniejszej sprawie pozostawał fakt, że strony związane były umową z dnia 25 czerwca 2010 roku zawartą na podstawie dokonanego przez zamawiającego wyboru oferty wykonawcy w trybie przetargu nieograniczonego.

Strona powodowa powołując się zawartą umowę oraz załączniki do umowy stanowiące jej integralną cześć, w szczególności subklauzulę 13.7 warunków ogólnych kontraktu wywodziła, że zmiana ceny wynikająca ze zmiany stanu prawnego jest dopuszczalna.

Pozwany przeciwnie wskazywał, że zarówno treść umowy § 1 ust. 3 , jak i konstrukcja wynagrodzenia ryczałtowego oraz brzmienie art. 144 prawa zamówień publicznych uniemożliwiają jednostronną zmianę wynagrodzenia. Odnosząc się do podnoszonego przez powoda twierdzenia, że podstawą do zamiany wynagrodzenia jest zapis subklauzuli 13.7 ogólnych warunków kontraktu, wskazano, że w umowie strony w ogóle wyłączyły możliwość jakiejkolwiek zmiany wynagrodzenia, zaś umowa ma prymat nad innymi dokumentami.

W niniejszej sprawie mają zastosowanie przepisy ustawy prawo zamówień publicznych. W myśl art. 144. 1. zakazuje się istotnych zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany. Ust. 2. stanowi, że zmiana umowy dokonana z naruszeniem ust. 1 podlega unieważnieniu. Przepis ten reguluje dopuszczalność zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego, a mówiąc dokładniej, określa sytuacje, w których zamawiający może dokonać czynności prawnej polegającej na zmianie umowy w sprawie zamówienia publicznego. Do zmiany umowy dojść może jedynie w rezultacie złożenia zgodnego oświadczenia woli przez wszystkie jej strony. Komentowany przepis nie przyznaje wykonawcom jakiegokolwiek roszczenia o zmianę zawartej umowy. Roszczenie takie może natomiast wynikać z art. 357 ¹ k.c., w stosunku zaś do żądania zmiany wynagrodzenia pieniężnego - z art. 358 ¹ § 3 k.c.

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawała okoliczność, że strony w umowie przewidziały wynagrodzenie ryczałtowe z kwotowo określonym podatkiem VAT. Stosownie do postanowienia art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 lipca 2001 roku o cenach, który znajduje zastosowanie także do umów zawartych w trybie zamówień publicznych, cena stanowi wartość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, która kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę. W cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług, oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż opodatkowana jest tym podatkiem. W świetle powyższego przepisu podatek VAT jest jedynie składniki ceny stanowiąc element cenotwórczy. Zatem sprzedawca towaru i usługi, kalkulując cenę jest uprawniony do wliczenia do niej podatku VAT. Wskazany przepis nie daje jednak podstaw do uznania, że na jego podstawie nabywca towaru lub usługi jest obowiązany zapłacić sprzedawcy cenę wyższą , powstałą w wyniki zmiany stawki podatku VAT (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2006 roku, sygn. akt III CZP 54/06, LEX numer 188835.).

Należy zaakcentować, że zmiana wynagrodzenia wykonawcy określonego w umowie w sprawie zamówienia publicznego może być dokonana bądź w drodze zastosowania klauzul umownych powodujących zmianę wynagrodzenia bez konieczności zmiany umowy, bądź w drodze zmiany umowy, bądź w drodze konstytutywnego orzeczenia sądu. Najczęściej do zmiany wynagrodzenia bez konieczności zmiany umowy dochodzi w wypadku, w sytuacji ustawowej zmiany stawki VAT dochodzi wówczas, gdy z samej treści umowy wynika, że wynagrodzenie należne wykonawcy podlega automatycznej waloryzacji odpowiednio o kwotę podatku VAT.

W realiach niniejszej sprawy strony umowy w § 1 ust. 3 postanowiły, że wykonawcy nie przysługuje roszczenie o zwiększenie kwoty kontraktowej, nawet w wypadku, gdy nie dało się tego przewidzieć w momencie rozpoczęcia robót budowlanych. Jednoczenie w § 14 ust. 4 strony przewidziały, że specyfikacja istotnych warunków zamówienia oraz dokumenty wymienione w § 1 ust 4 umowy stanowią jej integralną część. Jednocześnie strony procesu nie określiły hierarchii ważności owych aktów. Należy odnotować, że na mocy szczególnych warunków strony wprowadziły dodatkowe klauzule specjalne do warunków ogólnych i zmodyfikowały ogólne warunki tak aby spełniały one przepisy prawa polskiego. Ogólne warunki kontraktu według procedur (...), sięgające do anglosaskiego systemu prawa powinny być dostosowane do prawa polskiego, co też w niniejszej sprawie uczyniono. W szczególnych warunkach kontraktu sprecyzowano pewne definicje z warunków ogólnych lub też wprowadzono pewne zmiany. Jednakże w powoływanej przez powoda subklauzuli 13.7 zawarto dopuszczalność skorygowania ceny kontraktowej, tak aby uwzględniać każdy wzrost lub obniżkę wynikającą ze zamiany przepisów prawa. W niniejszej sprawie mamy do czynienia właśnie z taką sytuacją. Zmiana stawki podatku VAT jest niewątpliwie zmianą prawa. Ponadto wbrew twierdzeniom pozwanej zapis subklauzuli 13.7 nie pozostaje w sprzeczności z zapisami umowy, w szczególności § 1 ust. 3. Umowa zabrania zwiększenia ceny kontraktowej, o czym stanowi także subklauzula 14.1 ogólnych warunków kontraktu dostosowana przez warunki szczególne. Owo dostosowanie zmieniające zapis warunków ogólnych dopuszczających zmianę ceny w warunkach przewidzianych w umowie na zapis „cena kontraktowa będzie zryczałtowaną zaakceptowaną kwotą kontraktową i nie będzie podlegała zmianom oraz korektom” nie wyklucza zamiany ceny wynikającej ze zmiany stanu prawnego. Tym bardziej, że w szczególnych warunkach kontraktu stanowiących dostosowanie klauzul (...) do polskiego stanu prawnego, powtórzono w subklauzuli 14.1 mówiącej o cenie kontraktu subklauzulę 14.1b) (...). Strony zatem utrzymały i potwierdziły zapis, że wykonawca będzie płacił wszystkie podatki, należności i opłaty, a cena kontraktowa nie będzie korygowana oprócz sytuacji podanej w subklauzuli 13.7 (korekty wynikające ze zmiany stanu prawnego). Z powyższego należy wysnuć wniosek, że subklauzula 13.7 dopuszczająca korektę kosztów wynikającą ze zmiany stanu prawnego stanowi lex specialis do pozostałych zapisów umownych. Zgodnie z zasadą prawa lex specialis derogat legi generali , nie zachodzi sprzeczność pomiędzy owymi zapisami to jest :zakazem zwiększania ceny kontraktowej z korektą ceny wynikającą ze zmiany stanu prawnego. Subklauzula 13.7 stanowi o korekcie ceny kontraktowej, przy czym możliwy jest wzrost lub obniżka kosztu, do czego wszak może dojść przy ustawowej zwyżce lub obniżce stawek podatku VAT. Jedynie w przypadku zmiany stanu prawnego może dojść do korekty ceny kontraktowej. Korekta ceny kontraktowej jak wskazano w subklauzuli 13.7 nie pociąga za sobą konieczności zmiany umowy, zaś zmiana wynagrodzenia koniecznego nie wymaga złożenia dodatkowego oświadczenia przez strony umowy i nie jest wymagane zawarcie odrębnego aneksu. Skoro subklauzula 13.7 nie zmieniona w warunkach szczególnych kontraktu mówi o korekcie kosztu, to wykonawca ma prawo wystawienia faktury VAT z nową ustawową stawką podatku VAT bez konieczności zawierania aneksu do umowy. Należy także zwrócić uwagę, że powód skorzystał z procedur przesądowego trybu rozwikłania wynikłego sporu, gdyż wszczął postępowanie przed komisją rozjemczą, zaś korzystna dla wykonawcy decyzja nie została zaaprobowana przez pozwanego. W świetle powyższego powód nie miał obowiązku wytaczania powództwa o zmianę umowy, nie zaszła także konieczność modyfikacji treści umowy w drodze konstytutywnego orzeczenia sądu na podstawie art. 357 ^{( 1)} k.c.

Omówione wcześniej zapisy umowy nie pozostają w sprzeczności z istotą umowy zawartej w trybie przepisów o zamówieniach publicznych. Należy odnotować, że z § 1 ust. 4 umowy wynika, że zarówno warunki szczególne kontraktu, jak i ogólne warunki kontraktu zostały załączone do SIWZ. Ma to znaczenie, biorąc pod uwagę z uwagi na przejrzystość postępowania o udzielenie zamówienia publicznego oraz konieczność zachowania zasady równego traktowania i wykonawców i uczciwej konkurencji (art. 7 ust. 1 ustawy prawo zamówień publicznych). Zastosowanie w umowie klauzul umożliwiających waloryzację lub korektę ceny w celu ustalenia wynagrodzenia należnego wykonawcy musi być przewidziane na etapie postępowania w sprawie zamówień publicznych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia (art. 36 ust. 1 pkt 16 oraz art. 144 prawa zamówień publicznych), tak aby sposób ustalenia wynagrodzenia za wykonanie przedmiotu zamówienia był znany wszystkim zainteresowanym wykonawcom na etapie wszczęcia postępowania.

W sprawie poza sporem pozostaje sytuacja, że powód jest płatnikiem podatku VAT. Zamiana stawki podatku VAT jest zdarzeniem zewnętrznym, niezależnym od woli stron, w przedmiotowej sprawie brak jest także jakichkolwiek twierdzeń strony pozwanej, że w dacie zawierania umowy strona powodowa mogła przewidzieć prawną możliwość zmiany stawki VAT, tym bardziej, że stabilizacja stawek VAT na przestrzeni ostatnich lat powoduje, że wykonawcy nie muszą oczekiwać, że taka zmiana nastąpi i nie można oczekiwać od wykonawcy, aby w chwili sporządzenia oferty uwzględnił ryzyko gospodarcze związane ze zmienioną w toku wykonywania umowy stawką podatku VAT.

Należy także odwołać się do pojęcia nieistotności zmian, która uprawniają w myśl art. 144 prawa zamówień publicznych do zmiany umowy, w warunkach przewidzianych w przepisie. Chodzi o zachowanie równowagi ekonomicznej pomiędzy zamawiającym a wykonawcą, która nie prowadzi do zachwiania pozycji konkurencyjnej wykonawcy w stosunku do innych wykonawców biorących udział w postępowaniu jak też nie prowadzi do zmiany kręgu wykonawców zdolnych do wykonania zamówienia lub zainteresowanych udziałem w postępowaniu. Taki sposób rozumienia istotnych i nieistotnych zmian do umowy w sprawie zamówienia publicznego nawiązuje do orzecznictwa ETS. Europejski Trybunał Sprawiedliwości kwestie zmiany umowy rozważał w wyrokach z dnia 19 czerwca 2008 r. w sprawie C-454/06 pressetext (...) v. Republika Austrii (B.), (...), (...) AUSTRIA (...) registrierte G. mit beschränkter H., LEX nr 410027, z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-496/99 P Komisja Wspólnot Europejskich v. C. S. di F. S., (...) 2004, nr 4A, s. I-03801 oraz z dnia 5 października 2000 r. w sprawie C-337/98 Komisja Wspólnot Europejskich v. Republika Francuska, (...) 2000, nr 10A, s. I-08377. W sprawach C-454/06 oraz C-496/99 Trybunał wskazywał, że ze względu na cel zapewnienia przejrzystości procedur równego traktowania oferentów zmiany w postanowieniach zamówienia publicznego w czasie jego trwania stanowią udzielenie nowego zamówienia w rozumieniu dyrektyw dot. udzielania zamówień publicznych, jeżeli charakteryzują się one cechami w sposób istotny odbiegającymi od postanowień pierwotnego zamówienia i w związku z tym mogą wskazywać na wolę ponownego negocjowania przez strony podstawowych ustaleń tego zamówienia. Z kolei w sprawie C-337/98 ETS stwierdził, że zmiana zamówienia publicznego w czasie jego trwania może być uznana za istotną, jeżeli wprowadza ona warunki, które gdyby zostały ujęte w ramach pierwotnej procedury udzielania zamówienia, umożliwiłyby dopuszczenie innych oferentów niż ci, którzy zostali pierwotnie dopuszczeni, lub umożliwiłyby dopuszczenie innej oferty niż ta, która została pierwotnie dopuszczona. Stanowisko ETS w przedmiocie kwalifikacji zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego jako zmiany istotnej odwołuje się zatem do znaczenia danej zmiany umowy z punktu widzenia społeczno-gospodarczego celu zobowiązania. Europejski Trybunał Sprawiedliwości wskazuje na konieczność uwzględnienia wprowadzanej zmiany w hipotetycznie dokonywanej ocenie ofert oraz na potrzebę porównania oferty wykonawcy, z którym została zawarta umowa w kształcie uwzględniającym wprowadzane zmiany z innymi ofertami, które zostały złożone w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.

W świetle powyższego zmiana wynagrodzenia wywołana przyczynami zewnętrznymi, które wynikają ze zmiany stanu prawnego, niepowodują zachwiania pozycji konkurencyjnej powoda do potencjalnych wykonawców, gdyż zmiana stawek podatku VAT odnosi się w równym stopniu do wszystkich wykonawców potencjalnie zainteresowanych przedmiotem zamówienia i wynika z okoliczności niezależnych od osoby wykonawcy. Jakkolwiek zamiana ceny wywiera wpływ na sytuację zamawiającego, który nie jest podatnikiem podatku VAT, albowiem prowadzi do zwiększenia obciążenia ekonomicznego, to jednak nie prowadzi w żaden sposób do przysporzenia wykonawcy dodatkowych korzyści w stosunku do pierwotnych warunków umowy.

Strona powodowa przedstawiła szczegółowe wyliczenie dodatkowej płatności w związku ze zmianą stawki VAT, wskazując, że dotyczy to robót wykonywanych po dniu 1 stycznia 2011 roku , czemu strona pozwana nie zaprzeczyła. Ponadto spór nie dotyczył błędnie lub wadliwie naliczonej stawki podatku VAT 23% zamiast 22%, a samej zasady-możliwości dokonania jednostronnej korekty wynagrodzenia.

Biorąc powyższe pod uwagę w punkcie I wyroku zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 86011,43 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 3 lipca 2012 roku .

O kosztach procesu orzeczono w oparciu o przepis art. 98 kpc. Na zasądzoną kwotę 7918 złotych składa się uiszczona opłata od pozwu w wysokości 4301 złotych, opłata skarbowa od pełnomocnictwa- 17 złotych, oraz wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 3600 złotych, zgodnie z § 6 ust. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych.