VIII GC 131/20 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Szczecinie z 2020-11-19
Sygn. akt VIII GC 131/20
UZASADNIENIE
(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie od (...) spółki komandytowej z siedzibą w S. kwoty 84.490,58 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwoty 21.699,23 zł od 23 marca 2018 r. oraz od kwoty 62.791,35 zł od 1 sierpnia 2018 r.
W pozwie powódka wskazała, że zamówiła od pozwanego uszczelki z gumy (...) oraz materiał w postaci gumy, służącej do wycinania uszczelek. (...) te zostały wykorzystane na budowie Centrum Zaawansowanych (...) i (...), gdzie powódka prowadziła prace jako podwykonawca, na mocy umowy z generalnym wykonawcą. Inwestor stwierdził degradację (sparcenie) uszczelek, powódka wzywała pozwaną do dostarczenia towaru odpowiedniej jakości, co pozostało bez reakcji, za wyjątkiem dostawy 6 sztuk nowych uszczelek o średnicy 250 mm. Powódka zleciła więc Instytutowi (...) w T. badanie zdegradowanych uszczelek, wyniki badań wykazały, że uszczelki zawierają na tyle znikomą ilość kauczuku (...), że nawet nie ma możliwości oznaczenia jego procentowego udziału w badanych próbkach. Powódka poniosła więc szkodę związaną z tym, że pozwana dostarczyła uszczelki oraz materiał w postaci gumy, który nie jest wykonany z kauczuku (...), tym samym nie spełnia warunków zamówienia ani deklarowanych przez pozwaną właściwości. Powódka dochodzi odszkodowania za powstałą w związku z tym szkodę, jako podstawę prawną swojego żądania wskazując art. 471 k.c.
Na dochodzoną pozwem w kwotę w wysokości 84.490,58 zł składają się: koszty zakupu nowych uszczelek, które powódka po zgłoszeniu wad przez inwestora kupiła u osoby trzeciej, koszty montażu nowych uszczelek (wymiany uszczelek pochodzących od pozwanej na uszczelki pochodzące od nowego dostawcy), koszty opinii zleconych instytutowi. W celu wykazania wysokości tak rozumianej szkody powódka przedstawiła obciążające ją faktury VAT za zakup nowych uszczelek (1.881,90 zł + 5.991,33 zł + 1.961,85 zł) oraz ich montaż (6.200 zł + 28.000 zł + 30.800 zł), jak również faktury wystawione przez instytut (7.626 zł +2.029,50 zł). Suma należności z tych faktur, wraz z podatkiem VAT, składa się na dochodzoną pozwem kwotę.
W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Pozwana zakwestionowała roszczenie powódki co do zasady i co do wysokości. Podniosła zarzut braku legitymacji czynnej po stronie powódki z uwagi na to, że inna była nazwa podmiotu, który składał zamówienia, zaś powódka nie wykazała ażeby była następcą prawnym tego podmiotu. Dalej pozwana wskazała, że nigdy nie udzielała powódce gwarancji ani nie rozszerzała rękojmi na okres „36 miesięcy + 1 od daty odbioru inwestorskiego obiektu”, tym samym obowiązują jedynie ustawowe terminy z rękojmi, które upłynęły. Pozwana zakwestionowała również swoją odpowiedzialność w oparciu o art. 471 k.c. wskazując w szczególności, że dostarczone produkty były zgodne z zamówieniem, przedmiotem umowy nie były produkty wyłącznie z kauczuku (...) (technologia produkcji jest taka, że guma jest zawsze mieszanką wielu składników, w tym różnego rodzaju kauczuków naturalnych i syntetycznych), rzeczy te były dobrej jakości, dostarczone zostały rzeczy zgodne z zamówieniem. Ponadto pozwana wskazała, że nie może odpowiadać za wycinanie uszczelek przez powódkę, nie wiadomo bowiem, w jakich warunkach odbywała się na ta praca, czy guma była odpowiednio przechowywana, czy nie miała styczności z olejem, chlorem czy też wysoką temperaturą. Pozwana zaakcentowała również, że kwestionuje prawidłowość sporządzenia przez instytut sprawozdania z badań, a przede wszystkim poddała w wątpliwość, czy dostarczone przez powódkę instytutowi próbki są w ogóle uszczelkami dostarczonymi przez pozwaną. Pozwana podkreśliła, że niezależnie od tego opinie instytutu nie zawierają wniosków, które wskazywałyby na wadliwość badanych uszczelek w zakresie ich niezgodności z zamówieniem powódki. Zakwestionowała również roszczenie powódki co do wysokości wskazując m.in., że powódka nie wykazała zasadności poniesionych wydatków, a także bezpodstawnie powiększyła żądanie o podatek VAT.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wykonywania robót budowlanych, w szczególności w zakresie wykonawstwa instalacji wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych. Jej członkami zarządu byli M. K. i M. D.. Na początku 2019 r. do zarządu spółki powołano również M. Ś..
Spółka wpisana została do rejestru przedsiębiorców 22 marca 2004 r. pod numerem KRS (...), początkowo działając pod firmą (...) sp. z o.o., a następnie w okresie od 29 października 2010 r. do 17 sierpnia 2016 r. pod firmą (...) sp. z o.o. Pod obecną firmą spółka działa od 17 sierpnia 2016 r.
Fakty niesporne, nadto dowody:protokół nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników z 16.01.2019 r., Rep. A (...) (k. 14-16);
informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z rejestru przedsiębiorców KRS z 4.04.2019 r. dotycząca podmiotu nr (...) (k. 18-24);
informacja odpowiadająca odpisowi pełnemu z rejestru przedsiębiorców KRS z 4.09.2019 r. dotycząca podmiotu (...) (k. 217-223v).
W 2014 r. w ramach prowadzonej działalności (...) sp. z o.o. – wówczas jako (...) sp. z o.o. – realizowała zadania związane z inwestycją Centrum Zaawansowanych (...) i (...) przy ul. (...) w W., obejmującą budowę nowoczesnego kompleksu laboratoriów Politechniki (...).
W ramach tej (...) spółka (...) wykonywała instalację kanałów wentylacyjnych, które miały służyć m.in. do odprowadzania aktywnych gazów powstałych w procesie prac laboratoryjnych.
Generalnym wykonawcą inwestycji Centrum Zaawansowanych (...) i (...) była (...) spółka akcyjna w W. (w konsorcjum z (...) z siedzibą w K.), zaś spółka (...) była podwykonawcą.
Fakty niesporne.
(...) spółka komandytowa z siedzibą w S. prowadzi działalność w zakresie m.in. produkcji wyrobów gumowych. Spółka wpisana jest do rejestru przedsiębiorców od 22 marca 2004 r. pod numerem KRS (...).
Jedynym komplementariuszem uprawnionym do reprezentacji spółki jest W. K..
Spółka wskazuje na swojej stronie internetowej, że specjalizuje się w dziedzinie produkcji wyrobów gumowych zapewniając, że jej park maszynowy pozwala na produkcję elementów gumowych o różnych kształtach i rozmiarach, z wykorzystaniem komponentów pochodzących od uznanych i renomowanych firm europejskich.
Fakty niesporne, nadto dowody: wydruk strony internetowej „ (...) (k. 224-227),
informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z rejestru przedsiębiorców KRS z 4.04.2019 r. dotycząca podmiotu nr (...) (k. 25-31).
Pracownicy spółki (...) poszukując producenta wyrobów gumowych drogą elektroniczną nawiązali kontakt z (...) spółką komandytową z siedzibą w S..
Mailem z 9 kwietnia 2015 r. pracownik C. Technika (...) inżynier budowy R. S. poinformował, że poszukuje trzech materiałów: uszczelki kołnierzowej chemoodpornej (stal kwasoodporna (...)) o określonych rozmiarach; silikonu do uszczelnień stali kwasoodpornej (...); uszczelniacza do ramki P-30 do stali kwasoodpornej (...).
10 kwietnia 2015 r. R. S. prowadził korespondencję elektroniczną z W. K., pytał o inne opracowania jeżeli chodzi o odporność chemiczną uszczelki (...), prosił o przysłanie przykładowych uszczelek. Zadał również pytanie o treści: „ Czy uszczelki kołnierzowe mogą być tańsze. Z innego materiału ?”. W odpowiedzi W. K. przesłał deklarację zgodności.
Mailem z 15 kwietnia 2015 r. pracownik C. Technika (...) specjalista ds. handlowych A. L. poprosiła o przygotowanie oferty handlowej „na uszczelki jak w załączeniu, ilość na razie na próbę”.
Mailem z 7 maja 2015 r. pracownik C. Technika (...) specjalista ds. handlowych M. N. przesłała zamówienie na inwestycję (...) z prośbą o potwierdzenie terminu dostawy.
Mailem z 25 maja 2015 r. W. K. poinformował, że towar został odebrany 21 maja wg listu przewozowego.
Dowody:korespondencja mailowa z kwietnia i maja 2015 r. z załącznikami (k. 165-174, 273-283).
Wraz z postępem prac na budowie obiektu Centrum (...) sp. z o.o. podjęła decyzję, że nie będzie zamawiała gotowych uszczelek, zamiast tego dokona zakupu płyt gumowych, z których we własnym zakresie powycina uszczelki.
Fakt niesporny.
Mailem z 29 maja 2015 r. pracownik (...) spółka komandytowa z siedzibą w S. udzielił odpowiedzi specjaliście ds. handlowych M. N. z C. Technika (...) o treści: „ Po ustaleniach z panem S. R. przedstawiam ofertę na dostarczenie samej gumy na uszczelki. Pan R. stwierdził, że wytniecie uszczelki we własnym w zakresie. Cena za gumę na te uszczelki to 50 zł netto. Cena dotyczy 0,5 m2 gumy. Guma wystarczy na wycięcie uszczelek z przesłanego zapytania”.
Mailem z 20 stycznia 2016 r. pracownik (...) spółka komandytowa z siedzibą w S. udzielił odpowiedzi specjaliście ds. handlowych M. N. z C. Technika (...) o treści: „ Cena wykonania 10 uszczelek o grubości 15 mm, wg załączonych rysunków wyniesie 7200 zł netto”.
Mailem z 10 lutego 2016 r. pracownik (...) spółka komandytowa z siedzibą w S. udzielił odpowiedzi specjaliście ds. handlowych M. N. z C. Technika (...) o treści: „ Cena wycięcia uszczelek wraz z otworami wyniesie 1800 zł netto, guma 4 mm”.
Dowody:korespondencja mailowa z załącznikami (k. 60-67).
Drogą elektroniczną (...) spółka komandytowa złożyła (...) sp. z o.o. w W. w okresie od 6 kwietnia 2015 r. do 10 lutego 2016 r. oferty na sprzedaż produkowanych przez siebie wyrobów gumowych z gumy (...), jak też i samego materiału w postaci gumy (...) (płyt gumowych).
Dowody:oferta (...) (k. 58);
oferta (...) (k. 59);
oferta- e-mail z 29.05.2015 r. (k. 60-62);
oferta (...) (k. 63);
oferta e-mail z 20.01.2016 r. (k. 64-65);
oferta e-mail z 10.02.2016 r. (k. 66-67).
Drogą elektroniczną (...) spółka komandytowa przedstawiła również (...) sp. z o.o. dokumenty świadczące o jakości przykładowych oferowanych przez nią towarów:
- -
-
deklarację zgodności z 5 września 2014 r. dotyczącą produktu (...) 25x6 mm”,
- -
-
deklarację zgodności (...) z 11 kwietnia 2015 r. dla wyrobów w postaci uszczelki kołnierzowej i uszczelki płaskiej z przeznaczeniem do uszczelniania połączeń przewodów i kształtek wentylacyjnych, których cechy są zgodne z ich specyfikacją techniczną,
- -
-
świadectwo jakości polimeru bazowego (...) z 14 kwietnia 2015 r., w którym wskazano parametry materiału jak też wskazano, że jego odporność na działanie 20% kwasu siarkowego lub 50% kwasu octowego, jak też jego odporność na starzenie cieplne.
Dowody:deklaracja zgodności z 5.09.2014 r. (k. 68);
deklaracja zgodności (...) z 11.04.2015 r. (k. 69);
świadectwo jakości z 14.04.2015 r. (k. 70).
(...) sp. z o.o. od kwietnia 2015 r. do stycznia 2016 r. złożyła spółce komandytowej (...) zamówienia na dostawę wyrobów gumowych i materiałów (płyt gumowych).
Każdy dokument zatytułowany „zamówienie zakupu” został sporządzony wg opracowanego przez (...) sp. z o.o. wzoru, z danymi spółki w nagłówku i w stopce. Każdorazowo w dokumencie wskazywano, że dostawa ma nastąpić na budowę (...) w W., ul. (...).
W dokumentach zamówienia zamieszczony został również zapis o treści: „ Gwarancja i rękojmia : 36+1 m-cy od daty odbioru inwestorskiego obiektu”.
W szczególności wystawione zostały dokumenty „zamówienia zakupu”, dotyczące:
- -
-
1 kpl mocowania, uszczelki do kanałów, za kwotę 265 zł netto, według zapotrzebowania (...) (...), tj. 50 m – uszczelka do kanałów z gumy (...), szerokość 10 mm, grubość 4 mm o wartości 175 zł netto; 6 szt. – uszczelka kołnierzowa z gumy (...), na średnicę (...) o wartości 90 zł netto.
- -
-
1 kpl mocowania, uszczelka do kanałów wentylacyjnych z gumy (...) szerokość 10 mm, grubość 4 mm – 100 m, za kwotę 350 zł netto, według zapotrzebowania (...) (...), tj. 100 m – uszczelka do kanałów z gumy (...), szerokość 10 mm, grubość 4 mm o wartości 350 zł netto.
- -
-
1 kpl mocowania, płyta gumowa (...), szerokość 1000 mm grubość 4 m ilość 10 m, za kwotę 770 zł netto, według zapotrzebowania z (...) (...), tj. 100 m – guma (...), szerokość 1000 mm, grubość 4 mm o wartości 770 zł netto.
- -
-
1 kpl mocowania, dostawa gumy na uszczelki (...) 1,5 m 2, za kwotę 150 zł, według zapotrzebowania (...), tj. 4 szt. – uszczelka kołnierzowa z gumy (...), DN 100 wg załącznika 1; 1 szt. – uszczelka kołnierzowa z gumy (...) 125, wg załącznika 1; 1 szt. – uszczelka kołnierzowa z gumy (...) według załącznika 1.
- -
-
1 kpl mocowania, płyta gumowa (...), szerokość 1000 mm, grubość 4 mm, ilość 60 m 2, za kwotę 4.750 zł netto, według zapotrzebowania (...) (...), tj. 50 m – guma (...), szerokość 1000 mm, grubość 4 mm.
- -
-
1 kpl mocowania, uszczelki kołnierzowe, za kwotę 1.320 zł netto, według zapotrzebowania (...) (...), tj. 18 szt. – uszczelka kołnierzowa z gumy (...) Da 464, wg załącznika 1; 3 szt. – uszczelka kołnierzowa z gumy (...), Da 639, wg załącznika 1; 6 szt. – uszczelka kołnierzowa z gumy (...), Da 287, wg załącznika 2; 3 szt. – uszczelka kołnierzowa z gumy (...), Da 320 wg załącznika 3.
- -
-
1 kpl mocowania, uszczelki kołnierzowe z gumy (...), za kwotę 5.700 zł netto, według zapotrzebowania (...)44/281, tj. 32 szt. – uszczelka kołnierzowa z gumy (...), na kołnierz (...), wg załącznika 1 o wartości 480 zł; 12 szt. – uszczelka kołnierzowa z gumy (...), na kołnierz D160, wg załącznika 1 o wartości 180 zł, 40 szt. – uszczelka kołnierzowa z gumy (...), na kołnierz D200, wg załącznika 1 o wartości 600 zł; 160 szt. – uszczelka kołnierzowa z gumy (...), na kołnierz D250, wg załącznika 1 o wartości 1.920 zł; 36 szt. – uszczelka kołnierzowa z gumy (...) na kołnierz (...) wg załącznika 1 o wartości 1.440 zł; 18 szt. uszczelka kołnierzowa z gumy (...) na kołnierz D400, wg załącznika 1 o wartości 1.080 zł.
- -
-
1 kpl mocowania, uszczelki kołnierzowe z gumy (...), za kwotę 7.200 zł netto, według zapotrzebowania (...) (...), tj. 4 szt. – uszczelka kołnierzowa z gumy (...), na kołnierz fi 1010 wg załącznika 2; 4 szt. – uszczelka kołnierzowa z gumy (...) na kołnierz fi 1310 wg załącznika 3; 2 szt. – uszczelka kołnierzowa z gumy (...) na kołnierz prostokątny wg załącznika 4.
- -
-
1 kpl mocowania, uszczelki kołnierzowe z gumy (...) z wyciętymi otworami zgodnie ze specyfikacją w załączniku nr 1 i 2, za kwotę 1.800 zł, według zapotrzebowania (...) (...), tj. 2 szt. – uszczelka kołnierzowa z gumy (...), fi 710 wg załącznika 1; 2 szt. – uszczelka kołnierzowa z gumy (...), 752x752, wg załącznika 1; 2 szt. – uszczelka kołnierzowa z gumy (...), 832x642, wg załącznika 1 (k. 57).
Dowody: zamówienie z 15 kwietnia 2015 r. (k. 32);
zapotrzebowanie (...) (k. 33);
zamówienie z 7 maja 2015 r. (k. 32);
zapotrzebowanie (...) (k. 35);
zamówienie z 27 maja 2015 r. (k. 36);
zapotrzebowanie (...) (k. 37);
zamówienie z 29 maja 2015 r. (k. 38);
zapotrzebowanie 44/195 (k. 39);
zamówienie z 26 czerwca 2015 r. (k. 40);
zapotrzebowanie (...) (k. 41);
zamówienie z 10 sierpnia 2015 r. (k. 42);
zapotrzebowanie (...) (k. 43);
zamówienie z 5 października 2015 r. (k. 44);
zapotrzebowanie (...)44/281 (k. 45);
zamówienie z 20 stycznia 2016 r. z załącznikami (k. 46-50);
zapotrzebowanie (...) (k. 51);
zamówienie z 11 lutego 2016 r. z załącznikami (k. 56);
zapotrzebowanie 44/323 (k. 57).
Uszczelki zamówione przez (...) sp. z o.o. w (...) spółce komandytowej zostały dostarczone na budowę Centrum Zaawansowanych (...) i (...) i tam zamontowane przez spółkę (...), w celu uszczelnienia instalacji wentylacyjnej do transportu aktywnych gazów z laboratorium.
Część uszczelek (...) W. K. sp.k. wykonała na zamówienie C. Technika (...), wg rysunków przesłanych drogą elektroniczną.
Z kolei z zamówionych płyt gumowych (...) sp. z o.o. we własnym zakresie wycinała uszczelki, które następnie zostały zamontowane na tym samym obiekcie.
Fakty niesporne.
W okresie od 21 kwietnia 2015 r. do 24 lutego 2016 r. spółka (...), w toku realizacji zamówień, wystawiła spółce (...) faktury VAT:
- -
-
nr (...) na kwotę 295 zł netto (362,85 zł brutto) z terminem płatności 1 maja 2015 r., której przedmiotem były: uszczelka do ramki P30 – 50 mb, uszczelka DN 200 – 4 szt., uszczelka DN 250 – 2 szt., uszczelka DN 160 – 2 szt.,
- -
-
nr (...) na kwotę 350 zł netto (430,50 zł brutto) z terminem płatności 29 maja 2015 r., której przedmiotem była: uszczelka do ramki P30 – 100 mb,
- -
-
nr (...) na kwotę 1074 zł netto (1.321,02 zł brutto) z terminem płatności 15 czerwca 2015 r., której przedmiotem były: płyta gumowa (...) 4 mm – 12, płyta gumowa (...) 3 – 1,500 m 2,
- -
-
nr (...) na kwotę 4.750 zł netto (5.842,50 zł brutto), z terminem płatności 9 lipca 2015 r., której przedmiotem były: płyta gumowa (...) 4 mm – 60 m 2, transport,
- -
-
nr (...) na kwotę 1.320 zł netto (1623,60 zł brutto), z terminem płatności 24 sierpnia 2015 r., której przedmiotem były: uszczelki kołnierzowe komplet wg (...),
- -
-
nr (...) na kwotę 5.700 zł netto (7.011 zł brutto) z terminem płatności 23 października 2015 r., której przedmiotem były: uszczelki kołnierzowe (...) wg zapotrzebowania,
- -
-
nr (...) na kwotę 7.200 zł netto (8.856 zł brutto) z terminem płatności 15 lutego 2016 r., której przedmiotem były: uszczelka kołnierzowa wg zapotrzebowania (...),
- -
-
nr (...) na kwotę 2.400 zł netto (2.952 zł brutto) z terminem płatności 2 marca 2016 r., której przedmiotem były: uszczelki kołnierzowe komplet wg zam. (...).
Dowody:faktury VAT (k. 71-78).
Cena za uszczelki, zgodnie z wystawionymi fakturami, została zapłacona.
Fakt niesporny.
17 sierpnia 2016 r. ujawniono w Krajowym Rejestrze Sądowym, że (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. zmieniła firmę na (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W..
Fakt niesporny, nadto dowód: informacja odpowiadająca odpisowi pełnemu z rejestru przedsiębiorców KRS z 4.09.2019 r. dotycząca podmiotu (...) (k. 217-223v).
24 października 2017 r. inwestor (...) S.A. w W. dokonał przeglądu obiektu Centrum Zaawansowanych (...) i (...).
W dniach 7 listopada 2017 r., 23 października 2018 r. i 24 października 2019 r. odbyły się z kolei przeglądy gwarancyjne.
Fakty niesporne (por. pismo procesowe inwestora (...) spółki akcyjnej w W. z 25 maja 2020 r. - k. 287).
Mailem z 24 października 2017 r. zatytułowanym „zgłoszenie wad CEZ-545 z C. pkt 5(277) - (...) K. S. - działając w imieniu generalnego wykonawcy (...) S.A. w W. - przesłała w załączeniu przedstawicielom (...) sp. z o.o. zgłoszenie wad z prośbą o szybką interwencję. W mailu wskazano, że oryginał pisma wysłano pocztą.
Pismem z 24 października 2017 r., zatytułowanym „zgłoszenie wad”, (...) S.A. w W. (generalny wykonawca) zgłosiła spółce (...) dziewięć wad na obiekcie (...), wzywając do ich usunięcia. Jedna z wad, dotycząca budynku BT, opisana została w następujący sposób: „ nieszczelności przy regulatorach (...) (sparciałe uszczelki z (...)) na wyciągu do skrubera nr 1”.
Dowody:wiadomość e-mail z 24 października 2017 r. z załącznikiem (k. 79-80);
zgłoszenie wad z 24 października 2017 r. (k. 295-296).
(...) sp. z o.o. w W. usunęła wady.
Z czynności tej (...) S.A. w W. sporządziła protokół usunięcia wad zgłoszonych 24 października 2017 r., który podpisał przedstawiciel wykonawcy (...) sp. z o.o. w W. oraz obsługa techniczna obiektu. W protokole wskazano, że w dniach 5 i 6 grudnia 2017 r. zostały wymienione uszczelki w pomieszczeniach pracowni, zalecono wymianę uszczelek przy pozostałych (...). Odnotowano, że wada została usunięta 5 kwietnia 2018 r.
Dowód: protokół usunięcia usterek -wad (k. 299).
30 października 2017 r. M. B., działając w imieniu spółki (...), drogą elektroniczną przekazał na adres (...) wiadomość zatytułowaną „zgłoszenie wad (...) z C. pkt 5”.
W mailu wskazał, że przesłane w załączeniu zgłoszenie usterek dotyczy obiektu (...) przy ul. (...) w W., poprosił o pilne zdiagnozowanie przyczyn degradacji uszczelek i wymianę na nowe, wskazując zarazem, że uszczelki zakupiono w firmie (...) na podstawie faktury VAT nr (...) z 16 października 2017 r. W treści wiadomości podane zostały dane kontaktowe osób, z którymi należy kontaktować się na obiekcie, jednocześnie zaznaczono, że przed wizytą na obiekcie konieczne jest zgłoszenie tego faktu drogą elektroniczną, z wykonanych czynności niezbędny jest protokół potwierdzony przez użytkownika.
Dowód:wiadomość e-mail z 30 października 2017 r. (k. 81-82).
Mailem z 8 listopada 2017 r. - po uprzednio przeprowadzonej rozmowie telefonicznej z przedstawicielem (...) spółki komandytowej - działający w imieniu spółki (...) powołując się na wcześniejszą rozmowę telefoniczną przekazał na adres (...) prośbę o przesłanie 6 sztuk uszczelek kołnierzowych (...) ⌀ 250 z 8 otworami, celem przesłania ich do ekspertyzy.
10 i 22 listopada 2017 r. M. B., działając w imieniu spółki (...), drogą elektroniczną przekazał na adres (...) prośbę o informację, kiedy otrzyma uszczelki i pytanie czy zostały one już wysłane.
Dowody:wiadomość e-mail z 8 listopada 2017 r. (k. 83);
wiadomość e-mail z 10 i 22 listopada 2017 r. (k. 84-85).
W odpowiedzi na maile z listopada 2017 r. (...) spółka komandytowa w S. przesłała 6 nowych uszczelek ⌀ 250.
Fakt niesporny.
(...) sp. z o.o. kupiła od przedsiębiorcy działającego pod nazwą Firma Produkcyjna Usługowa (...) nowe gumowe uszczelki, a następnie zleciła wymianę uprzednio zamontowanych uszczelek na obiekcie (...) (kupionych w (...) W. K. sp.k.) na uszczelki kupione u W. J.. Demontaż starych i montaż nowych uszczelek zlecono przedsiębiorcy działającemu pod nazwą (...) M. F..
Fakty niesporne.
23 listopada 2017 r. (...) sp. z o.o. nabyła od W. J. 10 uszczelek 180x125x3 typ (...), 10 uszczelek 220x160x3 typ (...), 22 uszczelki 245x200x3 typ (...), 42 uszczelki 320x250x3 typ (...), 8 uszczelek 400x315x3 typ (...) za łączną kwotę 1.709,70 zł.
23 listopada 2017 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. nabyła od W. J. 4 uszczelki 500x400x3 typ (...) wraz z transportem za kwotę 172 zł.
19 grudnia 2017 r. M. F. wystawił (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. fakturę VAT nr (...) na kwotę 6.200 zł, której przedmiot opisano jako (...) wyk. prac zgodnie z nr zamówienia (...)-277”.
26 lutego 2018 r. (...) sp. z o.o. nabyła od W. J. 50 uszczelek (...), 16 uszczelek (...), 30 uszczelek (...), 30 uszczelek (...), 90 uszczelek (...), 20 uszczelek (...), 6 uszczelek (...) za łączną kwotę 4.097,13 zł.
2 marca 2018 r. (...) sp. z o.o. nabyła od W. J. 10 uszczelek (...), 50 uszczelek 440/540x390/490x3 (...) za łączną kwotę 1.894,20 zł.
9 marca 2018 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. nabyła od W. J. 20 uszczelek 440x240/395x195x3 (...), 5 uszczelek 340x140/295x95x3 (...), 10 uszczelek 250x200/205x155x3 (...), 60 uszczelek (...), 20 uszczelek (...) za łączną kwotę 2.361,60 zł.
9 kwietnia 2018 r. M. F. wystawił (...) sp. z o.o. fakturę VAT nr (...) na kwotę 28.000 zł, której przedmiotem była „wymiana 266 uszczelek przy regulatorach (...) i rewizjach kanałów kwasoodpornych na 3 i 4 piętrze”.
6 czerwca z 2018 r. M. F. wystawił (...) sp. z o.o. fakturę VAT nr (...) na kwotę 30.800 zł, której przedmiotem było „wykonanie uszczelek w obiekcie (...) nr zam. (...)-III”.
Dowody:faktura VAT nr (...) (k. 126;)
faktura VAT nr (...) (k. 127);
faktura VAT nr (...) (k. 128);
faktura VAT nr (...) (k. 130);
faktura VAT nr (...) (k. 131);
faktura VAT nr (...) (k. 132);
faktura VAT nr (...) (k. 133);
faktura VAT nr (...) (k. 134).
Następnie E. Technika (...) zleciła Instytutowi (...) i (...) w P. Laboratorium (...) badanie próbek uszczelek do kanałów wentylacyjnych.
26 stycznia 2018 r. Instytut sporządził dokument zatytułowany „Sprawozdanie z badań”. W dokumencie tym wskazano, że 28 grudnia 2017 r. spółka (...) zleciła Instytutowi badanie dostarczonych 10 stycznia 2018 r. próbek nowych i używanych uszczelek do kanałów wentylacyjnych, w zakresie: identyfikacji polimerów, oznaczenia twardości w skali S.’a metodą A, oznaczenia gęstości, oznaczenia właściwości wytrzymałościowych przy rozciąganiu, oznaczenia odporności na przyspieszone starzenie cieplne, oznaczenia odporności na działanie cieczy (20% (...) i 50% (...)), oznaczenia odkształcenia trwałego.
Wyniki badań zostały przedstawione w postaci tabel.
29 stycznia 2018 r. Instytut (...), Oddział Elastomerów i (...) w P. wystawił (...) sp. z o.o. fakturę VAT nr (...) na kwotę 7.626 zł, której przedmiotem było „badanie uszczelek do kanałów wentylacyjnych”.
Dowody:sprawozdanie z badań z 26 stycznia 2018 r. (k. 86-89);
faktura VAT nr (...) (k. 129).
(...) sp. z o.o. zwróciła się drogą elektroniczną do Instytutu (...) i (...) w P. o uzupełnienie sprawozdania z 26 stycznia 2018 r.
Pismem z 27 kwietnia 2018 r. Instytut (...), Oddział Elastomerów i (...) w P., Laboratorium (...) udzielił odpowiedzi na zadane pytania:
- -
-
stwierdził, że nie jest możliwe dokładne wskazanie udziału procentowego poszczególnych komponentów, z jakich składają się badane uszczelki, albowiem nie zlecono wykonania ilościowego badania metodą termograwimetryczną wg Procedury Badawczej (...).30/ (...) wyd. 7, na podstawie której można by było obliczyć łączną zawartość kauczuków w badanych próbkach;
- -
-
podał pełne numery norm PN-ISO podane w tabelach z analizy badań;
- -
-
wyjaśnił, że wymienione normy są normami badawczymi i nie ma w nich informacji o zakresie parametrów, które muszą spełniać np. uszczelki do wyciągów;
- -
-
wyjaśnił, że aby uszczelka mogła spełniać swoją podstawową funkcję, czyli uszczelniać dany obiekt, aparaturę, wartość odkształcenia trwałego powinna zawierać się w zakresie 0-20%, zaś badane uszczelki miały: nowa 68,1 w 100˚C oraz 36,4% w 70˚C, używana 87,1% w 100˚C oraz 53,0% w 70˚C, przy czym takie wartości odkształcenia trwałego po ściskaniu są dalece niewystarczające, aby uszczelnienie spełniało swoje podstawowe zadanie;
- -
-
wyjaśnił, że identyfikacja polimerów obecnych w próbkach uszczelka nowa i uszczelka używana przeprowadzono dwoma metodami instrumentalnymi – metodą pirolitycznej chromatografii gazowej ( (...)) wg normy PN-ISO 7270-1:2015-12 i spektrofotometrii w zakresie podczerwieni ( (...)) wg normy ISO 4650:2012, obydwie w połączeniu z techniką pirolizą.
W obu próbkach stwierdzono obecność kauczuku butadienowo-styrenowego ( (...)) z niewielkim dodatkiem kauczuku izoprenowego (naturalnego NR lub syntetycznego IR) i z niewielkim dodatkiem kauczuku etylenowo-propylenowego ( (...));
E. Technika (...) ponownie zleciła Instytutowi (...), Oddział Elastomerów i (...) w P., Laboratorium (...) badanie dostarczonych wcześniej próbek.
15 czerwca 2018 r. Instytut sporządził dokument zatytułowany „Sprawozdanie z badań”. W dokumencie tym wskazano, że 10 maja 2018 r. spółka (...) zleciła Instytutowi badanie próbek dostarczonych 10 stycznia 2018 r. nowych i używanych uszczelek do kanałów wentylacyjnych, z zakresem badań: termograwmetria, ekstrakt rozpuszczalnikowy, oznaczenie polimerów w kauczukach i gumie. Wyniki badań zostały przedstawione w postaci tabel. Instytut stwierdził, że dostarczone przez zleceniodawcę uszczelki kanałów wentylacyjnych używane posiadają zawartość kauczuków (...)+NR+ (...) łącznie na poziomie 25,0% (m/m). Zawartość kauczuku naturalnego (NR) oznaczona metodą chemiczną wynosi 5,9% (m/m). Z różnicy zawartości łącznej kauczuków i kauczuku NR obliczono 19,1% zawartości kauczuku (...)+ (...). Niewielki procentowy udział kauczuku (...) uniemożliwił jego oznaczenie w mieszaninie.
18 czerwca 2018 r. Instytut (...), Oddział Elastomerów i (...) w P. wystawił (...) sp. z o.o. w W. fakturę VAT nr (...) na kwotę 2.029,50 zł, której przedmiotem było „badanie uszczelek do kanałów wentylacyjnych”.
Dowody: korespondencja mailowa (k. 94-96);
pismo instytutu z 27 kwietnia 2018 r. (k. 97-106;)
sprawozdanie z badań z 15 czerwca 2018 r. (k. 107-112);
faktura VAT nr (...) (k. 135).
Pismem z 9 marca 2018 r. radca prawny A. D. - działając w imieniu spółki (...) - zwróciła się do (...) spółki komandytowej z siedzibą w S. wskazując, że „kontaktuje się” w związku ze stwierdzeniem niezgodności dostarczonego towaru w postaci uszczelek do kanałów zakupionych od (...) W. K. sp.k. w okresie od 15 kwietnia 2015 r. do 2 listopada 2016 r. W związku z powyższym wezwała do zapłaty w terminie 7 dni od dnia odebrania wezwania kwoty 21.699,23 zł tytułem zwrotu dotychczas poniesionych wydatków, spowodowanych nieprawidłowym składem dostarczonych uszczelek. Wyjaśniła, że na powyższą kwotę składa się:
- -
-
1.881,90 zł z tytułu kosztu zakupu 96 uszczelek (10 uszczelek 180x125x3 typ (...), 10 uszczelek 220x160x3 typ (...), 22 uszczelki 245x200x3 typ (...), 42 uszczelki 320x250x3 typ (...), 8 uszczelek 400x315x3 typ (...), 4 uszczelki 500x400x3 typ (...));
- -
-
6.200 zł tytułem montażu 96 sztuk uszczelek w dniu 19 grudnia 2017 r.;
- -
-
7.626 zł tytułem wykonania opinii przez Instytut (...);
- -
-
5.991,33 zł tytułem zakupu 302 sztuk uszczelek (50 uszczelek (...), 16 uszczelek (...), 30 uszczelek (...), 30 uszczelek (...), 90 uszczelek (...), 20 uszczelek (...), 6 uszczelek (...), 10 uszczelek (...), 50 uszczelek 440/540x390/490x3 (...)).
W piśmie wskazano nadto, że przewidywane koszty montażu dodatkowo zamówionych 302 uszczelek wynoszą ponad 20.000 zł, a ponadto prawdopodobne jest żądanie wymiany wszystkich pozostałych uszczelek zamontowanych na obiekcie C., a dostarczonych przez (...), przy czym koszt zakupu uszczelek i wymiany może wynieść dodatkowo do 30.000-50.000 zł i 130.000-150.000 zł, odpowiednio w zakresie kosztów materiałów i kosztów demontażu i montażu.
Pismo zostało wysłane pocztą za zwrotnym potwierdzeniem odbioru i doręczone 15 marca 2018 r.
Dowód:pismo z 9 marca 2018 r. z potwierdzeniem odbioru (k. 113-117).
W odpowiedzi - pismem z 6 kwietnia 2018 r. - spółka (...) wyjaśniła, że nie jest producentem gumy, a zamówienia realizuje w oparciu o materiały dostarczone przez profesjonalnych producentów, zaś w przypadku przedmiotowego zamówienia były to Zakłady (...) w S., a materiał ten, według wiedzy spółki był zgodny ze wszystkimi standardami. Nadto firma (...) nie była zainteresowana materiałem (...), a innym – tańszym. Co więcej wskazała, że towar nie był objęty gwarancją w wymiarze 36+1 miesięcy, a jedynie ustawową rękojmią. Jednocześnie wyjaśniono, że poza informacją odnośnie wad 6 uszczelek z listopada 2017 r., na którą zareagowano, nabywca nie kierował roszczeń reklamacyjnych. Spółka (...) wyjaśniła przy tym, że skierowała zapytanie do producentów gumy, a dodatkowo zakwestionowała fakt, że próbki przekazane instytutowi pochodziły z dostarczonej przez nią gumy.
Dowód:pismo z 6 kwietnia 2018 r. (k. 122-123).
Pismem 12 marca 2018 r. zatytułowanym „zgłoszenie wad” (...) S.A. w W. (generalny wykonawca) zgłosiła spółce (...) kolejne wady na obiekcie (...), wzywając do ich usunięcia. Osiem zgłoszonych wad dotyczyło nieszczelności przez regulatorach (...) oraz rewizjach (sparciałe uszczelki z (...)), pozostałe wady dotyczyły błędnego wskazania przepływów w systemie (...) regulatory (...) system wywiewny do skrubera (przy wyłączonym wentylatorze skrubera wskazanie przepływu około 20 %); wycieku wody z odpowietrznika na instalacji ciepła technologicznego; obsunięciu się izolacji wentylatorów dachowych (2 sztuki) na dachu budynku.
Dowód: zgłoszenie wad z 12 marca 2018 r. (k. 297-298).
(...) sp. z o.o. w W. usunęła wady.
(...) S.A. w W. sporządziła protokoły usunięcia wad, które podpisywał przedstawiciel wykonawcy (...) sp. z o.o. w W. oraz obsługa techniczna obiektu
W protokołach usunięcia wad odnotowano, że wady zostały usunięte w następujących datach: 9 maja 2018 r., 10 maja 2018 r., 11 maja 2018 r., 14 maja 2018 r., 15 maja 2018 r., 16 maja 2018 r. i 18 maja 2018 r.
Dowody: protokoły usunięcia usterek -wad (k. 300-307).
Pismem z 23 lipca 2018 r. radca prawny A. D. - działając w imieniu spółki (...) - ponownie zwróciła się do (...) spółki komandytowej z siedzibą w S.. W piśmie tym wskazała, że nie znalazło potwierdzenia wyjaśnienie, jakoby spółka (...) nie była zainteresowana zakupem uszczelek (...), tylko z tańszych materiałów; kwestia udzielenia gwarancji znajduje potwierdzenie w formularzach zamówienia; brak było reakcji na zgłoszone reklamacje; uszczelki poddane badaniu zostały zabezpieczone i mogą zostać udostępnione w razie potrzeby; deklaracje zgodności spółka (...) otrzymała od spółki (...) w trakcie procesu zamówienia.
Jednocześnie poinformowała, że po 9 marca 2018 r. spółka (...) musiała ponieść dodatkowe wydatki w łącznej kwocie 62.791,35 zł, na którą składa się:
- -
-
1.961,85 zł tytułem zakupu 115 uszczelek (20 uszczelek 440x240/395x195x3 (...), 5 uszczelek 340x140/295x95x3 (...), 10 uszczelek 250x200/205x155x3 (...), 60 uszczelek (...), 20 uszczelek (...)) za kwotę 2.361,60 zł pomniejszoną o kwotę 399,75 zł stanowiącą koszt zakupu 45 sztuk uszczelek, które nie zostały ostatecznie wykorzystane w obiekcie C.;
- -
-
28.000 zł tytułem montażu 266 sztuk uszczelek,
- -
-
30.800 tytułem montażu 106 sztuk uszczelek,
- -
-
2.029,50 zł tytułem wykonania uzupełniającej opinii przez Instytut (...).
W piśmie zażądano zwrotu tych kosztów.
Pismo zostało wysłane pocztą 23 lipca 2018 r. i doręczone 30 lipca 2018 r.
Dowody:pismo z 23 lipca 2018 r. z potwierdzeniem nadania i wydrukiem śledzenia (k. 118-121).
4 lutego 2019 r. w Sądzie Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie miało miejsce posiedzenie w sprawie o zawezwanie do próby ugodowej, zarejestrowanej pod sygnaturą XGCo 306/18.
W protokole posiedzenia wskazano, że ze strony wnioskodawcy w posiedzeniu uczestniczyła r.pr. L. K., substytut r.pr. A. D. oraz pełnomocnik zawezwanego r.pr. D. G.. Przewodniczący posiedzenia stwierdził, że do ugody nie doszło.
Dowód: protokół z 4 lutego 2019 r. (k. 124-125).
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo jest nieuzasadnione.
Powódka dochodzi kwoty 84.490,58 zł jako odszkodowania za nienależyte wykonanie przez pozwaną umów, w ramach których pozwana dostarczyła powódce produkowane przez nią uszczelki gumowe, materiał w postaci gumy do wycinania uszczelek oraz uszczelki wykonane wg rysunków i wymiarów podanych przez powódkę. Zawarte przez strony umowy, potwierdzone ośmioma fakturami VAT wystawionymi przez pozwaną w okresie od 21 kwietnia 2015 r. do 24 lutego 2016 r., należy zakwalifikować jako umowy nazwane: po części były to umowy sprzedaży (przedmiotem sprzedaży były gotowe uszczelki oraz materiał w postaci płyt gumowych i gumy na uszczelki), po części umowy o dzieło (umowy, w ramach których pozwana wykonała uszczelki kołnierzowe wg wymiarów i rysunków powódki, np. uszczelki o wartości 7.200 zł netto, które pozwana wykonała wg rysunków powódki, k. 48-50 oraz k. 54-56). Łączące strony umowy sprzedaży i umowy o dzieło zostały wykonane, powódka zapłaciła odpowiednio cenę oraz wynagrodzenie za wykonane dzieła.
Dochodzona pozwem kwota powstała natomiast w związku z tym, że powódka na wezwanie generalnego wykonawcy wymieniła uszczelki zakupione wcześniej u pozwanej - które po 2 latach uległy degradacji (sparceniu) - na uszczelki kupione u innego przedsiębiorcy. Powódka akcentowała w pozwie, że pozwana nienależycie wykonała zobowiązanie, ponieważ dostarczone uszczelki i guma miały inny niż określony umową skład chemiczny (zgodnie z umową - zdaniem powódki - wyroby miały być wykonane z gumy (...), tymczasem badania laboratoryjne wykazały w uszczelkach pochodzących od pozwanej nikły procent tego składnika). Dla wykazania tego faktu powódka zawnioskowała w pozwie dowód z opinii biegłego sądowego w celu ustalenia z jakiego materiału zostały wykonane dostarczone przez pozwaną uszczelki, ze wskazaniem rodzaju i ilości (procentowej) poszczególnych surowców/składników użytych do produkcji uszczelek, w szczególności kauczuku (...).
Powódka domaga się więc - jako podstawę prawną swojego żądania wskazując art. 471 k.c. - naprawienia szkody obejmującej koszty zakupu uszczelek u innego przedsiębiorcy (1.881,90 zł + 5.991,33 zł + 1.961,85 zł), koszty demontażu uszczelek pochodzących od pozwanej i montażu nowych uszczelek (6.200 zł + 28.000 zł + 30.800 zł), koszty badań laboratoryjnych (7.626 zł + 2.029,50 zł). Wszystkie te wydatki zostały udokumentowane fakturami VAT, powódka domaga się szkody wyliczonej jako suma należności z tych faktur, wraz z podatkiem VAT.
Przed przystąpieniem do rozważań prawnych należy zauważyć, że wg twierdzeń powódki wadliwość dostarczonych uszczelek przejawiała się ich degradacją (sparceniem). Jest faktem powszechnie znanym, że elementy gumowe (w szczególności wszelkiego rodzaju uszczelki) z biegiem czasu wskutek eksploatacji, oddziaływania czynników atmosferycznych, ale też na skutek naturalnego starzenia się materiału parcieją, tracą swoją sprężystość, a nawet pękają. Jest to proces naturalny i zachodzący samoczynnie.
Przechodząc po tej wstępnej uwadze do rozważań prawnych przytoczyć trzeba przede wszystkim powoływany przez powódkę jako podstawa prawna odpowiedzialność pozwanej art. 471 k.c., zgodnie z którym dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Przepis ten określa ogólne zasady odpowiedzialności odszkodowawczej ex contractu, a przesłankami tej odpowiedzialności są:
- ‒
-
niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania przez dłużnika,
- ‒
-
powstanie szkody po stronie wierzyciela oraz
- ‒
-
adekwatny związek przyczynowy między niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania, a szkodą (wynikający z czytania art. 471 k.c. dotyczącego kontraktowej odpowiedzialności odszkodowawczej razem z art. 361 § 1 k.c., dotyczącym odpowiedzialności odszkodowawczej niezależnie od jej reżimu).
Na wierzycielu spoczywa stosownie do art. 6 k.c. ciężar udowodnienia ziszczenia się kumulatywnie wszystkich trzech powyższych przesłanek, a gdy wierzyciel mu sprosta, dłużnik nadal może bronić się przed roszczeniem udowadniając, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności.
Nienależyte wykonanie zobowiązania przez dłużnika, wg twierdzeń powódki przytoczonych w pozwie, miałoby polegać na dostarczeniu rzeczy wadliwych, bowiem dostarczone przez pozwaną uszczelki i guma miałyby mieć inny niż określony umową skład chemiczny - jak już wspomniano zdaniem powódki strony umówiły się, że dostarczone produkty będą wykonane z kauczuku (...), tymczasem badania laboratoryjne wykazały nikły procent tego składnika.
W przypadku, gdy przedmiotem świadczenia z umowy sprzedaży bądź umowy o dzieło jest rzecz wadliwa, wierzycielowi służy wybór, czy chce skorzystać z rękojmi za wady, czy też domagać się naprawienia szkody na zasadach ogólnych, tj. w oparciu o art. 471 k.c. (świadczenie rzeczy wadliwej jest bowiem nienależytym wykonaniem umowy). W przypadku wyboru reżimu odpowiedzialności za wady na wierzycielu spoczywa ciężar wykazania, że dłużnik świadczył rzecz wadliwą, na wierzycielu spoczywa też obowiązek dokonania określonych w przepisach o rękojmi tzw. „aktów staranności”, ponadto odpowiedzialność z tytułu rękojmi ograniczona jest terminami.
W art. 566 k.c., dotyczącym rękojmi za wady rzeczy sprzedanej, który znajduje odpowiednie zastosowanie do odpowiedzialności za wady dzieła (art. 638 § 1 k.c.), dokonano wyraźnego rozróżnienia odpowiedzialności z tytułu rękojmi i odpowiedzialności kontraktowej na zasadach ogólnych. Dla tego ostatniego typu odpowiedzialności ( art. 471 k.c.) nie ma znaczenia, czy kupujący wykorzystał którakolwiek uprawnienie z rękojmi oraz czy spełnione są przesłanki odpowiedzialności z rękojmi (takie jak terminy wystąpienia z żądaniem lub akty staranności).
W rozpoznawanej sprawie powódka dokonała wyboru reżimu, wg którego miałaby odpowiadać pozwana - odpowiedzialności kontraktowej na zasadach ogólnych. Powódka nie musi więc wykazywać dochowania terminów z rękojmi, ani dochowania „aktów staranności”, spoczywa za to na niej ciężar wykazania, że dłużnik nienależycie wykonał zobowiązanie (dostarczył rzecz wadliwą) oraz że w majątku wierzyciela powstała szkoda, która pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z nienależytym wykonaniem zobowiązania przez dłużnika.
Mimo dokonanego przez powódkę wyboru reżimu odpowiedzialności pozwanej jako odpowiedzialności kontraktowej na zasadach ogólnych między stronami zarysował się spór co do tego, czy na zamówiony towar została udzielona rękojmia i gwarancja, zgodnie z treścią pisemnych zamówień, w których powódka zamieszczała zapis o treści: „ gwarancja i rękojmia 36 + 1 m-cy od daty odbioru inwestorskiego obiektu”. Abstrahując w tym miejscu od tego, czy zapis ten, jednostronnie umieszczony przez powódkę w zamówieniach zakupu i nie zaakceptowany przez pozwaną jest między stronami wiążący, wskazać trzeba, że tego rodzaju umowne określenie początku biegu terminów rękojmi czy też gwarancji należy uznać za sprzeczne z właściwością (naturą) tego konkretnego stosunku zobowiązaniowego. Zapis ten - przy założeniu, że został zaakceptowany przez pozwaną - należy więc uznać za nieważny w oparciu o art. 58 § 3 w zw. z art. 354 § 1 k.c. Jak już bowiem wyjaśniono na wstępie jest faktem powszechnie znanym, że wyroby gumowe z biegiem czasu parcieją, przy czym jest to proces naturalny i zachodzący samoczynnie, nawet niezależnie od tego, czy wyroby te zostały zamontowane, czy też są przechowywane, np. w magazynie. Przedmiotem umów, łączących strony niniejszego procesu, była właśnie guma przeznaczona na uszczelki i wyroby gumowe. Przy opisanych wyżej naturalnych właściwościach gumy początek biegu terminów rękojmi czy też gwarancji nie może być przez strony umownie określony „ od daty odbioru inwestorskiego obiektu”, takie określenie początku terminu oznaczałoby bowiem, że mógłby on rozpocząć swój bieg nawet po kilku latach od wydania gumowej rzeczy będącej przedmiotem sprzedaży, czy też gumowego dzieła będącego przedmiotem umowy o dzieło. Tym samym będące przedmiotem umowy rzeczy w momencie odbioru inwestorskiego mogłyby już być - na skutek naturalnych procesów - rzeczami niepełnej jakości, tj. mogłyby to być wyroby, w których proces parcenia osiągnął pewien stopień zaawansowania, a w skrajnych przypadkach mogłoby nawet dojść do całkowitego sparcenia gumy. Tym samym z uwagi na naturalne właściwości gumy strony nie mogły ułożyć swojego stosunku zobowiązaniowego w taki sposób, że bieg terminów rękojmi czy też gwarancji zostałby określony od daty odbioru inwestorskiego obiektu. Należy więc przyjąć, że zapis ten - zamieszczony w zamówieniach powódki - jest nieważny (art. 58 § 3 w zw. z art. 354 § 1 k.c.). Wiążące są tym samym ustawowe terminy rękojmi.
Strony zawarły powoływane przez powódkę w pozwie umowy, potwierdzone ośmioma fakturami VAT wystawionymi przez pozwaną, w okresie od 21 kwietnia 2015 r. do 24 lutego 2016 r. Zgodnie z art. 568 § 1 k.c. sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat, przy czym przepis ten znajduje odpowiednie zastosowanie dla umowy o dzieło.
Fakt sparcenia uszczelek po raz pierwszy został stwierdzony 24 października 2017 r., zaś powódka wysłała zawiadomienie o tym fakcie pozwanej mailem z 30 października 2017 r., zatytułowanym „zgłoszenie wad (...) z C. pkt 5”, na adres (...) Pozwana nie zareagowała na ten mail i zarazem zaprzeczyła, że mail ten do niej dotarł. Pozwana twierdzi, że doszły do niej dopiero (telefoniczne i mailowe) żądania powódki o przesłanie 6 uszczelek kołnierzowych o średnicy 250 mm, co zresztą pozwana wykonała (por. pismo pozwanej z 6 kwietnia 2018 r., k. 122-123). Ważne jest przy tym, że w mailu z 30 października 2017 r. (co do którego nie ma do dowodu, że w ogóle dotarł do pozwanej) powódka powoływała się na uszczelki dostarczone zgodnie z fakturą VAT nr (...) z 16 października 2017 r. W rzeczywistości faktura o tym numerze i z tej daty nie istnieje, zapewne w powołanym wyżej mailu pracownik powódki miał jednak na myśli fakturę VAT nr (...) z 16 października 2015 r. W tym stanie rzeczy upłynął jednak dwuletni termin od dostarczenia rzeczy (16 października 2015 r.) do stwierdzenia wady 24 października 2017 r.). Kolejne wady zostały stwierdzone 12 marca 2018 r. - por. pismo 12 marca 2018 r. zatytułowane „zgłoszenie wad” (...) S.A. w W., tymczasem ostatnia faktura wystawiona przez pozwaną jest datowana na 24 lutego 2016 r. Tym samym parcenie uszczelek dostrzeżono po upływie dwuletniego terminu, liczonego od daty zakupu uszczelek bądź gumy na uszczelki u pozwanej. Oznacza to, że pozwana nie odpowiada z rękojmi z uwagi na upływ ustawowych terminów (art. 568 § 1 k.c.).
Co więcej wskazać należy, że pozwana słusznie zarzuca powódce, iż nie dochowała ona wymaganych ustawą aktów staranności, w szczególności obowiązków z art. 563 § 1 i 2 k.c. (nie zbadała rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju oraz nie zawiadomiła niezwłocznie o wadzie). Działania powódki w tym zakresie wynikają wprost z dokumentów opisanych wg chronologii ich powstania w części uzasadnienia obejmującej stan faktyczny, do których należy się w tym miejscu odwołać. W szczególności zauważyć trzeba, że jedyne zgłoszenie wad stanowi wspomniany wyżej mail z 30 października 2017 r., który nie został skierowany do żadnej konkretnej osoby, tylko na adres (...) , co więcej w mailu tym powołano się na nieistniejącą fakturę z 16 października 2017 r., można więc jedynie domyślać się, że chodziło o fakturę z 16 października 2015 r., dotyczącą uszczelek kołnierzowych za kwotę 7.011 zł (5.700 zł netto). Poza mailami i telefonami z listopada 2017 r., w wyniku, których pozwana dostarczyła żądane przez powódkę nowe uszczelki kołnierzowe, brak jest jakiegokolwiek zgłoszenia wad - kolejne pismo powódki to już wezwanie z 9 marca 2018 r. do zapłaty odszkodowania. Zauważyć trzeba, że na pismo to pozwana udzieliła pisemnej odpowiedzi wskazując m.in., że poza informacją odnośnie wad sześciu uszczelek z listopada 2017 r., na którą zareagowano, nabywca nie kierował do niej żadnych roszczeń reklamacyjnych. Ostatecznie przyjąć więc trzeba, że powódka - nie dopełniając obowiązku niezwłocznego zawiadomienia o wadach - utraciła uprawnienia z rękojmi.
Jak już wskazano wyżej powódka dokonała wyboru reżimu, wg którego miałaby odpowiadać pozwana - odpowiedzialności kontraktowej na zasadach ogólnych, tym samym nie musi wykazywać dochowania terminów z rękojmi, ani dochowania „aktów staranności”, jedynie dla jasności późniejszych rozważań oraz z uwagi na spór między stronami w tym zakresie wyjaśniono powyżej, że tych terminów (z art. 568 § 1 k.c.) oraz tych aktów staranności ( z art. 563 § 1 i 2 k.c.) powódka nie dochowała. Na powódce spoczywa za to ciężar wykazania, że pozwana nienależycie wykonała zobowiązanie (dostarczyła rzeczy wadliwe) oraz że w majątku powódki powstała szkoda, która pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z nienależytym wykonaniem zobowiązania przez pozwaną.
Tymczasem twierdzenia powódki przedstawione w pozwie oraz w dalszym toku procesu w ogólne nie zmierzają do wykazania adekwatnego związku przyczynowego szkody z nienależytym wykonaniem zobowiązania przez pozwaną. Co więcej powódka nie powołała dowodów dla wykazania tego związku.
Dostrzec bowiem trzeba, że według powódki nienależyte wykonanie zobowiązania przez pozwaną sprowadza się do dostarczenia towarów (uszczelek) bądź materiałów do ich wytworzenia (gumy i płyt gumowych) o niezgodnym z umową składzie chemicznym. Konstrukcja żądania powódki opiera się wyłącznie na tym, że zamówione przez powódkę produkty zgodnie z umową miałyby zawierać w swoim składzie chemicznym kauczuk (...), tymczasem - zdaniem powódki - wymóg ten nie został dochowany, co miałyby potwierdzać dwie złożone przez powódkę opinie instytutu, który przeprowadził badania zmierzające do ustalenia składu chemicznego dostarczonych przez powódkę próbek. Dla wykazania składu chemicznego dostarczonych przez pozwaną rzeczy (a w szczególności braku w tym składzie kauczuku (...)) powódka powołała w pozwie dowód z opinii biegłego sądowego.
Tymczasem inwestor, a także generalny wykonawca obiektu (...) wcale nie zgłaszali, że zamontowane uszczelki mają niewłaściwy skład chemiczny, zgłaszali natomiast, że uległy one sparceniu. Fakty, które powódka przytacza uzasadniając swoje żądanie oraz dowody zmierzające do ich wykazania nie prowadzą tym samym do wykazania odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanej. Powódka zakłada bowiem a priori, że przyczyną degradacji uszczelek (ich parcenia) jest niewłaściwy skład chemiczny gumy, z której zostały wykonane, w szczególności nikła zawartość kauczuku (...). Takie nieudowodnione założenie jest jednak bezpodstawne. Z materiału dowodowego sprawy wynika, że w czasie 2 lat od sprzedaży (bądź też w czasie 2 lat od wydania dzieła) uszczelki uległy sparceniu. Aby ustalić, czy istnieje związek między sposobem wykonania zobowiązania przez pozwaną a stanem fizycznym uszczelek po 2 latach od ich dostarczenia koniecznym jest ustalenie, co było przyczyną wskazywanego przez inwestora stanu rzeczy (sparcenia uszczelek) oraz czy proces ten w sposób naturalny mógł w warunkach, w jakich uszczelki te zostały zamontowane, nastąpić w terminie 2 lat, czy też nastąpił zbyt szybko. Ustalenie powyższych faktów wymaga wiedzy specjalnej. Niewykluczone, że biegły udzielając odpowiedzi na tak postawione pytanie wskazałby, że uszczelki uległy sparceniu w zbyt krótkim czasie z uwagi na skład chemiczny gumy, z którego zostały wykonane, niewykluczone jest jednak również to, że biegły podałby inne przyczyny tego stanu rzeczy. Dowodu z opinii biegłego w tym celu powódka jednak nie powołała, tym samym w procesie niniejszym nie doszło do ustalenia, czy przyczyną parcenia uszczelek był skład chemiczny gumy, czy też były inne przyczyny tego stanu rzeczy. Nie wiadomo również, czy gdyby na budowie zamontowano uszczelki składające się z kauczuku (...), ich stan po 2 latach byłby inny (lepszy), niż stan uszczelek pochodzących od pozwanej. Dla ustalenia tych niewiadomych faktów powódka nie powołała żadnych dowodów, w szczególności dowodu z opinii biegłego sądowego. Tymczasem bez uprzedniego ustalenia tych faktów bezprzedmiotowe jest powoływanie kosztownego dowodu z opinii biegłego sądowego, który ustalałby skład chemiczny gumy, z której wykonana została złożona przez powódkę do akt sprawy uszczelka.
Niesporny jest fakt, że powódka na wezwanie generalnego wykonawcy wykonała określone czynności naprawcze, ponosząc określone wydatki nazywane przez nią szkodą. Czynności te zostały jednak wykonane nie dlatego, że dostarczone przez pozwaną uszczelki powstały z gumy o takim czy innym składzie chemicznym (który to skład powódka usiłuje w niniejszym procesie udowodnić), ale dlatego, że uszczelki uległy sparceniu po 2 latach od ich zakupu bądź zakupu gumy, z której zostały przez powódkę we własnym zakresie wycięte. W sprawie niniejszej brak jest właśnie dowodu zmierzającego do wykazania, z jakich przyczyn uszczelki te uległy sparceniu.
Między stronami sporne jest, jaki był skład chemiczny uszczelek oraz to, czy strony umówiły się, że będą one wykonane z gumy (...), nawet jednak gdyby przyjąć za prawdziwe twierdzenia powódki w tym zakresie, to nie można byłoby uznać, że powódka udowodniła związek przyczynowy między nienależytym wykonaniem umowy przez pozwaną (tj. dostarczeniem uszczelek i gumy o niezgodnym z umową składzie chemicznym) a szkodą. Nie powołano bowiem dowodu na to, że istnieje technologiczny związek między wskazywanym przez powódkę składem chemicznym gumy, z której wykonano uszczelki, a parceniem uszczelek po 2 latach od ich zakupu, bądź od zakupu gumy, z której zostały wykonane. Jak już wyżej wspomniano parcenie gumy to naturalny proces przyrodniczy, konieczna jest wiedza specjalna aby ustalić, czy skład chemiczny na wpływ na ten proces, w szczególności czy uszczelki zawierające w swoim składzie kauczuk (...) nie uległyby parceniu w tych samych warunkach, w jakich zamontowano uszczelki pozwanej. Podsumowując wskazać trzeba, że brak jest dowodu na technologiczny związek między wskazywanym przez powódkę składem chemicznym gumy, z której wykonano uszczelki (brakiem w tym składzie kauczuku (...)), a przyczyną, dla którego powódka zmuszona była w wykonaniu umowy z generalnym wykonawcą uszczelki wymienić, tj. sparceniem uszczelek po 2 latach od daty ich zakupu u pozwanej, bądź zakupu gumy, z której powódka we własnym zakresie uszczelki wykonała.
Niezależnie od wyżej przedstawionych rozważań, które dotyczą technologicznych związków między składem chemicznym gumy a zaistniałym stanem rzeczy (parceniem uszczelek zamontowanych w kanałach wentylacyjnych laboratoriów), z samych przytoczonych przez powódkę twierdzeń wynika, że brak jest normalnego (adekwatnego) związku przyczynowego między wskazywanym przez powódkom nienależytym wykonaniem umowy przez pozwaną, a szkodą wyrażającą się wydatkami poniesionymi na zakup uszczelek u innego przedsiębiorcy, a w dalszej kolejności na koszty demontażu uszczelek zakupionych u pozwanej i montażu uszczelek nowych.
W art. 361 § 1 k.c. wskazane zostało, że: zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Związek przyczynowy istnieje zatem jedynie wówczas, gdy w łańcuchu kolejnych przyczyn i skutków mamy do czynienia tylko z takimi przyczynami, które normalnie wywołują dane skutki.
W ocenianym stanie faktycznym powódka (wierzyciel) wskazuje na fakt, że pozwana (dłużnik) nienależycie wykonała swoje zobowiązanie, dostarczając rzecz wadliwą (o niewłaściwym składzie chemicznym). Normalnym następstwem tego stanu rzeczy jest skorzystanie przez wierzyciela z uprawnień z rękojmi, przez co dłużnik otrzymuje możliwość dostarczenia rzeczy pełnowartościowej i zgodnej z postanowieniami umownymi. Jeśli dłużnik tego nie wykona, w majątku wierzyciela powstaje szkoda wyrażająca się różnicą między wartością rzeczy wolnej od wad i rzeczy wadliwej. W rozpoznawanej sprawie rzeczą tą są - co wymaga podkreślenia - są nie tylko uszczelki, ale też płyty gumowe i guma na uszczelki sprzedawana w metrach bieżących.
Z analizy dokumentów złożonych przez powódkę wynika bowiem, że powódka kupiła bądź zamówiła u pozwanej 352 sztuk gotowych uszczelek, 210 mb półproduktu w postaci gumy na uszczelki oraz półprodukty w postaci płyt gumowych o powierzchni 12 m 2 i 1,5 m 2. Z tego tytułu pozwana wystawiła osiem faktur VAT, na łączną kwotę 28.399,47 zł brutto (w tym transport doliczony do jednej z faktur - 250 zł netto). Z kolei szkoda, której naprawienia domaga się powódka, to koszt zakupu u innego przedsiębiorcy 458 sztuk uszczelek (łącznie za kwotę 9.835,08 zł brutto, w tym transport doliczony do jednej z faktur) oraz koszt demontażu i montażu tych 468 sztuk uszczelek (łącznie 65.000 zł brutto).
W rozpoznawanej sprawie powódka stoi więc na stanowisku, że normalnym następstwem dostarczenia przez pozwaną rzeczy o niewłaściwym składzie chemicznym (w postaci 352 uszczelek oraz w postaci gumy w ilościach 210 mb + 12 m 2 + 1,5 m 2) miałyby być wydatki powódki na zakup gotowych uszczelek u innego przedsiębiorcy (w ilości 458 sztuk) oraz koszty zleconych jeszcze innemu przedsiębiorcy usług polegających na demontażu produktów pochodzących od pozwanej i montażu nowych uszczelek. Taki ciąg zdarzeń nie pozwala jednak przyjąć, że w łańcuchu kolejnych przyczyn i skutków mamy do czynienia z takimi tylko przyczynami, które normalnie dany skutek wywołują. Normalnym następstwem zakupienia wymienionych wyżej rzeczy (uszczelek, gumy i płyt gumowych) o niewłaściwym składzie chemicznym (a więc wadliwych) nie jest bowiem zakup innych rzeczy (tylko uszczelek) u innego przedsiębiorcy oraz opisany koszt demontażu i montażu.
Podsumowując: normalnym następstwem dostarczenia uszczelek oraz gumy na uszczelki o innym niż określony umową składzie chemicznym przez przedsiębiorcę sprzedającego te wyroby nie jest szkoda w majątku jego kontrahenta, wyrażająca się poniesionymi po 2 latach wydatkami na zakup uszczelek u innego przedsiębiorcy, a następnie kosztami demontażu starych i montażu nowych uszczelek.
Co należy podkreślić w opisanym ciągu zdarzeń nie zaistniało zdarzenie polegające na wezwaniu dostawcy gumy do usunięcia wad. Pozwana spółka słusznie w toku procesu wywodziła, że została pozbawiona możliwości rozpatrzenia rękojmi i ewentualnego usunięcia wad, co uchroniłoby ją przed ewentualną odpowiedzialnością za takie szkody, jakich naprawienia domaga się obecnie powódka (pozwana mogłaby bowiem w ramach rękojmi usunąć skutki wadliwości dostarczonych produktów tańszym kosztem, niż koszt poniesiony przez powódkę).
Jak już wyżej wspomniano powódka dokonała wyboru reżimu odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanej jako odpowiedzialności kontraktowej na zasadach ogólnych (art. 471 k.c.). Dokonując takiego wyboru powódka nie wykazała jednak normalnego związku przyczynowego między nienależytym wykonaniem zobowiązania przez pozwaną, a szkodą (wydatkami) poniesioną przez powódkę
Gdyby powódka dochodziła roszczeń z rękojmi związku takiego nie musiałaby wykazywać. Wydatków objętych żądaniem pozwu w niniejszej sprawie powódka mogłaby wówczas domagać się na podstawie art. 561 1 § 1 k.c. zdanie drugie (zgodnie z art. 561 1 § 1 k.c: Jeżeli rzecz wadliwa została zamontowana, kupujący może żądać od sprzedawcy demontażu i ponownego zamontowania po dokonaniu wymiany na wolną od wad lub usunięciu wady. W razie niewykonania tego obowiązku przez sprzedawcę kupujący jest upoważniony do dokonania tych czynności na koszt i niebezpieczeństwo sprzedawcy), warunkiem byłoby jednak wcześniejsze wezwanie pozwanej do demontażu i montażu dostarczonych przez nią uszczelek (co należy podkreślić nie dotyczy to gumy na uszczelki, która przecież nie została zamontowana, tylko użyta przez powódkę jako półprodukt do wytworzenia uszczelek). Dodać trzeba, że w ramach rękojmi, zgodnie z art. 561 3 k.c.: Z zastrzeżeniem art. 561 1 § 2 i 3 koszty wymiany lub naprawy ponosi sprzedawca. W szczególności obejmuje to koszty demontażu i dostarczenia rzeczy, robocizny, materiałów oraz ponownego zamontowania i uruchomienia.
Jak już wyżej wspomniano powódka nie dochodziła w ogóle swoich roszczeń z rękojmi, poniosła natomiast określone wydatki, wydatki te nie pozostają jednak w normalnym związku przyczynowym z zarzucanym pozwanej nienależytym wykonaniem zobowiązania, polegającym na niewłaściwym składzie chemicznym dostarczonych przez pozwaną rzeczy w postaci uszczelek, płyt gumowych i gumy na uszczelki.
W konkluzji powództwo o zapłatę odszkodowania - oparte o art. 471 k.c. - obejmujące koszty zakupu uszczelek u innego przedsiębiorcy (1.881,90 zł + 5.991,33 zł + 1.961,85 zł), koszty demontażu uszczelek pochodzących od pozwanej i montażu nowych uszczelek (6.200 zł + 28.000 zł + 30.800 zł), podlega oddaleniu w pierwszej kolejności z uwagi na niewykazanie przez pozwaną technologicznego związku między składem chemicznym gumy, a zaistniałym stanem rzeczy (parceniem uszczelek), a w drugiej kolejności z uwagi na to, że z przytoczonych przez powódkę w pozwie twierdzeń wynika, że brak jest normalnego (adekwatnego) związku przyczynowego między wskazywanym przez powódkę nienależytym wykonaniem umowy przez pozwaną, a szkodą wyrażającą się wydatkami powódki na zakup uszczelek u innego przedsiębiorcy i w dalszej kolejności na demontaż uszczelek kupionych u pozwanej i montaż nowych uszczelek.
Konsekwentnie przyjąć więc trzeba, że brak jest również związku przyczynowego między zarzucanym pozwanej nienależytym wykonaniem zobowiązania a szkodą wyrażającą się kosztami badań laboratoryjnych (7.626 zł + 2.029,50 zł). Powódka zleciła instytutowi badania w celu ustalenia składu chemicznego dostarczonych próbek (abstrahując w tym miejscu od tego, że pozwana kwestionuje, iż próbki te pochodziły z jej produktów), wynik tych badań pozostaje jednak ambiwalentny dla rozstrzygnięcia, jak już bowiem wyżej wyjaśniono istotne dla rozstrzygnięcia w pierwszej kolejności są inne kwestie wymagające wiedzy specjalnej: konieczne jest ustalenie co było przyczyną wskazywanego przez inwestora stanu rzeczy (sparcenia uszczelek), czy był to skład chemiczny gumy niezgodny z łączącą strony niniejszego procesu umową (gumy, z której pozwana wykonała gotowe uszczelki oraz gumy dostarczonej przez pozwaną, z której powódka wycięła uszczelki we własnym zakresie), czy też były inne przyczyny parcenia uszczelek. Tym samym pozwana nie może odpowiadać za szkodę w majątku powódki wyrażającą się wydatkami poniesionymi na koszt wskazanych wyżej badań laboratoryjnych.
Powództwo podlegało więc oddaleniu w całości, powódka nie powołała bowiem dowodów, które pozwalałyby przyjąć odpowiedzialność kontraktową pozwanej z art. 471 k.c. co do zasady, w szczególności nie wykazała adekwatnego związku przyczynowego między nienależytym wykonaniem zobowiązania szkodą.
Dla wyczerpania rozważań dodać trzeba, że uzasadniony jest również zarzut pozwanej co do tego, że dochodzona przez powódkę kwota odszkodowania jest zawyżona co do wysokości, powódka domaga się bowiem zwrotu poniesionych wydatków wraz z podatkiem VAT. W orzecznictwie i literaturze od lat jednolicie przyjmowany jest pogląd, zgodnie z którym odszkodowanie za szkodę poniesioną przez podatnika podatku VAT nie obejmuje podatku VAT w zakresie, w jakim poszkodowany podatnik mógł obniżyć podatek należny o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług w celu naprawienia szkody. Nie ma przy tym znaczenia czy podatnik faktycznie z tej możliwości skorzystał, istotne jest, że ustawa daje możliwość dokonania takiego odliczenia [por. np. uchwały Sądu Najwyższego: z 22 kwietnia 1997 r., III CZP 14/97 i z 16 października 1998 r. i późniejsze, w których uchwały te są cytowane]. Pogląd ten opiera się na założeniu, że odszkodowanie powinno w zasadzie ściśle odpowiadać wysokości szkody; nie powinno być niższe od wysokości szkody, tak że nie rekompensuje całej szkody, ale i nie powinno być od niej wyższe i stanowić źródła bezpodstawnego wzbogacenia poszkodowanego (czemu służy m.in. wyrównanie korzyści z uszczerbkiem - compensatio lucri cum damno). Jeżeli miernikiem wysokości szkody jest cena towarów lub usług, to w sytuacji, gdy nabywca towaru jest podatnikiem podatku VAT, to może obniżyć kwotę należnego podatku o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług. Skorzystanie przez podatnika z tego uprawnienia powoduje, że poniesiony przez niego wydatek na nabycie towaru w rzeczywistości odpowiada zapłaconej przez niego cenie nabycia tego towaru, pomniejszonej o podatek VAT mieszczący się w tej cenie. Ten to wydatek określa zatem rzeczywisty rozmiar szkody doznanej przez podatnika. Wysokość odszkodowania mającego na celu naprawienie szkody powinna zatem odpowiadać cenie towarów lub usług, pomniejszonej o mieszczący się w niej podatek VAT. Tak ustalone odszkodowanie spełnia postulat odszkodowania odpowiadającego wysokości szkody.
Powódka nie uwzględniła powyższego przy określeniu żądania wobec pozwanej, tym samym zarzut pozwanej w omawianym zakresie okazał się uzasadniony.
Bezpodstawny jest natomiast zarzut pozwanej braku legitymacji czynnej po stronie powódki z uwagi na to, że powódka nie wykazała, ażeby była następcą prawnym podmiotu, z którym pozwana zawarła opisane w pozwie umowy. Ze złożonych przez powódkę dokumentów wynika, że doszło do zmiany nazwy powódki, przy zachowaniu tożsamości podmiotu.
Stan faktyczny sprawy ustalony został w oparciu o dowody z dokumentów załączone przez obie strony do pozwu, odpowiedzi na pozew i późniejszych pism procesowych. Dokumenty te zostały uznane za dowody wiarygodne, ich prawdziwość nie była zresztą przez strony kwestionowana.
Pominięty został powołany przez powódkę w pozwie dowód z opinii biegłego, z przyczyn opisanych we wcześniejszej części rozważań, do których należy się w tym miejscu odwołać (dowód ten nie doprowadziłby do wykazania faktów istotnych dla rozstrzygnięcia, konieczne jest bowiem uprzednie wykazanie innych zależności technologicznych, wymagających wiedzy specjalnej). Uzupełniająco wskazać trzeba, że w pozwie powódka złożyła wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego w celu „ ustalenia z jakiego materiału zostały wykonane dostarczone przez pozwaną uszczelki, ze wskazaniem rodzaju i ilości (procentowej) poszczególnych surowców/składników użytych do produkcji dostarczonych powodowi uszczelek, w tym w szczególności kauczuku (...). Strona pozwana zakwestionowała w odpowiedzi na pozew potrzebę powołania tak sformułowanego dowodu, w odpowiedzi na zarzuty pozwanej strona powodowa w piśmie procesowym z 4 września 2019 r. złożyła wniosek o rozszerzenie dowodu z opinii biegłego, w celu ustalenia dodatkowo „ czy możliwe jest stwierdzenie niedostatecznej ilości lub braku zawartości kauczuku (...) w gumie w czasie oględzin towaru, przy jego odbiorze oraz czy upływ np. 6 miesięcy od demontażu uszczelki gumowej ma wpływ na wyniki opinii rzeczoznawcy w zakresie składu chemicznego takiej uszczelki gumowej”. Zarówno dowód powołany w pozwie, jak i dowód powołany w piśmie procesowym z 4 września 2019 r., pozostawał bez znaczenia dla rozstrzygnięcia, z przyczyn opisanych we wcześniejszej części rozważań.
Analogicznie oddaleniu podlegał dowód z opinii biegłego powołany przez stronę pozwaną, zmierzający do ustalenia jakie zwyczajowo materiały składają się na uszczelki kołnierzowe i czy jest ustalona przepisami prawa minimalna zawartość gumy (...). Przeprowadzenie tego dowodu w sytuacji, gdy powódka nie udowodniła technologicznego związku między składem chemicznym dostarczonych przez pozwaną uszczelek i gumy oraz ich parceniem jest nieprzydatne dla rozstrzygnięcia.
Co więcej przeprowadzenie dowodów z opinii biegłego przy takiej konstrukcji żądania, z jakiej zdecydowała się skorzystać powódka (dokonując wyboru reżimu odpowiedzialności odszkodowawczej kontraktowej na zasadach ogólnych, w oparciu o art. 471 k.c.) generowałoby wysokie koszty procesu, nie przyczyniając się zarazem do ustalenia istotnych dla sprawy faktów.
Zbędne było również, przy takiej konstrukcji żądania pozwu, przesłuchiwanie świadków oraz stron powołanych przez stronę powodową, osoby te miały bowiem zeznawać po części w celu potwierdzenia okoliczności niespornych (niekwestionowanych przez pozwaną), po części w celu wykazania okoliczności, które byłyby istotne, gdyby powódka domagała się roszczeń z rękojmi. Powódka powołała bowiem dowody w celu wykazania okoliczności zakupu produktów z gumy (...) dla potrzeb realizacji inwestycji (...) (czego pozwana nie kwestionuje) oraz w celu wykazania sposobu i terminu zgłoszenia reklamacji wadliwych towarów (co mogłoby mieć znaczenie, gdyby powódka dochodziła roszczeń z rękojmi). Dodać przy tym trzeba, że nawet gdyby powódka wykazała, iż dochowała tzw. aktów staranności, determinujących odpowiedzialność z tytułu rękojmi, to i tak nie powołała dowodów zmierzających do wykazania technologicznego związku między niezgodnym z umową składem chemicznym gumy a jej parcieniem po 2 latach od dostarczenia. Tym samym dowody te byłyby i tak nieprzydatne dla rozstrzygnięcia. Analogicznie nie było potrzeby przesłuchiwania świadka i stron powołanych przez stronę pozwaną.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 108 § 1 w zw. z art. 98 § 1 i art. 99 k.p.c., stosując zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy. Na koszty niezbędne do celowej obrony pozwanej składało się wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika (art. 98 § 3 k.p.c.) w wysokości 5.400 zł, stosownie do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. Ponadto uwzględniono, że postanowieniem z 29 stycznia 2020 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie oddalił zażalenie powódki na postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z 1 sierpnia 2019 r. w przedmiocie przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu w Szczecinie zgodnie z właściwością, pozostawiając rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego orzeczeniu kończącemu postępowanie w instancji. Poniesione przez pozwaną koszty postępowania zażaleniowego w postępowaniu apelacyjnym wynoszą 2.700 zł, to jest 50 % stawki minimalnej, zgodnie z § 10 ust. 2 pkt 2 wskazanego wyżej rozporządzenia. Tym samym na rzecz pozwanej zasądzono koszty procesu w wysokości 8.117 zł.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Szczecinie
Data wytworzenia informacji: