Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VIII GC 131/17 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Szczecinie z 2017-10-09

Sygn. akt VIII GC 131/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 października 2017 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie, VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym: SSR del. Rafał Lila,

Protokolant: stażysta Jagoda Bieńkowska

po rozpoznaniu w dniu 25 września 2017 roku w Szczecinie,

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. T.

przeciwko Towarzystwu (...) spółce akcyjnej w W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 10.817 zł (dziesięciu tysięcy ośmiuset siedemnastu złotych) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt VIII GC 131/17

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym 27 marca 2017 r. powód Z. T. domagał się zasądzenia od pozwanej Towarzystwo (...) spółki akcyjnej w W. kwoty 57.175,26 Euro z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także kosztami procesu, w tym zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. W uzasadnieniu podniósł, że zawarł z pozwaną wieloryzykową umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika drogowego na okres od 16 sierpnia 2016 r. do 15 sierpnia 2017 r. Podstawę zawarcia ubezpieczenia stanowiły OWU OC Operatora Transportowego z dnia 25 września 2000 r. Powód wyjaśnił, że na podstawie udzielonego mu zlecenia wykonywał przewóz towaru w postaci mrożonych ryb na trasie z K. do T. w (...). W trakcie postoju na stancji paliw (...) w S. doszło do kradzieży ciągnika siodłowego z naczepą i ładunkiem. Wartość skradzionego ładunku wynosiła 79.004,30 Euro i taką kwotą powód został obciążony przez zleceniodawcę przewozu (...). Powód zgłosił szkodę dotyczącą skradzionego ładunku pozwanej, która po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego przyznała odszkodowanie w kwocie 21.829,04 Euro. W związku z częściową wypłatą odszkodowania pozostała kwota, tj. 57.175,26 Euro została wypłacona przez powoda na rzecz (...). Takiej też kwoty powód domaga się od pozwanej kwestionując jej decyzję o wypłacie jedynie 21.829,04 Euro.

Postanowieniem z dnia 29 marca 2017 r. referendarz sądowy w Sądzie Okręgowym w S. sprawdził wartość przedmiotu sporu oznaczoną przez powoda na kwotę 243.742 zł i ustalił tę wartość na kwotę 243.739 zł. W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego z uwzględnieniem opłaty od pełnomocnictwa. Argumentując na rzecz swojego stanowiska wskazała, że o zakresie jej odpowiedzialności decyduje treść umowy ubezpieczenia oraz OWU stanowiących integralną część zawartej pomiędzy stronami umowy ubezpieczenia. Zdaniem pozwanej stawiane powodowi wymagania co do pieczy nad przewożonym ładunkiem nie zostały przez niego dochowane, przez co pozwana uznała, że doszło do rażącego niedbalstwa po stronie powoda. Kierowca powoda pozostawił bowiem pojazd na parkingu stancji benzynowej, który nie odpowiadał warunkom zawartej przez strony umowy. Mimo tego, że istniała możliwość pozostawienia pojazdu na parkingu strzeżonym powód z niej nie skorzystał. W związku z rozszerzeniem odpowiedzialności za szkody powstałe w wyniku rażącego niedbalstwa pracowników ubezpieczającego, pozwana ustaliła wartość odszkodowania zgodnie z granicą odpowiedzialności z tytułu powstania szkód w wyniku rażącego niedbalstwa określonej w umowie ubezpieczenia do kwoty 100.000 zł. Dodatkowo pozwana od przyznanego odszkodowania potrąciła kwotę odpowiadającą franszyzie redukcyjnej. Z ostrożności procesowej pozwana zakwestionowała również wysokość dochodzonego roszczenia wskazując, że powód w żaden sposób nie wykazał podstaw do ustalenia tej wysokości.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Z. T. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą Usługi (...) T. Z., w ramach której świadczy usługi transportu towarów w ruchu drogowym, w tym także międzynarodowym.

niesporne, a nadto dowód:

-

wydruk z (...) powoda (k. 7),

-

licencja (k. 8).

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, na podstawie udzielonego mu zlecenia CMR przez spółkę (...) w T., powód wykonywał przewóz ładunku w postaci mrożonych ryb na trasie z K. do T. w (...). W dniu 23 września 2016 r. około godziny 12.30 kierowca R. W. przyjechał z K. do S. z ładunkiem w postaci 64 palet mrożonek rybnych i zaparkował ciągnik siodłowy marki (...) S.C. wraz z naczepą typu chłodnia marki (...) na parkingu znajdującym się przy (...) przy ul. (...). (...) ta znajduje się przy drodze krajowej nr (...).

Trasa, która wiedzie z K. do miejscowości T. w (...), to droga oznaczona w okolicach S. symbolem S3, a w odcinku zachodnim ta droga ekspresowa przechodzi w autostradę oznaczoną symbolem A6.

Kierowca wybrał stację paliw przy ul. (...), gdyż była to stała praktyka w firmie powoda. (...) ta znajdowała się nieopodal siedziby powoda, nadto powodowi i jego kierowcom znana była obsługa stacji ponieważ powód często dokonywał na niej zakupu paliwa. Praktyką było również, że kierowcy przekazywali obsłudze stację kluczyki do pozostawianych tam pojazdów.

R. W. po zaparkowaniu pojazdu na parkingu ww. stacji benzynowej pozostawił w nim dokumenty samochodu (dowód rejestracyjny, ubezpieczenie ciągnika siodłowego oraz naczepy). Dokumenty znajdowały się w schowku zamontowanym w kabinie pojazdu. Kluczyki do samochodu kierowca pozostawił u obsługi stacji, ponieważ drugi kierowca (zmiennik powoda) A. M. miał jechać tym samochodem z ładunkiem do miejsca przeznaczenia, czyli do miejscowości T. w (...).

R. W. na stację przyjechał następnego dnia w celu sprawdzenia temperatury w chłodni, wówczas auto stało zaparkowane na miejscu. Po sprawdzeniu chłodni kontynuował wykonywanie obowiązków służbowych, w ramach których udał się w kierunku Płoni, skąd tego dnia, innym pojazdem wykonał przewóz na trasie S. - K..

Gdy w dniu 24 września 2016 r., około godziny 22.30, drugi kierowca A. M. przybył po to aby sprawdzić temperaturę w chłodni auta już nie było. Okazało się, że pojazd został skradziony wraz z ładunkiem.

Pomimo zgłoszenia zdarzenia organom ścigania, sprawcy nie zostali ustaleni a śledztwo zostało umorzone.

dowód:

- kserokopia dokumentu CMR (k. 21), ,

- pismo z 27.09.2016 r. (k. 22),

- zaświadczenie z 6.10.2016 r. (k. 23),

- postanowienie o umorzeniu śledztwa (k. 24 – 28),

- wydruk mapy (k. 114),

- zeznania świadka R. W. (godz. od 00:14:40 do 00:48:46

rozprawy w dniu 25.09.2017 r., k.123 - 125 według numeracji akt na dzień sporządzenia uzasadnienia),

- zeznania świadka A. M. (godz. od 00:51:13 do 01:29:43 rozprawy w dniu 25.09.2017 r., k. 125 – 127 według numeracji akt na dzień sporządzenia uzasadnienia),

- przesłuchanie powoda Z. T. (godz. od 01:38:17 do 02:11:02 rozprawy w dniu 25.09.2017 r., k. 128 – 130 według numeracji akt na dzień sporządzenia uzasadnienia).

Stacja paliw (...), na której pozostawiono pojazd położona w S. przy ul. (...) jest stancją czynną całodobowo. Nie świadczy jednak usług dozorowania pozostawionych pojazdów na parkingu stacji, a pracownicy stacji nie są zobligowani do całodobowego śledzenia zapisów telewizji przemysłowej i nie są uprawnieni do przyjmowania zleceń do dozorowania pozostawionych na terenie stacji pojazdów. Teren stacji nie jest trwale ogrodzony – wjazd i wyjazd na teren stacji i parking jest możliwy przez całą dobę i bez ograniczeń. Nie ma ogrodzenia od strony wjazdu na stację, natomiast teren jest ogrodzony od strony zaplecza z trzech stron. Parking na stacji jest ogólnodostępny i bezpłatny, nie posiada urządzeń blokujących wjazd/wyjazd i nie posiada pracowników dozorujących parking. Teren parkingu na stacji jest oświetlony. (...) stacji przechowywała kluczyki pojazdów należących do powoda grzecznościowo.

d owód:

- pismo spółki (...) z dnia 30.05.2017 r. (k. 94),

- zeznania świadka R. W. (godz. od 00:14:40 do 00:48:46

rozprawy w dniu 25.09.2017 r., k.123 - 125 według numeracji akt na dzień sporządzenia uzasadnienia),

- zeznania świadka A. M. (godz. od 00:51:13 do 01:29:43 rozprawy w dniu 25.09.2017 r., k. 125 – 127 według numeracji akt na dzień sporządzenia uzasadnienia).

Przy autostradach zlokalizowanych w pobliżu dawnych przejść granicznych, m.in. na wysokości miejscowości K., usytuowane są całodobowe stacje benzynowe, z możliwością pozostawienia na nich pojazdów (...).

fakt notoryjny.

Na terenie miasta S. zlokalizowane są parkingi strzeżone przeznaczone dla pojazdów (...) m.in. przy ul. (...) i W. IV 1.

dowód:

- wydruk informacji ze stron internetowych (k. 80 – 81 verte).

W dniu 26 lipca 2016 r. powód zawarł z pozwaną wieloryzykową umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika drogowego w ruchu krajowym na okres od 16 sierpnia 2016 r. do 15 sierpnia 2017 r. Integralną część tej umowy stanowiły Ogólne Warunki Ubezpieczenia Odpowiedzialności Cywilnej Operatora T. z dnia 25 września 2000 r. zmienione aneksem nr (...). Zgodnie z umową oraz Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia Odpowiedzialności Cywilnej Operatora T. przedmiotem ubezpieczenia była odpowiedzialność ubezpieczającego dokonującego przewozu przesyłek na podstawie listu przewozowego lub listu przewozowego CMR m.in. za szkody rzeczowe, które nastąpiły w czasie między przyjęciem przesyłki do przewozu a jej wydaniem. Ochrona ubezpieczeniowa obejmowała również odpowiedzialność cywilną ubezpieczającego za szkody rzeczowe powstałe wskutek rabunku (rozboju). Ochroną ubezpieczeniową objęto także odpowiedzialność cywilną ubezpieczającego za szkody powstałe wskutek rażącego niedbalstwa pracowników ubezpieczającego oraz osób, które działają na jego zlecenie, w imieniu lub na jego rzecz, w tym szkody spowodowane przez osoby będące pod wpływem alkoholu i/lub substancji odurzających. Limit odpowiedzialności w tym przypadku wynosił 100.000 zł na jedno i wszystkie zdarzenia w okresie ubezpieczenia.

W pozostałych przypadkach ustalona suma ubezpieczenia na wszystkie zdarzenia na terenie Niemiec wynosiła 1.200 000 Euro, zaś w pozostałych krajach na jedno i wszystkie zdarzenia 300.000 Euro.

Franszyza redukcyjna w każdej szkodzie wynosiła 5 % wartości szkody, nie mniej niż 500 USD dla towarów szybko psujących się/przewożonych w kontrolowanej temperaturze.

W treści umowy zatytułowanej „Inne postanowienia” wskazano wśród rodzajów przewożonych ładunków różne – zgodnie ze zleceniami – w tym zaznaczone (X) następujące ładunki wrażliwe/szczególnie: wyroby tytoniowe i alkoholowe (X), sprzęt elektroniczny (X), samochody, towary szybko psujące się/towary przewożone w kontrolowanej temperaturze (X), żywe zwierzęta, materiały niebezpieczne (...) z wyłączeniem klasy I i VII (X). W myśl pkt 1 postanowień umowy zawartych w części zatytułowanej „Inne postanowienia” pozwana objęła ochroną ubezpieczeniową odpowiedzialność ubezpieczającego za szkody powstałe w przesyłce podczas parkowania (postój, zatrzymanie) środka transportu wraz z ładunkiem:

1)  na parkingu strzeżonym/terenie trwale ogrodzonym, zamkniętym, dozorowanym oraz oświetlonym,

2)  na znajdujących się na trasie przewozu :

a)  parkingach dla samochodów ciężarowych położonych bezpośrednio przy autostradzie /drodze ekspresowej,

b)  przystosowanych dla samochodów ciężarowych parkingach przy motelu, hotelu

c)  całodobowej stacji benzynowej,

3)  przy urzędzie celnym, przejściach granicznych, terminalach promowych

4)  w miejscach wskazanych przez policję/inne upoważnione służby,

5)  w wyznaczonych przez odbiorców i nadawców miejscach postojowych przeznaczonych dla samochodów ciężarowych.

W myśl pkt 2 postanowień umowy zawartych w części zatytułowanej „Inne postanowienia” pozwana udzieliła ochrony ubezpieczeniowej w zakresie odpowiedzialności cywilnej ubezpieczającego z tytułu przewozu wymienionych we wniosku ubezpieczeniowym/umowie ubezpieczenia ładunków wrażliwych, tj. samochodów, sprzętu elektronicznego (w tym RTV i AGD), alkoholu (z wyłączeniem piwa) oraz wyrobów tytoniowych pod warunkiem spełnienia określnych wymogów szczególnych, m.in.:

- warunku, zgodnie z którym podczas przewozu dopuszcza się trwające nie dłużej niż 60 min postoje na całodobowej stacji benzynowej oraz parkingach dla samochodów ciężarowych położonych bezpośrednio przy autostradzie/drodze ekspresowej pod warunkiem, iż kierowca nie opuszcza terenu stacji/parkingu (pkt 3),

- w odniesieniu do przewozu na terenie RP oraz poza terenem RP w krajach innych niż wymienione w pkt 5) dłuższy niż 60 min postój środka transportu dopuszczalny jest na parkingu strzeżonym/terenie trwale ogrodzonym, zamkniętym, dozorowanym oraz oświetlonym lub jeśli kierowca nie opuszcza pojazdu – na całodobowej stacji benzynowej (pkt 4).

Zgodnie z pkt 3 postanowień umowy zawartych w części zatytułowanej „Inne postanowienia” postanowienia dotyczące parkowania (postoju, zatrzymania) nie dotyczą sytuacji, gdy parkowanie wynika co najmniej z jednej z następujących okoliczności: wypadku drogowego, jakiemu uległ pojazd, udzielania pomocy ofiarom wypadku drogowego, awarii eksploatacyjnej pojazdu, nagłego zachorowania kierowcy uniemożliwiającego dalszą podróż, nagłego pogorszenie warunków pogodowych uniemożliwiających kontynuowanie przewozu, wykonywania czynności związanych z dostawą lub odbiorem przesyłki, załatwianiem formalności związanych z przewozem przesyłki na granicy, w urzędzie celnym, w terminalach promowych, wykonywania poleceń policji lub innych uprawnionych służb.

W myśl pkt 4 umowy oraz § 11 pkt 5 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia Odpowiedzialności Cywilnej Operatora T. opuszczając pojazd kierowca zobowiązany jest zabrać z pojazdu dokumenty przewozowe, zamknąć pojazd oraz uruchomić zamontowane w pojeździe zabezpieczenia przeciwkradzieżowe.

Zgodnie z § 11 pkt 4 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia Odpowiedzialności Cywilnej Operatora T. kierowca powinien ze szczególną starannością zabezpieczyć pojazd wraz z przesyłką przed kradzieżą z włamaniem. W czasie postoju kierowca zobowiązany jest pozostawić pojazd wraz z przesyłką na parkingu strzeżonym, a jeśli to niemożliwe – w miejscu zapewniającym maksimum bezpieczeństwa, tj. na terenie trwale ogrodzonym, zamkniętym, dozorowanym oraz oświetlonym lub na znajdujących się na trasie przewozu parkingach przy motelu, hotelu, całodobowej stacji benzynowej lub urzędzie celnym.

Zgodnie z § 2 pkt 6 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia Odpowiedzialności Cywilnej Operatora T. parking strzeżony to teren wydzielony, całodobowo dozorowany, oświetlony w porze nocnej, wyposażony w urządzenia blokujące wjazd i wyjazd, które uniemożliwiają wjazd i wyjazd pojazdu bez zezwolenia osoby dozorującej parking.

dowód:

- umowa ubezpieczenia (k. 9-15),

- ogólne warunki ubezpieczenia (k. 16 – 20, 69- 70) .

W związku z zaistniałym zdarzeniem powód dokonał zgłoszenia szkody dotyczącej skradzionego ładunku pozwanej jako ubezpieczycielowi. W wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego pozwana przyznała powodowi odszkodowanie w kwocie 21.829,04 Euro, od której odjęta została franszyza redukcyjna w kwocie 1.148,90 Euro. Decyzja pozwanej wynikała z przyjęcia, że szkoda powstała wskutek rażącego niedbalstwa, a zatem zastosowanie znalazły zapisy § 6 ust. 1 pkt 1 umowy ubezpieczenia. Z uwagi na rozszerzoną odpowiedzialność za szkody powstałe w wyniku rażącego niedbalstwa pracowników ubezpieczającego, wartość odszkodowania została ustalona zgodnie z granicą odpowiedzialności z tytułu rażącego niedbalstwa. W piśmie z 31 stycznia 2017 r. powód złożył odwołanie.

W odpowiedzi na odwołanie pozwana podtrzymała wcześniejszą decyzję co do wysokości odszkodowania uznając ją za prawidłową.

dowód:

- pismo z 28.09.2016 r. (k. 30 -31),

- pismo z 27.01.2017 r. (k. 32 - 33),

- odwołanie z 31.01.2017 r. (k. 34 – 35),

- pismo z 21.02.2017 r. (k. 36 – 37),

- dokumentacja zarejestrowana na płycie CD (k.68),

- wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z uzasadnieniem (k. 74 – 79).

Spółka (...) w T. obciążyła powoda kwotą 70.004,30 Euro z tytułu kradzieży naczepy (stolen trailers – patrz faktura k. 39).

W dniu 30 stycznia 2017 r. pozwana wypłaciła bezpośrednio na rzecz spółki (...) w T. odszkodowanie w kwocie 21.892,04 Euro.

W związku z tym spółka (...) w T. potrąciła kwotę 57.175,26 Euro z należnościami powoda za świadczone na rzecz tej spółki usługi.

dowód:

- potwierdzenie przelewu (k. 38),

- faktura (k. 39),

- pismo z 15.03.2017 r. z zestawieniem należności (k. 40- 42),

- zestawienie należności (k. 106 – 107),

- tłumaczenie przysięgłe pisma z 15.03.2017 r. (k. 108),

- potwierdzenia przelewu (k. 109, 110, 111),

- podatkowa księga przychodów i rozchodów (k. 112 – 113).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód wystąpił z roszczeniem na podstawie dobrowolnej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika drogowego w ruchu krajowym i międzynarodowym.

Podstawę prawną powództwa stanowi zatem art. 805 § 1 k.c. Zgodnie z jego treścią przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Paragraf drugi pkt 1 tego artykułu stanowi, że przy ubezpieczeniu majątkowym świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku.

Brak jest definicji ustawowej „wypadku ubezpieczeniowego” jednak w doktrynie wskazuje się, że „jest to zdarzenie, w razie zajścia którego ubezpieczyciel zobowiązuje się spełnić określone w umowie ubezpieczenia świadczenie (A. W., Z.K. N., Prawo ubezpieczeń gospodarczych, W.P. 1980, s. 46). Kodeks cywilny wskazuje w zasadzie materialne pojęcie wypadku ubezpieczeniowego, definiując go jedynie pośrednio, z punktu widzenia kryterium formalnego. Z art. 805 k.c. wynika przede wszystkim, że wypadek ubezpieczeniowy jest zdarzeniem prawnym, gdyż „od jego nastąpienia uzależnione jest powstanie określonych skutków prawnych – powstanie obowiązku wypłaty odszkodowania lub innego świadczenia powodującego przemianę ekspektatywy prawa do świadczenia, które miał ubezpieczający od chwili powstania stosunku ubezpieczenia, w rzeczywiste prawo do tego świadczenia " (J. Łopuski (w:) J. Winiarz, Komentarz, t. II, 1989, s. 725; Z. Gawlik, komentarz do art. 805 kodeksu cywilnego, LEX 2014). Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 kwietnia 2014 roku (IV CSK 420/13) stwierdził, że „przy braku ustawowej definicji pojęć „wypadku ubezpieczeniowego" i „zdarzenia objętego ubezpieczeniem", dla właściwego określenia, jakie zdarzenie zostało objęte ubezpieczeniem i czy jest ono tożsame z wypadkiem ubezpieczeniowym, konieczne jest dokonanie wykładni umowy ubezpieczenia wraz z integralną jej częścią, którą stanowią ogólne warunki ubezpieczenia, przy uwzględnieniu reguł określonych w art. 65 § 2 k.c. Na gruncie przedmiotowej sprawy zakres ochrony ubezpieczeniowej zarówno co do wysokości, jak i co do określenia zdarzeń i szkód objętych ryzykiem zakładu ubezpieczeń określony został w umowie ubezpieczeniowej łączącej strony niniejszego sporu, jak i w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia Odpowiedzialności Cywilnej Operatora Transportowego (zwanych dalej OWU), będących integralnym elementem umowy ubezpieczenia.

Sam fakt zawarcia umowy ubezpieczenia, zawarcia umowy drogowego przewozu międzynarodowego towarów CMR, jak również wystąpienia ubytku w przesyłce polegającego na kradzieży 64 palet mrożonek rybnych, za który odpowiedzialność cywilną ponosił powód, nie były sporne.

Przedmiotem sporu było to, czy stawiane powodowi wymogi odnośnie pieczy nad przewożonym ładunkiem zostały przez niego dochowane, a w konsekwencji czy zaistniał wypadek ubezpieczeniowy uzasadniający obowiązek odszkodowawczy pozwanej. Płaszczyzna sporu obejmowała także kwestię wysokości szkody poniesionej przez powoda.

Jak wynika z treści postanowień umowy ubezpieczeniowej pozwana ochroną ubezpieczeniową objęła szkody powstałe w przesyłce podczas parkowania (postoju, zatrzymania) środka transportu wraz z ładunkiem m.in. na parkingu strzeżonym/terenie trwale ogrodzonym, zamkniętym, dozorowanym oraz oświetlonym, a także na parkingach dla samochodów ciężarowych położonych bezpośrednio przy autostradzie, czy drodze ekspresowej, przystosowanych dla samochodów ciężarowych parkingach motelu, hotelu, całodobowej stacji benzynowej, przy czym w stosunku tych miejsc wymagane było, aby znajdowały się one na trasie przewozu. Również postanowienia § 11 ust. 4 OWU nakładają na ubezpieczającego obowiązek pozostawienia pojazdu wraz z przesyłką w czasie postoju na parkingu strzeżonym, a jeśli to niemożliwe – w miejscu zapewniającym maksimum bezpieczeństwa, w tym na znajdujących się na trasie przewozu parkingach, motelu, hotelu, całodobowej stacji benzynowej lub urzędzie celnym.

Z niekwestionowanych okoliczności niniejszej sprawy wynika, że przewóz ładunku miał być wykonywany w relacji z K. do miejscowości T. w (...). Trasę przejazdu należy identyfikować jako drogę z miejscowości stanowiącej początek przewozu (miejsce załadunku) do miejscowości, w której ten przewóz zostaje zakończony (miejsce rozładunku). (...), na której został pozostawiony pojazd wraz z ładunkiem, nie znajduje się bezpośrednio na trasie przewozu (przejazdu) wynikającej ze zlecenia CMR. Przedmiotowa stacja paliw zlokalizowana jest na drodze krajowej nr (...). Dotarcie do parkingu znajdującego się przy tej stacji wymaga zjechania z trasy przejazdu w kierunku wschodnim. Trasa przejazdu, która wiedzie z K. do miejscowości T. w (...) to droga ekspresowa oznaczona - w okolicach S. - symbolem S3, przechodząca w części zachodniej w autostradę (...). Nie sposób zatem uznać zjazdu z tej drogi na drogę krajową nr (...) za przejazd na trasie przewozu pomiędzy miejscowością załadunku towaru a miejscem docelowym. Jest przy tym rzeczą powszechnie znaną, że przy autostradach, zwłaszcza zlokalizowanych w pobliżu dużych miast oraz w pobliżu dawnych przejść granicznych, znajdują się całodobowe stacje benzynowe, z możliwością pozostawienia na nich pojazdów (...). W okolicach dawnego przejścia granicznego K. jest przynajmniej kilka takich stacji.

Nie ulega też wątpliwości, że z wytyczonej trasy przejazdu można zjechać o tyle o ile jest to uzasadnione okolicznościami natury obiektywnej, tzn. gdy istnieją przeszkody uniemożliwiające kontynuowanie ruchu trasą przejazdu lub niemożliwe jest parkowanie w wyznaczonych miejscach. Jak wynika z treści postanowień umowy ubezpieczeniowej wymogi, o których mowa była wyżej dotyczące parkowania (postoju) nie mają zastosowania do sytuacji, w których parkowanie jest skutkiem wypadku drogowego, jakiemu uległ pojazd, udzielania pomocy ofiarom wypadku drogowego, awarii eksploatacyjnej pojazdu, nagłego zachorowania kierowcy uniemożliwiającego dalszą podróż, nagłego pogorszenia warunków pogodowych uniemożliwiających kontynuowanie przewozu, wykonywania czynności związanych z dostawą lub odbiorem przesyłki, załatwiania formalności związanych z przewozem przesyłki na granicy, urzędzie celnym, terminalach promowych, wykonywania poleceń policji lub innych uprawnionych służb. Okoliczności rozważanej sprawy nie stanowią żadnego uzasadnienia dla zaparkowania pojazdu, który ostatecznie skradziono, poza trasą przejazdu, czyli na stacji (...) przy ul. (...). W szczególności zgromadzony materiał dowodowy nie wskazuje, aby miała miejsce którakolwiek z sytuacji wymienionych w ust. 3 części umowy ubezpieczeniowej zatytułowanej „Inne postanowienia” wyłączających stosowanie wymogów dotyczących postoju, czy parkowania. Nie można także przyjąć, aby w niniejszej sprawie zaistniała konieczność przymusowego postoju związana ze ściśle określonym czasem pracy kierowcy wymuszającym przerwę. Nie świadczą o tym zeznania świadka R. W., z których nie wynika, że nie mógł kontynuować w tym dniu pracy, a zwłaszcza że nie mógł dojechać do całodobowej stacji benzynowej z parkingiem (...) zlokalizowanej przy trasie przejazdu. Skoro z umowy ubezpieczenia wynika, że postój miał mieć miejsce na całodobowych stacjach benzynowych zlokalizowanych na trasie przewozu, to ciężar wykazania, że obiektywnie nie istniała możliwość dochowania tego wymogu spoczywała na powodzie. Pozwana bowiem w sposób dostateczny wykazała, że postój nie nastąpił na trasie przewozu ładunku wyznaczanego w okolicach S. przebiegiem drogi ekspresowej (...) i autostrady (...).

Zgromadzony materiał dowodowy nie daje podstaw, aby przyjąć, że parking znajdujący się na stacji (...) przy ul. (...) spełniał wymogi parkingu, o którym mowa w ust. 1 pkt 1) części umowy ubezpieczeniowej zatytułowanej „Inne postanowienia”. Zgodnie z § 2 ust 6 OWU parking strzeżony to teren wydzielony, całodobowo dozorowany, oświetlony w porze nocnej, wyposażony w urządzenia blokujące wjazd i wyjazd, które uniemożliwiają wjazd i wyjazd pojazdu bez zezwolenia osoby dozorującej parking. Z pisemnej informacji udzielonej przez Spółkę (...), do której należy stacja paliw, na której doszło do kradzieży pojazdu oraz z zeznań świadków wynika, że stacja ta jest wprawdzie całodobowa i oświetlona, jednak nie jest to teren trwale zamknięty, w szczególności nie posiada urządzeń blokujących wjazd i wyjazd, parking jest ogólnodostępny a pracownicy stacji nie są uprawnieni do przyjmowana zleceń dozorowania pozostawionych tam pojazdów. Oczywistym jest przy tym, że teren parkingu na stacji nie spełnia pozostałych wymogów, o których mowa w postanowieniach dotyczących objęcia ochroną ubezpieczeniową za szkody powstałe w przesyłce podczas parkowania.

W świetle powyższego zakresem ochrony ubezpieczeniowej nie był objęty postój w miejscu, z którego pojazd skradziono. Nie znajdował się on bowiem na trasie przejazdu. Z zeznań świadków R. W., który zostawił pojazd i A. M., który miał wyruszyć nim w dalszą drogę wynika, że pozostawianie pojazdów w ogóle na tej stacji było praktyką w przedsiębiorstwie powoda. Pojazdy były tam parkowane niezależnie od trasy przewozu. Wnosić zatem należy, że takie rozwiązanie służyło wygodzie zarówno kierowców, jak i właściciela firmy transportowej, czyli powoda. Nie było zaś podyktowane żadnymi obiektywnymi okolicznościami uzasadniającymi postój właśnie w tym miejscu, w szczególności brakiem w niedalekiej odległości parkingów strzeżonych w rozumieniu § 2 pkt 6 OWU, czy całodobowych stacji paliw zlokalizowanych na trasie przejazdu. Wybierając takie miejsce parkowania powód powinien liczyć się z tym, że jest ono niezgodne z postanowieniami umowy ubezpieczenia i o ile dojdzie do kradzieży czy to pojazdu, czy ładunku – tak jak w niniejszej sprawie – to powinien spodziewać się konsekwencji w postaci odmowy udzielenia ochrony ubezpieczeniowej.

W samej treści umowy ubezpieczeniowej (k. 12), jak i w § 11 ust. 4 OWU (k. 18) ochroną ubezpieczeniową jest objęty postój na całodobowej stacji benzynowej zlokalizowanej na trasie przewozu. Miejsce, w którym pozostawiono samochód o ile spełniało wymogi parkingu przy całodobowej stacji benzynowej, o tyle nie znajdowało się na trasie przewozu. Materiał dowodowy, w tym zeznania świadków nie dostarczyły podstaw do tego, aby taki charakter temu miejscu nadać. Z naprowadzonych dowodów nie wynika żadna obiektywna potrzeba opuszczenia autostrady (A6) stanowiącej trasę przewozu w relacji wyznaczonej danymi ujętymi w liście CMR i wjechanie na drogę krajową nr (...), dodatkowo biegnącą w kierunku przeciwnym do wyznaczonego miejscem rozładunku towarów (patrz zeznania świadka A. M. k. 125, wiersz 4 i 5 od dołu karty).

Z tych przyczyn nie ma podstaw do uwzględnienia żądania. Powód nie dochował bowiem szczególnych warunków dotyczących parkowania i postoju pojazdu z ładunkiem. W odniesieniu do surowszych wymogów dotyczących realizacji przewozu i postoju z ładunkami wrażliwymi, to nie znajdują one w niniejszej sprawie zastosowania. We wniosku ubezpieczeniowym określono ładunki przewożone przez powoda jako wrażliwe, bo wśród nich wymieniono m.in. towary szybko psujące się i towary wymagające przewozu w kontrolowanej temperaturze. Przyjmując tego typu klasyfikację ładunku wskazać należy, że postanowienia OWU i sama umowa ubezpieczeniowa przewidywała dla postoju pojazdów przewożących taki ładunek jeszcze bardziej surowy reżim, a mianowicie dopuszczała możliwość postoju, o ile trwa on dłużej niż 60 minut, na całodobowych stacjach benzynowych, o ile kierowca nie opuszczał pojazdu lub na parkingach strzeżonych. Zdaniem Sądu, mając na uwadze treść kolejnych postanowień umowy ubezpieczeniowej, te towary wrażliwe i ten reżim w zakresie postoju pojazdu odnosił się do ładunków szczególnie cennych ze względu na ich właściwości, a mianowicie takich jak samochody, sprzęt elektroniczny, alkohole oraz wyroby tytoniowe. Wobec tego, w tym przypadku, surowsze wymagania dotyczące miejsca postoju samochodu, w odniesieniu do ładunku jakim były mrożone ryby nie miały zastosowania.

Reasumując przyjąć należało, że kradzież ładunku przewożonego przez powoda, która miała miejsce na parkingu (...) przy ul. (...) nie był objęty ochroną ubezpieczeniową pozwanej.

W tym znaczeniu dotychczas wypłacone przez pozwaną odszkodowanie wyczerpuje roszczenia powoda.

Zdaniem Sądu powód nie wykazał także wysokości szkody. Przede wszystkim wskazać należy, że w uzasadnieniu pozwu wywodził, że domaga się odszkodowania w związku z utratą ładunku. Podnosił przy tym, że wartość skradzionego ładunku wynosi 79.004,30 Euro. Taka wartość nie wynika jednak z żadnego dowodu. W szczególności z załączonej w języku angielskim faktury (k. 39) wynika, ze dotyczy on skradzionej naczepy, a nie ładunku.

Poza tym odpowiedzialność powoda za utracony ładunek objęta jest postanowieniami Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) sporządzonej w G. dnia 19 maja 1956 r. Przewóz wykonywany był bowiem w ruchu międzynarodowym. Stosownie do treści art. 23 ust. 1 Konwencji, jeżeli na podstawie jej postanowień przewoźnik obowiązany jest zapłacić odszkodowanie za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru, odszkodowanie to oblicza się według wartości towaru w miejscu i w okresie przyjęcia go do przewozu. Kolejny ustęp przywołanego przepisu stanowi, że wartość towaru określa się według ceny giełdowej lub w razie jej braku według bieżącej ceny rynkowej, a w braku jednej i drugiej - według zwykłej wartości towarów tego samego rodzaju i jakości.

Z powyższego wynika, że ewentualne odszkodowanie za utracony ładunek powinno zostać ustalone według jego wartości obowiązującej w Polsce (miejsce przyjęcia do przewozu), według ceny giełdowej lub w razie jej braku według bieżącej ceny rynkowej. Tymczasem powód powoływał się wyłącznie na obciążenie go kwotą 79.004,30 Euro przez duńskiego kontrahenta. Kwota ta nie podlegała żadnej weryfikacji na gruncie zaoferowanego materiału dowodowego, a nawet w tym zakresie nie dokonano przytoczeń o okolicznościach faktycznych. Nie wiadomo zatem według jakich kryteriów powyższa kwota została ustalona i dlaczego powód bezkrytycznie ją akceptuje. Troska o dobrą współpracę z zagranicznym kontrahentem nie uzasadnia akceptacji bliżej niezweryfikowanej kwoty odszkodowania. Kwestia ta jest tym bardziej istotna, że powód wskazywał wprost na wartość skradzionego ładunku, a w załączonej do akt fakturze (k. 39) mowa jest o skradzionej naczepie.

Nie sposób również pominąć, że występuje rozbieżność pomiędzy oznaczeniem podmiotu wystawiającego fakturę obciążającą powoda kwotą 79.004,30 Euro (k. 39), a odbiorcą ładunku wskazanym w liście CMR (k. 21), czy nadawcą ładunku. W tej sytuacji brak jest także podstaw do niewątpliwego wniosku, że to wystawcy ww. faktury wyrządzona została szkoda wynikająca z utraty ładunku. Powód tych okoliczności nie wyjaśnił, co także czyni jego żądanie zapłaty pozbawionym podstaw faktycznych i prawnych.

Sąd oparł się na materiale dowodowym naprowadzonym przez strony, który stanowiły niekwestionowane przez strony dokumenty, a także miał na uwadze zeznania świadków R. W. i A. M., które ocenił jako przydatne dla rozstrzygnięcia. Na ich podstawie, a także na podstawie dowodu z zeznań powoda Z. T. Sąd ustalił kwestie związane z wyborem miejsca postoju pojazdu i przesłankami jakimi w tym zakresie kierowali się kierowcy oraz powód. Zeznania te pozostają wewnętrznie i wzajemnie spójne, są przy tym logiczne, a uznaniu ich za wiarygodne nie sprzeciwiają się inne dowody zgromadzone w sprawie. Kierując się wyrażoną w Kodeksie postepowania cywilnego, w zakresie kosztów procesu, zasadą odpowiedzialności za jego wynik oraz mając na uwadze, że powód w całości uległ ze swoim stanowiskiem procesowym, na podstawie art. 98 § 1 i 3 oraz art. 108 § 1 tegoż Kodeksu, należało obciążyć go kosztami poniesionymi przez przeciwnika procesowego. Na koszty te składało się wynagrodzenie pełnomocnika ustalone w stawce minimalnej zgodnie z przepisem § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Paulina Woszczak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Szczecinie
Data wytworzenia informacji: