Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 czerwca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Leon Miroszewski

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Emilia Marchewka

po rozpoznaniu w dniu 1 czerwca 2016 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa D. D. (1)

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w (...)

z siedzibą w S.

o zapłatę

I. uchyla wyrok zaoczny z dnia 24 października 2013 roku i oddala powództwo;

II. zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 3.617,00 (trzy tysiące sześćset siedemnaście) złotych tytułem kosztów procesu.

Sygnatura akt VIII GC 15/13

UZASADNIENIE

Powód D. D. (1) wniósł pozew przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. o zapłatę w sumie kwoty 105.249,67 zł, na którą składały się wskazane w odpowiednich punktach żądania pozwu następujące kwoty:

1)  21.494,55 zł tytułem per saldo wynikającego z listy księgowań na koncie analitycznym zapisanym w buforze w dzienniku za rok 2009 do konta (...) D. D. (1) wydrukowanej przez księgową pozwanej spółki (...);

3)  500,00 zł tytułem zwrotu kwoty wynikającej z listy księgowań pod nr (...) na koncie analitycznym zapisanym w buforze w dzienniku za rok 2009 do konta (...) D. D. (1) wydrukowanej przez księgową pozwanej spółki (...);

4)  2.500,00 zł tytułem zwrotu kwoty wynikającej z listy księgowań pod nr (...) na koncie analitycznym zapisanym w buforze w dzienniku za rok 2009 do konta (...) D. D. (1) wydrukowanej przez księgową pozwanej spółki (...);

5)  29.810,00 zł tytułem zwrotu kwoty wynikającej z listy księgowań pod nr (...) na koncie analitycznym zapisanym w buforze w dzienniku za rok 2009 do konta (...) D. D. (1) wydrukowanej przez księgową pozwanej spółki (...);

6)  10.000,00 zł tytułem zwrotu kwoty 10.000,00 zł wynikającej z listy księgowań pod nr 890/22 na koncie analitycznym zapisanym w buforze w dzienniku za rok 2009 do konta (...) D. D. (1) wydrukowanej przez księgową pozwanej spółki (...);

7)  1.675,00 zł tytułem zwrotu kwoty wypłaconej przez powoda, a wynikającej z dowodu KW z dnia 15.10.2009 r. wystawionego przez P. S. dla M. T. (1);

8)  2.712,50 zł tytułem zwrotu kwoty wypłaconej przez powoda, a wynikającej z dowodu KW z dnia 14.10.2009 r. wystawionego przez P. S. dla M. S.;

9)  2.800,00 zł tytułem zwrotu kwoty wypłaconej przez powoda, a wynikającej z dowodu KW z dnia 14.10.2009 r. wystawionego na polecenie P. S. dla S. N.;

10)  7.380,00 zł tytułem zwrotu kwoty wypłaconej przez powoda, a wynikającej z dowodu KW z dnia 11.01.2010 r. wystawionego dla P. S.;

11)  6.700,00 zł tytułem zwrotu kwoty wypłaconej przez powoda, a wynikającej z dowodu KW z dnia 11.01.2010 r. wystawionego dla P. C.;

12)  604,50 zł tytułem zwrotu kwoty wypłaconej przez powoda, a wynikającej z dowodu KW z dnia 3.12.2009 r. wystawionego dla P. S.;

13)  5.000,00 zł tytułem zwrotu kwoty wypłaconej przez powoda, a wynikającej z dowodu KW z dnia 10.09.2009 r. wystawionego dla P. S.;

14)  5.000,00 zł tytułem zwrotu kwoty wypłaconej przez powoda, a wynikającej z dowodu KW z dnia 7.12.2009 r. wystawionego dla P. S.;

15)  9.073,12 zł tytułem zwrotu kwoty wypłaconej przez powoda, a wynikającej z dowodu KW z dnia 19.10.2009 r. wystawionego dla P. S.;

wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od tych kwot od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Powód wniósł również o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, jak również o zwolnienie go od kosztów procesu. W punkcie 2 pozwu domagał się również przedstawienia przez pozwaną oryginału dokumentu zapisanego pod pozycją (...) w celu ustalenia, czy powód zapłacił kwotę 10.906,47 zł, gdyż powód twierdził, że kwoty tej nie zapłacił.

Uzasadniając swoje roszczenie powód wskazał, że był wspólnikiem pozwanej spółki do lutego 2010 r., który z powodu konfliktu z prezesem spółki P. S. zrezygnował z pełnienia funkcji wiceprezesa, przy czym wielokrotnie wspierał finansowo spółkę, od której miał następnie otrzymać zwrot nadpłaconych kwot, do czego nie doszło. Wskazał dalej, że po otrzymaniu wydruku z konta analitycznego z dnia 8 kwietnia 2010 r. od księgowej pozwanej spółki (...) stwierdził, że na jego koncie nr (...) wystąpiło wiele niejasności co do pobranych przez niego zaliczek wpisanych w pozycjach nr (...), (...), (...), (...), 890/22, które powód chciał wyjaśnić z prezesem zarządu pozwanej P. S., jednak mu się to nie udało, pomimo wzywania go do udostępnienia mu ksiąg i wszystkich dokumentów spółki do wglądu. Tym niemniej powód wskazał na niekompletność dokumentacji księgowej spółki. Zaznaczył przy tym, że gdy powód odchodził od spółki, to prezes zarządu zapewniał go, iż nadpłacone przez niego na rzecz spółki kwoty zostaną mu zwrócone, lecz zamiast tego spółka ogłosiła upadłość. Powód wskazywał też na nierzetelność dokumentacji księgowej spółki.

Wyrokiem zaocznym z dnia 24 października 2013 r. w sprawie VIII GC 15/13 Sąd Okręgowy w Szczecinie w punkcie I zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 105.249,67 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 23 października 2012 r.; w punkcie II zasądził od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Szczecinie kwotę 5.263 zł tytułem opłaty sądowej, od której powód został zwolniony, zaś w punkcie III nadał wyrokowi w punkcie I rygor natychmiastowej wykonalności.

Pozwana złożyła sprzeciw od wyroku zaocznego w całości i wniosła o uchylenie wyroku zaocznego i oddalenie powództwa, a także o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów procesu, jak też o zwolnienie jej od kosztów sądowych, w tym od opłaty od sprzeciwu od wyroku zaocznego.

Uzasadniając swoje stanowisko procesowe pozwana zakwestionowała prawdziwość i rzetelność przedstawionego przez powoda wyciągu z księgowań z kont analitycznych, bowiem wyciąg ten nie został podpisany przez osoby uprawnione do działania w imieniu spółki, ani przez K. P. (1), od której dokument ten ma według powoda pochodzić, a tym samym spółka zakwestionowała, ażeby była zobowiązana do zapłaty kwoty 31.494,55 zł z tytułu rzekomo istniejącego per saldo. Nadto wskazała, że powód dodatkowo dochodzi zapłaty kwoty 10.960,47 zł (punkt 2 pozwu) i 500,00 zł (punkt 3 pozwu), które to kwoty składają się na wskazane przez niego per saldo. Podniosła też, że w dokumentacji księgowej spółki nie ma dokumentów odpowiadających przedstawionym przez powoda zapisom pod pozycją (...) oraz (...), a tym samym nie ma podstawy do uznania, że środki te zostały rzeczywiście wniesione przez powoda do spółki, w szczególności J. P. nigdy nie otrzymał od powoda kwoty 10.960,47 zł. Pozwana wskazała również na braki w dokumentacji, m.in. na brak dokumentów, o których mowa w punktach 4 i 5 żądania pozwu, a także w jego punktach 7, 8 i 9 (gdyż te dokumenty nie zostały przez powoda doręczone do księgowości spółki). Co do roszczenia z punktu 6 pozwu pozwana wskazała, że kwotę tą wypłaciła powodowi dnia 27 kwietnia 2009 r. W zakresie kwoty 7.380 zł z punktu 10 pozwu wskazała, że zaliczka ta została przekazana P. S. w ramach majątku spółki i spożytkowana na jej cele. Pozwana zaprzeczyła jednocześnie, żeby nawiązała z P. C. taki stosunek prawny, który uprawniałby go do wystawiania spółce rachunków za usługi świadczone na jej rzecz, bowiem był on zatrudniony w ramach stosunku pracy. Co do kwoty 604,50 zł pozwana przyznała, że została ona wypłacona z kasy spółki (...) w związku z prowadzeniem spraw spółki, tym niemniej wypłacono ją ze środków pozwanej. Co do kwoty 5.000 zł wskazanej w KW z dnia 10.09.2009 r. (punkt 13 pozwu) pozwana zaprzeczyła, żeby wypłaciła ją z kasy spółki powodowi, a ten następnie przekazał ją P. S.; jednocześnie zaznaczyła, że kwota ta nie została ujęta w raporcie kasowym. Takie same stanowisko pozwana zaprezentowała co do kwoty 5.000 zł z punktu 14 pozwu. W zakresie roszczenia z punktu 15 pozwu pozwana wskazała z kolei, że powód pobrał tą kwotę z kasy, jednakże nigdy się z niej nie rozliczył.

Powód złożył odpowiedź na sprzeciw pozwanej do wyroku zaocznego wniósł o oddalenie sprzeciwu oraz podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko procesowe w sprawie. Jednocześnie wskazał na niekompletność przedłożonych przez pozwaną raportów kasowych, zaś po uzupełnieniu ich przez pozwaną na rozprawie zakwestionował, że rzeczywiście są to raporty kasowe pozwanej spółki. W dalszym toku procesu powód kwestionował również rzetelność i prawidłowość raportu z przeprowadzonej ewidencji operacji gospodarczych i ustalenia rozliczeń (...) sp. z o.o. za okres od 26 marca do 31 grudnia 2009 r. sporządzonego przez E. B. (biegłą rewident). Powód również na rozprawie sprostował, że do końca lutego 2010 r. pełnił w spółce funkcję wiceprezesa zarządu, natomiast nadal jest jej wspólnikiem.

Stan faktyczny i wskazanie dowodów:

Spółka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością została zawiązana umową P. S. i D. D. (1) z dnia 9 lutego 2009 r. (rep. A nr (...)), zaś obaj wspólnicy mieli po połowie udziałów w spółce. Spółka została zarejestrowana w Rejestrze Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego dnia 26 marca 2009 r., zaś w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej (rozpoczętej dnia 1 kwietnia 2009 r.) zajmowała się przede wszystkim produkcją mebli i ich sprzedażą.

Dowody: raport z przeprowadzonej ewidencji operacji gospodarczych i ustalenia rozliczeń (...) sp. z o.o. za okres od 26.03.-31.12.2009 r. (k. 296);

Protokół kontroli podatkowej Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego w S. z 31.01.2012 r. (k. 342-360v).

D. D. (1), poza działalnością w charakterze wiceprezesa zarządu spółki (...), prowadził również jednoosobową działalność gospodarczą jako stolarz i niekiedy świadczył odpłatne usługi na rzecz spółki.

Fakty niesporne.

(...) spółki (...) w okresie od kwietnia 2009 r. do lata 2010 r. prowadziła K. P. (2) wykonująca działalność gospodarczą w ramach własnego biura rachunkowego. Prowadząc księgowość spółki założyła ona konta zaliczkowe – analityczne – dla każdego z członków zarządu osobne. Każdy przepływ pieniężny miał być przeprowadzany przez konto zaliczkowe. Informacje co do przepływów pieniężnych nie zawsze jednak były przez P. S. i D. D. (2) zgłaszane K. P. (2) lub jej pracownikom biura rachunkowego. Ani K. P. (2), ani żaden z jej pracowników bezpośrednio nie dokonywał wpłat ani wypłat środków pieniężnych spółki, zaś w prowadzeniu księgowości opierali się jedynie na przedłożonych im dokumentach, a niekiedy na samych deklaracjach ze strony jednego z członków zarządu spółki w tym zakresie. Bywało tak, że jeden z członków zarządu spółki pobrał z banku pieniądze – wówczas księgowane było pobranie zaliczki – jednak nie docierała do księgowości informacja na co pieniądze te zostały przeznaczone. Po dopytywaniu o to przez K. P. (2) okazywało się np., że środki z wypłaconej zaliczki zostały przeznaczone przez jednego z członków zarządu na opłacenie faktury wystawionej na spółkę lub zapłacono wynagrodzenie pracownikowi spółki. Bywało też tak, że zaliczka została pobrana przez jednego z członków zarządu i bezpośrednio w gotówce (bez odnotowania w zapisach księgowych) przekazana drugiemu członkowi zarządu w celu zapłacenia za jakieś zobowiązanie spółki, np. wynagrodzenia pracownikowi. Zdarzało się też tak, że po raz drugi do księgowości trafiały już raz zaksięgowane faktury, wówczas K. P. (2) zwracała się do D. D. (1), żeby wyjaśnił sytuację, gdyż to przede wszystkim on zajmował się w spółce dokumentacją, podczas gdy P. S. zajmował się przede wszystkim działalnością produkcyjną.

Dowód: zeznania świadka K. P. (2) (k. 297-302, 303).

Pod koniec 2009 r. między członkami zarządu spółki (...) zaczął narastać konflikt.

Fakt niesporny.

Księgowa spółki (...) sporządziła opatrzony datą 8 kwietnia 2010 r. wydruk listy księgowań na kontach analitycznych zawierającej wpisy w buforze w dzienniku za rok 2009 dla konta (...) założonym dla D. D. (1). Zgodnie z tym wydrukiem w rubryce „winien” wskazano wypłaty z kasy pobrane przez D. D. (1) (głownie zaliczek) w następujących kwotach zaksięgowane w następujących dniach w oparciu o następujące dokumenty:

-

10.000 zł dnia 30.04.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)

-

10.000 zł dnia 31.05.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)

-

22.000 zł dnia 31.05.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

1.000 zł dnia 31.05.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)

-

500 zł dnia 30.06.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

10.000 zł dnia 30.06.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

22.800 zł dnia 31.07.2009 r. na podstawie (...) (...) (nr w dz. (...)),

-

1.400 zł dnia 31.07.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

15.000 zł dnia 31.07.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

1.000 zł dnia 31.07.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

5.000 zł dnia 31.07.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

10.000 zł dnia 31.08.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

2.600 zł dnia 31.08.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

3.600 zł dnia 31.08.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

900 zł dnia 31.08.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

25.000 zł dnia 30.09.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

20.600 zł dnia 30.09.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

2.000 zł dnia 30.09.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

5.000 zł dnia 20.09.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

5.000 zł dnia 31.10.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

2.000 zł dnia 31.10.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

29.810 zł dnia 31.10.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

14.800 zł dnia 31.10.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)

-

259,88 zł dnia 31.10.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...) z adnotacją „na materiał”,

-

7.462,43 zł dnia 31.10.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. 896/72),

-

35.000 zł dnia 31.10.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. 896/74) z adnotacją „na wypłaty”,

-

29.810 zł dnia 30.11.2009 r. nie wskazano podstawy (nr w dz. (...)),

-

2.500 zł dnia 30.11.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)) z adnotacją „brak KW”,

-

500 zł dnia 30.11.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)) z adnotacją „brak KW”,

-

208,38 zł dnia 30.11.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

236,22 zł dnia 30.11.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

7.000 zł dnia 30.11.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)) z adnotacją „na wypłaty”,

-

550 zł dnia 30.11.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)),

-

4.030 zł dnia 31.12.2009 r. nie wskazano podstawy (nr w dz. (...)) z adnotacją „wypłata dla DD z kasy”,

-

5.000 zł dnia 31.12.2009 r. na podstawie KW(...) (nr w dz. (...)

Łączne obroty po stronie „winien” wyniosły według tego wydruku 314.266,91 zł.

Z kolei po stronie „ma” dokonywano księgowań zwrotów zaliczek dokonywanych przez D. D. (1), jak również księgowano dokonywane przez niego działającego jako wiceprezes zarządu płatności na rzecz wierzycieli spółki (...), głownie z tytułu sprzedaży materiałów i świadczenia usług. Według tego wydruku zaksięgowano następujące zwroty przez D. D. (1) do kasy pobranych zaliczek:

-

1.800 zł dnia 30.06.2009 r. na podstawie (...) (...) (nr w dz. (...)),

-

1.000 zł dnia 30.06.2009 r. na podstawie (...) (...) (nr w dz. (...)),

-

600 zł dnia 30.06.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

200 zł dnia 30.06.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

2.440 zł dnia 31.07.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

2.400 zł dnia 31.07.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

300 zł dnia 31.07.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

500 zł dnia 31.07.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

200 zł dnia 31.07.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

900 zł dnia 31.07.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

650 zł dnia 31.07.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

8.240 zł dnia 31.08.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

200 zł dnia 31.08.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

200 zł dnia 31.08.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

235,03 zł dnia 31.08.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

2.000 zł dnia 30.09.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

850 zł dnia 30.09.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

500 zł dnia 30.09.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)

-

300 zł dnia 30.09.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

100 zł dnia 30.09.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

20 zł dnia 31.10.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

17.235 zł dnia 31.10.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

50 zł dnia 31.10.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

14.500 zł dnia 31.10.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

50 zł dnia 31.10.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

400 zł dnia 31.10.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

300 zł dnia 31.10.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

2.000 zł dnia 31.10.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

-

4.364,50 zł dnia 31.12.2009 r. nie wskazano podstawy (nr w dz. (...)),

-

10.000 zł dnia 31.12.2009 r. na podstawie KP/ (...) (nr w dz. (...)),

które łącznie wynoszą 72.534,53 zł.

Łącznie obroty po stronie „ma” wyniosły według tego wydruku 345.761,46 zł, zaś per saldo wyniosło 31.494,55 zł po stronie „ma”. Świadczy to o tym, że na zakończenie 2009 r. D. D. (1) większą o 31.494,55 zł kwotę zapłacił wierzycielom spółki (...), niż pobrał z jej kasy tytułem zaliczek.

Dowody: - lista księgowań na kontach analitycznych do konta (...) (k. 10-16,

267);

- zeznania świadka K. P. (2) (k. 297-302, 303);

- przesłuchanie powoda D. D. (1) (k. 385-388, 392).

D. D. (2) wpisy na liście księgowań rozumiał w ten sposób, że po stornie „winien” wpisane są kwoty, które on jest zobowiązany zapłacić spółce, zaś po stronie „ma” wpisane są kwoty, które „zapłacił spółce”, czy to bezpośrednio do kasy zwracając zaliczkę, czy też spłacając wierzyciela spółki.

Dowód: przesłuchanie powoda D. D. (1) (k. 385-388, 392).

Numery dziennika w programie, w którym prowadzono księgowość, a z którego pochodzi wydruk z dnia 8 kwietnia 2010 r., nadawane były automatyczne przez program z chwilą dokonywania wpisu i nie można ich było zmienić.

Dowód: zeznania świadek K. P. (2) (k. 297-302, 303).

Bilans roczny za rok 2009 spółki (...) był sporządzany do końca marca 2010 r. Wówczas trwał już konflikt między D. D. (1) a P. S.. K. P. (2) sporządzając go spotykała się osobno z D. D. (1) i osobno z P. S. aby wyjaśniać niejasności co do poszczególnych przepływów pieniężnych. Niektórych z nich nie udało się wyjaśnić, ponieważ np. brakowało dokumentu dotyczącego danej transakcji. Odnotowano to w sporządzonym przez K. P. (2) wydruku z konta analitycznego D. D. (1) nr (...). Zarówno bilans jak i wydruk dotyczą wyłącznie roku 2009, podczas gdy D. D. (1) przestał pracować w spółce (...) z końcem lutego 2010 r.

Dowód: zeznania świadek K. P. (2) (k. 297-302, 303).

W okresie pracy D. D. (1) jako wiceprezesa zarządu spółki (...) zarówno on jak i P. S. wystawili szereg dokumentów KW (Kasa Wypłaci). W dokumentach tych wskazywano jaką kwotę należy komu wypłacić i za co. Pod dokumentem tym podpisywała się osoba, która wypłaciła wskazaną w nim kwotę, a także osoba, która kwotę tą otrzymała. Sporządzono następujące kserokopie dokumentów KW, w których D. D. (1) podpisał się w rubryce „wypłaciłem”:

-

z dnia 10.09.2009 r. dla P. S. na kwotę 5.000 zł,

-

z dnia 14.10.2009 r. dla M. S. na kwotę 2.712,50 zł,

-

z dnia 14.10.2009 r. dla S. N. na kwotę 2.800 zł,

-

z dnia 14.10.2009 r. dla P. C. na kwotę 6.700 zł,

-

z dnia 14.10.2009 r. dla T. S. na kwotę 4.000 zł,

-

z dnia 15.10.2009 r. dla M. T. (2) na kwotę 1.675 zł,

-

z dnia 19.10.2009 r. dla P. S. na kwotę 9.073,12 zł,

-

z dnia 3.12.2009 r. dla P. S. na kwotę 604,50 zł,

-

z dnia 7.12.2009 r. dla P. S. na kwotę 5.000 zł

-

z dnia 11.01.2010 r. dla P. S. na kwotę 7.380 zł.

Wskazane dokumenty KW nie zostały oznaczone numerem, jak również nie ma na nich żadnych adnotacji wskazujących, że podpisany w rubryce „wypłaciłem” D. D. (1) wskazaną w dokumencie kwotę wypłacił ze środków pieniężnych innych niż należących do spółki (...).

Dowody: kserokopia KW z 15.10.2009 r. dla M. T. (3) (k. 17);

kserokopia KW z 11.01.2010 r. dla P. S. (k. 18);

kserokopia KW z 14.10.2009 r. dla P. C. (k. 18);

kserokopia KW z 14.10.2009 r. dla M. S. (k. 18);

kserokopia KW z 14.10.2009 r. dla S. N. (k. 18);

kserokopia KW z 10.09.2009 r. dla P. S. (k. 19, 57);

kserokopia KW z 7.12.2009 r. dla P. S. (k. 19, 57);

kserokopia KW z 3.12.2009 r. dla P. S. (k. 19, 57, 115);

kserokopia KW z 19.10.2009 r. dla P. S. (k. 19, 57, 118);

kserokopia KW z 14.10.2009 r. dla T. S. (k. 58).

Powyższe dokumenty KW podpisywane były przez te osoby, którym wskazane w dokumentach tych kwoty miały zostać wypłacone.

Fakt niesporny.

Sporządzano również raporty kasowe za poszczególne miesiące.

Fakt niesporny.

Sprawozdanie finansowe za rok 2009 zostało przez spółkę (...) złożone do Krajowego Rejestru Sądowego po terminie.

Dowody: sprawozdanie finansowe (...) sp. z o.o. za rok 2009 (k. 177-192);

pismo Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum do D. D. (1) z 26.07.2011 r. (k. 20).

D. D. (1), już po tym jak przestał pełnić funkcję wiceprezesa zarządu spółki (...), nadal pozostając jej wspólnikiem domagał się w kwietniu 2010 r. od P. S. wglądu do ksiąg i dokumentacji finansowej spółki. Z kolei księgowa spółki (...) dnia 9 kwietnia 2010 r. pisemnie poinformowała D. D. (1), że P. S. zezwolił jedynie na wgląd do rozliczenia zaliczek. D. D. (1) w związku z tym skierował do P. S. i do K. P. (2) pisma z dnia 16 kwietnia 2010 r., w których wskazał, że domaga się wglądu do ksiąg i dokumentacji finansowej spółki.

Dowody: pismo K. P. (2) z 9.04.2010 r. (k. 24);

pisma D. D. (1) z 16.04.2010 r. (k. 21-23).

W dniach od 9 grudnia 2011 r. do 30 stycznia 2012 r. Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego w S. przeprowadził kontrolę (...) spółki (...), z której sporządzono protokół. Wskazano w nim na nieprawidłowości w zakresie rozliczania przez spółkę faktur wystawianych przez D. D. (1) prowadzącego działalność gospodarczą jako osoba fizyczna za świadczone na rzecz spółki usługi. W protokole tym wskazano również na niedostatki dokumentacji księgowej, które nie zawsze pozwalały na jednoznaczne ustalenie czego właściwie dane księgowania dotyczą i w oparciu o co zostały dokonane.

Dowód: Protokół kontroli podatkowej Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego w S. z 31.01.2012 r. (k. 342-360v).

Spółka (...) złożyła następnie wniosek o ogłoszenie upadłości, który został uwzględniony przez Sąd Upadłościowy. Postępowanie upadłościowe zostało zakończone. Następnie spółka złożyła w Krajowym Rejestrze Sądowym wniosek o likwidację, który został uwzględniony. Postanowienie Sądu Rejestrowego zostało jednak skutecznie zaskarżone przez D. D. (1).

Fakty niesporne.

P. S. zlecił w 2015 r. (...) dokonanie ewidencji operacji gospodarczych i ustalenie rozliczeń wspólników (...) sp. z o.o. za okres od dnia 26 marca 2009 r. do 31 grudnia 2009 r. E. B. w oparciu o przedstawioną jej – niekompletną – dokumentację spółki sporządziła raport z dokonanych czynności, w którym wskazała, że D. D. (1) jest winien spółce kwotę 4.869,47 zł.

Dowody: - raport z przeprowadzonej ewidencji operacji gospodarczych i ustalenia rozliczeń (...) sp. z o.o. za okres od 26.03.-31.12.2009 r. (k. 296);

- zeznania świadek E. B. (k. 378-382, 384);

- przesłuchanie likwidatora pozwanej P. S. (k. 388-390, 392).

Sporządzając swój raport E. B. nie opierała się na dotychczasowej (...) spółki (...), a zamiast tego na podstawie zebranej dokumentacji źródłowej, którą otrzymała od P. S. księgowała wszystkie operacje od początku w oparciu o dziennik zapisów operacji i zestaw obrotów i sald, na podstawie których sporządziła bilans na dzień 31 grudnia 2009 r. Nie było przy tym spisu z natury z 2009 r. E. B. sporządzając raport i badając dokumentację spółki nie zawsze dysponowała oryginałem danego dokumentu.

Dowód: zeznania świadka E. B. (k. 378-382, 384).

W chwili obecnej spółka (...) jest w likwidacji i nie prowadzi już działalności gospodarczej.

Fakt niesporny.

Ocena dowodów:

Stan faktyczny niniejszej sprawy został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów (przede wszystkim prywatnych), zeznania świadków oraz przesłuchanie stron. Przytoczone wyżej dowody należało uznać za wiarygodne w zakresie w jakim posłużyły do ustalenia stanu faktycznego, przy czym zastrzec należy, że przeprowadzenie dowodów z dokumentów prywatnych w konfrontacji z dowodami o charakterze osobowym przesądziło o tym, że o ile – stosownie do art. 245 k.p.c. – dokumenty stanowiły dowód tego, że osoba, która je podpisała złożyła oświadczenie określonej treści (jak też dowód co do brzmienia zapisanych w informacji, przy czym lista księgowań nie została podpisana, lecz K. P. (2) potwierdziła zeznając na rozprawie, że dokument ten pochodzi od niej, jest przy tym generowany przy użyciu oprogramowania), o tyle w żaden sposób nie pozwalały na przyjęcie, że odzwierciedlają one zdarzenia faktyczne i prawne, które rzeczywiście zaistniały. Nie budziło zatem wątpliwości, że dokumenty te zostały sporządzone (zwłaszcza biorąc pod uwagę, że co do przytoczonych jako dowody dokumentów KW na rozprawie reprezentant pozwanej przedłożył do wglądu ich oryginały). Tym niemniej przedstawione przez strony – a zwłaszcza przez powoda – dowody okazały się dalece niewystarczające, ażeby uznać, że wskazany przez niego fakt zadłużenia pozwanej spółki w stosunku do niego, został wykazany zarówno co do zasady, jak i co do wysokości.

Szczególnego podkreślenia wymaga, że sam powód w toku procesu kwestionował autentyczność przedłożonych dokumentów księgowych, jak również prawidłowość zawartych w nich wpisów i obliczeń. Wskazywał także na niekompletność tej dokumentacji, a mimo to nie domagał się, choć to na nim spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie stosownie do art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c., włączenia do akt sprawy i przeprowadzenia dowodu z dokumentacji źródłowej pozwanej spółki, która została (zebrana w kartonach) przyniesiona przez stronę pozwaną na rozprawę. Domagał się z kolei przedstawienia przez pozwaną dokumentów, co do których reprezentant pozwanej spółki złożył oświadczenie, iż spółka nie jest w ich posiadaniu (chodziło tu przede wszystkim o dokumenty: KW(...), KW(...) i raport kasowy za okres od 1 stycznia 2010 r. do 31 stycznia 2010 r.). Istotne znaczenie, co do nieprzedłożonych, a zawnioskowanych przez powoda, dokumentów potencjalnie mógł mieć raport kasowy za okres stycznia 2010 r., tym niemniej wobec treści zeznań przesłuchanej w charakterze świadka księgowej pozwanej spółki (...) do zawartych w tym raporcie wpisów należałoby podchodzić z daleko idącą ostrożnością i bez przyjęcia, że dane zawarte w jego treści odpowiadają rzeczywistemu stanowi rzeczy, bowiem nie zawsze zapisy księgowe pozwanej spółki odzwierciedlały rzeczywiste przepływy pieniężne. To samo tyczyło się przedłożonej przez powoda wraz z pozwem listy księgowań na jego koncie analitycznym nr (...). Również raport sporządzony przez E. B. nie odzwierciedlał rzeczywistych przepływów pieniężnych pozwanej spółki. E. B. przyznała bowiem podczas składania zeznań w charakterze świadka, że części ze złożonych do akt dokumentów wcześniej nie widziała.

Na marginesie, odnosząc się jeszcze do dokumentów KW oznaczonych w punktach od 7 do 15 pozwu, wskazać trzeba, że o ile początkowo w toku procesu sam powód kwestionował również autentyczność złożonych na nich podpisów, o tyle ostatecznie na rozprawie wycofał się z tego stanowiska i nie domagał się przeprowadzenia w tym zakresie dowodu z opinii biegłego grafologa.

Zeznania obu przesłuchanych świadków należało w niniejszej sprawie uznać za wiarygodne i przyznać im większą moc dowodową niż przedłożonych w sprawie dokumentów. Przede wszystkim istotne znaczenie miały zeznania K. P. (2), która jako księgowa spółki, a jednocześnie osoba, która sporządziła wydruk z listy księgowań na koncie analitycznym, była naocznym świadkiem co do okoliczności, o których zeznawała. Przede wszystkim miała wiedzę co do tego w jaki sposób była prowadzona księgowość spółki i jaki był mechanizm powstawania w niej braków niektórych informacji i możliwości pojawienia się błędów – wskazała bowiem, że w praktyce nie wszystkie przepływy pieniężne były odnotowywane. Brak było również podstaw do odmówienia świadkowi wiarygodności z uwagi na jego osobiste powiązania – jako księgowa pozwanej spółki świadczyła ona usługi na jej rzecz podczas gdy zarówno powód jak i obecny reprezentant spółki (...) byli członkami jej zarządu, nadto to ona, już po odejściu powoda z zarządu spółki, przekazała mu wydruk z jego konta analitycznego, co ewentualnie można by traktować jako okoliczność świadczącą o jej powiązaniu ze stroną powodową. Żadna ze stron nie kwestionowała treści składanych przez nią zeznań, co tym bardziej przemawia za wiarygodnością tego świadka.

Co do (...) wskazać trzeba, że była ona powiązana ze stroną pozwaną, bowiem to reprezentant pozwanej spółki (...) zlecił jej dokonanie ewidencji operacji gospodarczych i ustalenie rozliczeń wspólników. Tym niemniej strony nie kwestionowały jej zeznań w zakresie w jakim były one istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, a zatem w zakresie w jakim przyznała, że sporządzając raport nie dysponowała kompletem dokumentacji źródłowej pozwanej spółki, jak również co do tego, że nie mogła oprzeć się na wcześniej prowadzonej przez spółkę księgowości. Trzeba też zauważyć, że E. B. jest biegłym rewidentem, obowiązanym ustawowo przy przeprowadzaniu badań stanu majątkowego i rachunkowego przedsiębiorców, do bezstronności i rzetelności (art. 5 ust. 6 i art. 56 ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym).

Zeznania świadków w zakresie nieprawidłowości w księgowaniu przepływów pieniężnych pozwanej spółki pośrednio – poprzez wskazanie na nieprawidłowości w rozliczeniu się z podatku dochodowego od osób prawnych – potwierdza również protokół kontroli przeprowadzonej przez Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego w S..

Strony w niniejszej sprawie wnioskowały również o przesłuchanie innych osób w charakterze świadków, wszystkie te wnioski dowodowe zostały jednak ostatecznie przez nie na rozprawie cofnięte, poza wnioskami dotyczącymi K. P. (2) i E. B.. Powód, który w pozwie wnioskował o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego rewidenta, również ten wniosek dowodowy cofnął. Tym niemniej w zakresie wskazanej przez powoda w pozwie tezy dowodowej, na którą miałby dowód ten zostać przeprowadzony (ustalenie zgodności numeracji na wydruku z listy księgowań na koncie analitycznym do konta (...) z dnia 8.04.2010 r.), dowód taki byłby nieprzydatny do rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności biorąc pod uwagę zeznania K. P. (2) co do sposobu prowadzenia księgowości, jak również co do automatyzmu nadawania numerów przez program, w którym prowadzono księgowość.

Mając z kolei na uwadze art. 227 k.p.c. przy ustaleniu powyższego stanu faktycznego uznano za nieistotne dowody w postaci oświadczeń K. P. (1) składanych w toku postępowania upadłościowego, dokumentów ZUS, dokumentów KP z 11 stycznia 2010 r. oraz z 25 listopada 2009 r. (pierwszy z nich dotyczył kwoty wpłaconej przez P. S., a drugo kwoty 19.000 zł wpłaconej przez powoda, który jednak ani nie domagał się jej zapłaty tytułem zwrotu, ani nie składała się na kwotę dochodzoną przez niego tytułem per saldo konta analitycznego (...) – na rozprawie wyjaśnił bowiem, że na kwotę tą składają się kwoty z punktów 1 i 6 pozwu). Nieistotne również okazały się być przedstawione korekty faktur VAT, bowiem stanowiły one z jednej strony tak dalece marginalny wycinek dokumentacji zobowiązań i wierzytelności pozwanej spółki z tytułu prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, że nie sposób było w ramach niniejszego postępowania dokonywać jej rekonstrukcji, z drugiej zaś strony nie dotyczyły ewentualnych wierzytelności powoda wobec pozwanej z tytułu kwot wydanych jako wiceprezes zarządu z własnego majątku w celu uregulowania długów spółki, lecz dotyczyły wierzytelności przysługującej mu jako odrębnemu przedsiębiorcy prowadzącemu działalność gospodarczą wobec pozwanej spółki działającej również jako odrębny przedsiębiorca.

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, z uwagi na nieprzedstawienie adekwatnego związku z dochodzonymi roszczeniami, pozostawał również wskazany przez strony wątek zakupu samochodu przez powoda. W zakresie zaś rzekomo niezasadnie naliczonego dwukrotnie na koncie analitycznym (...) pobrania przez powoda zaliczki w kwocie 29.810 zł zaksięgowanych raz w październiku 2009 r. ze wskazaniem dokumentu, na którym się oparto, a powtórnie w listopadzie 2009 r., już bez wskazania dokumentu, należało wskazać, iż powód nie zaoferował żadnych miarodajnych dowodów w tym zakresie ograniczając się jedynie do własnych twierdzeń. Tym niemniej, wobec samego brzmienia wpisów na liście księgowań w tym zakresie i opisanego przez K. P. (1) sposobu prowadzenia księgowości, można było uznać te twierdzenia za prawdopodobne, co nie jest jednak wystarczające by fakt ten uznać za udowodniony wobec ogólnych niedostatków adekwatnego materiału dowodowego w niniejszej sprawie.

Bez znaczenia były także przedłożone przez powoda umowy pożyczki z sierpnia 2009 r. i z listopada 2009 r., albowiem zwrot tych pożyczek, ani inne związane z nimi roszczenia, nie były przez powoda objęte żądaniem pozwu. Pozostawały również bez wpływu na kwestię dotyczącą pobierania przez powoda zaliczek z kasy pozwanej spółki oraz ewentualnego zaspokajania wierzytelności kontrahentów spółki z własnego majątku przez powoda jako ówczesnego wiceprezesa spółki.

Przechodząc zaś na koniec tej części rozważań do oceny dowodu z przesłuchania stron, wskazać trzeba, że o ile są one wiarygodne w zakresie w jakim prezentują subiektywne przekonanie powoda czy też reprezentanta pozwanej, jak również w zakresie dotyczącym nieprawidłowego prowadzenia księgowości i braków w dokumentacji (za wyjątkiem twierdzeń co do rzekomego niszczenia dokumentów przez stronę pozwaną), o tyle nie mogły być wystarczające do uznania za prawdziwe twierdzeń powoda, że przysługują mu dochodzone pozwem wierzytelności od pozwanej.

Ocena prawna:

W niniejszej sprawie powód dochodził zapłaty ogółem kwoty 105.249,67 zł, na którą składało się łącznie czternaście roszczeń o zapłatę wyrażonych w punktach 1 i od 3 do 15 żądania pozwu. Powód roszczenia te opierał na dwóch rodzajach dokumentów. Z jednej strony roszczenie o zapłatę kwot 21.494,66 zł (pkt 1), 500 zł (pkt 3), 2,500 zł (pkt 4), 29.810 zł (pkt 5) i 10.000 zł (pkt 6) wywodził z (traktowanego wobec treści zeznań K. P. (2) jako dokument prywatny) listy księgowań na kontach analitycznych dotyczącej prowadzonego dla powoda konta (...). Zaznaczyć tu trzeba, że per saldo po stronie „ma” wynosi 31.494,66 zł, przy czym powód wyjaśnił na rozprawie, że obejmuje ono kwoty wskazane w punkcie 1 i 6 pozwu. Nie potrafił jednak konkretniej wskazać co składa się na kwotę z punktu 1. Z drugiej zaś strony roszczenia swoje opierał na dokumentach KW (Kasa Wypłaci), w których zawarte były oświadczenia podpisane przez powoda i osoby kwitujące odbiór, że określonym osobom (tj. właśnie nim) została wypłacona określona kwota pieniędzy. Ta grupa roszczeń została wskazana w punktach od 7 do 15 żądania pozwu.

Wobec twierdzeń podnoszonych przez powoda w toku procesu (dotyczących tego, że po stronie pozwanej spółki wystąpiło wzbogacenie jego kosztem, bowiem zaspokoił on jej wierzycieli z własnego majątku) za podstawę prawną jego roszczenia należało uznać art. 405 k.c. Zgodnie z jego brzmieniem kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Z przytoczonej jednostki redakcyjnej odczytywane są przede wszystkim dwie normy prawnej, z których jedna – dotycząca niniejszej sprawy – każdemu, w przypadku zajścia takiego zdarzenia pozbawionego podstawy prawnej, wskutek którego uzyskał on korzyść majątkową, a jednocześnie inna osoba zubożała, i zwrócenie tej korzyści majątkowej w naturze nie jest możliwe, nakazuje zwrócenie osobie zubożonej wartości w pieniądzu tej korzyści majątkowej. Przesłankami powstania odpowiedzialności bezpodstawnie wzbogaconego jest zatem wystąpienie kumulatywnie trzech przesłanek: po pierwsze – w majątku jednej osoby doszło do wzbogacenia (uzyskania korzyści majątkowej), a w majątku drugiej osoby doszło do zubożenia, po drugie – zachodzi koincydencja między wzbogaceniem i zubożeniem (mają one wspólną przyczynę), a po trzecie – wzbogacenie nastąpiło bez podstawy prawnej.

Ponieważ zgodnie z brzmieniem art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, zaś stosownie do brzmienia art. 232 zdanie pierwsze k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, to na strony postępowania ustawodawca przerzuca ciężar odpowiedzialności za wynik toczonego przez nich procesu. Art. 232 zdanie drugie k.p.c. co prawda przyznaje sądowi orzekającemu w sprawie kompetencję do dopuszczenia dowodu niewskazanego przez stronę, tym niemniej, jest to kompetencja o charakterze daleko idącego wyjątku, który musi być stosowany jedynie w sytuacji szczególnie uzasadnionej okolicznościami (por. wyrok SN z 5.11.1997 r. w sprawie III CKN 244/97, OSNC 1998, Nr 3, poz. 52; W. Broniewicz, Glosa do wyroku SN z 12.12.2000 r. w sprawie V CKN 175/00, OSP 2001, Nr 7–8, poz. 116, s. 398). Dopuszczenie dowodu niewskazanego przez strony powinno zatem ograniczać się wyłącznie do sytuacji, w których ma to przeciwdziałać naruszeniu porządku prawnego, gdy obok interesu prywatnego występuje w sprawie interes publiczny, gdy zachodzi podejrzenie prowadzenia przez strony procesu fikcyjnego, gdy podmioty postępowania zachowują się sprzecznie z prawem oraz w sytuacji występowania w postępowaniu strony wyjątkowo nieporadnej (por. wyrok SN z 30.1.2007 r. w sprawie IV CSK 346/06), a nieporadność ta sprawia, że strona z jej powodu jest niemal pozbawiona możliwości obrony, co mogłoby prowadzić do nieważności postępowania na podstawie art. 379 pkt 5 k.p.c.

Tym niemniej sąd nawet wówczas, gdy korzysta z kompetencji dopuszczenia z urzędu dowodu niewskazanego przez strony, nie powinien wykraczać poza dopuszczanie dowodów dotyczących faktów, które zostały wskazane przez strony. To na stronach bowiem spoczywa obowiązek zakreślenia zakresu zaistniałego między nimi sporu od strony stanu faktycznego. Wynika to bowiem z treści art. 6 k.c., gdyż nie jest logicznie możliwe wywodzenie skutków prawnych z faktów (czy raczej metafaktów, które dopiero na etapie dowodzenia – w przypadku sprostania ciężarowi dowodu – okażą się faktami), bez uprzedniego ich określenia.

W rozpoznanej sprawie powód wywodził, że wystąpiły takie fakty – zdarzenia prawne – których skutkiem jest powstanie po stronie pozwanej obowiązku spełnienia na jego rzecz dochodzonych przez niego świadczeń. Zatem to na stronie powodowej spoczywał ciężar udowodnienia, że wystąpiły wskazane wyżej trzy przesłanki z art. 405 k.c. Powód jednak ciężarowi temu nie podołał, zaś wnioskowane przez niego (jak i przez pozwaną) dowody okazały się dalece niewystarczające, aby jego roszczenia uznać za zasadne i wykazane.

Kontynuując przedstawiane rozważania wyraźnie podkreślić trzeba, że było między stronami niesporne, że powód działał w pozwanej spółce jako członek jej zarządu do końca lutego 2010 r., a jednocześnie żadna ze stron nie twierdziła, żeby wraz z końcem 2009 r. powód zaprzestał faktycznego sprawowania swojej funkcji i jedynie formalnie figurował jako wiceprezes spółki. Należało zatem przyjąć, że nadal podejmował takie same czynności, jak w 2009 r., co w konsekwencji prowadzi do wniosku, że o ile jego konto analityczne (...) na koniec 2009 r. wskazywało na dokonanie przez niego nadpłaty w zwrotach zaliczek i spłatach wierzycieli spółki na kwotę łącznie 31.494,55 zł, o tyle w sprawie brak było dowodów, które pozwoliłyby na ustalenie przepływów na tym koncie w styczniu i lutym 2010 r. (w szczególności, o czym mowa już była we wcześniejszej części rozważań, brak było raportu kasowego za styczeń 2010 r.) oraz jego ostatecznego salda, wreszcie – nie można było przyjąć, że lista księgowań przedłożona przez powoda do pozwu obejmuje wszystkie operacje dotyczące okresu, który obejmuje. Sprawiało to, że nie została wykazana już pierwsza z przesłanek bezpodstawnego wzbogacenia z art. 405 k.c. Nie zostało bowiem wykazane, ani że po stronie powoda wystąpiło zubożenie polegające na poczynieniu wydatków za spółkę, ani też, że po stronie pozwanej wystąpiło wzbogacenie polegające na zaoszczędzeniu na wydatkach.

Nie tylko ta okoliczność przesądzała jednak o oddaleniu powództwa w zakresie pierwszej grupy roszczeń powoda (związanych ze złożeniem listy księgowań). Należy ponownie podkreślić, że same zapisy księgowe nie kreują zobowiązania do spełnienia określonego świadczenia – potrzebne jest bowiem wystąpienie określonych zdarzeń prawnych, które powodują powstanie, zmianę, wygaśnięcie oraz wymagalność zobowiązania. Aby zatem ustalić, jaki jest rzeczywisty stan wzajemnych zobowiązań powoda i pozwanej, konieczne było odwołanie się do źródeł zobowiązań stron. Dotyczyło to w równym stopniu zobowiązania powoda do rozliczenia się z pobranych z majątku spółki zaliczek, wykorzystanych następnie do spłaty jej zobowiązań, jak i zobowiązań spółki z tytułu zwrotu powodowi wydanych w imieniu spółki kwot przewyższających, a także zobowiązań spółki wobec jej kontrahentów, które spełniał powód z pobranych zaliczek, czy też ewentualnie z własnego majątku. W toku procesu strony jednak nie przedstawiły dowodów, które pozwalałyby na odtworzenie wszystkich dokonywanych w okresie od powstania spółki do końca 2010 r. operacji gospodarczych oraz przepływów pieniężnych między kontami, oraz ustalenie na tej podstawie rzeczywistego stanu konta analitycznego powoda oraz wzajemnych zobowiązań stron. Skutki tego stanu obciążają powoda, bowiem to na nim spoczywał ciężar dowodowy (dowodzić ma ten kto twierdzi, a nie ten kto zaprzecza).

Tym niemniej nawet, gdyby dowody takie zostały zawnioskowane i dopuszczone, to i tak można założyć, że ustalenie wskazanych przez powoda okoliczności najpewniej wymagałoby posiadania wiedzy specjalnej z zakresu rachunkowości, a tym samym sprawiało, że w niniejszej sprawie potrzebne było przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości stosownie do art. 278 § 1 k.p.c. Powód jednak nie wnioskował o przeprowadzenie takiego dowodu na okoliczności istotne dla sprawy, o czym wypowiedziano się już we wcześniejszej części rozważań.

Kończąc rozważania dotyczące pierwszej grupy roszczeń powoda, wskazać jeszcze trzeba na niekonsekwencję podnoszonych przez niego twierdzeń i dochodzonych roszczeń. Z jednej bowiem strony z tytułu salda konta analitycznego nr (...) (bezpodstawnego wzbogacenia pozwanej z uwagi na wydanie więcej w jej imieniu, niż pobrał zaliczek) powód dochodził kwoty 21.494,55 zł, podczas gdy saldo to wynosi według przedstawionego wydruku 31.494,55 zł, z drugiej zaś strony wskazał, że na kwotę tą składa się jeszcze kwota 10.000 zł z punktu 6 pozwu, na wydruku zapisana pod pozycją 890/22. Pozostałe roszczenia z tej grupy również oparte były na poszczególnych pozycjach wydruku. Jednocześnie powód nie potrafił dostatecznie wyjaśnić dlaczego właściwie domaga się kwoty 21.494,55 zł i z czego ona wynika. Zauważyć też trzeba, że powód domagał się zwrotu kwot wskazanych w punktach od 3 do 6 pozwu, które według listy księgowań były wypłaconymi mu zaliczkami. Z istoty wypłacenia zaliczki wynika jednak, że jest to kwota, która już została powodowi wypłacona. Nie jest zatem logicznie możliwe zwrócenie mu tej kwoty, skoro już raz to on ją otrzymał. W oparciu o powyższe można by co prawda było przypuszczać, że powodowi w przypadku roszczeń z punktów 1 i od 3 do 6 żądania pozwu w istocie chodziło o jedno roszczenie z tytułu salda konta analitycznego opiewającego na kwotę 64.304,55 zł (bezpodstawnego wzbogacenia pozwanej w postaci zaoszczędzenia na wydatkach opiewających na taką kwotę), tym niemniej powód takiego roszczenia nie skonkretyzował i nie wysunął.

Wówczas w istocie również i druga grupa podniesionych przez niego roszczeń obejmująca kwoty wypłacane różnym osobom na podstawie dokumentów KW (Kasa Wypłaci), także składałyby się na kwotę roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia w postaci zaoszczędzenia na wydatkach opiewających w tym przypadku na kwotę 40.945,12 zł, a łącznie z poprzednią sumą, na kwotę 105.249,67 zł. Tym niemniej powód również i w ten sposób nie formułował swojego żądania. W przypadku jednak tej grupy roszczeń, należy uznać, że w przypadku każdego z nich możliwym było konstruowanie indywidualnej podstawy faktycznej, lecz nie w oparciu o zebrany materiał dowodowy, który nie był wystarczający.

Nie zmieniało to jednak tego, że powód w żaden sposób nie wykazał przesłanek z art. 405 k.c. również co do roszczeń objętych tą grupą. Jeśli bowiem nawet uznać w oparciu o przedłożone dokumenty KW, że rzeczywiście powód kwoty te wypłacił na ich podstawie osobom, które następnie na nich pokwitowały odbiór tych pieniędzy, o tyle w żaden sposób nie pozwalały te dowody na przyjęcie, że kwoty te zostały wypłacone z majątku powoda a nie z kasy spółki (zwłaszcza biorąc pod uwagę, że dokumenty KW zatytułowane są (...).

W związku z powyższym powództwo podlegało oddaleniu, a ponieważ w niniejszej sprawie dnia 24 października 2013 r. został wydany wyrok zaoczny, stosownie do treści art. 347 k.p.c., należało go przed tym oddaleniem uchylić w całości, o czym orzeczono w punkcie I sentencji.

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie II sentencji na podstawie zasady odpowiedzialności za wynik sprawy zasądzając od powoda na rzecz pozwanej kwotę 3.617 zł stanowiącą koszty pozwanej niezbędne do celowej obrony stosownie do art. 98 § 1 k.p.c. Ponieważ strona pozwana została w toku procesu zwolniona od kosztów sądowych w postaci opłaty sądowej od sprzeciwu, na kwotę tą złożyło się wynagrodzenie jednego zawodowego pełnomocnika będącego adwokatem, stosownie do art. 98 § 3 k.p.c., w kwocie 3.600 zł, stosownie do § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 461 ze zm.), oraz opłata skarbowa od udzielenia jednego pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.