Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Gabriela Horodnicka-Stelmaszczuk
Protokolant:	st.sekr.sądowy Joanna Wilczyńska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 marca 2013 r. w S.

sprawy R. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w G..

o prawo do interpretacji

na skutek odwołania R. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G.

z dnia 25 września 2012 roku nr (...)

zmienia zaskarżona decyzje w ten sposób, że zobowiązuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. do wydania interpretacji przepisu na podstawie art. 10 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w sprawie wszczętej wnioskiem z dnia 03 września 2012 roku.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 września 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił wydania interpretacji w sprawie z wniosku złożonego przez R. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Zakład (...) z siedzibą w M., dotyczącej braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w okresie przebywania na świadczeniu rehabilitacyjnym.

W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, iż treść przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej ( tj. Dz.U. 2010 nr 220, poz. 1447 ze zm) uniemożliwia wydanie wiążącej interpretacji odnoszącej się do zdarzeń przeszłych, poprzedzających datę złożenia wniosku o wydanie interpretacji. Celem wydania interpretacji jest bowiem uniknięcie przez przedsiębiorcę błędnego zastosowania przepisów, a interpretacja dotycząca zdarzeń zaszłych nie pozwalałaby na uniknięcie nieprawidłowego zastosowania danej regulacji. Zwrócono przy tym uwagę na wyrok wydany przez Sąd Apelacyjny w Katowicach w dniu 5 maja 2010 r. (sygn. akt III Aua 3404/09). Organ rentowy podkreślił, iż w niniejszej sprawie stan faktyczny dotyczy okresu od sierpnia 2011 roku do lipca 2012 roku, dotyczy więc on stanu przeszłego, co uniemożliwia wydanie wnioskowanej interpretacji.

Pismem datowanym na dzień 24 października 2012 roku R. G. wniósł odwołanie od powyższej decyzji, domagając się jej zmiany poprzez nakazanie organowi rentowemu wydania wnioskowanej interpretacji. Skarżący zakwestionował wskazywany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych brak możliwości wydania wiążącej interpretacji dotyczącej zdarzeń przeszłych, poprzedzających datę złożenia wniosku. Powód wyjaśnił, iż w momencie składania wniosku tj. w dniu 21 sierpnia 2012 roku pobierał jeszcze świadczenie rehabilitacyjne, a opisany we wniosku stan faktyczny nie był stanem przeszłym. Nadto R. G. zwrócił uwagę, iż aktualny stan jego zdrowia nie wyklucza wystąpienia w przyszłości podobnej sytuacji.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie w całości i zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 3 września 2012 roku do organu rentowego wpłynął wniosek Zakładu (...) o wydanie interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w celu rozstrzygnięcia kwestii, czy istnieje obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od sierpnia 2011 roku do lipca 2012 roku.

W opisie stanu faktycznego R. G.podał, ze z dniem 8 sierpnia 2011roku został uznany przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności za osobę znacznie niepełnosprawną. Od dnia 29 sierpnia 2011 roku powód przebywa na świadczeniu rehabilitacyjnym, które kończy się z dniem 22 sierpnia 2012 roku. Obecnie jest w trakcie kompletowania dokumentów do wniosku o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Od momentu przyznania świadczenia rehabilitacyjnego z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej tj. od sierpnia 2011 roku powód odprowadza składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za pracownika, natomiast za siebie odprowadza jedynie składkę na obowiązkowe ubezpieczenia zdrowotne. Za okres od sierpnia 2011 roku do lipca 2012 roku powód nie opłacił zaliczki na podatek dochodowy, albowiem jego dochód w tym okresie był na tyle niski, że nie rodził obowiązku uiszczania takiej zaliczki.

Powód stoi na takim stanowisku, że na mocy art. 82 pkt 10 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej ze środków publicznych z 27 sierpnia 2004 roku za okres od sierpień 2011-lipiec 2012 nie ma obowiązku opłacania składki na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne. Powód podniósł, iż zgodnie z ustawą składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, w przypadku gdy osoba zaliczona do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności uzyskuje przychód jedynie z tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w rat. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c. W związku z powyższym powód stoi na stanowisku, że istnieje mu prawo do dokonania korekt ubezpieczenia zdrowotnego w deklaracjach złożonych do ZUS.

Dowód :

- wniosek o interpretację, k. 6 akt ZUS

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie R. G. okazało się uzasadnione.

W bezspornym stanie faktycznym, kwestię oddaną pod rozwagę Sądu była zasadność odmowy wydania interpretacji pisemnej w trybie art. 10 ust 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Odmowę wydania pisemnej interpretacji w tym trybie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. uzasadniał tym, iż niemożliwym jest wydanie wiążącej interpretacji do zdarzeń przeszłych poprzedzających datę złożenia wniosku o jej wydanie, ponieważ interpretacja ma służyć uniknięciu zastosowania błędnej interpretacji przepisów, nie może więc dotyczyć sytuacji zaszłych.

W ocenie Sąd stanowisko zaprezentowane przez organ rentowy jest nieprawidłowe i jako takie nie mogło się ostać.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2010r., nr 220, poz. 1447 ze zm.) przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie ( ust. 1). Wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych ( ust.2). Przedsiębiorca we wniosku o wydanie interpretacji jest obowiązany przedstawić stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe oraz własne stanowisko w sprawie ( ust.3). Wniosek o wydanie interpretacji zawiera również:

1)  firmę przedsiębiorcy,

2)  oznaczenie siedziby i adresu albo miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy

3)  numer identyfikacji podatkowej (NIP);

4)  numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo w Ewidencji Działalności Gospodarczej;

5)  adres do korespondencji w przypadku, gdy jest on inny niż adres siedziby albo adres zamieszkania przedsiębiorcy ( ust. 4).

Na podstawie art. 10 ust. 1 przedsiębiorca ma prawo złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej nie zawiera definicji pojęcia „danina publiczna”. Zostało ono natomiast zdefiniowane w art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.). Według tego daniny publiczne to podatki, składki, opłaty, wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu Państwa, a także inne świadczenia pieniężne, których obowiązek ponoszenia na rzecz państwa, jednostek samorządu terytorialnego, państwowych funduszy celowych oraz innych jednostek sektora finansów publicznych wynika z odrębnych ustaw. Zatem do danin pieniężnych należą: podatki, w tym akcyzy, cła (niekiedy zaliczane do kategorii podatków), składki, opłaty, dopłaty, inne świadczenia pieniężne nie posiadające funkcji represyjnej (zob. na ten temat B. Brzeziński, W. Matuszewski, W. Morawski, A. Olesińska, Prawo finansów publicznych, Toruń 2001, s. 183-185; C. Kosikowski, Finanse publiczne. Komentarz, wyd. 3, Warszawa 2007; S. Owsiak, Finanse publiczne. Teoria i praktyka wyd. 2, Warszawa 2004).

Definicję przedsiębiorcy określa z kolei treść ust. 1 art. 4 ustawy, zgodnie z którym przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.

Podejmując polemiką z organem rentowym, w pierwszym rzędzie wskazać należy, że celem wprowadzenia omawianej regulacji przyznającej przedsiębiorcom prawo do zwrócenia się z wnioskiem o interpretacje przepisu było zagwarantowanie im pewności i przewidywalności ich sytuacji prawnej w zakresie przepisów, które są niejasne lub szczególnie skomplikowane. Wykładnia celowościowa tego przepisu prowadzi do wniosku, że przedsiębiorca w każdej sytuacji, kiedy przepisy prawne nakładające na niego obowiązek świadczenia daniny publicznej budzą wątpliwości, ma prawo wystąpić o taką interpretację. W niniejszej sprawie przesłanki, o których mowa w przepisie art.10 ust. 3 tj. przedstawienie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz własnego stanowiska w sprawie, w ocenie Sądu zostały spełnione. R. G. przedstawił we wniosku stan faktyczny, z którego wynikało, że w czasie kiedy był przedsiębiorcą uzyskał z dniem 29 sierpnia 2011 roku prawo do świadczenia rehabilitacyjnego. W takiej sytuacji powód powziął wątpliwość, czy w okresie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, przy jednoczesnym nieopłacaniu zaliczki na podatek dochodowy, winien opłacać składkę na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne. R. G. stanął na stanowisku, iż w świetle przepisu art. 82 ust. 10 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej ze środków publicznych, zawieszeniu ulegał obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne. Przy tym zdaniem Sądu nie ma znaczenia, iż R. G. po przedmiotową interpretację wystąpił prawie po rocznym okresie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, a w tym okresie przez cały czas uiszczał składkę na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne. Podkreślić bowiem należy, iż powód jest nadal przedsiębiorcą a biorąc pod uwagę stan jego zdrowia nie można wykluczać, iż zaistniała sytuacja powtórzy się i opisane we wniosku okoliczności w dalszym ciągu będą wiązały się z obowiązkiem uregulowania określonych należności. Innymi słowy, należało uznać, iż wniosek o interpretację dotyczył zaistniałego stanu faktycznego, który zachował swą aktualność, także w dacie zgłoszenia tego wniosku, albowiem rodził określone skutki w zakresie bieżącego oraz przyszłego obowiązku świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej w postaci składek na ubezpieczenie zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. W tej sytuacji organ rentowy powinien zatem dokonać stosownej interpretacji, czego jednak nie uczynił.

Jedynie na marginesie wskazać należy, iż fakt opłacania składek przez powoda pozostawał w związku z podjęciem przez niego swego rodzaju działań prewencyjnych, zabezpieczających go przed ewentualnymi negatywnymi konsekwencjami nieuiszczania tych należności ( np. naliczaniem odsetek).

Jednocześnie zgodzić się należy z organem rentowym, iż kwestie związane z zasadami składania i korygowania odpowiednich dokumentów ubezpieczeniowych (np. deklaracji imiennych) są kwestiami jedynie o charakterze technicznym. Nie należy jednak tracić z pola widzenia faktu, iż zasadniczy problem w niniejszej sprawie sprowadzał się do oceny, czy przedsiębiorca prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, zaliczony do znacznego stopnia niepełnosprawności, który uzyskuje dochód nie rodzący obowiązku uiszczenia zaliczki na podatek dochodowy, jest w dalszym ciągu zobowiązany do uiszczania składki na ubezpieczenie zdrowotne, ewentualnie w jakiej wysokości. Stąd kwestia złożenia w późniejszym czasie deklaracji korygujących, w hipotetycznej sytuacji wydania przez organ rentowy interpretacji przepisu, zgodnie z którą składki na ubezpieczenie zdrowotne za okres od sierpnia 2011 roku do lipca 2012 roku nie powinny zostać uiszczone, jest jedynie zagadnieniem o charakterze ubocznym i drugorzędnym.

Reasumując, R. G. miał interes prawny w uzyskaniu od organu rentowego wnioskowanej interpretacji, która np. umożliwiłaby mu uniknięcie (bądź konieczność zapłaty) – od daty wydania interpretacji – ewentualnych sankcji związanych z nieuregulowaniem składek na ubezpieczenie zdrowotne. Z tych względów Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. winien zadośćuczynić żądaniu powoda i wydać stosowną interpretację wątpliwych dlań przepisów.

W tym stanie rzeczy, Sąd uznając wniesione odwołanie za w pełni uzasadnione, na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję zobowiązując organ rentowy do wydania interpretacji na podstawie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w sprawie wszczętej wnioskiem z dnia 3 września 2012 roku.