Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 maja 2025 r.

Sąd Okręgowy (...) VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący:	sędzia Konrad Kujawa
Protokolant:	st. sekr. sądowy Agnieszka Sieczkarz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 kwietnia 2025 r. w S.

sprawy z odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. oraz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

na skutek odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z dnia 17 lipca 2023 r., znak (...) oraz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z dnia 17 lipca 2023 r., znak (...)

I.  oddala oba odwołania,

II.  zasądza od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. kwotę 3 600 zł (trzy tysiące sześćset złotych), tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia tego orzeczenia do dnia zapłaty.

sędzia Konrad Kujawa

Sygnatura akt VI U 1266/23

UZASADNIENIE

Decyzją z 17 lipca 2023 roku, znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. ustalił dla A. D. jako pracownika płatnika składek (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne w związku z uzyskiwaniem przychodu z tytułu umów zlecenia zawartych z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w wysokości:

- od czerwca 2017 roku do stycznia 2018 roku na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe, wypadkowe – na kwoty po 4 431,43 zł oraz na ubezpieczenie zdrowotne na kwoty po 3 823,88 zł (składka po 344,15 zł),

- od lutego 2018 roku do października 2018 roku na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe, wypadkowe – na kwoty po 4 480,00 zł oraz na ubezpieczenie zdrowotne na kwoty po 3 823,88 zł (składka po 347,92 zł),

- od listopada 2018 roku do stycznia 2019 roku na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe, wypadkowe – na kwoty po 5 700,00 zł oraz na ubezpieczenie zdrowotne na kwoty po 4 918,53 zł (składka po 442,67 zł),

- od lutego 2019 roku do października 2019 roku na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe, wypadkowe – na kwoty po 5 850,00 zł oraz na ubezpieczenie zdrowotne na kwoty po 5 047,96 zł (składka po 454,32 zł),

- za listopad 2019 roku na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe, wypadkowe 7 650,00 oraz na ubezpieczenie społeczne 6 601,18 zł (składka 594,11 zł).

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że (...) sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. to spółki, których przeważającym przedmiotem działalności jest realizacja projektów budowlanych i jako takie są podmiotami powiązanymi osobowo, organizacyjnie, kapitałowo i finansowo. Wspólnikami obu spółek są N.V.J. (...) oraz SA (...), zaś organami uprawnionymi do reprezentacji są D. C. J. – Prezes Zarządu, D. T. – Członek Zarządu, B. D. – Członek Zarządu oraz M. K. – Członek Zarządu. Osobą umocowaną do reprezentowania płatników jest M. K.. Siedziby obu spółek zarejestrowane są pod adresem R., ul. (...). Organ rentowy podał także, iż (...) Sp. z o.o. zawarł z (...) sp. z o.o. umowę o współpracy, przedmiotem której jest świadczenie usług w zakresie m.in. poszukiwania nieruchomości zdatnych do inwestycji, sporządzania ekspertyz, opinii w przedmiocie rynku nieruchomości, pośrednictwa w obrocie nieruchomościami, doradztwa w zakresie marketingu i sprzedaży. Zgodnie zaś z postanowieniami umowy oraz późniejszymi aneksami wykonawcy za świadczenie usług określonych umową przysługiwało zryczałtowane comiesięczne wynagrodzenie. Do realizacji zawartej umowy o współpracy (...) sp. z o.o. zatrudniała na podstawie umów zlecenia osoby będące jednocześnie pracownikami (...) Sp. z o.o. Przedmiotem umów zlecenia były zaś m.in. czynności: obsługa nieruchomości, usługi w zakresie prac konserwatorsko-naprawczych wykonywane w (...) w R., obsługi nieruchomości, sprzedaży i wynajmu mieszkań i lokali, sprzedaż i reklama nieruchomości położnych w miejscowości R. oraz w U.. Organ rentowy podał, iż w sprawie wystąpiła struktura określana w orzecznictwie jako „trójkąt umów” 1) umowy o pracę, 2) umowy zlecenia zawarte miedzy pracownikiem a osobą trzecią, 3) umowy o podwykonawstwo miedzy pracodawcą a zleceniodawcą.

Dalej organ rentowy podał, iż ubezpieczona A. D. była zatrudniona u płatnika składek B. (...) na podstawie umowy o pracę w okresie od 1 maja 2016 roku do 31 października 2019 roku w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku junior office manager. Przedmiotem zaś umowy zlecenia była obsługa nieruchomości, sprzedaż i wynajem mieszkań i lokali. ZUS wskazał, iż płatnik składek nie zadeklarował składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i ubezpieczenie zdrowotne od przychodów uzyskanych przez A. D. z tytułu zawartych umów zleceń z (...) Sp. z o.o. Przychodu osiągnięte z umów zlecenia (zgłoszone tylko do ubezpieczenia zdrowotnego) stanowiły zaś w rzeczywistości dodatkowe wynagrodzenie z tytułu umów o pracę zawartych u płatnika składek (...) sp. z o.o. i jako element wynagrodzenia z umowy o pracę powinny być objęte składkami na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Decyzją z dnia 17 lipca 2023 roku, nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że podstawa wymiaru składki i kwota składki na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne dla A. D. z tytułu wykonywania umowy o świadczenie usług u płatnika składek (...) sp. z o.o. tak jak i kwota składki wynosi od czerwca 2017 roku do listopada 2019 roku 0,00 zł.

W uzasadnieniu do decyzji organ rentowy wskazał, iż przychody A. D. osiągnięte z umów zlecenia (zgłoszenie tylko do ubezpieczenia zdrowotnego) stanowiły w rzeczywistości dodatkowe wynagrodzenie z tytułu umów o pracę zawartych u płatnika składek (...) Sp. z o.o. i jako element wynagrodzenia z umowy o pracę powinny być objęty składkami na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Płatnik składek (...) Sp. z o.o. złożył odwołanie od decyzji z dnia 17 lipca 2023 roku, nr (...), wnosząc o jej zmianę w całości oraz orzeczenie co do istoty poprzez uznanie, że podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne osoby ubezpieczonej z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek B. (...) w okresie objętym zaskarżoną decyzją nie ulega zwiększeniu o wynagrodzeń wypłaconych osobie ubezpieczonej z tytułu umowy zlecenia zawartych z B. Polska; a w przypadku nieuwzględnienia powyższego wniosku o zmianę zaskarżonej decyzji w całości oraz orzeczenie co do istoty poprzez uznanie, że podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne osoby ubezpieczonej z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek B. (...) w okresie objętym zaskarżoną decyzją nie ulega zwiększeniu o kwoty wynagrodzeń wypłaconych Osobie ubezpieczonej z tytułu umowy zlecenia zawartych z B. Polska z uwagi na ich przedawnienie. Ponadto płatnik wniósł o zwrot kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Płatnik zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie:

1) art. 9 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 2a, art. 18 ust. 1a oraz art. 4 pkt 2 lit. a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 81 ust. 1, 5 i 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zw. z art. 58 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny poprzez błędne uznanie, że zawarcie z ubezpieczonymi (w tym - z osobą ubezpieczoną) odrębnych umów, tj. umów zlecenia i umów o pracę zostało dokonane w celu obejścia przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w rozumieniu przepisu art. 58 1 k.c., z uwagi na fakt, że pracownicy B. (...) (...), na podstawie umowy zlecenia z B. Polska, wykonywali w rzeczywistości pracę na rzecz B. (...) (...), w związku z czym to B. (...) (...) jest zobowiązane do zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne związanych z wykonywaniem zadań na podstawie umowy zlecenia, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje jednoznacznie, że:

a) zakres i charakter czynności, jakie ubezpieczeni (w tym osoba ubezpieczona) wykonywali w oparciu o umowy zlecenia zawarte z B. (...) odbiegał od zakresu ich obowiązków pracowniczych wynikających ze stosunku pracy w B. (...) Polska;

b) faktycznym beneficjentem zadań wykonanych przez ubezpieczonych na podstawie umów zlecenia był podmiot trzeci - (...) Sp. z o.o. R. P. sp. (dalej (...)) odpowiedzialny za realizację inwestycji R. P. (dalej (...));

c) zawarcie umowy cywilnoprawnej z osobą ubezpieczoną było uzasadnione z uwagi na potrzeby biznesowe B. Polska i Inwestycji R. P.;

2) art. 9 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 2a, art. 18 ust. 1a oraz art. 4 pkt 2 lit. a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 81 ust. 1, 5 i 6 ustawy: o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych poprzez wadliwe przyjęcie, że podstawa wymiaru składek osoby ubezpieczonej na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne powinna obejmować przychód uzyskiwany przez osobę ubezpieczoną z tytułu umów zlecenia z B. Polska;

3) art. 24 ust. 4 w zw. z art. 24 ust. 5f ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 93 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zw. z art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez wydanie decyzji i ustalenie podstawy wymiaru składek w zakresie należności składkowych, które za okres od czerwca 2017 r. do maja 2018 r. uległy już przedawnieniu;

3) art. 7, art. 77 § 1 oraz art. 80 ustawy z dnia z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego w zw. z art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez zaniechanie dokonania wszechstronnej i obiektywnej oceny materiału dowodowego, a w konsekwencji przyjęcie za podstawę decyzji z góry założonej tezy i błędnych ustaleń faktycznych polegających na stwierdzeniu, że w sprawie występuje tzw. "trójkąt umów” tj. 1) umowy o pracę, 2) umowy zlecenia zawartej pomiędzy pracownikiem a osobą trzecią (zleceniodawcą), 3) umowy o podwykonawstwo między pracodawcą a zleceniodawcą, i uznanie, że przychody osiągnie przez pracowników z tytułu umów zlecenia z B. Polska stanowiły w rzeczywistości dodatkowe wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę zawartej z B. (...) Polska podczas gdy takie stwierdzenie jest całkowicie chybione przede wszystkim z uwagi na fakt, że korzystającym z efektów prac na podstawie umowy zlecenia był podmiot R. P., a nie pracodawca B. (...) (...), zakres i charakter czynności, jakie ubezpieczeni (w tym osoba ubezpieczona) wykonywali w oparciu o umowy zlecenia zawarte z B. Polska odbiegał od zakresu ich obowiązków pracowniczych wynikający h ze stosunku pracy w B. (...) (...) i wynikał z wyłącznych potrzeb biznesowych B. (...) i Inwestycji R. P., co w przypadku prawidłowego przeprowadzenia postępowania dowodowego w sprawie nie budziłoby wątpliwości.

Z kolei (...) sp. z o.o. złożyła odwołanie od decyzji z 17 lipca 2023 roku znak (...). Zaskarżając ją w całości zarzuciła jej naruszenie:

1) art. 9 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 2a, art. 18 ust. 1a oraz art. 4 pkt 2 lit. a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 81 ust. 1, 5 i 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zw. z art. 58 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny poprzez błędne uznanie, że zawarcie z ubezpieczonymi (w tym - z ubezpieczonym) odrębnych umów, tj. umów zlecenia i umów o pracę zostało dokonane w celu obejścia przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w rozumieniu przepisu art. 58 § 1 k.c., z uwagi na fakt, że pracownicy (...) Sp. z o.o. (dalej: (...)), na podstawie umowy zlecenia z B. Polska, wykonywali w rzeczywistości pracę na rzecz B. (...) (...), w związku z czym to B. (...) (...) jest zobowiązane do zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne związanych z wykonywaniem zadań na podstawie umowy zlecenia, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje jednoznacznie, że:

a) zakres i charakter czynności, jakie ubezpieczeni (w tym ubezpieczony) wykonywali w oparciu o umowy zlecenia zawarte z B. (...) odbiegał od zakresu ich obowiązków pracowniczych wynikających ze stosunku pracy w B. (...) (...);

b) faktycznym beneficjentem zadań wykonanych przez ubezpieczonych n podstawie umów zlecenia był podmiot trzeci - (...) Sp. z o.o. R. P. sp.k., odpowiedzialny za realizację inwestycji R. P.;

c)zawarcie umowy cywilnoprawnej z ubezpieczonym było uzasadnione z uwagi na potrzeby biznesowe B. (...) i Inwestycji R. P.;

2) art. 9 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 2a, art. 18 ust. 1a oraz art. 4 pkt 2 lit. a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 81 ust. 1, 5 i 6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych poprzez wadliwe przyjęcie, że podstawa wymiaru składek osoby ubezpieczonej na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne powinna obejmować przychód uzyskiwany przez osobę ubezpieczoną z tytułu umów zlecenia z B. Polska;

3) art. 24 ust. 4 w zw. z art. 24 ust. 5f ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 93 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zw. z art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez wydanie decyzji i ustalenie podstawy wymiaru składek w zakresie należności składkowych, które za okres od czerwca 2017 r. do maja 2018 r. uległy już przedawnieniu;

4) art. 7, art. 77 § 1 oraz art. 80 ustawy z dnia z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego w zw. z art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez zaniechanie dokonania wszechstronnej i obiektywnej oceny materiału dowodowego, a w konsekwencji przyjęcie za podstawę decyzji z góry założonej tezy i błędnych ustaleń faktycznych polegających na stwierdzeniu, że w sprawie występuje tzw. „trójkąt umów” tj. 1) umowy o pracę, 2 umowy zlecenia zawartej pomiędzy pracownikiem a osobą trzecią (zleceniodawcą), 31 umowy o podwykonawstwo między pracodawcą a zleceniodawcą, i uznanie, że przychody osiągnięte przez pracowników z tytułu umów zlecenia z B. (...) stanowiły w rzeczywistości dodatkowe wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę zawartej z B. (...) (...), podczas gdy takie stwierdzenie jest całkowicie chybione przede wszystkim z uwagi na fakt, że korzystającym z efektów prac wykonanych na podstawie umowy zlecenia był podmiot R. P., a nie pracodawca B. (...) Polska, zakres i charakter czynności, jakie ubezpieczeni (w tym Osoba ubezpieczona) wykonywali w oparciu o umowy zlecenia zawarte z B. (...) odbiegał od zakresu ich obowiązków pracowniczych wynikających ze stosunku pracy w B. (...) (...) i wynikał z wyłącznych potrzeb biznesowych B. (...) i Inwestycji R. P., co w przypadku prawidłowego przeprowadzenia postępowania dowodowego w sprawie nie budziłoby wątpliwości.

Wskazując na powyższe (...) Sp. z o.o. wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji w całości oraz orzeczenie co do istoty poprzez uznanie, że osoba ubezpieczona jako wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, a w konsekwencji czego B. Polska nie jest z tego tytułu płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne oraz dobrowolne ubezpieczenie chorobowe osoby ubezpieczonej w spornym okresie. Dodatkowo wniesiono o zwrot kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W jednobrzmiących uzasadnieniach do odwołań zarówno (...) Sp. z o.o., jak i (...) sp. z o.o. stwierdziły, że prawidłowa ocena stanu faktycznego i zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego powinna doprowadzić ZUS do konkluzji, iż zadania wykonywane przez ubezpieczonych na rzecz obu podmiotów miały odmienny zakres i cel, a z rezultatów tych zadań korzystały różne podmioty. Kluczowe dla prawidłowej oceny przedmiotu sprawy jest wzięcie pod uwagę, iż beneficjentem zadań wykonanych przez ubezpieczonych na podstawie umów zlecenia był podmiot trzeci R. P. odpowiedzialny za realizację Inwestycji R. P..

Podkreślono, że ubezpieczeni jako pracownicy B. (...) Polska wykonują swoje obowiązki na rzecz B. (...) (...). Efekty ich pracy trafiają do B. D. (...), natomiast w przypadku tych osób, które dodatkowo świadczą usługi w ramach umów zlecenia z B. Polska, pomimo istnienia umowy o współpracy pomiędzy (...) a B. (...) Polska, wbrew sugestiom ZUS efekty realizacji zadań na trafiają do B. (...) (...) tylko do spółki (...), która jest samodzielnym, oddzielnym pomiotem. W związku z powyższym, dla prawidłowej oceny sprawy nie powinna mieć znaczenia okoliczność powiązania kapitałowego B. (...) (...)i B. (...), bowiem z punktu widzenia rezultatów działań ubezpieczonych wykonywanych w ramach umowy o pracę i umów zlecenia kluczowy jest fakt, że zakres obowiązków wykonywanych na podstawie obu umów się różni, a ich beneficjentami są odrębne podmioty.

W uzasadnieniu odwołań wskazano także, iż wniosek ZUS został oparty o niepełną i wadliwą ocenę materiału dowodowego, w ramach której pominięto szereg okoliczności potwierdzających stanowisko spółek oraz powołano się na fakty, które nie znajdują uzasadnienia w zgromadzonych dowodach.

W odpowiedzi na odwołania Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o ich oddalenie w całości z argumentacją jak w zaskarżonych decyzjach oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami.

Postanowieniem z dnia 13 października 2023 roku Sąd połączył sprawy z odwołań (...) Sp. z o.o. w (...) Sp. z o.o. w R. do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

W piśmie procesowym z dnia 24 kwietnia 2025 roku pełnomocnik (...) sp. z o.o. oraz (...) Sp. z.o.o. wskazał, iż wartość przedmiotu sporu w sprawie wynosi 19 818,00 zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Płatnik składek (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R. została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 20 października 2004 roku. Biuro spółki mieści się w R. przy ul. (...).

Przeważającym przedmiotem działalności spółki jest realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków. Pozostała działalność to m.in.: wynajem i zarządzenie nieruchomościami własnymi i dzierżawionymi, pośrednictwo w obrocie nieruchomościami, kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek.

Wspólnikami spółki są N.V.J. (...) oraz SA (...).

Prezesem zarządu jest J. C., zaś członkami zarządu są T. D., D. B. oraz M. K..

Dowód: odpis KRS, k. 19-26 akt sprawy

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R. została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 20 października 2004 roku.

Przeważającym przedmiotem działalności spółki jest realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków. Pozostała działalność to m.in. wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi i dzierżawionymi, pośrednictwo w obrocie nieruchomościami, kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek.

Wspólnikami spółki są N.V.J. (...) oraz SA (...).

Prezesem zarządu jest J. C., zaś członkami zarządu są T. D., D. B. oraz M. K.. Biuro spółki także mieści się w R. przy ul. (...).

Dowód: odpis KRS k. 51-58 akt sprawy

W dniu 29 czerwca 2007 roku (...) Sp. z o.o. zawarła z (...) sp. z o.o. umowę współpracy. Przedmiotem umowy współpracy miało być świadczenie usług w zakresie:

- poszukiwania nieruchomości zdatnych do inwestycji zleceniodawcy,

- doradztwo w zakresie rynku nieruchomości,

- sporządzanie ekspertyz, opinii w przedmiocie rynku nieruchomościami,

- pośrednictwo w obrocie nieruchomościami w zakresie, w którym nie jest to zastrzeżone dla licencjonowanych pośredników w obrocie nieruchomościami,

- doradztwo w zakresie marketingu i sprzedaży.

Zgodnie z postanowieniami umowy, a także późniejszymi aneksami do umowy z dnia 3 stycznia 2011 roku, 30 marca 2013 roku oraz 31 grudnia 2017 roku (...) sp. z o.o. przysługiwało zryczałtowane comiesięczne wynagrodzenie odpowiednio w kwocie 30 000 zł netto plus podatek VAT, 50 000 zł netto plus podatek VAT, 60 000 zł netto plus podatek VAT, 60 000 zł netto plus podatek VAT oraz prowizja w wysokości 5% od wartości netto podpisanych umów przedwstępnych sprzedaży nieruchomości.

Aneksem z dnia 29 grudnia 2016 roku zmieniony został zapis umowy w § 1, który otrzymał brzemiennie:

1. zleceniodawca zleca, a wykonawca przyjmuje do wykonania stałe świadczenia usług w zakresie:

a. doradztwa w zakresie marketingu i sprzedaży,

b. obsługi najmu nieruchomości w tym w zakresie krótkotrwałego zakwaterowania,

c. przygotowania projektów wykończenia i wyposażenia wnętrz,

d. poszukiwanie nieruchomości zdatnych do inwestycji zleceniodawcy,

e. doradztwo w zakresie rynku nieruchomości,

f. sporządzanie ekspertyz, opinii w przedmiocie rynku nieruchomości,

g. pośrednictwo w obrocie nieruchomościami w zakresie w którym nie jst to zastrzeżone dla licencjonowanych pośredników w obrocie nieruchomościami.

Niesporne

Praktyka obu spółek związana z realizacją zawartej umowy o współpracy polegała na tym, że spółka (...) sp. z o.o. zawierała umowy o pracę z wynagrodzeniem w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę (lub w kwocie zbliżonej), które stanowiło podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zaś spółka (...) sp. z o.o. zawierała z pracownikami (...) sp. z o.o. umowy zlecenia, na podstawie których dokonywano zgłoszeń wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Przedmiotem zawieranych umów były:

- obsługa nieruchomości - wynajem w R., obsługa klienta i sprzedaż nieruchomości w R.,

- obsługa nieruchomości, sprzedaż i wynajmem mieszkań i lokali, miejsce wykonywania usług (...), ul. (...),

- usługi w zakresie prac konserwatorsko-naprawczych wykonywane w (...) w R. przy ul. (...),

- obsługa nieruchomości - wynajem w R. przy ul. (...),

- usługi wykonawcze prac konserwatorsko-naprawczych, miejsce wykonywania R., ul. (...),

- sprzedaż i reklama nieruchomości położnych w miejscowości R. przy ul. (...),

- przygotowanie strategii marketingowej firmy na rok 2018, obsługa najmu nieruchomości w R., przygotowanie strategii sprzedaży na rok 2021,

- sprzedaż i reklama nieruchomości położnych w miejscowości R., zarządzanie częścią wewnętrzrezydencyjną R. Rezydencje 88/2,

- obsługa nieruchomości, sprzedaż i wynajmem w (...) ul. (...).

Okresy zawieranych umów o pracę i umów zlecenia de facto pokrywały się ze sobą. Osoby, z którymi płatnik zawarł umowy cywilnoprawne wykonywały na ich podstawie podobne lub takie same prace, jak na umowie o pracę. (...) i zleceniobiorców nadzorowały te same osoby, głównie zaś M. K.. M. K. reprezentował też obie spółki przy zawieraniu umów o pracę i umów zlecenia.

Zleceniobiorcy w rachunkach nie wskazywali dni, w których świadczyli pracę tylko liczbę godzin przepracowanych w danym miesiącu.

Zawieranie umów o pracę z jedną ze spółek oraz zawieranie umów cywilnoprawnych z drugą spółką skutkowało deklarowaniem niższych składek do ZUS oraz uniknięciem konieczności ewidencjonowania i kontrolowania ilości przepracowanych nadgodzin.

Dowód:

- przesłuchanie za stronę A. Ł., k. 94v-95

- częściowo przesłuchanie M. K. za stronę, k. 95-95v

(...) sp. z o.o. do realizacji zawartej umowy o współpracy zatrudniała na podstawie umów zlecenia pracowników (...) sp. z o.o. Wśród nich była też A. Ł. (poprzednio D.).

Przedmiotem zawieranych umów było:

- obsługa nieruchomości - wynajem w R., obsługa klienta i sprzedaż nieruchomości w R.,

- obsługa nieruchomości, sprzedaż i wynajmem mieszkań i lokali, miejsce wykonywania usług (...), ul. (...),

- usługi w zakresie prac konserwatorsko-naprawczych wykonywane w (...) w R. przy ul. (...),

- obsługa nieruchomości - wynajem w R. przy ul. (...),

- usługi wykonawcze prac konserwatorsko-naprawczych, miejsce wykonywania R., ul. (...),

- sprzedaż i reklama nieruchomości położnych w miejscowości R. przy ul. (...),

- przygotowanie strategii marketingowej firmy na rok 2018, obsługa najmu nieruchomości w R., przygotowanie strategii sprzedaży na rok 2021,

- sprzedaż i reklama nieruchomości położnych w miejscowości R., zarządzanie częścią wewnątrzrezydencyjną R. Rezydencje 88/2,

- obsługa nieruchomości, sprzedaż i wynajmem w(...) ul. (...).

Dowód:

- przesłuchanie za stronę A. Ł., k. 94v-95

- częściowo przesłuchanie M. K. za stronę, k. 95-95v

A. Ł. (wcześniej D.) zawarła w dniu 2 maja 2016 roku z (...) Sp. z o.o. w R., reprezentowaną przez prokurenta M. K. umowę o pracę na czas określony od 1 maja 2016 roku do 31 grudnia 2016 roku na stanowisku junior office manager w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 2060,00 zł. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano U. ul. (...).

W dniu 2 stycznia 2017 roku ubezpieczona zawarła z (...) Sp. z o.o. reprezentowaną przez prokurenta M. K. umowę o pracę na czas określony od 1 stycznia 2017 roku do 31 stycznia 2019 roku na stanowisku junior office manager w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 2060,00 zł. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano U. ul. (...).

W dniu 1 lutego 2019 roku A. Ł. zawarła z (...) Sp. z o.o. w R., reprezentowaną przez prokurenta M. K. umowę o pracę na czas nieokreślony na stanowisku junior office manager w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem minimalnym obowiązujący w danym roku. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano U. ul. (...).

Dowód:

- umowa o pracę z 2.05.2016 r., w aktach ZUS

- umowa o pracę z 2.01.2017 r. w aktach ZUS

- umowa o pracę z 1.02.2019 r., w aktach ZUS

W dniu 2 stycznia 2017 roku A. Ł. podpisała z (...) sp. z o.o. w R. reprezentowaną przez M. K. umowę zlecenia, w ramach której zleceniobiorca zobowiązała się do świadczenia na rzecz zleceniodawcy usług w zakresie obsługi nieruchomości, sprzedaży i wynajmu mieszkań i lokal. Jako miejsce wykonywania usługi wskazano U., ul. (...). Umowa została zawarta na okres od 1 stycznia 2017 roku do 31 grudnia 2017 roku.

W pkt. 5 umowy wskazano, że zleceniobiorcy za wykonanie czynności przewidzianych w umowie przysługuje wynagrodzenie w wysokości 13 zł za godzinę, płatne po przyjęciu prac przez zleceniodawcę i po przedłożeniu rachunku przez zleceniobiorcę.

W pkt 9 umowy wskazano, że zleceniobiorca z tytułu wykonania umowy nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.

Na mocy aneksu z 31 stycznia 2017 roku zmieniono punkt 5 umowy zlecenia z dnia 1 lutego 2017 r., który otrzymał brzmienie: zleceniobiorca za wykonanie czynności przewidzianych w punkcie 1 umowy przysługuje wynagrodzenie w wysokości 30,00 zł za godzinę”. Pozostałe warunki umowy pozostały bez zmian.

Na mocy aneksu z 31 marca 2017 roku zmieniono punkt 5 umowy zlecenia z dnia 1 lutego 2017 r., który otrzymał brzmienie: zleceniobiorca za wykonanie czynności przewidzianych w punkcie 1 umowy przysługuje wynagrodzenie w wysokości 60,00 zł za godzinę”. Pozostałe warunki umowy pozostały bez zmian.

W dniu 29 grudnia 2017 roku A. Ł. podpisała z (...) Sp. z o.o. w R. umowę zlecenia, w ramach której zobowiązał się do obsługi nieruchomości – sprzedaży i wynajmu mieszkań i lokali w U. przy ul. (...) w okresie od 1 stycznia 2018 roku. W punkcie 5 umowy wskazano, że zleceniobiorcy za wykonanie czynności przewidzianych w punkcie 1 umowy przysługuje wynagrodzenie w wysokości 70,00 zł za godzinę, które zostanie wypłacone po przyjęciu prac przez zleceniodawcę i przedłożeniu rachunku przez zleceniobiorcę w terminie 14 dni od zakończenia umowy.

W punkcie 9 umowy wskazano, iż zleceniobiorca z tytułu wykonania umowy nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. W punkcie 10 umowy wskazano, iż potwierdzeniem czasu wykonania czynności określonych w punkcie 1 będzie ewidencja godzin wykonywania umowy zlecenia dostarczana przez zleceniobiorcę najpóźniej ostatniego dnia roboczego miesiąca, którego dotyczy.

Na mocy aneksu z 1 października 2018 roku zmieniono punkt 5 umowy zlecenia z dnia 29 grudnia 2017 roku, który otrzymał brzmienie: zleceniobiorca za wykonanie czynności przewidzianych w punkcie 1 umowy przysługuje wynagrodzenie w wysokości 100,00 za godzinę”. Pozostałe warunki umowy pozostały bez zmian.

Na mocy porozumienia zawartego w dniu 31 października 2019 roku umowa zlecenia zawarta w dniu 29 grudnia 2017 roku została rozwiązana.

Dowód: umowa zlecenia z 02.01.2018r. w aktach kontroli ZUS

Z tytułu zawartych z (...) Sp. z o.o. w R. umów zlecenia przychód wyniósł:

- od 1 grudnia 2018 roku do 31 grudnia 2018 roku 3 600 zł brutto,

- od 1 listopada 2018 roku do 30 listopada 2018 roku 3 600 zł brutto,

- od 1 października 2018 roku do 31 października 2018 roku 3 600 zł brutto,

- od 1 września 2018 roku do 30 września 2018 roku 2 380 zł brutto,

- od 1 sierpnia 2018 roku do 31 sierpnia 2018 roku 2 380 zł brutto,

- od 1 lipca 2018 roku do 31 lipca 2018 roku 2 380,00 zł brutto,

- od 1 czerwca 2018 roku do 30 czerwca 2018 roku 2 380 zł brutto,

- od 1 maja 2018 roku do 31 maja 2018 roku 2 380 zł brutto,

- od 1 kwietnia 2018 roku do 30 kwietnia 2018 roku 2 380 zł brutto

- od 1 marca 2018 roku do 31 marca 2018 roku 2 380 zł brutto,

- od 1 lutego 2018 roku do 28 lutego 2018 roku 2 380 zł brutto,

- od 1 stycznia 2018 roku do 31 stycznia 2018 roku 2 380 zł brutto

- od 1 grudnia 2017 roku do 31 grudnia 2017 roku 2 371,43 zł brutto,

- od 1 listopada 2017 roku do 30 listopada 2017 roku 2 371,43 zł brutto,

- od 1 października 2017 roku do 31 października 2017 roku 2 371,43 zł,

- od 1 września 2017 roku do 30 września 2017 roku 2 371,43 zł,

- od 1 sierpnia 2017 roku do 31 sierpnia 2017 roku 2 371,43 zł,

- od 1 lipca 2017 roku do 31 lipca 2017 roku 2 371,43 zł brutto,

- od 1 sierpnia 2017 roku do 30 czerwca 2017 roku 2 371,43 zł,

- od 1 maja 2017 roku do 31 maja 2017 roku 2 371,43 zł brutto.

Dowód: rachunki w aktach kontroli ZUS

Do obowiązków A. Ł. zatrudnionej w (...) Sp. z o.o. w pełnym wymiarze czasu pracy należało zarządzanie biurem w U.. Ubezpieczona była odpowiedzialna za pocztę elektroniczną, kompletowanie dokumentów, archiwizowanie ich, zaopatrywanie biura w materiały biurowe, a także w artykuły spożywcze takiej jak np. kawa. Do jej zadań należało także przedstawianie ofert sprzedażowych w U.. Z kolei w ramach umowy zlecenia ubezpieczona zajmowała się pracą biurową związaną z projektem (...), w tym przede wszystkim obsługiwała pocztę elektroniczną.

Dowód:

- przesłuchanie za stronę A. Ł., k. 94v-95

- częściowo przesłuchanie M. K. za stronę, k. 95-95v

W okresie od 16 marca 2023 r. do 11 kwietnia 2023 r. ZUS przeprowadził w (...) Sp. z o.o. w R. i w (...) Sp. z o.o. w R. i w kontrolę na okoliczność m.in. prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek do których pobierania zobowiązany jest ZUS oraz zgłaszania do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego.

Niesporne, a nadto:

- zawiadomienie z 1.02.2023r. w aktach kontroli ZUS

- protokół kontroli z 11.04.2023r. w aktach kontroli ZUS

Sąd zważył, co następuje:

Odwołania okazały się nieuzasadnione.

Ustalenia faktyczne Sąd poczynił w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach organu rentowego oraz w aktach sprawy, przede wszystkim w oparciu o dokumenty zawarte w aktach osobowych ubezpieczonego, nadto w oparciu o umowę o współpracy z 29 czerwca 2007 roku wraz z aneksami z 3 stycznia 2011 roku, 30 marca 2013 roku i 29 grudnia 2016 roku i inne dokumenty spółek (...), których wiarygodność nie była kwestionowana przez strony i nie budziła wątpliwości Sądu.

Odnosząc się do umowy zlecenia zawartej przez ubezpieczoną Sąd przyjął jedynie, że została ona sporządzona i podpisana, jednak nie odzwierciedla rzeczywistości i została zawarta wyłącznie w celu uniknięcia opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za ubezpieczoną z tytułu pełnej kwoty wynagrodzenia przysługującego w ramach umowy o pracę zawartej z (...) Sp. z o.o. w R..

Sąd oparł się również częściowo na dowodzie z przesłuchania ubezpieczonej oraz M. K., ale tylko w zakresie zgodnym z pozostałym przytoczonym materiałem dowodowym uznanym przez Sąd za wiarygodny, tj. w zakresie powierzonych ubezpieczonej obowiązków w spornym okresie bez rozgraniczenia ich na dwie umowy (umowę o pracę i umowę zlecenia).

Przechodząc do podstawy prawnej orzeczenia wskazać należy, że stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1009 ze zm.) zwanej dalej ,,ustawą systemową” lub „s.u.s.’, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są: pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów; osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej "zleceniobiorcami", oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4;

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy systemowej osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 (pracownicy), spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, otrzymywania stypendium doktoranckiego, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego albo wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie. Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1a.

W myśl przepisu art. 4 pkt 2 ustawy systemowej płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne jest pracodawca – w stosunku do pracowników, a zgodnie z art. 4 pkt 2a – płatnikiem składek jest podmiot zgłaszający ubezpieczonych do ubezpieczeń społecznych - podmiot niebędący płatnikiem składek, o którym mowa w pkt 2, który dokonał zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 8 ust. 2a. W świetle powyższego przepisu składki na ubezpieczenie społeczne za pracownika (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy systemowej) odprowadza pracodawca, a za zleceniobiorcę/osobę świadczącą usługi (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej) zleceniodawca. Stosownie do art. 4 pkt 9 ustawy systemowej użyte w tej ustawie określenie przychód oznacza przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy oraz przychody z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1, 2 i 3 s.u.s. w związku § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr l61, poz. l106 ze zm.) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyjątkiem składników wynagrodzenia wymienionych w § 2 powołanego wyżej rozporządzenia. Zgodnie zaś z treścią przepisu art. 18 ust. 1a ustawy systemowej w przypadku osób o których mowa w art. 8 ust. 2a, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło. Z kolei w myśl art. 18 ust. 3 ustawy systemowej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców ustala się zgodnie z ust. 1, jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie. W myśl art. 20 ust. l ustawy systemowej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i ubezpieczenia rentowe. Ponadto stosownie do art. 81 ust. l, ust. 5 i ust. 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2561 ze zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników i zleceniobiorców stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych. Przy ustalaniu podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, nie stosuje się wyłączeń wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną.

Niesporne było w niniejszej sprawie, że od przychodów ubezpieczonej z umowy zlecenia zawartej ze spółką (...) Sp. z o.o. w R., spółka ta opłaciła wyłącznie składkę zdrowotną – opierając się na wyżej cytowanych przepisach - art. 9 ust. 1 tej ustawy systemowej.

W ocenie Sądu w stanie faktycznym ustalonym w niniejszym postępowaniu brak było podstaw prawnych do zastosowania tego przepisu przez spółki (...) Sp. z o.o. w (...) Sp. z o.o. w R., mamy bowiem w istocie do czynienia tylko z jednym stosunkiem prawnym, opartym na umowie o pracę łączącej ubezpieczoną ze spółką (...) Sp. z o.o. w R.. Umowy zlecenia zawarte przez ubezpieczoną z (...) Sp. z o.o. w R. są - w świetle art. 58 § 1 k.c. - nieważne. Zgodnie z treścią art. 58 § 1 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mające na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.

Postępowanie dowodowe przeprowadzone w niniejszej sprawie wykazało, że ubezpieczona świadczyła pracę w spornym okresie wyłącznie na podstawie jednego stosunku prawnego, tj. umowy o pracę łączącej go z (...) Sp. z o.o. w R., a wynagrodzenie, które otrzymała od (...) Sp. z o.o. w R. było częścią wynagrodzenia za pracę należnego ubezpieczonej ze stosunku pracy łączącego ją ze spółką (...) Sp. z o.o. w R..

Powyższe ustalenie znajduje potwierdzenie w zeznaniach M. K. który wprost wskazał, iż w ramach zawartej umowy o pracę A. Ł. zajmowała się obsługą klienta w ramach procesu sprzedaży oraz w związku z reklamacjami, ale także prowadziła biuro w U., dodatkowo zajmując się jego zaopatrzeniem. Faktycznie tożsame czynności ubezpieczona wykonywała w ramach zawartej umowy zlecania: zajmowała się bowiem przygotowywaniem procesu sprzedaży, tj. umawianiem spotkań klientami, obieraniem korespondencji oraz segregacją maili. M. K. wskazał wprost, że czynności ubezpieczonej dotyczyły po prostu innego projektu, który znajdował się na innym etapie niż U. („tu był etap wstępny, a tam końcowy”). Również ubezpieczona wskazała, że przy wykonywaniu obu umów obsługiwała maila i przygotowywała dokumenty, a sam charakter pracy administracyjnej był podobny. Jednocześnie ubezpieczona zaznaczyła, iż sama nie wie dlaczego zaoferowano jej pracę na umowę zlecenia, a nie było to po prostu objęte umową o pracę. Bez znaczenia dla powyższej oceny pozostaje podkreślany przez płatnika fakt, iż w ramach umowy o pracę ubezpieczona zajmowała się inną inwestycją. Rozbicie czynności rodzajowo takich samych na dwie umowy umożliwić miało wybór tylko jednego z tych tytułów, a w konsekwencji przyjęcie do podstawy wymiaru składek przychodu w niższej wysokości. Konstrukcja rozdziału umów o wykonywanie takich samych czynności przez tę samą osobę, miała od strony formalnej urealnić zbieg tytułów ubezpieczeń społecznych w rozumieniu powołanego art. 9 ust. 2 ustawy systemowej. Stworzone pozory nie decydowały jednak o rzeczywistym zbiegu dwóch realnych i odrębnych umów.

W oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd doszedł do wniosku, że (...) Sp. z o.o. w R., działając w celu zminimalizowania obciążeń publicznoprawnych, zdecydowały się na stworzenie opartego o swoisty „welon korporacyjny” systemu polegającego na tym, iż część należności pracowników za wykonaną przez nich pracę na podstawie umowy o pracę zawartej z (...) Sp. z o.o. w R., była im wypłacana przez (...) Sp. z o.o. w R. z tytułu umowy zlecenia zawartej z nimi przez tę właśnie spółkę, a właściwie przez tę samą osobę, z którą zawierali umowę o pracę, tj. przez M. K..

Na podstawie opisanych wyżej okoliczności stwierdzić należało, że ubezpieczona nie wykonywała w istocie żadnych czynności na podstawie umowy zlecenia dla spółki (...) Sp. z o.o. w R., świadcząc w spornym okresie pracę wyłącznie na rzecz spółki (...) Sp. z o.o. w R., która to spółka wypłacała jej wynagrodzenie jedynie za część wykonanej na jej rzecz pracy i od tej zmniejszonej kwoty opłacała składki na ubezpieczenia społeczne. Pozostałą należną mu kwotę wypłacała mu spółka (...) Sp. z o.o. w R., opłacając od niej wyłącznie składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Zawieranie z ubezpieczoną przez (...) Sp. z o.o. w R. umów zlecenia miało na celu obejście przepisów art. 18 ust. 1 ustawy z systemowej w związku z art. 4 pkt 9 tej ustawy. Pozorny zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych umożliwiał - na podstawie przepisu art. 9 ust. 1 ustawy systemowej - wybór tylko jednego z tytułów - umowę o pracę, a w konsekwencji - przyjęcie do podstawy wymiaru składek przychodu w niższej wysokości (wyłącznie tego, który wynikał z pisemnej umowy o pracę ubezpieczonej).

Zawarcie z ubezpieczoną umowy o pracę i umowy zlecenia przez dwa odrębne formalnie podmioty skutkowało stworzeniem pozornego zbiegu tytułów ubezpieczenia społecznego, co dało możliwość naliczania składek na ubezpieczenia społeczne tylko z pierwszego tytułu – umowy o pracę zawartej z (...) Sp. z o.o. w R.. Mając na uwadze powyższe, umowy zlecenia zawarte przez ubezpoeczoną z (...) Sp. z o.o. w R., uznać należało za nieważne – zgodnie z art. 58 § 1 k.c. Konsekwencją uznania tej umowy za nieważną jest m.in. stwierdzenie, że przychody z tej umowy w rzeczywistości są częścią wynagrodzenia za pracę przysługującego ubezpieczonej z tytułu umowy o pracę łączącej ją z (...) Sp. z o.o. w R., a zatem stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, tak jak przyjął to organ rentowy w zaskarżonej decyzji.

Oceniając sposób obliczenia podstawy wymiaru składek w zaskarżonej decyzji, Sąd uznał, że organ rentowy prawidłowo określił ich wysokość. Sam sposób obliczenia był zgodny z art. 18 ust. 1 ustawy systemowej w przypadku składek na ubezpieczenia społeczne oraz zgodny z art. 81 ust. 1, 5 i 6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - w przypadku wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Kończąc wskazać należy za Sądem Najwyższym (uzasadnienie wyroku z 17 stycznia 2019 r., II UK 477/17), że dążenie do optymalizacji kosztów działalności gospodarczej nie może odbywać się z pominięciem reguł ubezpieczenia społecznego, bowiem obie wartości nie pozostają względem siebie w hierarchicznej zależności.

Mając na uwadze powyższe, Sąd - na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. - oddalił odwołania, o czym orzekł w punkcie I. wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu zawarte w pkt II wyroku zostało wydane na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c. oraz w zw. z § 2 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Sprawa nie jest sprawą o podleganie ubezpieczeniu społecznemu, lecz dotyczy wymiaru składek tego ubezpieczenia, a zatem nie mógł znaleźć zastosowania § 9 ust. 2 rozporządzenia.

Sędzia Konrad Kujawa

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować (projekt asystentki E. G. zaakcpetowany),

2.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. połatnika,

3.  Przedłożyć z pismami lub za 21 dni.

26.05.2025 sędzia Konrad Kujawa