Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 września 2013 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodnicząca:	SSO Monika Miller-Młyńska
Protokolant:	St. sekr. sądowy Katarzyna Herman

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 września 2013 r. w S.

sprawy Z. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania Z. K. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 20 marca 2013 roku znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje Z. K. (1) prawo do emerytury, poczynając od 6 kwietnia 2013r.

UZASADNIENIE

Decyzją z 20 marca 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił Z. K. (1) prawa do emerytury po osiągnięciu 60 roku życia, z uwagi na nieudowodnienie przez niego okresu 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Organ rentowy odmówił ubezpieczonemu uwzględnienia w stażu pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia od 1 września 1969 r. do 3 września 1981 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) oraz od 1 listopada 1994 r. do 30 czerwca 1998 r. w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w P. z uwagi na brak świadectwa pracy w warunkach szczególnych.

Z. K. zaskarżył powyższą decyzję, wnosząc o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie w całości, podtrzymując argumentację wyrażoną w zaskarżonej decyzji.

Na rozprawie w dniu 3 lipca 2013 r. ubezpieczony wskazał, że w (...) Przedsiębiorstwie (...) pracował jako izolarz, następnie był zatrudniony w (...) w P. na stanowisku hydraulika oraz w Spółdzielni Mieszkaniowej jako palacz c.o.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Z. K. (1)urodził się w dniu(...)roku. Jego łączny staż ubezpieczeniowy (udowodnione okresy składkowe i nieskładkowe) na dzień 1 stycznia 1999r. wynosił 29 lat, 3 miesiące i 27 dni.

Ubezpieczony nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego

Wniosek o emeryturę złożył w organie emerytalnym w dniu 5 marca 2013 roku.

Okoliczności niesporne, a nadto dowody:

- wniosek o emeryturę – k. 1-2 plik I akt rentowych;

- raport z ustalenia uprawnień do świadczenia - k. 30 plik I akt rentowych.

W okresie od 1 września 1969 r. do 3 września 1981 r. Z. K. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...). Przez początkowy okres, do 26 czerwca 1971 r., był przy tym zatrudniony jako uczeń w zawodzie montera wewnętrznych instalacji budowlanych (naukę pobierał w przyzakładowej zasadniczej szkole zawodowej dla pracujących), jednak od 27 czerwca 1971 r. otrzymał „zwykły” angaż na stanowisku izolarza. W czasie zatrudnienia w tym zakładzie pracy, w okresie od 27 stycznia 1973 r. do dnia 14 grudnia 1974 r. ubezpieczony odbywał przy tym zasadniczą służbę wojskową; po jej zakończeniu w styczniu 1975 r. ponownie podjął pracę w tym samym zakładzie i na tym samym stanowisku, co wcześniej. W czasie pełnienia służby wojskowej, od 14 marca 1973 r. do 14 grudnia 1974 r. ubezpieczony pracował przy tym jako monter instalacji sanitarnych.

Będąc uczniem praktycznej nauki zawodu ubezpieczony pracował przez 3 dni w tygodniu, w pozostałe dni uczęszczał do szkoły zawodowej.

W okresie zatrudnienia na stanowisku izolarza pracodawca wypłacał ubezpieczonemu dodatek za pracę w warunkach szkodliwych.

Prace izolacyjne, które wykonywał ubezpieczony w omawianym okresie zatrudnienia, były prowadzone w wykopach, w których były położone rury. Do zadań Z. K. należało oczyszczanie i malowanie rur, ich owijanie watą szklaną, a następnie obłożenie papą, siatką i azbestocementem.

Dowody:

- świadectwo pracy -k. 7 plik I akt rentowych;

- kwestionariusz dot. okresów składkowych i nieskładkowych - k. 5-6 plik I akt rentowych;

- zaświadczenie WKU - k. 5 plik KPU;

- dokumentacja w aktach osobowych z okresu zatrudnienia w (...) koperta k. 17 akt sądowych: umowa o pracę z 27.01.1975 r., karty płac;

- zeznania ubezpieczonego k. 20-21 oraz w formie elektronicznej (nagranie);

- dokumentacja w aktach osobowych z okresu zatrudnienia w (...)- k. 39 akt sądowych: odpis świadectwa ukończenia (...), życiorys;

- książeczka wojskowa okazana na rozprawie w dniu 9.09.2013 r.

W okresie od 7 września 1981 r. do 31 października 1994 r. Z. K. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) w P. na stanowisku hydraulika.

W czasie zatrudnienia w tym zakładzie pracy ubezpieczony przeważnie wykonywał obowiązki montera zewnętrznych instalacji sanitarnych i grzewczych, zajmując się układaniem rurociągów, wykonywaniem prac izolacyjnych w głębokich wykopach, w otwartym terenie. Zdarzało się również, że ubezpieczony usuwał awarie tej instalacji; w tym celu odkopywał instalacje, usuwał usterkę i z powrotem zakopywał wykop; niekiedy zdarzało się, że ubezpieczony zajmował się usuwaniem awarii instalacji c.o. również w budynkach.

Równolegle Z. K. zajmował się także pracami spawalniczymi: spawał zarówno montowane instalacje, jak również dokonywał napraw instalacji i urządzeń już istniejących (jak np. boksów dla krów). Gdy nie było pracy w terenie (zwłaszcza zimą) zdarzało się, że był kierowany do pracy w warsztacie, gdzie zajmował się - w pełnym wymiarze czasu pracy - pracami spawalniczymi przy remoncie maszyn rolniczych. Ubezpieczony posiadał w tym czasie uprawnienia spawacza, ukończył bowiem podstawowy kurs spawania elektrycznego.

Sporadycznie ubezpieczony bywał także kierowany do prac przy rozładunku dostarczanych wagonami kolejowymi nawozów; miało to miejsce nie częściej niż raz w miesiącu w okresie wiosennym i jesiennym.

Dodatkowo, przez okres około pół roku (w roku 1987 lub 1988) ubezpieczony zajmował się także montażem metalowych silosów na zboże, o wysokości 16-17 m. Montaż polegał na poskręcaniu, pospawaniu części, zrobieniu podestów.

Dowody:

- świadectwo pracy - k. 10 plik I akt rentowych;

- zeznania ubezpieczonego k. 20-21 oraz w formie elektronicznej (nagranie);

- zeznania świadka J. N. - k. 42-43 oraz w formie elektronicznej (nagranie);

- zeznania świadka P. S. - k. 43-44 oraz w formie elektronicznej (nagranie);

- książka spawacza nr (...) okazana na rozprawie w dniu 9.09.2013 r.

W okresie od 1 listopada 1994 r. do 30 czerwca 1998 r. Z. K. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w P. na stanowisku palacza centralnego ogrzewania.

Kotłownia, w której pracował ubezpieczony nie była zautomatyzowana, znajdował się w niej jedynie taśmociąg, który transportował miał do pieca. Taśmociąg trzeba było jednak obsługiwać ręcznie. W kotłowni były zainstalowane dwa kotły wodne, również obsługiwane ręcznie.

Jako palacz c.o. ubezpieczony pracował w pełnym wymiarze czasu pracy, zarówno w zimie, jak i w lecie, bowiem kotłownia była całoroczna. Kotłownia dostarczała wodę i zapewniała ogrzewanie dla osiedla mieszkaniowego, przedszkola, warsztatu, budynków wolnostojących.

W czasie zatrudnienia u tego pracodawcy Z. K. otrzymywał dodatek za pracę w warunkach szkodliwych i uciążliwych dla zdrowia w wysokości 5% najniższego wynagrodzenia.

W wystawionym świadectwie pracy z dnia 30 czerwca 1998 r. pracodawca potwierdził, że ubezpieczony jako palacz c.o. w okresie od 1 listopada 1994 r. do 30 czerwca 1998 r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych.

Dowody:

- świadectwo pracy -k. 11 plik I akt rentowych;

- zaświadczenie pracodawcy z 30.06.1998 r. - k. 12 plik I akt rentowych;

- zeznania ubezpieczonego k. 20-21 oraz w formie elektronicznej (nagranie);

- zeznania świadka J. N. - k. 42-43 oraz w formie elektronicznej (nagranie);

- zeznania świadka P. S. - k. 43-44 oraz w formie elektronicznej (nagranie).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się uzasadnione.

Zgodnie z przepisem art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz. U. z 2009 Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.; dalej jako: ustawa emerytalna) - ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a i 50e i 184.

W myśl jednak przepisu art. 184 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej - ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (co najmniej 25 lat dla mężczyzn).

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Wykaz prac zaliczanych do prac w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze zamieszczony został w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.). Przepis § 4 ust. 1 tego rozporządzenia stanowi przy tym, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W myśl przepisu § 2 rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do emerytury są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o którym mowa stwierdza przy tym zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 cytowanego rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

W załączniku do powyższego rozporządzenia, w wykazie A, w dziale V zatytułowanym „W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych”, pod pozycją 1 wskazano, że pracami w warunkach szczególnych są „ roboty wodnokanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach”, w dziale XIV, zatytułowanym „Prace różne”, pod pozycją 1 wskazano, że pracami w szczególnych warunkach są „prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego”, natomiast pod pozycją 12 wskazano, że pracami w szczególnych warunkach są „prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym”.

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawał fakt, że ubezpieczony ukończył 60 lat w dniu (...)roku, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego oraz że na dzień 31 grudnia 1998r. przebył okresy składkowe i nieskładkowe o łącznej długości przekraczającej 25 lat. Przedmiotem sporu pozostawało natomiast, czy ubezpieczony do tego czasu co najmniej 15 lat przepracował w warunkach szczególnych. Organ rentowy odmówił mu bowiem zaliczenia do stażu takiej pracy okresów zatrudnienia od 1 września 1969 r. do 3 września 1981 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...)oraz od 1 listopada 1994 r. do 30 czerwca 1998 r. w Spółdzielni Mieszkaniowej (...)w P., powołując się na brak świadectw pracy w warunkach szczególnych za te okresy. Do stażu pracy w warunkach szczególnych nie zaliczono również okresu zatrudnienia ubezpieczonego od dnia 1 listopada 1994 r. do 30 czerwca 1998 r. w Spółdzielni Mieszkaniowej (...)w P.. Bezspornym przy tym było, że ubezpieczony faktycznie w wymienionych przedsiębiorstwach pracował.

Zgodnie z utartą praktyką i wielokrotnie wyrażanymi w orzecznictwie poglądami, w postępowaniu przed sądem okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą być ustalane także przy pomocy innych środków dowodowych niż dowód z zaświadczenia z zakładu pracy (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r. III UZP 48/84). Wydanie lub niewydanie przez pracodawcę świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie rodzi bowiem żadnych skutków materialnoprawnych. Zaświadczenie to jest jedynie dokumentem prywatnym (art. 245 k.p.c.), wydawanym dla celów dowodowych, a okoliczności potwierdzone przez pracodawcę w tym dokumencie podlegają weryfikacji zarówno w postępowaniu sądowym, jak i w postępowaniu przed organem rentowym. Określenie stanowiska pracy i jej charakteru wskazane w wystawionym przez pracodawcę świadectwie pracy nie wiąże zatem Sądu, który na podstawie całego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego ocenia, czy ubezpieczony pracował – stale i w pełnym wymiarze czasu pracy – w warunkach szczególnych. Przy tym dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska (w niniejszym przypadku izolarz, hydraulik, palacz c.o.), tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to bowiem praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, nie zaś praca na stanowisku o nazwie ściśle zgodnym z tym wymienionym w przepisach tego rozporządzenia.

W niniejszej sprawie w ramach postępowania dowodowego Sąd dopuścił dowód z dokumentów zawartych w aktach emerytalnych ubezpieczonego oraz jego aktach osobowych z okresu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) i w (...) w P.. Autentyczność dokumentów nie była przez strony kwestionowana i nie budziła wątpliwości Sądu. Zostały one sporządzone w sposób zgodny z przepisami prawa, przez uprawnione do tego osoby, w ramach ich kompetencji stąd też Sąd ocenił je jako wiarygodne. Walor wiarygodności przyznał Sąd także zeznaniom świadków oraz korespondującym z nimi zeznaniom ubezpieczonego. Oceniając zeznania świadków Sąd miał na względzie, że przesłuchane osoby są osobami obcymi dla ubezpieczonego i nie mają żadnego interesu w tym by nieprawdziwie zeznawać na korzyść Z. K., narażając się jednocześnie na odpowiedzialność karną. Zeznania przesłuchanych świadków były przy tym spójne, konsekwentne i zbieżne ze sobą wzajemnie, a nadto znalazły potwierdzenie w zgromadzonej dokumentacji, przez co nie wzbudziły jakichkolwiek wątpliwości Sądu co do ich wiarygodności.

W ocenie Sądu zgromadzony materiał dowodowy dał podstawy do przyjęcia, że praca wykonywana przez ubezpieczonego w okresie zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) (z wyłączeniem okresu zatrudnienia w charakterze ucznia zawodu, tj. okresu od 1.09.1969 r. do 26.06.1971 r.), w (...) w P. oraz w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) niewątpliwie była pracą w warunkach szczególnych.

W wyniku przeprowadzenia postępowania dowodowego Sąd ustalił bowiem, iż w okresie pracy w (...) ubezpieczony do 26 czerwca 1971 r. zatrudniony był jako uczeń w zawodzie montera wewnętrznych instalacji budowlanych (naukę pobierał w przyzakładowej zasadniczej szkole zawodowej dla pracujących), a od 27 czerwca 1971 r. aż do końca zatrudnienia nieprzerwanie zajmował stanowisko pełnoprawnego izolarza. Z zeznań przesłuchanych w sprawie osób wynikało przy tym jednoznacznie, że prace izolacyjne odbywały się w wykopach, w których były rury. Rury należało czyścić, pomalować, owinąć watą szklaną, na to położyć papę, siatkę i azbestocement. Co więcej Sąd zwrócił uwagę, ze z kart płac ubezpieczonego ze spornego okresu zatrudnienia wynika, że pracodawca wypłacał ubezpieczonemu dodatek za pracę w warunkach szkodliwych (w kartach płac wypłaty z tego tytułu widnieją pod pozycją: „dod.szkodl.”).

Z kolei jeśli chodzi o zatrudnienie Z. K. w (...) w P. Sąd ustalił, że ubezpieczony w czasie tego zatrudnienia przeważnie wykonywał obowiązki montera zewnętrznych instalacji wodno – kanalizacyjnych, zajmując się układaniem rurociągów, wykonywaniem prac izolacyjnych w głębokich wykopach, w otwartym terenie. Zdarzało się również, że ubezpieczony usuwał awarie tej instalacji; w tym celu odkopywał instalacje, usuwał usterkę i z powrotem zakopywał wykop; niekiedy zdarzało się, że ubezpieczony zajmował się usuwaniem awarii instalacji c.o. również w budynkach. Z zeznań przesłuchanych osób wynikało przy tym, że ubezpieczony równolegle zajmował się pracami spawalniczymi: spawał zarówno montowane instalacje, jak również innego rodzaju urządzenia, jak np. boksy dla krów. Gdy nie było pracy w terenie (zwłaszcza zimą) zdarzało się, że ubezpieczony był kierowany do pracy w warsztacie, gdzie zajmował się w pełnym wymiarze czasu pracy pracami spawalniczymi przy remoncie maszyn rolniczych. Sąd ustalił przy tym, że ubezpieczony posiadał w tym czasie uprawnienia spawacza, ukończył podstawowy kurs spawania elektrycznego.

Wymienione wyżej prace w ocenie Sądu niewątpliwie były pracami w warunkach szczególnych, o których mowa w przywołanych wyżej przepisach. Z. K. bowiem nie tylko formalnie zajmował się robotami wodnokanalizacyjnymi, wymienionymi w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r., ale i faktycznie wykonywał obowiązki izolarza (okres zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...)) oraz montera instalacji sanitarnych i grzewczych (okres zatrudnienia w (...) w P.), dodatkowo zaznaczone w zarządzeniu resortowym Ministra Budownictwa. W tym miejscu Sąd zwrócił bowiem uwagę, że w przepisie § 1 ust. 2 rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. zamieszczono upoważnienie dla właściwych ministrów, kierowników urzędów centralnych oraz centralnych związków spółdzielczych do ustalenia - w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych - w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B. W praktyce upoważnienie to oznaczało jednak tylko tyle, że poszczególni ministrowie mogli ewentualnie tylko doprecyzować rodzaje owych stanowisk pracy. Odnośnie prac związanych z robotami wodnokanalizacyjnymi oraz budową rurociągów w głębokich wykopach, wykonywanych w przedsiębiorstwach branży budowlanej, doprecyzowania stanowisk pracy, na których wykonywana jest praca w warunkach szczególnych dokonał Minister Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych w zarządzeniu nr 9 z dnia 1 sierpnia 1983 roku w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prac w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty. W załączniku nr 1 do tego zarządzenia, w dziale V pod poz. 1 wyliczył w szczególności, że do robót wodno-kanalizacyjnych oraz przy budowie rurociągów w głębokich wykopach, należą m.in. prace izolarza (pkt 5) oraz prace montera instalacji sanitarnych i grzewczych (pkt 6).

Odnośnie zatrudnienia ubezpieczonego w (...) w P. należy wskazać, że z wyjaśnień przesłuchanych osób wynikało, iż poza robotami stricte wodno-kanalizacyjnymi ubezpieczony zajmował się tam również spawaniem. W ocenie Sądu tym bardziej przemawia to za koniecznością zaliczenia owego okresu zatrudnienia do czasu pracy w warunkach szczególnych - prace spawalnicze również zostały bowiem wymienione w rozporządzeniu z dnia 7 lutego 1983 r. Nie uszło przy tym uwadze Sądu, że z wyjaśnień świadków i ubezpieczonego wynikało, że często prace montera oraz spawacza Z. K. wykonywał równolegle. To także nie stanowiło jednak przeszkody dla uznania, że w spornym okresie ubezpieczony pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych. W tym miejscu podkreślenia bowiem wymaga , że pracownik, który u jednego pracodawcy w tym samym czasie (okresie) wykonywał różne rodzaje pracy w szczególnych warunkach (wymienione w załączniku do rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze - wykaz A), stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, nie może być pozbawiony uprawnienia do zaliczenia tego okresu do zatrudnienia w szczególnych warunkach wymaganego do emerytury na podstawie art. 32 ust. 1, 2 i 4 ustawy emerytalnej (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2012 r. II UK 103/11).

Sąd dostrzegł ponadto, że świadkowie oraz sam ubezpieczony wskazali, że podczas zatrudnienia w (...) w P. zdarzało się, że Z. K. był kierowany do prac przy rozładunku nawozów, jednakże podkreślili przy tym, że zdarzało się to sporadycznie: nie częściej niż raz w miesiącu w okresie wiosennym i jesiennym. Zdaniem Sadu fakt incydentalnego wykonywania innych czynności w czasie przedmiotowego zatrudnienia nie podważa ustalenia o stałym i ciągłym wykonywaniu przez ubezpieczonego jako montera instalacji sanitarnych i grzewczych i spawacza pracy w warunkach szczególnych. Jak się bowiem przyjmuje w orzecznictwie, a który to pogląd Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela, okres pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze w szczególnych warunkach w rozumieniu § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. może obejmować również czas krótkotrwałych, ubocznych zajęć (zob. np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2008, I UK 210/07, OSNP 2009 nr 5-6, poz. 75 oraz z dnia 22 kwietnia 2009 r., II UK 333/08, LEX nr 1001310). Tym samym nawet sporadyczne wykonywanie prac niezwiązanych z pracą montera instalacji wodno kanalizacyjnych nie uniemożliwiają ustalenia wykonywania pracy w szczególnych warunkach "stale i w pełnym wymiarze". Co więcej Sąd zwrócił uwagę, że również prace przeładunkowe nawozów należałoby uznać za prace w warunkach szczególnych, skoro dziale VIII pod pozycją 1 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. wskazano, że pracami w szczególnych warunkach są ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe oraz przeładunek materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub parzących.

Dodatkowo Sąd zwrócił uwagę, że ubezpieczony w swoich wyjaśnieniach wskazał, że w czasie zatrudnienia w (...) w P. przez około pół roku (w roku 1987 lub 1988) zajmował się montażem metalowych silosów na zboże, o wysokości 16-17 m, polegającym na poskręcaniu, pospawaniu części, zrobieniu podestów. Zdaniem Sądu również i te obowiązki należało zakwalifikować jako pracę w warunkach szczególnych. W wykazie A dział V stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. pod poz. 5 wskazano bowiem, że pracami w warunkach szczególnych są „prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości”, a takimi właśnie pracami miał zajmować się ubezpieczony (co wynika z jego zeznań). Sąd dał przy tym wiarę wyjaśnieniom ubezpieczonego w tym zakresie, mimo że teoretycznie - jako osoba zainteresowana korzystnym dla siebie rozstrzygnięciem -mógł próbować zatajać przed Sądem okoliczności mogące wpłynąć niekorzystnie na ustalenia w zakresie wykonywania przez niego prac w warunkach szczególnych. Zdaniem Sądu jednak fakt tak szczegółowego przywoływania wszystkich rodzajów prac faktycznych wykonywanych w czasie zatrudnienia u tego pracodawcy, świadczy raczej o tym, że ubezpieczony zeznawał uczciwie, nie pomijając żadnych okoliczności i zdając pełną relację ze wszystkich powierzanych mu w spornych okresach obowiązków. Stąd też Sąd uznał za wiarygodne również i jego twierdzenia w zakresie zakresu prac związanych z montażem silosów na zboże.

Wreszcie, trzeba zwrócić uwagę na fakt, że w czasie zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) ubezpieczony w okresie od 27 stycznia 1973 r. do 14 grudnia 1974 r. odbywał zasadniczą służbę wojskową. Wskazać zaś należy, że zgodnie z aktualną linia orzecznictwa Sądu Najwyższego okres zasadniczej służby wojskowej odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym. Sąd zwrócił przy tym uwagę, że Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów podjął w tym zakresie w dniu 16 października 2013 r. uchwałę (sygn. akt II UZP 6/13), w której przyjął, że czas odbywania zasadniczej służby wojskowej w oparciu o art. 108 ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP z 1967 r., w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 1974 r., zalicza się do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku zgodnie z art.184 w związku z art. 32 ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W latach odbywania służby wojskowej przez ubezpieczonego 1973-1974 obowiązywała zaś właśnie ta ustawa, w omawianym i interpretowanym przez SN brzmieniu. Z jej art. 108 ust. 1 w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 1974 r. wynikało zaś, że okres odbytej zasadniczej lub okresowej służby wojskowej zalicza się do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień w stosunku do osób, które po odbyciu tej służby pojęły zatrudnienie w tym samym zakładzie, w którym byli zatrudnieni przed powołaniem do służby albo w tej samej gałęzi pracy. Przy ustalaniu stażu ubezpieczeniowego należało wiec uwzględnić czas odbywania służby wojskowej, jakby ubezpieczony pracował wówczas w szczególnie trudnych warunkach.

W wyniku tak poczynionych ustaleń faktycznych i na tle dokonanych rozważań prawnych, koniecznym było więc uznanie – przy wzięciu pod uwagę zasad doświadczenia życiowego oraz logiki - że Z. K. (1) pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych w okresie zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) od dnia 27 czerwca 1971 r. do 3 września 1981 r. oraz w (...) w P. od 17 września 1981 r. do 31 lipca 1994 r. Ze stażu pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych Sąd wyłączył przy tym okres zatrudnienia ubezpieczonego w (...) Przedsiębiorstwie (...) od dnia 1 września 1969 r. do 26 czerwca 1971 r., a to z uwagi na fakt, że w tym czasie ubezpieczony zatrudniony był jako uczeń w zawodzie montera wewnętrznych instalacji budowlanych. Będąc uczniem zawodu ubezpieczony pracował przez 3 dni w tygodniu, w pozostałe dni uczęszczał do szkoły zawodowej, co oznacza że nie wykonywał „stale” pracy w warunkach szczególnych.

W ocenie Sądu w analizowanym postępowaniu zgromadzony materiał dowodowy dał nadto podstawy do przyjęcia, że również praca wykonywana przez ubezpieczonego na stanowisku palacza c.o. w okresie zatrudnienia w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w P. od dnia 1 listopada 1994 r. do 30 czerwca 1998 r. była pracą w warunkach szczególnych. Sąd zwrócił bowiem uwagę, że wszyscy przesłuchani w sprawie świadkowie zgodnie wskazywali, że kotłownia, w której pracował ubezpieczony nie była zautomatyzowana, gdyż jedynym „automatycznym” urządzeniem był w niej taśmociąg, który transportował miał do pieca. Sam taśmociąg trzeba było jednak obsługiwać ręcznie (wrzucać nań miał). W kotłowni były dwa kotły wodne również obsługiwane ręcznie. Jako palacz c.o. ubezpieczony pracował w pełnym wymiarze czasu pracy, zarówno w zimie, jak i w lecie, otrzymując z tego tytułu dodatek za pracę w warunkach szkodliwych i uciążliwych dla zdrowia w wysokości 5% najniższego wynagrodzenia. Dodatkowo, w wystawionym Z. K. świadectwie pracy z dnia 30 czerwca 1998 r. pracodawca potwierdził, że ubezpieczony jako palacz c.o. w okresie od dnia 1 listopada 1994 r. do 30 czerwca 1998 r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych (czego organ rentowy najwyraźniej jednak nie dostrzegł).

Powyższe zdaniem Sądu w pełni pozwoliło na uznanie, że w okresie od 1 listopada 1994 r. do 30 czerwca 1998 r. ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych, wykonując w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązki palacza CO, a więc – w konsekwencji - że legitymuje się on okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych łącznie (z okresem zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) od dnia 27 czerwca 1971 r. do 3 września 1981 r. oraz w (...) w P. od 17 września 1981 r. do 31 lipca 1994 r. ) przekraczającym 15 lat.

W myśl przepisu art. 129 ust 1 ustawy emerytalnej, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu, z uwzględnieniem ust. 2. Ubezpieczony wniosek o emeryturę złożył w dniu 5 marca 2013 r., przy czym wiek 60 lat osiągnął dopiero (...)r.

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w ten sposób, że przyznał Z. K. (1) prawo do emerytury od 6 kwietnia 2013 r., tj. od dnia osiągnięcia przezeń wieku emerytalnego.