VI U 449/15 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Szczecinie z 2015-08-26

Sygn. akt VI U 449/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 sierpnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSO Monika Miller-Młyńska

Protokolant:

st. sekr. sądowy Katarzyna Herman

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 sierpnia 2015 r. w S.

sprawy Z. J. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania Z. J. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 20 kwietnia 2015 roku znak: (...)

I.  oddala odwołanie;

II.  przekazuje Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.do merytorycznego rozpoznania poprzez wydanie decyzji wniosek Z. J. (1)z dnia 2 marca 2015 roku – jako wniosek o przeliczenie świadczenia o symbolu (...) w trybie przepisów art. 110-113 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 kwietnia 2015 roku, znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., po rozpatrzeniu wniosku Z. J. (1)z 2 marca 2015 r. odmówił ubezpieczonej prawa do ponownego ustalenia prawa do emerytury i ustalenia jej wysokości w oparciu o art. 53 ustawy emerytalnej. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ewentualna możliwość zastosowania wskazanego przepisu istniała w momencie przyznawania ubezpieczonej prawa do emerytury po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego w 2008 r., jednakże była ona tylko teoretyczna, skoro ubezpieczona po przyznaniu jej po raz pierwszy świadczenia emerytalnego (wcześniejszej emerytury z 2004 r.) nie podlegała co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu emerytalno - rentowemu. Organ rentowy wskazał przy tym, że wykazany aktualnie przez ubezpieczoną co najmniej 30 miesięczny okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przypadający po przyznaniu emerytury w wieku powszechnym może stanowić wyłącznie podstawę do przeliczenia wysokości emerytury, a nie ustalenia jej na nowo. W tym zakresie poinformował ubezpieczoną, że jeżeli złoży wniosek o przeliczenie emerytury w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszej decyzji, Zakład przeliczy jej emeryturę od 1 marca 2015 r.

W odwołaniu od powyższej decyzji Z. J. (1) wskazała, że wnosi o obliczenie nowej emerytury przy przyjęciu do wyliczenia świadczenia dodatkowo 30-miesięcznego okresu zatrudnienia i nowej kwoty bazowej (podstawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie w całości. Podkreślił, że brak jest możliwości uwzględnienia wniosku ubezpieczonej o przyznanie prawa do emerytury i obliczenia jej wysokości w oparciu o art. 53 ust. 3 i 4 ustawy emerytalnej, bowiem osobie pobierającej wcześniejszą emeryturę, emeryturę w wieku powszechnym można przyznać tylko raz i tylko raz w takiej sytuacji można skorzystać z możliwości jaka wynika z art. 53 ust. 3 i 4 ustawy emerytalnej. Wskazał, że wniosek o emeryturę w wieku powszechnym ubezpieczona złożyła w 2008 r. i został on uwzględniony przez organ rentowy, jednakże brak było wówczas podstaw do zastosowania art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej. Dodatkowo organ rentowy wskazując na treść art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej podkreślił, że ubezpieczona nie przedłożyła żadnych nowych dowodów ani nie wskazała okoliczności, które stanowiłyby podstawę do ponownego ustalenia wysokości emerytury przyznanej na podstawie art. 27 ustawy emerytalnej. Załączone dokumenty potwierdzają okresy podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym przypadającym po przyznaniu emerytury po osiągnięciu wieku 60 lat.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Z. J. (1) urodziła się w dniu (...)

Niesporne.

W dniu 9 sierpnia 2004 r. ubezpieczona złożyła w organie rentowym wniosek o emeryturę. Decyzją z dnia 17 sierpnia 2004 r. znak (...)organ rentowy przyznał ubezpieczonej emeryturę nauczycielską od miesiąca złożenia wniosku, tj. od 1 sierpnia 2004 r. Do ustalenia wysokości emerytury przyjęto wynagrodzenie, które stanowiło podstawę wymiaru składek z 10 lat kalendarzowych, tj. od 1 stycznia 1989 r. do 31 grudnia 1998 r. WWPW wyniósł 132,19 %. Podstawa wymiaru obliczona poprzez pomnożenie wwpw przez kwotę bazową (1829,24 zł) wyniosła 2418,07 zł. Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił 34 lata i 9 miesięcy okresów składkowych oraz 1 rok i 2 miesiące okresów nieskładkowych. Wypłatę emerytury zawieszono z uwagi na kontynuowanie przez ubezpieczoną zatrudnienia bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywała je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury.

Wypłatę emerytury wznowiono od dnia 1 września 2004 r. w związku z ustaniem (z dniem 31 sierpnia 2004 r.) stosunku pracy łączącego ubezpieczoną ze Szkołą Podstawową nr (...) w G..

Niesporne, a nadto dowody – dokumenty w aktach ZUS O/S. dot. Z. J., plik I:

- wniosek - k. 1-2;

- decyzja z 17.08.2004 r. - k. 16-17;

- decyzja z dnia 2.09.2004 r. - k. 20.

W okresie pobierania emerytury, od dnia 10 grudnia 2007 r., Z. J. (1) ponownie podjęła zatrudnienie w Szkole Podstawowej nr (...) w G., na stanowisku nauczyciela w pełnym wymiarze czasu pracy. Zatrudnienie to kontynuowała do dnia 31 sierpnia 2010 r.

W okresie przedmiotowego zatrudnienia ubezpieczona składała w organie rentowym wnioski (w dniu 14 kwietnia 2008 r., w dniu 11 lipca 2008 r., w dniu 27 października 2008 r., w dniu 6 stycznia 2009 r., w dniu 2 kwietnia 2009 r., w dniu 2 lipca 2009 r., w dniu 6 października 2009 r., w dniu 6 stycznia 2010 r., w dniu 9 kwietnia 2010 r., w dniu 1 lipca 2010 r. oraz w dniu 8 września 2010 r.) o przeliczenie dotychczas przyznanej emerytury z uwzględnieniem okresu dodatkowego zatrudnienia.

Kolejnymi decyzjami (z dnia 17 kwietnia 2008 r., z dnia 11 lipca 2008 r., z dnia 28 października 2008 r., z dnia 8 stycznia 2009 r., z dnia 6 kwietnia 2009 r., z dnia 6 lipca 2009 r., z dnia 9 października 2009 r. , z dnia 14 stycznia 2010 r., z dnia 14 kwietnia 2010 r., z dnia 9 lipca 2010 r. ) organ rentowy przeliczał ubezpieczonej emeryturę, stopniowo uwzględniając przy obliczaniu wysokości tego świadczenia dodatkowy okres zatrudnienia w Szkole Podstawowej nr (...) w G., łącznie od 10 grudnia 2007 r. do 31 sierpnia 2010 r.

Niesporne, a nadto dowody – dokumenty w aktach ZUS O/S. dot. Z. J., plik I:

- wniosek z 14.04.2008 r. - k. 30; - decyzja z 17.04.2008 r. - k. 36;

- wniosek z 11.07.2008 r. - k. 37; - decyzja z 11.07.2008 r. - k. 40;

- wniosek z 27.10.2008 r. - k. 41; - decyzja z 28.10.2008 r. - k. 46;

- wniosek z 6.01.2009 r. - k. 47; - decyzja z 8.01.2009 r. -k. 52 ;

- wniosek z 2.04.2009 r. - k. 54; - decyzja z 6.04.2009 r. - k. 59;

- wniosek z 2.07.2009 r. - k. 61; - decyzja z 6.07.2009 r. - k. 66;

- wniosek z 6.10.2009 r. - k. 67; - decyzja z 9.10.2009r. - k. 73;

- wniosek z dnia 6.01.2010 r. - k. 74; - decyzja z 14.01.2010 r. - k. 78;

- wniosek z 9.04.2010 r. - k. 80; - decyzja z 14.04.2010 r - k. 84;

- wniosek z dnia 1.07.2010 r. - k. 86; - decyzja z 9.07.2010 r. - k. 90;

- wniosek z dnia 8.09.2010 r. - k. 91; - decyzja z 18.10.2010 r. - k. 93,

- świadectwo pracy z 31.08.2010 r. – k. 10 plik II akt rentowych

W dniu 2 lipca 2008 r. Z. J. (1) złożyła w organie rentowym wniosek o przyznanie jej emerytury w wieku powszechnym, wskazując, że wcześniej pobierane świadczenie uzyskała w wieku 56 lat na podstawie art. 20 ust. 1 Kart Nauczyciela.

Decyzją z dnia 4 lipca 2008 r., znak (...), organ rentowy przyznał ubezpieczonej prawo do kolejnej emerytury od dnia 1 lipca 2008 r. Do ustalenia wysokości świadczenia przyjęto dotychczasową podstawę jej wymiaru (wwpw 132,19%), przy kwocie bazowej wynoszącej 1823,24 zł. Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił 35 lata i 4 miesiące okresów składkowych (w tym okres zatrudnienia w Szkole Podstawowej nr (...)od 10 grudnia 2007 r. do 1 lipca 2008 r.) oraz 1 rok i 2 miesiące okresów nieskładkowych.

Organ rentowy wyjaśnił, że nie ustalił wysokości emerytury z uwzględnieniem art. 53 ust. 3 i 4 ustawy emerytalnej, ponieważ na dzień przyznawania obecnego świadczenia ubezpieczona nie udowodniła, że podlegała po przyznaniu poprzedniej (wcześniejszej) emerytury ubezpieczeniom społecznym przez okres co najmniej 30 miesięcy; ponowne zatrudnienie podjęła bowiem dopiero od 10 grudnia 2007 r.

Wypłatę nowo przyznanej emerytury zawieszono z uwagi na kontynuowanie przez ubezpieczoną zatrudnienia bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywała je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury.

Niesporne, a nadto dowody:

- wniosek - k. 1 plik II akt emerytalnych;

- decyzja z 4.07.2008 r. - k. 8 plik II akt emerytalnych.

W dniu 8 września 2010 r. do organu rentowego wpłynął wniosek ubezpieczonej o naliczenie nowej emerytury według aktualnej kwoty bazowej i wynikającej z niej części socjalnej. Ubezpieczona wskazała, że od 2004 r. korzysta z prawa do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej. Po przyznaniu jej tego świadczenia w okresie od 10 grudnia 2007 r. do 31 sierpnia 2010 r. była zatrudniona w SP nr (...) w G.jako nauczyciel w pełnym wymiarze czasu pracy.

Pismami z dnia 6 października 2010 r. oraz 23 listopada 2010 r. organ rentowy poinformował ubezpieczoną o braku możliwości takiego przeliczenia świadczenia.

W piśmie z dnia 1 grudnia 2010 r. ubezpieczona wniosła o wydanie w sprawie stosownej decyzji w rozpoznaniu jej wniosku z dnia 8 września 2010 r.

Decyzją z dnia 8 lutego 2011 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonej ponownego ustalenia prawa do emerytury, wskazując, że wykorzystała już ona możliwość ustalenia emerytury na podstawie innego przepisu niż ten, na podstawie którego uzyskała prawo do emerytury po raz pierwszy, gdyż po otrzymaniu wcześniejszej emerytury wniosła o ustalenie emerytury w wieku powszechnym i takie świadczenie zostało jej przyznane.

Następnie, decyzją z dnia 4 marca 2011 r. znak (...), organ rentowy po rozpatrzeniu wniosku ubezpieczonej z dnia 8 września 2010 r. o zmianę stażu pracy przeliczył ubezpieczonej od dnia 1 września 2010 r. emeryturę. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto dotychczasową podstawę jej wymiaru. WWPW wyniósł 132,19 %. Podstawa wymiaru obliczona poprzez pomnożenie wwpw przez kwotę bazową (1829,24 zł) wyniosła 2418,07 zł (po waloryzacji od 1.03.2011 r. - 3129,91 zł). Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił 37 lat, 6 miesięcy okresów składkowych oraz 1 rok i 2 miesiące okresów nieskładkowych. Zakład uwzględnił przy tym okres zatrudnienia w Szkole Podstawowej nr (...)łącznie od dnia 10 grudnia 2007 r. do 31 sierpnia 2010 r. Wysokość świadczenia wyniosła 2056,05 zł (po waloryzacji od 1.03.2011 r. - 2119,79 zł. Jednocześnie w uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że odmówił przeliczenia podstawy wymiaru w myśl art. 110 i 111 ustawy emerytalnej z uwzględnieniem wynagrodzeń z lat 2007-2010, gdyż korzystniejszy jest dotychczas ustalony wskaźnik podstawy wymiaru ustalony decyzją z 17 sierpnia 2004 r. tj. 132,19%. Na mocy przedmiotowej decyzji organ rentowy uchylił również decyzję z dnia 8 lutego 2011 r.

Dodatkowo pismem z dnia 16 marca 2011 r. organ rentowy poinformował ubezpieczoną, że prawo do przeliczenia emerytury na podstawie art. 53 ust. 4 przysługuje wyłącznie osobom, które spełniają warunki do przyznania emerytury na podstawie innego przepisu niż ten, na podstawie którego uzyskały prawo do emerytury po raz pierwszy, a takiego warunku ubezpieczona nie spełnia, gdyż zostało jej od 1 lipca 2008 r. przyznane prawo do emerytury w wieku powszechnym na podstawie art. 27 ustawy emerytalnej, a zatem na podstawie innego przepisu niż ten na podstawie którego uzyskała świadczenie po raz pierwszy w 2004 r. (przepisy Karty Nauczyciela).

Ubezpieczona odwołała się od powyższych decyzji do sądu, wnosząc o ich uchylenie i ustalenie, że nabyła prawo do przeliczenia świadczenia według nowej kwoty bazowej z 2010r. Wskazywała przy tym, że po otrzymaniu prawa do wcześniejszej emerytury w 2004 r. przepracowała 32 miesiące (pracowała w okresie od 10 grudnia 2007 r. do 31 sierpnia 2010r.). Podkreśliła, że nie żądała przeliczenia emerytury zgodnie z art. 110 i 111 ustawy emerytalnej, ale zgodnie z art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej. Organ rentowy w toku procesu podtrzymał swoje stanowisko, że ubezpieczona wobec przyznania jej w 2004 r. emerytury wcześniejszej, a następnie w 2008 r. emerytury w wieku powszechnym, nie spełnia warunków do przyznania emerytury na podstawie innego przepisu, a tym samym brak jest podstaw do ustalenia wysokości emerytury w oparciu o treść art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 9 listopada 2011 r., w sprawie o sygn. akt VI U 547/11, Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie ubezpieczonej od decyzji z dnia 4 marca 2011 r.

Niesporne, a nadto dowody:

- wniosek z 9.09.2010 r. - k. 9 plik II akt emerytalnych;

- pismo ZUS z 6.10.2010 r. - k. 11 plik II akt emerytalnych;

- decyzja z 8.02.2011 r. - k. 21 plik II akt emerytalnych;

- decyzja z 4.03.2011 r. - k. 100 plik I akt emerytalnych;

- odwołanie - k. 31-32 plik II akt emerytalnych;

- wyrok SO w Szczecinie z 9.11.2011 r. - k. 53 plik II akt emerytalnych;

- dokumenty w aktach Sądu Okręgowego w Szczecinie, sygn. akt VI U 547/11, stanowiących załącznik do nin. akt.

W dniu 15 grudnia 2011 r. Z. J. (1) złożyła w organie rentowym wniosek o wznowienie wypłaty przyznanej jej emerytury w wieku powszechnym.

Rozpoznając ów wniosek, organ rentowy wydał decyzję z dnia 8 lutego 2012 roku, znak: (...), którą przeliczył emeryturę Z. J. (1)od dnia 1 grudnia 2011r. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto dotychczasową podstawę jej wymiaru. WWPW wyniósł 132,19 %. Podstawa wymiaru obliczona poprzez pomnożenie wwpw przez kwotę bazową (1829,24 zł) wyniosła 2418,07 zł (po waloryzacji od 1.03.2011 r. - 3129,91 zł). Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił 37 lat i 6 miesięcy okresów składkowych oraz 1 rok i 2 miesiące okresów nieskładkowych. Zakład uwzględnił okres zatrudnienia do 31 sierpnia 2010 r. Wysokość świadczenia wyniosła 2056,02 zł (po waloryzacji od 1.03.2011 r.) - 2119,76 zł. Jednocześnie organ rentowy wskazał, że zawiesił wypłatę tej emerytury, ponieważ korzystniejszym kwotowo świadczeniem jest emerytura o symbolu NE.

Ubezpieczona odwołała się od powyższych decyzji do sądu, wnosząc o jej zmianę i naliczenie nowej emerytury na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej, z uwzględnieniem okoliczności, że po przyznaniu emerytury nauczycielskiej podlegała ubezpieczeniom społecznym przez okres 32 miesięcy (od 10 grudnia 2007 r. do 31 sierpnia 2010 r.), a w konsekwencji przy przyjęciu do obliczenia części socjalnej emerytury kwoty bazowej obowiązującej w dniu zgłoszenia wniosku, tj. 8 września 2010 r.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 21 maja 2012 r., w sprawie o sygn. akt VI U 1025/12, Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie ubezpieczonej od decyzji z dnia 8 lutego 2012 r.

Niesporne, a nadto dowody:

- wniosek - k. 56 plik II akt emerytalnych;

- decyzja z 8.02.2012 r. – k. nienumerowana plik II akt rentowych;

- odwołanie – k. 21.05.2012 r. - k. nienumerowana plik II akt emerytalnych;

- dokumenty w aktach Sądu Okręgowego w Szczecinie, sygn. akt VI U 1025/12, stanowiących załącznik do nin. akt.

W okresie od dnia 22 września 2014 r. do dnia 30 stycznia 2015 r. oraz od dnia 9 lutego 2015 r. do 27 lutego 2015 r. Z. J. (1) ponownie była zatrudniona w Szkole Podstawowej nr (...) w G. na stanowisku nauczyciela kształcenia zintegrowanego w wymiarze 18/18 etatu.

Niesporne, a nadto dowody:

- świadectwo pracy z 30.01.2015 r – k. 2 plik IV akt rentowych;

- świadectwo prazy z 27.02.2015 r. – k. 5 plik IV akt rentowych.

W dniu 2 marca 2015 r. Z. J. (1) złożyła w organie rentowym wniosek o naliczenie „nowej emerytury” na najkorzystniejszych dla niej zasadach, wskazując, że po wydaniu decyzji z dnia 4 lipca 2008 r. podlegała ubezpieczeniom społecznym przez okres 30 miesięcy. Do wniosku załączyła m.in. świadectwa pracy z dnia 30.01.2015 r. potwierdzające dodatkowy okres zatrudnienia w Szkole Podstawowej nr (...) w G. od dnia 22 września 2014 r. do 30 stycznia 2015 r. oraz od 9 lutego 2015 r. do 27 lutego 2015 r..

Rozpoznając ów wniosek, organ rentowy wydał zaskarżoną w niniejszym procesie decyzję.

Niesporne, a nadto dowody:

- wniosek - k. 56 plik II akt emerytalnych;

- świadectwo pracy z 30.01.2015 r – k. 2 plik IV akt rentowych;

- świadectwo prazy z 27.02.2015 r. – k. 5 plik IV akt rentowych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się nieuzasadnione.

Z. J. (1) wielokrotnie kwestionowała już sposób obliczenia należnej jej w wieku powszechnym emerytury; prawidłowość dokonanych przez organ wyliczeń była więc już wcześniej badana przez sądy rozpoznające kolejne odwołania od decyzji organu rentowego. Zarówno w sprawie o sygn. akt VI U 547/11, zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 9 listopada 2011 r., jak i w sprawie o sygn. akt VI U 1025/12, zakończonej prawomocnym wyrokiem z dnia 21 maja 2012 r., sąd oddalił odwołanie ubezpieczonej od decyzji ZUS odmawiającej jej przeliczenia świadczenia z uwzględnieniem nowej kwoty bazowej. W uzasadnieniach orzeczeń wskazywano m.in. na brak możliwości uwzględnienia wniosku ubezpieczonej o przeliczenie jej emerytury zgodnie z treścią przepisu art. 53 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wynikający z tego, że w momencie przyznania ubezpieczonej prawa do emerytury w wieku powszechnym nie legitymowała się ona co najmniej 30 miesięcznym okresem ubezpieczenia społecznego przypadającym po przyznaniu jej prawa do wcześniejszej emerytury.

Zgodnie z treścią przepisu art. 365 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Jak przy tym przyjmuje się w orzecznictwie, powyższy przepis należy traktować jako nakaz przyjmowania przez wymienione w nim podmioty, że w objętej w nim sytuacji stan prawny przedstawiał się tak, jak to wynika z sentencji wyroku (orzeczenia). Innymi słowy, są one związane dyspozycją konkretnej i indywidualnej normy prawnej wywiedzionej przez sąd z przepisów prawnych zawierających normy generalne i abstrakcyjne w procesie subsumcji określonego stanu faktycznego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 czerwca 2009r., II PK 302/08). W konsekwencji wszystkie wymienione w przepisie art. 356 § 1 k.p.c. jednostki muszą się liczyć z wydanym orzeczeniem oraz nie mogą go ani zmieniać, ani podejmować działań nieuwzględniających faktu jego wydania i faktu istnienia orzeczenia regulującego konkretną sprawę. Przenosząc powyższe uwagi na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że skoro wydane zostały dwa wyroki, w których wyraźnie i w sposób nie pozostawiający miejsca na żadne wątpliwości stwierdzono, że prawidłowym sposobem ustalenia podstawy wymiaru przyznawanej ubezpieczonej (która była uprawniona do wcześniejszej emerytury) było przyjęcie dotychczasowej kwoty bazowej i wyroki te są prawomocne, sąd w niniejszym postępowaniu związany był treścią tego rozstrzygnięcia w tym zakresie. Skoro jednak przedmiotem odwołania była nowa decyzja organu rentowego, od której ubezpieczona pierwszy raz złożyła odwołanie, sąd musiał w niniejszej sprawie wydać rozstrzygnięcie o charakterze merytorycznym, nie zaś tylko formalnym. Przedmiotem rozstrzygnięcia w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych (inaczej niż w "zwykłych" sprawach cywilnych) jest bowiem zawsze konkretna decyzja organu rentowego. Przedmiot wyrokowania wyznacza więc decyzja organu rentowego, a wydanie nowej decyzji (nawet w sprawie dotyczącej prawa do tego samego świadczenia) powoduje możliwość wniesienia od niej odwołania, które inicjuje przed sądem nową sprawę podlegającą merytorycznemu rozpoznaniu. Mając to na uwadze trzeba wskazać, że w poprzednich sprawach (sygn. akt VI U 547/11 i VI U 1025/12) przedmiotem rozstrzygnięcia przez sąd były decyzja organu rentowego z dnia 4 marca 2011 r. oraz z dnia 8 lutego 2012 r. Przedmiotem orzekania w obecnym postępowaniu była natomiast nowa decyzja z dnia 20 kwietnia 2015 r., wobec czego brak było podstaw do odrzucenia odwołania zgodnie z dyspozycją art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.

Co więcej sąd zwrócił uwagę, że zgodnie z treścią przepisu art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej „prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zastaną przedłożone nowe dowody lub ujawnione okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość”. Z analizy treści odwołania od decyzji z dnia 20 kwietnia 2015 r., jak i samego wniosku ubezpieczonej z dnia 2 marca 2015 r., w którym wniosła o naliczenie „nowej emerytury” i załączonych do tegoż wniosku dokumentów, w kontekście przedmiotu rozstrzygnięcia sprawie VI U 547/11 oraz w sprawie VI U 1025/12, wbrew twierdzeniom organu rentowego przyjąć należało, że ubezpieczona złożyła wniosek powołując się na nowe dowody. Sąd zwrócił bowiem uwagę, że co prawda w sprawach VI U 547/11 oraz VI U 1025/12 sąd zajął stanowisko co do niemożności przyznania ubezpieczonej emerytury z uwzględnieniem art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej, należy jednak zaakcentować, że zarówno w sprawie VI U 547/11, jak i w sprawie VIU 1025/12 był podnoszony wyłącznie argument, iż po przyznaniu wcześniejszej emerytury nauczycielskiej Z. J. podlegała ubezpieczeniom społecznym przez okres 32 miesięcy (od 10 grudnia 2007 r. do 31 sierpnia 2010 r.). Tymczasem w niniejszej sprawie ubezpieczona domagała się przyznania emerytury z uwzględnieniem art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej, wskazując że ubezpieczeniom społecznym przez okres co najmniej 30 miesięcy podlegała już po przyznaniu emerytury w wieku powszechnym, tj. po wydaniu decyzji z dnia 4 lipca 2008 r. Ubezpieczona przedstawiła przy tym nowe dowody, m.in. w postaci świadectwa pracy z dnia 30 stycznia 2015 r. oraz świadectwa pracy z dnia 27 lutego 2015 r., potwierdzające dodatkowy okres zatrudnienia od 22 września 2014 r. do 31 stycznia 2015 r. oraz od 9 lutego 2015 r. do 27 lutego 2015 r. na stanowisku nauczyciela kształcenia zintegrowanego w Szkole Podstawowej nr (...) w G..

Mimo przywołania jednak przez ubezpieczoną nowych argumentów i przedstawienia nowych dowodów nadal brak było podstaw do uwzględnienia wniosku Z. J. (1) o przyznanie jej „nowej” emerytury zgodnie z treścią przepisu art. 53 ust. 3 i 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (dalej jako: ustawa emerytalna).

W przepisie art. 53 ust. 3 ustawy emerytalnej wskazano, że emeryturę, której podstawę wymiaru stanowi podstawa wymiaru świadczenia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1 i ust. 2, oblicza się od tej samej kwoty bazowej, którą ostatnio przyjęto do ustalenia podstawy wymiaru, a następnie emeryturę podwyższa się w ramach waloryzacji przypadających do dnia nabycia uprawnień do emerytury. Regulacji tej nie stosuje się wyłącznie w sytuacji, jeżeli zainteresowany po nabyciu uprawnień do świadczenia, którego podstawę wymiaru wskazał za podstawę wymiaru emerytury, podlegał co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (art. 53 ust. 4). Do Z. J. (1) przepis ten można by zastosować jednak wyłącznie wówczas, gdyby po przyznaniu prawa do wcześniejszej emerytury, a przed złożeniem wniosku o emeryturę w wieku powszechnym przez co najmniej 30 miesięcy podlegała ubezpieczeniu społecznemu - taka sytuacja jednak – co niesporne - nie miała miejsca. Jak bowiem wynika z dowodów dokumentów w czasie pobierania wcześniejszej emerytury ubezpieczona podjęła zatrudnienie dopiero od dnia 10 grudnia 2007 r. W konsekwencji, składając w 2008 r. wniosek o emeryturę w wieku powszechnym nie legitymowała się jeszcze co najmniej 30 miesiącami podlegania ubezpieczeniom społecznym; co za tym idzie, wysokość jej świadczenia nie mogła zostać obliczona przy uwzględnieniu tzw. nowej kwoty bazowej. Aktualna argumentacja ubezpieczonej wskazująca na fakt podlegania co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniom społecznym po przyznaniu emerytury w wieku powszechnym, tj. po dniu 4 lipca 2008 r. pozostawała bez znaczenia dla rozstrzygnięcia w tym przedmiocie. Emeryturę w wieku powszechnym, rozumianą jako nowe, inne od dotychczas pobieranego, świadczenie organ rentowy tej samej osobie może bowiem przyznać tylko raz. Jeśli w dacie przyznania prawa do tego świadczenia ubezpieczony nie spełnia warunków wymaganych do zastosowania przepisu art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej, traci bezpowrotnie możliwość obliczenia świadczenia przy zastosowaniu tej regulacji, nawet jeśli później faktycznie podlegał ubezpieczeniom społecznym przez okres co najmniej 30 miesięcy.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy, działając na podstawie przepisu art. 477 14 §1 k.p.c. oddalił odwołanie ubezpieczonej.

Jednocześnie sąd zwrócił jednak uwagę, że treść złożonego w niniejszej sprawie odwołania od decyzji, w połączeniu z treścią wniosku z dnia 2 marca 2015 r. i dokumentami dołączonymi do tegoż wniosku wskazuje, że ubezpieczona w analizowanym przypadku domagała się nie tylko ponownego ustalenia prawa do emerytury na podstawie art. 53 ust. 3 i 4 ustawy emerytalnej, ale nadto domagała się ewentualnego przeliczenia należnego jej świadczenia w trybie przepisów art. 110-113 ustawy emerytalnej.

Wskazuje na to w ocenie sądu przede wszystkim sformułowanie użyte w odwołaniu od decyzji „proszę o wyliczenie „nowej emerytury” na najkorzystniejszych dla mnie zasadach i przepisach” oraz dołączenie do wniosku nowej dokumentacji potwierdzającej dodatkowy – nieuwzględniony dotychczas przez organ rentowy przy ustalaniu wysokości należnego świadczenia – staż pracy przypadający już po przyznaniu emerytury w wieku powszechnym od 22 września 2014 r. do 31 stycznia 2015 r. oraz od 9 lutego 2015 r. do 27 lutego 2015 r. W ocenie sądu w kontekście dołączonych do wniosku z dnia 2 marca 2015 r. dokumentów wskazujących, że ubezpieczona podlegała ubezpieczeniom społecznym przez co najmniej 30 miesięcy po przyznaniu prawa do emerytury o symbolu (...) - w wieku powszechnym (tj. po dniu 1 lipca 2008 r.), jak również faktu, że emerytura o symbolu (...) nigdy nie była ubezpieczonej faktycznie wypłacana (organ rentowy zawiesił wypłatę tej emerytury przyjmując, że korzystniejszym kwotowo świadczeniem jest emerytura o symbolu NE) oraz tego, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynosi w jej przypadku co najmniej 130%, zasadnym jest przyjęcie, że ubezpieczona domagała się w analizowanym postępowaniu również przeliczenia świadczenia, o którym mowa w art. 110-113 ustawy emerytalnej, a w szczególności w art. 110 ust. 2 ustawy emerytalnej.

W analizowanym postępowaniu wobec jednoznacznego brzmienia art. 477 10 § 2 k.p.c. sąd nie mógł jednak samodzielnie merytorycznie rozpoznać owego nowego wniosku. Zgodnie bowiem z treścią przepisu art. 477 10 § 2 k.p.c. jeżeli ubezpieczony zgłosił nowe żądanie, dotychczas nierozpoznane przez organ rentowy, sąd przyjmuje to żądanie do protokołu i przekazuje go do rozpoznania organowi rentowemu. Z przepisu tego wynika reguła, zgodnie z którą niedopuszczalne jest dochodzenie przed sądem żądania, które nie było rozpoznane przez organ rentowy. W związku tym żądanie, które nie było przedmiotem decyzji organu rentowego, a zostało zgłoszone w odwołaniu lub w toku postępowania przed sądem, zostanie przekazane przez sąd do rozpoznania organowi rentowemu (zob. wyrok SN z dnia 25 maja 1999 r., II UKN 622/98, OSNP 2000, nr 15, poz. 591). W analizowanym przypadku organ rentowy wydając zaskarżoną w sprawie decyzję nie rozpoznał merytorycznie wniosku ubezpieczonej o przeliczenia świadczenia o symbolu (...) w trybie przepisów art. 110-113 ustawy emerytalnej przy uwzględnieniu dodatkowej dokumentacji przedłożonej przez ubezpieczoną. Mając na uwadze powyższe na mocy art. 477 10 § 2 k.p.c. orzeczono jak w punkcie 2 sentencji.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Katarzyna Szczerbińska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Szczecinie
Osoba, która wytworzyła informację:  Monika Miller-Młyńska
Data wytworzenia informacji: