Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VI U 368/16 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Szczecinie z 2016-06-28

Sygn. akt VI U 368/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodnicząca:

SSO Monika Miller-Młyńska

Protokolant:

Michał Maśnik

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 czerwca 2016 r. w S.

sprawy A. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania A. K. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 17 marca 2016 roku znak: ENP/25/039052482

oddala odwołanie.

SSO Monika Miller-Młyńska

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 marca 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. przyznał A. K. (1) emeryturę od 9 lipca 2015 r. (tj. od dnia nabycia uprawnień do emerytury) w kwocie 2297,20 zł (po waloryzacji od 1.03.2016 r. – 2302,71 zł), wyliczoną na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej. Organ rentowy wskazał, że podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne zaewidencjonowanych na koncie (176879,56 zł) oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego (409825,51 zł). Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę (255,40 miesięcy).

W odwołaniu od powyższej decyzji A. K. (1) wniosła o jej zmianę i przyznanie jej świadczenia wyliczonego na tożsamych zasadach na jakich została obliczona wysokość jej renty w decyzji z dnia 20 sierpnia 2014 r., gdyż w jej ocenie wyliczona obecnie emerytura jest niższa od świadczenia wyliczonego w decyzji z dnia 20 sierpnia 2014 r.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania w całości, wskazując, że emerytura została obliczona zgodnie z obowiązującymi przepisami, w związku z czym jej wysokość jest uzależniona wyłącznie od wysokości składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczeniowym po 1998 r. oraz od kwoty kapitału początkowego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. K. (1) urodziła się w dniu (...)

Niesporne.

Decyzją z dnia 20 marca 2007 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. ustalił A. K. (1) na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wysokość kapitału początkowego. Jego wartość na dzień 01 stycznia 1999 roku wyniosła 112.331,23zł. Jako podstawę wymiaru kapitału początkowego przyjęto kwotę 1027,62 zł. Do ustalenia wartości kapitału początkowego przyjęto wynagrodzenia z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. z okresu od 1 stycznia 1986 r. do 31 grudnia 1995 r. W. wyniósł 84,17%. Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono w wyniku pomnożenia wwpw 84,17% przez kwotę 1220,89 zł (kwota bazowa). Okresy składkowe zostały uwzględnione w wymiarze 15 lat, 11 miesięcy i 1 dnia (191 miesięcy), zaś nieskładkowe w wymiarze 9 lat, 4 miesięcy i 9 dni (w tym 6 lat z tytułu sprawowania opieki nad dziećmi). Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998r. wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 87,97%, zaś średnie dalsze trwanie życia ustalono na 209 miesięcy.

Następnie, decyzją z dnia 6 lipca 2015 r. organ rentowy dokonał przeliczenia kapitału początkowego zgodnie z ustawą z dnia 5 marca 2015 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2015 r. poz. 552).

Organ zweryfikował wysokość podstawy wymiaru kapitału początkowego, przy przyjęciu wynagrodzeń minimalnych za okresy pracy za które ubezpieczona nie wykazała zarobków (rok 1989) oraz obliczając stosunek kwot osiąganego wynagrodzenia w poszczególnych latach do kwot przeciętnego wynagrodzenia w tym roku proporcjonalnie do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu. Do ustalenia wartości kapitału początkowego przyjęto wynagrodzenia z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. z okresu od 1 stycznia 1986 r. do 31 grudnia 1995 r. W. wyniósł 90,98%. Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono w wyniku pomnożenia wwpw 90,98% przez kwotę 1220,89 zł (kwota bazowa) Podstawa wymiaru kapitału początkowego wyniosła kwotę 1.110,77 zł.

Organ rentowy nadto zweryfikował sposób wyliczenia wysokości kapitału, dokonując przeliczenia uwzględnionych okresów sprawowania opieki nad dziećmi (w wymiarze 6 lat - 72 miesiące) przy zastosowaniu art. 174 ust. 2a ustawy emerytalnej, tj. przy zastosowaniu przelicznika 1,3% za każdy rok (zamiast dotychczasowego 0,7%).

Organ rentowy zweryfikował również wysokość współczynnika proporcjonalnego do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego, wskazując, że wynosi on 88,45 %.

Kapitał początkowy ustalony na dzień 1.01.1999 r. wyniósł 125.715,59zł.

Niesporne, a nadto dowody:

- decyzja z 20.03.2007 r. – k. 19 plik (...);

- decyzja z 6.07.2015 r. – k. 28 plik (...).

W dniu 23 maja 2013 r. ubezpieczona złożyła w organie rentowym wniosek o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

Niesporne, a nadto dowód: wniosek – k. 1-7 plik II akt rentowych.

Decyzją z dnia 20 sierpnia 2014 r. organ rentowy przyznał A. K. od dnia 27 marca 2014 r. (tj. od dnia zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego) prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na stałe. Renta została ubezpieczonej przyznana w wysokości 1931,06 zł miesięcznie.

Do ustalenia podstawy wymiaru renty przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek z 10 lat kalendarzowych, tj. od 1 stycznia 2000 r. do 31 grudnia 2009 r. jako wariant najkorzystniejszy. W. wyniósł 127,91 %. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wwpw 127,91% przez kwotę bazowa 3191,93 zł wyniosła 4082,80 zł.

Do ustalenia wysokości renty przyjęto 28 lat, 11 miesięcy i 12 dni okresów składkowych (347 miesięcy) i 9 lat, 7 miesięcy i 24 dni (tj. 115 miesięcy) okresów nieskładkowych (przy rozpatrywaniu prawa do świadczenia wykazane okresy nieskładkowe zostały uwzględnione z godnie z art. 5 ust. 2 ustawy emerytalnej w wymiarze nie przekraczającym 1/3 udowodnionych okresów składkowych).

Wysokość tak wyliczonego świadczenia wyniosła 2574,74 zł. Przy czym w związku z tym, że ubezpieczonej przyznano prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, która wynosi 75% renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, wysokość faktycznie przyznanego A. K. świadczenia rentowego wyniosła 1931,06 zł.

Niesporne, a nadto dowód: decyzja z 20.08.2014 r. – k. 39-40 plik II akt rentowych.

W dniu 1 lipca 2015 r. A. K. (1) złożyła w organie rentowym wniosek o emeryturę w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego.

W rozpoznaniu tego wniosku organ rentowy w dniu 10 lipca 2015 r. wydał decyzję przyznającą ubezpieczonej zaliczkę na poczet przysługującej emerytury, a następnie w dniu 17 marca 2016 r. wydał decyzję ostateczną, przyznając A. K. (1) emeryturę od dnia 9 lipca 2015 r. w kwocie 2297,20 zł (po waloryzacji od 1.03.2016 r. – 2302,71 zł) wyliczoną na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej. W decyzji wskazano, iż podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne zaewidencjonowanych na koncie (176879,56 zł) oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego (409825,51 zł). Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę (255,40 miesięcy).

Dowody:

- wniosek – k. 1-3 plik III akt rentowych;

- decyzja z 10.07.2015 r. – k. 8-9 plik III akt rentowych;

- decyzja z 17.03.2016 r. – k. 12-13 plik III akt rentowych.

Ustalając wysokość świadczenia emerytalnego A. K. organ rentowy przeprowadził waloryzację zgromadzonego przez nią kapitału początkowego ustalonego na dzień 1 stycznia 1999 r. Waloryzacja została przeprowadzona od dnia 1 czerwca 2000 r. (za rok 1999) wg wskaźnika waloryzacji kapitału początkowego za rok 1999 wynoszącego 115,60% (wyliczonego zgodnie z zapisem art. 173 ust. 4 ustawy emerytalnej). Kolejne waloryzacje kapitału początkowego, tj. za rok 2000 i następne, przeprowadzone zostały wg wskaźników waloryzacji ogłaszanych dla składek na ubezpieczenie. Wyliczając kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego na potrzeby ustalenia wysokości emerytury organ rentowy kolejno pomnożył kwotę waloryzowanego w kolejnych latach kapitału przez wskaźniki waloryzacji za rok 1999 - 115,60 %, za 2000 r. - 112,72%, za 2001 r. - 106,68%, za 2002 r. - 101,90%, za 2003r. - 102%, za 2004 r. - 103,53%, za 2005 r. - 105,55%, za 2006 r. 106,90%, za 2007 r. - 112,85%, za 2008 r. 116,20%, za 2009 r. - 107,22%,, za 2010 r. 103,98%, za 2011 r. - 105,18%, za 2012 r. - 104,68%, za 2013 r. - 104,54%, za 2014 r. - 102,06, za I kwartał 2015 r. - 112,30%.

Sposób waloryzowania kapitału początkowego przedstawiał się następująco:

- za 1999 r. – 125715,59 zł x 115,60 % (wskaźnik waloryzacji) = 145327,22 zł,

- za 2000 r.: 145327,22 zł (zwaloryzowany kapitał z 1999 r.) x 112.72% (wskaźnik waloryzacji) = 163812,84 zł,

- za 2001 r.: 163812,84 zł (zwaloryzowany kapitał z 2000 r.) x 106,68% (wskaźnik waloryzacji) = 174755,54 zł,

- za 2002 r.: 174755,54 zł (zwaloryzowany kapitał z 2001 r.) x 101,90% (wskaźnik waloryzacji) = 178075,90 zł,

- za 2003 r.: 178075,90 zł (zwaloryzowany kapitał z 2002 r.) x 102% (wskaźnik waloryzacji) = 181637,42 zł,

- za 2004 r.: 181637,42 zł (zwaloryzowany kapitał z 2003 r.) x 103,53% (wskaźnik waloryzacji) = 188230,86 zł ;

- za 2005 r.: (...),86 (zwaloryzowany kapitał z 2004 r.) x 105,55% = 198677,67 zł,

- za 2006 r.: 198677,67 zł (zwaloryzowany kapitał z 2005 r.) x 106,90% = 212386,43 zł,

- za 2007 r.: 212386,43 zł (zwaloryzowany kapitał z 2006 r.) x 112,85% = 239678,09 zł,

- za 2008 r.: 239678,09 zł (zwaloryzowany kapitał z 2007 r.) x 116,26% = 278649,75 zł,

- za 2009 r.: 278649,75 zł (zwaloryzowany kapitał z 2008 r.) x 107,22% = 298768,26 zł,

- za 2010 r.: 298768,26 zł (zwaloryzowany kapitał z 2009 r.) x 103,98% = 310659,24 zł,

- za 2011 r.: 310659,24 zł (zwaloryzowany kapitał z 2010 r.) x 105,18% = 326751,39 zł,

- za 2012 r.: 326751,39 zł (zwaloryzowany kapitał z 2011 r.) x 104,68% = 342043,36 zł,

- za 2013 r.: 342043,36 zł (zwaloryzowany kapitał z 2012 r.) x 104,54% = 357572,13 zł,

- za 2014 r.: 357572,13 zł (zwaloryzowany kapitał z 2013r.) x 102,06 % = 364938,12 zł,

- za I kwartał 2015 r.: 364938,12 zł x 112,30% = 409825,51 zł.

Dowód: wyliczenie zwaloryzowanego kapitału początkowego – k. 19 akt sądowych.

Na potrzeby wyliczenia emerytury organ rentowy przeprowadził również waloryzację zgromadzonych na koncie ubezpieczonej od 1999 r. składek. Ubezpieczona zgromadziła na swoim koncie w 1999 r. składki w łącznej wysokości 3446,06 zł, w 2000 r. w łącznej wysokości 5154,58 zł, w 2001 r. – 6016,82 zł, w 2002 r. – 6342,92 zł, w 2003 r. – 6604,94 zł, w 2004 r. – 7695,54zł, w 2005 r. – 7983,14 zł, w 2006 r. – 7019,06 zł, w 2007 r. – 6902,28 zł, w 2008 r. – 8769,58 zł, w 2009 r. – 6049,08 zł, w 2010 r. – 6605,00 zł, w 2011 r. – 6172,84 zł, w 2012 r. – 5930,46 zł, w 2013 r. – 5640,08 zł, w 2014 r. – 770,70 z. Wyliczając kwotę waloryzowanych składek na potrzeby ustalenia wysokości emerytury organ rentowy kolejno pomnożył kwotę składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonej w kolejnych latach składek przez wskaźniki waloryzacji wynoszące: w 2000 r. - 112,72%, w 2001 r. - 106,68%, w 2002 r. - 101,90%, w 2003 r. - 102%, w 2004 r. - 103,53%, w 2005 r. - 105,55%, w 2006 r. - 106,90%, w 2007 r. - 112,85%, w 2008 r. - 116,20%, w 2009 r. - 107,22%, w 2010 r. - 103,98%, w 2011 r. – 105,18%, w 2012 r. -104,68 %, w 2013 r. - 104,54%, w 2014 r. - 102,06%, za I kwartał 2015 r. – 112,30%.

Sposób waloryzowania składek zgromadzonych na koncie przedstawiał się następująco:

- w czerwcu 2000 r.: waloryzacja składek z 1999 r., tj. 3446,06 zł (składki z 1999 r.) x 112.72% (wskaźnik waloryzacji) = 3884,40 zł,

- w czerwcu 2001 r.: waloryzacja składek z lat 1999-2000, tj.: 3884,40 zł (kwota składek ustalona po ostatniej rocznej waloryzacji przeprowadzonej w dniu 1.06.2000r., tj. zwaloryzowane składki z 1999 r.) + 5154,58 zł (składki z 2000 r.) = 9038,98 zł x 106,68% (wskaźnik waloryzacji) = 9642,78 zł,

- w czerwcu 2002 r.: waloryzacja składek z lat 1999-2001, tj. 9642,78 zł (kwota składek ustalona po ostatniej rocznej waloryzacji przeprowadzonej w dniu 1.06.2001 r. (składki zwaloryzowane z lat 1999-2000) + 6018,82 zł (składki z 2001 r.) = 15661,60 zł x 101,90% (wskaźnik waloryzacji) = 15959,17 zł,

- w czerwcu 2003 r. waloryzacja składek z lat 1999-2002 tj. 15959,17zł (kwota składek ustalona po ostatniej rocznej waloryzacji przeprowadzonej w dniu 1.06.2002r.-zwaloryzowane składki z lat 1999-2001) + 6342,92 zł (składki z 2002 r.) = (...),09 x 102% (wskaźnik waloryzacji) = 22748,13 zł,

- w czerwcu 2004 r. waloryzacja składek z lat 1999-2003 tj. 22748,13 zł kwota składek ustalona po ostatniej rocznej waloryzacji przeprowadzonej w dniu 1.06.2003 r. - zwaloryzowane składki z lat 1999-2002) + 6604,94 zł (składki z 2003 r.) = 29353,07 zł x 103,53% (wskaźnik waloryzacji) = 30389,23 zł;

- w czerwcu 2005 r. waloryzacja składek z lat 1999-2004 tj.: 30389,23 zł kwota składek ustalona po ostatniej rocznej waloryzacji przeprowadzonej w dniu 1.06.2004 r. - zwaloryzowane składki z lat 1999-2003) + 7695,54 zł (składki za 2004 r.) = 38084,77 zł x 105,55% = 40198,47 zł,

- w czerwcu 2006 r. waloryzacja składek z lat 1999-2005 zł tj. 40198,47 zł kwota składek ustalona po ostatniej rocznej waloryzacji przeprowadzonej w dniu 1.06.2005 r. zwaloryzowane składki z lat 1999-2004) + 7938,14 zł (składki za 2005 r.) = 48181,61 zł x 106,90% = 51506,14 zł,

- w czerwcu 2007 r. waloryzacja składek z lat 1999-2006 tj. 51506,14 zł kwota składek ustalona po ostatniej rocznej waloryzacji przeprowadzonej w dniu 1.06.2006 r. -zwaloryzowane składki z lat 1999-2005) + 7019,06 zł (składki z 2006 r.) = 58525,20 zł x 112,85% = 66045,69 zł,

- w czerwcu 2008 r. waloryzacja składek z lat 1999-2007 tj. 66045,69 zł (waloryzowane składki z lat 1999-2006) + 6902,28 zł (składki za 2007 r.) = 72947,97 zł x 116,26% = 84809,31zł,

- w czerwcu 2009 r. waloryzacja składek z lat 1999-2008 tj. 84809,31 zł kwota składek ustalona po ostatniej rocznej waloryzacji przeprowadzonej w dniu 1.06.2008 r. -zwaloryzowane składki z lat 1999-2007) + 8769,58 zł (składki z 2008 r.) = 93578,89zł x 107,22% = 100335,29 zł,

- w czerwcu 2010 r. waloryzacja składek z lat 1999-2009 tj. 100335,29 zł kwota składek ustalona po ostatniej rocznej waloryzacji przeprowadzonej w dniu 1.06.2009 r. zwaloryzowane składki z lat 1999-2008) + 6049,08 zł (składki z 2009 r.) = 106384,37 zł x 103,98% = 110318,47 zł,

- w czerwcu 2011 r. waloryzacja składek z lat 1999-2010 tj. 110318,47 zł kwota składek ustalona po ostatniej rocznej waloryzacji przeprowadzonej w dniu 1.06.2010 r. -zwaloryzowane składki z lat 1999-2009) + 6605,00 zł (składki z 2010 r.) = 117223,47 zł x 105,18% = 123295,65 zł,

- w czerwcu 2012 r. waloryzacja składek z lat 1999-2011 tj. 123295,65 zł kwota składek ustalona po ostatniej rocznej waloryzacji przeprowadzonej w dniu 1.06.2011 r. -zwaloryzowane składki z lat 1999-2010) + 6172,84 zł (składki z 2011 r.) = 129468,53zł x 104,68% = 135527,66zł,

- w czerwcu 2013 r. waloryzacja składek z lat 1999-2012 tj. 135527,66zł kwota składek ustalona po ostatniej rocznej waloryzacji przeprowadzonej w dniu 1.06.2012 r. -zwaloryzowane składki z lat 1999-2011) + 5930,46 zł (składki z 2012 r.) = 141458,12zł x 104,54% = 147880,32zł,

- w czerwcu 2014 r. waloryzacja składek z lat 1999-2013 tj. 147880,32 zł kwota składek ustalona po ostatniej rocznej waloryzacji przeprowadzonej w dniu 1.06.2013 r. -zwaloryzowane składki z lat 1999-2012) + 5640,08 zł (składki z 2013 r.) = 153520,40zł x 102,06% = 156682,92 zł,

- w 2015 r. - waloryzacja składek z lat 1999-2013 tj. 156682,92 zł kwota składek ustalona po ostatniej rocznej waloryzacji przeprowadzonej w dniu 1.06.2014r. -zwaloryzowane składki z lat 1999-2013) + 770,70 zł (składki z 2014r.) = 157453,62zł x 112,30% (wskaźnik waloryzacji za I kwartał 2015 r. (jako że ubezpieczona nabyła prawo do świadczenia w III kwartale 2015 r. waloryzacji składek dokonuje się za pierwszy kwartał danego roku) = 176820,42 zł

Dowody:

- wykaz opłaconych składek – k. 14-17 akt sądowych;

- waloryzacja składek – k. 18 akt sądowych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie mogło zostać uwzględnione.

W niniejszej sprawie pod rozwagę sądu poddano ocenę prawidłowości wydanej przez organ rentowy decyzji z dnia 17 marca 2016 r. przyznającej ubezpieczonej na podstawie art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2016r., poz. 887, dalej jako: ustawa emerytalna) prawo do emerytury od 9 lipca 2015r. Ubezpieczona zarzuciła organowi rentowemu nieprawidłowe wyliczenie wysokości należnego jej świadczenia emerytalnego na kwotę 2297,20 zł (po waloryzacji 2302,71 zł), wskazując że w jej ocenie wysokość świadczenia powinna zostać ustalona na takich samych zasadach jak przyznane jej w 2014 r. świadczenie rentowe. Sąd nie podzielił argumentacji ubezpieczonej w tym zakresie, uznając, że wyliczenie dokonane przez organ rentowy w zaskarżonej decyzji jest zgodne z obowiązującymi w tym zakresie przepisami.

Ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. określa przepis art. 24 ustawy emerytalnej, zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. 1a i 1b, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184. W ust. 1a pkt 9 wskazano, że wiek emerytalny dla kobiet urodzonych w okresie od dnia 1 października 1954 r. do dnia 31 grudnia 1954 r. wynosi co najmniej 60 lat i 8 miesięcy.

Zgodnie z art. 24a ust. 1 - 2 ustawy emerytalnej, emeryturę, o której mowa w art. 24, przyznaje się z urzędu zamiast renty z tytułu niezdolności do pracy osobie, która osiągnęła wiek uprawniający do tej emerytury oraz podlegała ubezpieczeniu społecznemu albo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Emeryturę przyznaje się od dnia osiągnięcia przez rencistę wieku uprawniającego do emerytury, a w przypadku gdy wypłata renty z tytułu niezdolności do pracy była wstrzymana - od dnia, od którego podjęto jej wypłatę. W ust. 3 wskazano przy tym, że emeryturę oblicza się zgodnie z art. 26, z uwzględnieniem ust. 4 i 5. W ust. 4 przewidziano, że na wniosek osoby, której emeryturę przyznano z urzędu w latach 2009-2013, emeryturę oblicza się ponownie zgodnie z art. 183, zaś w ust. 5 wskazano, że na wniosek osoby, która spełniła warunki do emerytury określone w art. 46 i 50, jednakże nie wystąpiła z wnioskiem o jej przyznanie, ponownie oblicza się wysokość emerytury zgodnie z art. 53 i 56. W ust.6 art. 24a zastrzeżono przy tym, że emerytura obliczona na zasadach określonych w ust. 2-5 nie może być niższa od pobieranej dotychczas renty z tytułu niezdolności do pracy.

Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy emerytalnej podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175, z zastrzeżeniem art. 185.

Z kolei zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy emerytalnej emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183. W ust. 2 wskazano, ze wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach. Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach (ust. 3). Przy czym w ust. 4 i 5 wskazano, że tablice trwania życia ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca Prezes Głównego Urzędu Statystycznego. Tablice, o których mowa w ust. 4, są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego.

Z powyższych przepisów wynika jednoznacznie, że emerytura dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. która zostaje przyznana zamiast renty z tytułu niezdolności do pracy osobie, która osiągnęła wiek uprawniający do tej emerytury jest wypłacana - w systemie zdefiniowanej składki oraz kapitału początkowego (dla ubezpieczonych, którzy pracowali przed dniem 1 stycznia 1999 ), co oznacza, że wysokość świadczenia została uzależniona od sumy zaewidencjonowanych składek na indywidualnym koncie ubezpieczonego oraz kapitału początkowego. Czynnikami wpływającymi na poziom świadczenia są zatem: kwota należnych (waloryzowanych) składek z całego okresu ubezpieczenia, która zależy od wysokości osiąganych zarobków z czasu aktywności zawodowej, długość tego okresu i przerwy w ubezpieczeniu oraz kwota waloryzowanego kapitału początkowego dla ubezpieczonych, którzy pracowali przed dniem 1 stycznia 1999 r. Zwaloryzowane składki i zwaloryzowany kapitał początkowy w momencie przejścia na emeryturę zostają podzielone przez średnie dalsze trwanie życia ustalone wspólnie dla kobiet i mężczyzn, liczone w miesiącach, ogłaszane corocznie do dnia 31 marca przez Prezesa GUS dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Mechanizm obliczania wysokości tego świadczenia jest więc całkowicie odmienny niż mechanizm obliczania renty z tytułu niezdolności do pracy, co do której w ustawie emerytalnej zachowano jeszcze „stare” zasady, niezwiązane tak z wysokością składek na ubezpieczenia społeczne, jak i wysokością kapitału początkowego.

Oceniając zaskarżoną decyzję sąd uznał, że organ rentowy dokonał w niej prawidłowego wyliczenia wysokości należnej ubezpieczonej emerytury. Szczegółowy sposób jej obliczenia został przedstawiony wyżej – w żadnym miejscu sąd nie dopatrzył się istnienia jakiegokolwiek błędu. Podkreślenia wymaga jednak, że także sama ubezpieczona nie kwestionowała prawidłowości przyjętej przez organ rentowy przy wyliczaniu wysokości należnej jej emerytury wysokości zwaloryzowanych składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonej, jak również wysokości waloryzowanego kapitału podatkowego; kontroli zaskarżonej decyzji w tym zakresie sąd dokonał więc niejako z urzędu.

W kontekście opisanego wyżej sposobu obliczania świadczenia emerytalnego za pozbawioną znaczenia prawnego należało uznać podnoszoną przez A. K. okoliczność rzekomego nieuwzględnienia przy obliczaniu wysokości należnej jej emerytury wszystkich okresów składkowych i nieskładkowych. Jeszcze raz trzeba bowiem przypomnieć, że wysokość nowej emerytury - obliczanej na podstawie art. 25 i 26 ustawy emerytalnej - nie jest uzależniona od długości przebytych okresów ubezpieczenia, a wyłącznie od wysokości składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczeniowym po 1 stycznia 1999 r. oraz od kwoty kapitału początkowego. Również kwestia ewentualnej wysokości przeciętnej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia; kwestia ta miałaby znaczenie wyłącznie przy obliczaniu emerytur na starych zasadach. A. K. (1) nie należy jednak do kręgu osób uprawnionych do przyznania świadczenia tego rodzaju.

W ocenie sądu w analizowanym przypadku nie doszło również do naruszenia przez organ rentowy przepisu art. 24a ust. 6 ustawy emerytalnej. Wprawdzie bowiem na podstawie decyzji z dnia 20 sierpnia 2014 r. przyznano ubezpieczonej prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, to jednak wbrew twierdzeniom A. K. kwota należnego jej z tego tytułu świadczenia nie wynosiła 2574,74 zł, a 1931,06 zł. Co prawda w decyzji z dnia 20 sierpnia 2014 r. wymieniono kwotę 2574,74 zł jednakże w tym miejscu podkreślenia wymaga, że wyliczenie to odnosiło się do kwoty renty jaka przysługiwałaby, gdyby ubezpieczona została uznana wówczas za osobę całkowicie niezdolną do pracy. Skoro zaś przyznano jej wtedy z tytułu częściowej niezdolności do pracy, która wynosi 75% renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, to takie też świadczenie – w kwocie 1931,06 zł (stanowiącej 75% kwoty 2574,74 zł) ubezpieczonej wypłacano. Powyższe ma istotne znaczenie w kontekście treści przepisu art. 24a ust. 6 ustawy emerytalnej, w którym przewidziano wyłącznie, że emerytura przyznawana w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego osobom pobierającym rentę z tytułu niezdolności nie może być niższa od pobieranej dotychczas renty. Przepis ten odwołuje się więc nie do wysokości świadczenia, które mogłoby potencjalnie przysługiwać, gdyby zostały spełnione jakieś dodatkowe warunki (w tym przypadku wyższy stopień niezdolności do pracy) a do tego świadczenia, które faktycznie było danej osobie wypłacane (było przez nią pobierane). Skoro więc w dacie przejścia emeryturę A. K. pobierała rentę w kwocie 1931,06 zł (a zatem w kwocie niższej niż kwota przyznanej jej emerytury), nie może obecnie twierdzić, że wysokość jej emerytury powinna zostać podniesiona do kwoty renty, której nie pobierała.

Odnośnie do zarzutów ubezpieczonej sformułowanych w piśmie z dnia 22 czerwca 2016 r. dotyczących nieprawidłowości w wysokości wskaźnika podstawy wymiaru kapitału początkowego i stażu ubezpieczeniowego przyjętego na potrzeby wyliczenia kapitału początkowego w decyzji z dnia 6 lipca 2016 r., w tym miejscu podkreślenia wymaga, że ustalenie wartości kapitału początkowego następuje w odrębnej decyzji, co ma ten skutek, że ustalony na potrzeby kapitału początkowego staż pracy, czy wskaźnik wymiaru kapitału początkowego nie może być już później kwestionowany (za wyjątkiem zaskarżenia samej decyzji w przedmiocie ustalenia kapitału początkowego). Ubezpieczona nie odwoływała się zaś od decyzji z dnia 6 lipca 2015 r. dotyczącej ustalenia wysokości jaj kapitału początkowego na kwotę 125.715,59 zł, przy przyjęciu wskaźnika podstawy wymiaru 90,98% oraz okresu składkowego w wymiarze 15 lat, 11 miesięcy i 1 dnia oraz nieskładkowego w wymiarze 9 lat, 4 miesięcy 9 dni (w tym 6 lat z tytułu sprawowania opieki nad dziećmi).

Na marginesie jednak można zauważyć, że powyższe zarzuty były zupełnie chybione. Kapitał początkowy ustala się bowiem na dzień 1 stycznia 1999 r., a zatem przy jego obliczaniu, w tym przy wyliczaniu wskaźnika wysokości podstawy jego wymiaru bierze się pod uwagę wyłącznie okresy podlegania ubezpieczeniom przypadające do dnia 1 stycznia 1999r. (a więc do 31 grudnia 1998r. włącznie). W tej sytuacji nie ma możliwości wyliczenia kapitału początkowego przy przyjęciu – jak tego domaga się ubezpieczona – zarobków oraz stażu pracy, które zostały przyjęte do wyliczenia należnego ubezpieczonej świadczenia rentowego. Na potrzeby wyliczenia podstawy wymiaru renty w decyzji z 20 sierpnia 2014 r. organ rentowy w stażu ubezpieczeniowym uwzględnił bowiem również okresy przypadające po dniu 31 grudnia 1998 r., zaś wyliczając podstawę wymiaru renty przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek z 10 lat kalendarzowych przypadających od 1 stycznia 2000 r. do 31 grudnia 2009 r., a więc z okresu, który nie może być brany pod uwagę przy obliczaniu wysokości kapitału początkowego.

W powyższej sytuacji, kierując się wyżej przedstawionymi motywami, sąd na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Katarzyna Szczerbińska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Szczecinie
Osoba, która wytworzyła informację:  Monika Miller-Młyńska
Data wytworzenia informacji: