Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 marca 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił J. K. (1) prawa do emerytury po osiągnięciu 60 roku życia, z uwagi na nieudowodnienie przez niego okresu 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Organ rentowy uznał za udowodnione przez ubezpieczonego 9 lat, 3 miesiące i 11 dni pracy w warunkach szczególnych.

Ubezpieczony reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika odwołał się od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury oraz o zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. Wniósł o doliczenie do jego stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w Kombinacie Państwowych Gospodarstw Rolnych C. od 27 lutego 1980 roku do 28 lutego 1994 roku na stanowisku kierowcy ciągnika oraz w Gospodarstwie Rolnym (...) w L. od 1 marca 1994 roku do 31 grudnia 1995 roku również na stanowisku kierowcy ciągnika kołowego. Ponadto wskazał, iż w warunkach szczególnych pracował także w okresie od 28 października 1970 roku do 25 października 1979 roku wykonując prace na gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie w całości, podtrzymując argumentację wyrażoną w zaskarżonej decyzji. Organ rentowy wskazał, że w stażu pracy w warunkach szczególnych uwzględnił wszystkie wykazane stosownym dokumentem (świadectwo pracy w warunkach szczególnych) okresy zatrudnienia ubezpieczonego. Odnośnie spornych okresów wskazał, że z dokumentacji przedłożonej przez wnioskodawcę wynika, że w okresie zatrudnienia w Gospodarstwie Rolnym (...) w L. od 1 marca 1994 roku do 31 grudnia 1995 roku wnioskodawca był zatrudniony na stanowisku „pracownika fizycznego”.

Sąd ustalił, co następuje:

J. K. (1) urodził się (...). Jego łączny staż ubezpieczeniowy (udowodnione okresy składkowe i nieskładkowe) na dzień 1 stycznia 1999 roku wynosił 25 lat.

Wniosek o emeryturę ubezpieczony złożył w organie rentowym w dniu 1 lutego 2016 roku.

Ubezpieczony nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Niesporne, a nadto:

- wniosek, k. 1-4 plik II akt ZUS

- karta przebiegu zatrudnienia – k. 16 plik II akt ZUS

Ubezpieczony posiada uprawnienia do kierowania ciągnikami kołowymi – prawo jazdy kat. T – od 8 lutego 1972 r.

Niesporne, a nadto: prawo jazy – k.10 akt sprawy

W okresie od dnia 27 lutego 1980 r. do 28 lutego 1994 r. J. K. (1) był zatrudniony w Kombinacie Państwowych Gospodarstw Rolnych C. - Zakład Rolny w L..

W początkowym okresie zatrudnienia ubezpieczonego w PGR C. – od 27 lutego 1980 r. do 31 lipca 1982 r. w angażach wskazywano, iż J. K. (1) zajmuje stanowisko traktorzysty.

Następnie w okresie od 1 sierpnia 1982 r. do 31 grudnia 1984 r. w dokumentacji pracowniczej wskazywano, iż J. K. (1) zajmuje stanowisko pracownika fizycznego.

W okresie od dnia 1 stycznia1985 r. do 31 lipca 1985 r. ubezpieczony pełnił w Zakładzie obowiązki brygadzisty oborowego.

Od 1 sierpnia 1985 r. do 23 marca 1987 r. w dokumentacji pracowniczej wskazywano, iż J. K. (1) zajmuje stanowisko pracownika fizycznego.

Od 23 marca 1987 r. do końca zatrudnienia w dokumentacji pracowniczej wskazywano, iż J. K. (1) zajmuje stanowisko traktorzysty.

W czasie zatrudnienia w (...) C. ubezpieczony we wrześniu 1985 r. ukończył kurs operatora obsługi ogławiacza buraków, a w lutym 1986 r. kurs z zakresu chemicznej ochrony roślin.

W okresie zatrudnienia w Kombinacie Państwowych Gospodarstw Rolnych C. niezależnie od nazwy zajmowanego stanowiska (z wyłączeniem okresu od 1 stycznia 1985 r. do 31 lipca 1985 r. kiedy ubezpieczony pełnił obowiązki brygadzisty oborowego) ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązki kierowcy ciągnika.

Jako traktorzysta ubezpieczony woził zboże, orał pola, rozwoził po terenie zakładu paszę, kiszonkę, zwoził siano z pola, wywoził obornik. Wiosną nawoził pola, wykonywał opryski (doczepionym do ciągnika opryskiwaczem). Zimą dodatkowo odśnieżał pługiem doczepionym do ciągnika.

Po ukończeniu we wrześniu 1985 r. kursu operatora obsługi ogławiacza buraków zdarzało się, że ubezpieczonemu powierzano obowiązki związane z obsługą kombajnu do buraków. Zdarzało się również, że ubezpieczony w czasie żniw jako kierowca kombajnu kosił zboża. Obsługiwał też kombajny: F. E. i sieczkarnię E 281. Do kierowania sieczkarnią i pokosówką F. E. niezbędne było prawo jazdy uprawniające do kierowania ciągnikiem oraz odbycie specjalnego przeszkolenia.

Dowody: legitymacja ubezpieczeniowa – k. 6 plik (...)

- świadectwo pracy z 23.09.2004 r.- k. 13 plik (...)

- dokumentacja w aktach osobowych ubezpieczonego z okresu zatrudnienia w (...) C. koperta k.50, w szczególności: kwestionariusz osobowy z 27.02.1980 r. – k. 9, zaświadczenie o szkleniu BHP z 28.02.1980 r. – k. 11, zaświadczenie lekarskie z 29.02.1980 r. – k. 12, charakterystyka personalna kandydata do pracy – k. 18, umowa o prace z 27.02.1980 r., opinia z 28.02.1980 r., notatka służbowa z 26.05.1980 r. – k. 25, angaż z 1.08.1982 r. – k. 32, angaż z 9.11.1982 r. – k. 34, karta urlopowa z 28.02.1984 r. – k. 38, karta urlopowa z 15.06.1984 r. – k. 40, karta urlopowa z 11.12.1984 r. – k. 42, podanie z 24.02.1985 r. – k. 44, karta urlopowa z 26.02.1985 r. – k. 47, angaż z 27.02.1985 r., karta urlopowa z 27.05.1985 r. – k. 52, karta urlopowa z 8.07.1985 r. – k. 54, angaż z 15.07.1985 r. – k. 56, karta urlopowa z 15.07.1985 r. – k. 57, karta urlopowa z 5.09.1985 r. – k. 59, odpis dyplomu z 11.09.1985 r. – k. 60, karta urlopowa z 11.12.1985 r. – k. 62, karta urlopowa z 14.01.1986 r. – k. 64, zaświadczenie z 21.02.1986 r. – k. 65, zaświadczenie lekarskie z 6.02.1986 r. – k. 66, karta urlopowa z 7.03.1986 r. – k. 69, karta urlopowa z 12.05.1986 r. – k. 72, karta urlopowa z 7.0.7.1986 r. – k . 76, karta urlopowa z 23.03.1987 r. – k. 82, karta urlopowa z 8.04.1987 r. – k. 84, karta urlopowa z 20.06.1987 r. – kk. 86, karta urlopowa z 7.10.1988 r. – k. 94, angaż z 1.01.1994 r. – k. 95, angaż z 1.03.1989 r. – k. 99, karta urlopowa z 22.05.1989 r. – k. 102, angaż z 1.06.1989 r. – k. 103, karta urlopowa z 20.04.1989 r. – k. 105, , karta urlopowa z 28.09.1989 r. – k. 111, angaż z 2.01.1990 r. – k. 112, , angaż z 21.03.1990 r. – k. 116, angaż z 8.09.1990 r. – k. 122, angaż z 2.02.1991 r. – k. 129, karty urlopowe z 1991 r. – k. 131, 134, 136, 138, 142, 144, świadectwo pracy z 25.03.1994 r. – k. 156, karty płac z lat 1980, 1986-1994;

- zeznania ubezpieczonego w wersji elektronicznej oraz protokół k. 55-55v, 58v

- zeznania świadka H. K. w wersji elektronicznej oraz protokół – k 56

- zeznania świadka J. P. w wersji elektronicznej oraz protokół – k. 56-56v

- zeznania świadka W. H. w wersji elektronicznej oraz protokół – k. 56v

- zeznania świadka D. K. w wersji elektronicznej oraz protokół – k. 56v-57v

- zeznania świadka M. K. w wersji elektronicznej oraz protokół – k. 57v-58

- zeznania świadka J. K. (2) w wersji elektronicznej oraz protokół – k. 58

- zeznania świadka H. J. (1) w wersji elektronicznej oraz protokół – k. 58-58v

- zeznania świadka S. K. (1) w wersji elektronicznej oraz protokół – k. 58v

Organ rentowy – na podstawie przedłożonego przez ubezpieczonego świadectwa pracy w warunkach szczególnych wystawionego w dniu 23 marca 2015 r. przez Filię Archiwum Zakładowego w Ł. – uwzględnił do stażu pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych wyłącznie okres zatrudnieni od 27 lutego 1980 roku do 31 lipca 1982 roku i od 23 marca 1987 roku do 28 lutego 1994 roku (z wyłączeniem okresów zwolnień lekarskich po 14 listopada 1991 roku) w Kombinacie Państwowych Gospodarstw Rolnych C. na stanowisku kierowcy ciągnika, co dało łącznie 9 lat, 3 miesiące i 11 dni w warunkach szczególnych

Niesporne, a nadto: świadectwo pracy w warunkach szczególnych z 23.03.2015 r. – k. 8 plik II akt ZUS

- karta przebiegu zatrudnienia – k. 16 plik II akt ZUS

Następnie w okresie od dnia 1 marca 1994 r. do 31 grudnia 1995 r. J. K. (1) był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Gospodarstwie Rolnym (...) w L.. J. M. (1) przejął część dotychczasowego zakładu pracy ubezpieczonego ( (...) C.). Zajmowane przez ubezpieczonego stanowisko w umowie o pracę oraz w dokumentach znajdujących się w aktach osobowych określano jako „pracownik fizyczny”.

W okresie od dnia 24 marca 1995 r. do 14 maja 1995 r. ubezpieczony korzystał z urlopu bezpłatnego. W okresie zatrudnienia J. M. (1) ubezpieczony korzystał ze zwolnień lekarskich i zasiłków chorobowych (łącznie 37 dni w 1995 r.).

W czasie zatrudnienia u J. M. (1) ubezpieczony wykonywał takie same obowiązki jakie realizował w (...) C.. Ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał obowiązki kierowcy ciągnika. Zdarzało się również, że ubezpieczonemu w czasie żniw powierzano obowiązki kombajnisty.

Dowody: świadectwo pracy z 31.12.1995 r. – k. 9 plik II akt ZUS

- angaże – k. 10-12 plik II akt ZUS

- umowa o prace z 1.03.1994 r. – k. 13 plik II akt ZUS

- legitymacja ubezpieczeniowa – k. 6 plik (...)

- świadectwo pracy z 23.09.2004 r. – k. 16 plik (...)

- karta zasiłkowa – k. 18 plik (...)

- dokumentacja w aktach osobowych ubezpieczonego z okresu zatrudnienia u J. M. koperta k.50, w szczególności: umowa o pracę z 1.03.1994 r. – k. 157, angaże – k. 158-160, świadectwo pracy z 31.12.1995 r. – k. 161

- zeznania ubezpieczonego w wersji elektronicznej oraz protokół k. 55-55v, 58v

- zeznania świadka J. P. w wersji elektronicznej oraz protokół – k. 56-56v

- zeznania świadka W. H. w wersji elektronicznej oraz protokół – k. 56v

- zeznania świadka D. K. w wersji elektronicznej oraz protokół – k. 56v-57v

- zeznania świadka M. K. w wersji elektronicznej oraz protokół – k. 57v-58

- zeznania świadka H. J. (1) w wersji elektronicznej oraz protokół – k. 58-58v

- zeznania świadka S. K. (1) w wersji elektronicznej oraz protokół – k. 58v

W Gospodarstwie Rolnym w C. oraz u J. M. wraz z ubezpieczonym pracował również H. J. (1).

H. J. (1) wykonywał takie same obowiązki jak powód. Za okres pracy w (...) w C. otrzymał świadectwo pracy ze wskazaniem, że w okresie od 1.08.1972 r. do 28.02.1994 r. pracował jako kierowca ciągnika kołowego.

W dokumentacji pracowniczej H. J. z okresu zatrudnienia w (...) C. podobnie jak w przypadku ubezpieczonego znajdują się angaże określające zajmowane prze niego stanowisko jako kolejno: w latach 1972 -1981 traktorzysta; w latach 1982- 1987 pracownik fizyczny, w latach 1987-1994 traktorzysta.

W aktach osobowych prowadzonych przez J. M. wskazywano, że w okresie od 1 marca 1994 r. do 31 lipca 2007 r. H. J. był „rolnikiem upraw polowych”, mimo że pracował wówczas jako kierowca ciągnika.

Dowód: zeznania świadka H. J. (1) w wersji elektronicznej oraz protokół – k. 58-58v

- dokumentacja w aktach osobowych H. J. z okresu zatrudnienia w (...) C. i u J. M. dołączonych do akt sprawy

W Gospodarstwie Rolnym w C. oraz u J. M. wraz z ubezpieczonym pracował również S. K. (1). S. K. (1) wykonywał takie same obowiązki jak powód.

Za okres pracy w Zakładzie Rolnym w C. S. K. (1) otrzymał świadectwo pracy wskazujące, że w okresie od 1 marca 1975 r. do 28 lutego 1994 r. pracował jako kierowca ciągnika kołowego. Pracodawca nadto wystawił S. K. świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w którym potwierdził, że w całym okresie zatrudnienia S. K. wykonywał pracę kierowcy ciągnika kołowego – traktorzysty. W dokumentacji pracowniczej S. K. z okresu zatrudnienia w (...) C. podobnie jak w przypadku ubezpieczonego znajdują się angaże określające zajmowane prze niego stanowisko jako kolejno: w latach 1976 -1981 traktorzysta; w latach 1982- 1987 pracownik fizyczny, w latach 1987-1994 traktorzysta.

W aktach osobowych prowadzonych przez J. M. wskazywano, że od 1 marca 1994 r. do 5 października 1998 r. S. K. pracował jako „pracownik fizyczny”, mimo że pracował wówczas jako kierowca ciągnika. W dokumentacji pracowniczej S. K. (1) znajduje się pismo z 5.10.1998 r. dotyczące udzielonej S. K. jako kierowcy ciągnika kary dyscyplinarnej.

Dowód: - zeznania świadka S. K. (1) w wersji elektronicznej oraz protokół – k. 58v

- dokumentacja w aktach osobowych S. K. z okresu zatrudnienia w (...) C. i u J. M. dołączonych do akt sprawy

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się uzasadnione.

Zgodnie z przepisem art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. z dnia 7 maja 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 748) dalej jako: ustawa emerytalna) - ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a i 50e i 184.

W myśl przepisu art. 184 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej - ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (co najmniej 25 lat dla mężczyzn).

W ust. 2 wskazano, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Wykaz prac zaliczanych do prac w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze zamieszczony został w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.). Przepis §4 ust. 1 tego rozporządzenia stanowi przy tym, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W myśl przepisu §2 powołanego aktu prawnego, okresami pracy uzasadniającymi prawo do emerytury są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o którym mowa stwierdza przy tym zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 cytowanego rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

W załączniku do powyższego rozporządzenia, w Wykazie A w dziale VIII, zatytułowanym „W transporcie i łączności”, w podtytule (...), pod pozycją 3 wskazano, że pracami w szczególnych warunkach są „prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych”.

W sprawie poza sporem pozostaje fakt, że ubezpieczony ukończył 60 lat, nie przystąpił do OFE oraz iż posiada łączny okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat. Organ rentowy zakwestionował jedynie możliwość przyjęcia na podstawie przedłożonych przez ubezpieczonego dokumentów, iż przez co najmniej 15 lat ubezpieczony pracował w warunkach szczególnych. Ubezpieczony wskazywał, że w warunkach szczególnych – jako kierowca ciągnika – pracował w okresie zatrudnienia od dnia 27 lutego 1980 r. do 28 lutego 1994 r. w Kombinacie Państwowych Gospodarstw Rolnych C., w Zakładzie Rolnym w L. oraz od dnia 1 marca 1994 r. do 31 grudnia 1995 r. w Gospodarstwie Rolnym (...) w L.. Organ rentowy uznał, że na podstawie przedłożonego przez ubezpieczonego świadectwa pracy w warunkach szczególnych wystawionego w dniu 23 marca 2015 r. przez Filię Archiwum Zakładowego w Ł. możliwe jest uwzględnienie do stażu pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych wyłącznie okresu zatrudnienia ubezpieczonego w Kombinacie Państwowych Gospodarstw Rolnych C. od 27 lutego 1980 roku do 31 lipca 1982 roku i od 23 marca 1987 roku do 28 lutego 1994 roku (z wyłączeniem okresów zwolnień lekarskich po 14 listopada 1991 roku) na stanowisku kierowcy ciągnika, co dało łącznie 9 lat, 3 miesiące i 11 dni w warunkach szczególnych.

Mając na uwadze powyższe Sąd w pierwszej kolejności zwrócił uwagę, że faktem jest, że zgodnie z §2 ust.2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. 1983 r. Nr 8 poz. 43 ze zm.), okresy pracy w warunkach szczególnych stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z utartą praktyką i orzecznictwem w postępowaniu przed sądem okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą być ustalane także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia z zakładu pracy (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r. III UZP 48/84), a więc wszelkimi dopuszczalnymi przez prawo środkami dowodowym. W tym miejscy podkreślenia bowiem wymaga, iż wydanie lub niewydanie przez pracodawcę świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie rodzi żadnych skutków materialnoprawnych. Zaświadczenie to jest bowiem jedynie dokumentem prywatnym (art. 245 k.p.c.), wydawanym dla celów dowodowych, a okoliczności w tym dokumencie potwierdzone przez pracodawcę podlegają weryfikacji zarówno w postępowaniu sądowym, jak i w postępowaniu przed organem rentowym. Określenie stanowiska pracy i jej charakteru wskazane w wystawionym przez pracodawcę świadectwie pracy nie wiąże zatem Sądu, który na podstawie całego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego ocenia, czy ubezpieczony pracował – stale i w pełnym wymiarze czasu pracy – w warunkach szczególnych. Samodzielnie Sąd ustala również, jak zakwalifikować pracę wnioskodawcy w odniesieniu do wykazu prac określonych w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W ramach postępowania dowodowego Sąd dopuścił dowód z dokumentów zawartych w aktach emerytalnych ubezpieczonego oraz aktach osobowych ubezpieczonego z okresu zatrudnienia w (...) C. oraz w Gospodarstwie Rolnym (...) w L.. Dodatkowo Sąd posiłkował się dokumentami zawartymi w aktach osobowych świadków H. J. (1) i S. K. (1), którzy również byli pracownikami (...) C. oraz J. M. (1). Autentyczność dokumentów nie była przez strony kwestionowana i nie budziła wątpliwości Sądu. Zostały one sporządzone w sposób zgodny z przepisami prawa, przez uprawnione do tego osoby, w ramach ich kompetencji, stąd też Sąd ocenił je jako wiarygodne. Za niewiarygodne Sąd uznał jedynie zawarte w dokumentach zgromadzonych w aktach osobowych określenie stanowisk pracy powoda, wskazujące że był on „pracownikiem fizycznym”. Prymat wiarygodności przyznał Sąd zeznaniom wnioskodawcy i świadków, gdyż ich wypowiedzi były logiczne , konsekwentne, spójne, a nadto korespondowały z treścią świadectwa pracy z dnia 25 marca 1994r. Oceniając zeznania ubezpieczonego Sąd miał na względzie, że jako osoba zainteresowana korzystnym dla siebie rozstrzygnięciem mógłby wprawdzie próbować zatajać przed Sądem okoliczności mogące wpłynąć niekorzystnie na ustalenia w zakresie wykonywania przez niego prac w warunkach szczególnych. Jednakże w swoich wyjaśnieniach nie pomijał żadnych okoliczności, zdając pełną relację ze wszystkich powierzanych mu w kwestionowanych przez organ rentowy okresach obowiązków, w tym wskazywał na okoliczności które mogły wpłynąć na niekorzystne dla niego rozstrzygnięcie – np. przyznał, że wykonywał obowiązki brygadzisty oborowego. Oceniając zeznania świadków Sąd miał z kolei na względzie, że przesłuchane osoby są osobami obcymi dla ubezpieczonego (poza J. K. (2) – bratem ubezpieczonego), nie mającymi żadnego interesu w tym, by narażać się na odpowiedzialność karną za nieprawdziwe zeznania. Świadkowie (poza J. K. (2) – bratem ubezpieczonego) pracowali przy tym w (...) C. oraz u J. M. (1) wraz z ubezpieczonym, mieli zatem bezpośrednią wiedzę odnośnie powierzanych mu wówczas obowiązków.

Mając na uwadze zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd uznał, że ubezpieczony pracował w warunkach szczególnych w (...) C. jako kierowca ciągnika i kombajnu niemalże przez cały okres zatrudnienia. Jedynie w okresie od 1 stycznia 1985 r. do 31 lipca 1985 r. powód nie wykonywał obowiązków kierowcy ciągnika, kombajnu, gdyż pracował wówczas jako brygadzista oborowy.

W pierwszej kolejności odnośnie omawianego okresu zatrudnienia w (...) C. Sąd zwrócił uwagę, że w aktach osobowych ubezpieczonego z przedmiotowego okresu zatrudnienia znajduje się świadectwo pracy wystawione przez pracodawcę w dniu 25.03.1994 r., a zatem bezpośrednio po ustaniu zatrudnienia. W dokumencie tym wskazano, że od dnia 27 lutego 1980 r. do 28 lutego 1994 r. ubezpieczony był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Kombinacie Państwowych Gospodarstw Rolnych C. na stanowisku kierowcy ciągnika kołowego. Zdaniem Sądu sformułowanie użyte przez pracodawcę, nie nasuwa żadnych wątpliwości, iż ubezpieczony w powyższym okresie zatrudnienia świadczył pracę wymienioną w wykazie A załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Mimo braku przywołania przez pracodawcę przy określaniu stanowiska pracy ubezpieczonego wykazu, działu, pozycji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. użyte przez pracodawcę określenie stanowiska pracy – kierowca ciągnika kołowego - jest zdaniem Sądu wystarczające do ustalenia, że we wskazanym okresie ubezpieczony świadczył pracę w warunkach szczególnych.

Nie uszło przy tym uwadze Sądu, że w aktach rentowych znajduje się świadectwo pracy w warunkach szczególnych wystawione przez Archiwum w Ł. w dniu 23 marca 2015r. w którym wskazano, że ubezpieczony prace w warunkach szczególnych – jako kierowca ciągnika w (...) C. wykonywał wyłącznie w okresie od 27 lutego 1980 r. do 31 lipca 1982 r. i od 23 marca 1987 r. do 28 lutego 1994 r. oraz świadectwo pracy z dnia 23 września 2004 r. wystawione przez następcę prawnego (...) C. – J. M. (1), w którym potwierdzono te same okresy pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych na stanowisku kierowcy ciągnika. Sąd uznał jednak, że dokumenty te nie stanowiły wiarygodnego materiału dowodowego w zakresie wykonywanej przez powoda pracy. Jak bowiem ustalono na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego powód przez cały okres zatrudnienia – z wyjątkiem okresu od 1 stycznia 1985 r. do 31 lipca 1985 r. – wykonywał obowiązki kierowcy ciągnika, a czasem kombajnu. Podkreślić należy, że świadectwa pracy 23 marca 2015r. oraz z dnia 23 września 2004 r. zostały wystawione po upływie znacznego czasu od ustania zatrudnienia w oparciu o nieprawidłowe angaże zawarte w dokumentacji pracowniczej. W tym zakresie Sad zauważył, że świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest organem państwowym, ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. Tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast omawiane świadectwo traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej. Sąd, a także organ rentowy, są zatem uprawnione do weryfikacji danych zawartych w świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2004 r., I UK 15/04, OSNP 2005/11/161).

Świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych oraz świadectwo pracy z dnia 23 września 2004 r. zostały wystawione jedynie na podstawie dokumentów zawartych w aktach osobowych ubezpieczonego. W świadectwach tych do prac w warunkach szczególnych ujęto wyłącznie okresy, w których w dokumentacji pracowniczej zajmowane przez ubezpieczonego stanowisko określano jako stanowisko traktorzysty. Z zeznań D. K. wynika, że treść tych świadectw pracy nie odpowiada rzeczywistości. Świadek zeznała, że powód pracował jako kierowca ciągnika przez cały sporny okres zatrudnienia, z wyjątkiem okresu kiedy był brygadzistą oborowym. D. K. przyznała, iż przygotowała ona świadectwo pracy z dnia 23 września 2004 r. jedynie w oparciu o treść dokumentów zawartych w aktach osobowych na polecenie J. M. (1).

Odnosząc się do rozbieżności w oznaczaniu stanowisk zajmowanych przez ubezpieczonego podkreślenia zatem wymaga, że dla oceny, czy pracownik wykonywał zatrudnienie w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego stanowiska, ale rodzaj faktycznie powierzonej pracy. W ocenie sądu nazwa zajmowanego stanowiska, jaka widnieje w dokumentach pracowniczych jest istotna, ale w konkretnych okolicznościach może nie mieć rozstrzygającego znaczenia. W każdym bowiem przypadku decyduje rodzaj pracy, co nadto wynika z przepisów prawa, w szczególności art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej, który stanowi, że dla celów ustalenia uprawnień do emerytury w obniżonym wieku za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

W niniejszej sprawie z akt osobowych wynika, iż powód został zatrudniony na stanowisku kierowcy ciągnika, jego angaż został zmieniony tylko raz, gdy powierzono mu obowiązki brygadzisty oborowego. Mając na uwadze zeznania świadków i wnioskodawcy, treść prawa jazdy, oraz świadectwo pracy z dnia 25 marca 1994r uznać należy, iż J. K. (1) w (...) C. (za wyjątkiem okresu od 1.01.1985 r. do 31.07.1985 r.) oraz u J. M. (1) pracował jako kierowca ciągnika, a czasem jako kombajnista. Dodać można, że nieprawdopodobnym jest, by pracownik posiadający uprawniania do kierowania ciągnikami i kombajnami wykonywał pracę niewymagającą żadnych kwalifikacji na stanowisku pracownika fizycznego. Zwłaszcza że z zeznań świadków (w tym przełożonego powoda M. K.) wynika, że w spornych okresach zatrudnienia istniało zapotrzebowanie na kierowców ciągników.

Świadkowie potwierdzili, że ubezpieczony w okresie zatrudnienia w Kombinacie Państwowych Gospodarstw Rolnych C. niezależnie od nazwy zajmowanego stanowiska – z wyłączeniem okresu od 1 stycznia 1985 r. do 31 lipca 1985 r. kiedy ubezpieczony pełnił obowiązki brygadzisty oborowego – wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązki kierowcy ciągnika, a czasem kombajnisty. Jako kierowca ciągnika ubezpieczony woził zboże, orał pola, rozwoził po terenie zakładu paszę, kiszonkę, zwoził siano z pola, kosił trawę, wywoził obornik. W czasie żniw powód pracował jako kierowca kombajnu. Wiosną powód nawoził pola i wykonywał opryski, a zimą dodatkowo odśnieżał drogi ciągnikiem z doczepionym pługiem.

Oceniając zeznania świadków i wnioskodawcy Sąd wziął pod uwagę to, że pracowali oni w Gospodarstwie Rolnym w C. w tym samym okresie co ubezpieczony. S. K. (1) wykonywał taką samą pracę jak powód i otrzymał za cały okres zatrudniania świadectwo pracy w warunkach szczególnych potwierdzające, że w całym okresie zatrudnienia S. K. wykonywał prace kierowcy ciągnika kołowego – traktorzysty. Tymczasem również w dokumentacji pracowniczej S. K. z okresu zatrudnienia w (...) C. znajdują się angaże wskazujące jakoby w pewnych okresach S. K. pracował jako pracownik fizyczny. Podobnie w przypadku świadka H J. pracodawca potwierdził, że w całym okresie zatrudnienia w (...) C. pracował jako kierowca ciągnika, mimo że i w jego aktach są angaże pracownika fizycznego. Okoliczności te przemawiają za tym, że w tym przypadku treść dokumentów nie może mieć decydującego znaczenia dla ustalenia stanu faktycznego w sprawie. Tak samo niewiarygodne są angaże w aktach osobowych z okresu zatrudnienia u J. M. (1). Z zeznań świadków i powoda wynika, iż z polecenia pracodawcy wszystkich zatrudnionych określano jako pracowników fizycznych. Z tego wynika, iż S. K. będąc formalnie pracownikiem fizycznym otrzymał karę porządkową za niewłaściwe wykonywanie obowiązków kierowcy ciągnika.

W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w tym świadectwo pracy z 25 marca 1994 r., zeznania świadków i wyjaśnienia ubezpieczonego, jednoznacznie przemawiał za uznaniem, że w czasie zatrudnienia w (...) C. ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych, stale i w pełnym wymiarze czasu w okresie od 27 lutego 1980 r. do 31 grudnia 1984 r. oraz od 1 sierpnia 1985 r. do 28 lutego 1994 r.

Odnośnie okresu od 1 stycznia 1985 r. do 31 lipca 1985 r. Sąd zwrócił uwagę, że niespornym było, że ubezpieczony w tym okresie pełnił obowiązki brygadzisty. Z dokumentów zgromadzonych w jego aktach osobowych wynika, że brygadzistą oborowym był od 1 stycznia 1985 r. do lipca 1985 r. Okres ten nie mógł zostać zaliczony do stażu pracy J. K. w warunkach szczególnych, gdyż stanowisko brygadzisty oborowego nie znajduje żadnego odpowiednika w wykazie A rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r.

Zgromadzony materiał dowodowy potwierdził również w ocenie Sądu, że w warunkach szczególnych ubezpieczony pracował także w okresie zatrudnienia u J. M. od 1 marca 1994 r. do 31 grudnia 1995 r. (z wyłączeniem okresu korzystania z urlopu bezpłatnego od 24 marca 1995 r. do 14 maja 1995 r.). Z zeznań wszystkich przesłuchanych osób wynikało jednoznacznie, że mimo formalnego określenia powoda w dokumentach jako „pracownika fizycznego”, w rzeczywistości ubezpieczony w czasie tego zatrudnienia także stale i w pełnym wymiarze czasu pracował jako kierowca ciągnika kołowego, a czasami jako kombajnista.

Reasumując w ocenie Sądu wnioskodawca wykazał, iż przez okres ponad 15-stu lat pracował w szczególnych warunkach wykonując prace kierowców ciągników i kombajnów wymienione w poz. 3, działu VIII w wykazie A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze. zm.).

W myśl przepisu art. 129 ust 1 ustawy emerytalnej - świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu, z uwzględnieniem ust. 2. Ubezpieczony wiek emerytalny – 60 lat osiągnął w dniu 28 października 2014 r., jednakże wniosek o emeryturę złożył w ZUS w dniu 1 lutego 2016 r.

W tym stanie rzeczy, na podstawie, art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w ten sposób, że przyznał J. K. prawo do emerytury od dnia 1 lutego 2016 r.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie przepisów art. 98§1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c. oraz § 9 ust. 2 w zw. z § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800).