Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 października 2024 r.

Sąd Okręgowy (...) VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący:

Sędzia Konrad Kujawa

po rozpoznaniu w dniu 30 października 2024 r. (...)

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania ubezpieczonego J. Z. oraz płatnika składek Przedsiębiorstwa Usługowo-Handlowego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w G.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania J. Z. i Przedsiębiorstwa Usługowo-Handlowego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 27 grudnia 2022 r., nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, iż w okresie od 1 do 31 grudnia 2020 r. ubezpieczony J. Z. nie podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G..

SSR del. Konrad Kujawa

Sygnatura akt VI U 207/23

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 grudnia 2022 roku, nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. stwierdził, ze J. Z. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowo (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu w okresie od 1 grudnia 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku. Jednocześnie organ rentowy ustalił podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe za grudzień 2020 roku na kwotę 3 000,00 zł oraz na ubezpieczenia zdrowotne na kwotę 2 662,20 zł. Organ stwierdził, że w tym miesiącu ubezpieczony nie odnotował przychodu z jego drugiej umowy zlecenia, z której dotychczas była zgłoszony do ubezpieczeń społecznych.

J. Z. odwołał się od powyższej decyzji, podnosząc, że nie było obowiązku opłacania składek ze wskazanej umowy zlecenia, skoro w tym samym okresie miał zawartą inną umowę zlecenia z wynagrodzeniem wyższym od minimalnego, w ramach której był zgłoszony do ubezpieczeń. Jego zdaniem kwestia terminu wypłacenia wynagrodzenia z tytułu tej drogiej umowy nie może mieć znaczenia. W ocenie ubezpieczonego nie liczy się bowiem to kiedy pracownik otrzymał wynagrodzenie, ale to za jaki okres to wynagrodzenie mu przysługiwało, a to regulowała umowa zlecenia zawarta z (...) sp. z o.o. Ubezpieczony podkreślił, iż przedłożone przez niego dokumenty tj. PIT za 2020 rok i 2021 rok oraz rozliczenia z Urzędem Skarbowym jednoznacznie wskazują, że wypłata za grudzień 2020 roku z (...) sp. z o.o. została ujęta w rozliczeniu za 2020 rok. Wskazując na powyższe ubezpieczony uznał, iż zaskarżona decyzja ZUS jest błędna, a podmiotem, który winien być obciążony zapłatą składek w grudniu 2020 roku jest jedynie (...) Sp. z o.o., a nie (...) Sp. z o.o.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył także (...) Sp. z o.o. w G. W.., wskazując, że została ona wydana z naruszeniem obowiązującego prawa, zgodnie z którym w przypadku wystąpienia zbiegu tytułu ubezpieczenia, należy bezwzględnie ustalić, wobec której umowy dana osoba podlega ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu dobrowolnie, a z której obowiązkowo. Zatrudniony, który podpisał dwie umowy, co do zasady podlega ubezpieczeniom tylko z pierwszej podpisanej. W ocenie płatnika opłacanie składek ze wskazanej umowy, w tym przypadku była to umowa ubezpieczonego z (...) Sp. z o.o. było obowiązkowe, a umowa zlecenia z (...) sp. z o.o. określała co miesięczne wynagrodzenie łącznie z grudniem 2020 roku w wartości minimalnego wynagrodzenia. To zaś zwalniało z obowiązku zapłaty składek z innych tytułów czyli z umowy zlecenia zawartej z (...), zaś sam termin wypłaty tego wynagrodzenia nie może mieć już znaczenia w sprawie.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołań, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji. Dodatkowo podniósł, iż w odwołaniach od decyzji nie wskazano nowych okoliczności, nie pojawiły się też nowe dowody mogące mieć wpływ na zmianę decyzji.

Postanowieniem z dnia 31 maja 2023 roku Sąd połączył sprawy z odwołania (...) sp. z o.o. w wspólnego rozpoznania

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W okresie od 2 stycznia 2017 roku do 30 listopada 2019 roku J. Z. był zgłoszony do ubezpieczeń społecznych przez płatnika (...) Sp. z o.o. w Z. z tytułu zawartej w dniu 2 stycznia 2017 roku umowy o pracę.

Niesporne, a nadto: umowa o pracę, k. 163 akt ZUS

W związku z ustaniem z dniem 30 listopada 2019 roku zatrudnienia w UROCZA 5, w dniu 24 lutego 2020 roku J. Z. zawarł z (...) Sp. z o.o. w S. umowę zlecenia, na podstawie której zobowiązał się do reprezentowania spółki we wszelkich sprawach zwykłego zarządu, związanych z prowadzoną przez spółkę działalnością gospodarczą, w tym do reprezentowania spółki we wszelkich postępowania sądowych, egzekucyjnych, administracyjnych prowadzonych przed sądami, urzędami, bankami i instytucjami oraz w kontaktach handlowych, zgodnie z udzielonymi pełnomocnictwami. Umowa została zawarta na czas nieokreślony. Wynagrodzenie ubezpieczonego ustalone zostało na kwotę 2 800 zł plus premia uznaniowa, płatne w terminie do ostatniego dnia każdego miesiąca.

Z tytułu zawartej umowy ubezpieczony zgłoszony został do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.

Dowód: - umowa zlecenia, k. 189 akt ZUS

- informacja roczna dotycząca składek ubezpieczenie społecznego – k. 8, 14-15

- dane ubezpieczenia – k. 16.

W dniu 30 grudnia 2019 roku pomiędzy Przedsiębiorstwem Usługowo-Handlowym (...). o.o. w G. W.. a J. Z. została zwarta umowa zlecenia nr (...)/S., na podstawie której zleceniodawca zobowiązał się do wykonania następujących prac:

1.  (...) w S. przy ul. (...):

- kontrola comiesięcznego wystawiana faktur najemcom nieruchomości;

- kontrola i windykacja wpływów czynszu i innych opłat od najemców nieruchomości,

- przygotowanie umów z nowymi najemcami nieruchomości,

- cykliczne przygotowanie deklaracji podatkowych podatku od nieruchomości,

- kontrola kosztów nieruchomości,

- bieżąca współpraca z najemcami nieruchomości,

2. współpraca z instytucjami publicznymi w zakresie bieżącego zarzadzania i rozwoju nieruchomości (plany zagospodarowania przestrzennego, towarzyszące nieruchomości inwestycje miejskie),

3. bieżące działania związane z innymi posiadanymi i pozyskiwanymi nieruchomościami (...) w S., K..

Umowa została zawarta na okres od 1 stycznia 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku. Za wykonanie prac zleceniobiorcy miało przysługiwać comiesięczne wynagrodzenie w kwocie 3 000,00 zł.

Dowód: - umowa zlecenia z 30.12.2019 – k. 39 akt ZUS

Z powyższej umowy płatnik składek zgłosił ubezpieczonego jedynie do ubezpieczenia zdrowotnego, deklarując podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne od uzyskanego przychodu.

Za miesiąc grudzień 2020 roku ubezpieczony otrzymał wynagrodzenie w kwocie 3 000,00 zł. (...) Sp. z o.o. naliczyła za niego jedynie składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Niesporne

Wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia zawartej z (...) SP. z o.o. wypłacane były z reguły na koniec danego miesiąca, natomiast wypłata za grudzień 2020 roku w kwocie 2 057,67 zł netto wypłacona została w dniu 7 stycznia 2021 roku. Przelew miał tytuł „wynagrodzenie za (...)”.

Niesporne, a nadto: historia rachunku, k. 193 akt ZUS

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się uzasadnione.

Stan faktyczny niniejszej sprawy był w istocie niesporny i w całości wynikał z dokumentów zgromadzonych w aktach ZUS i aktach sądu, których prawdziwości i miarodajności nie kwestionowała ani żadna ze stron.

Przedmiotem oceny jest decyzja, którą organ rentowy uznał, że J. Z. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) sp. z o.o. w grudniu 2020 roku podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu, jednocześnie ustalając podstawę wymiaru składek za ten miesiąc. Spór sprowadzała się do ustalenia, czy faktycznie zaszły podstawy do objęcia J. Z. ubezpieczeniami społecznym za miesiąc grudzień 2020 roku z tytułu wykonywania umowy zlecenie na rzecz PHU (...) sp. z o.o.

Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1230) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami”, oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust.4.

Osoba, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesięcy jest niższa od określonej w art. 18 ust. 4 pkt. 5a, spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi z innych tytułów podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym również z innych tytułów. Zasady tej nie stosuje się, jeżeli łączna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt. 4, lub z innych tytułów osiąga kwotę określoną w art. 18 ust. 4 pkt. 5a.

Zgodnie z art. 9 osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4-6 i 10, jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń, z zastrzeżeniem ust. 2c i 7. W myśl natomiast do przepisu art. 2a osoba, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, prowadząca jednocześnie pozarolniczą działalność, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu tej działalności, jeżeli z tytułu wykonywania umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz współpracy przy wykonywaniu tych umów podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 18 ust. 8. Może ona dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z tytułu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4. Osoba, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, prowadząca jednocześnie pozarolniczą działalność, dla której właściwa jest podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, o której mowa w art. 18a albo art. 18c, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z obu tytułów, z zastrzeżeniem ust. 2c.

W świetle powyższego uznać należy iż zbieg tytułów ubezpieczenia wymaga co najmniej dwóch tytułów, zaś brak obowiązku opłacania składek z tytułu kolejnej umowy można uznać za skuteczny jedynie wówczas, gdy z pierwszej umowy podstawa wymiaru składek osiągnie wynagrodzenie minimalne. W konsekwencji, skoro w grudniu 2020 roku ubezpieczony wykonywał pracę na podstawie umów zlecania u dwóch podmiotów tj. (...) sp. z o.o. oraz (...) sp. z o.o., a z jednej z nich osiągał wynagrodzenie minimalne, to niewątpliwie uprawniony był do wyboru umowy, która stanowiła jego tytuł ubezpieczenia w myśl art. 9 ust. 2.

W toku postępowania i w treści wydanej decyzji organ rentowy wskazywał, że ubezpieczony w okresie od 1 grudnia 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku nie osiągnął z tytułu wykonywania umowy zlecenia u innego płatnika składek wynagrodzenia odpowiadającego kwocie przynajmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wskazywał bowiem, iż w grudniu na konto ubezpieczonego wpłynęło jedynie wynagrodzenie z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia u płatnika (...) sp. z o.o. Takie rozumowanie organu rentowego jest jednak błędne.

Istotnie, wynagrodzenie od (...) SP. z o.o. za grudzień 2020 roku faktycznie zostało wypłacone ubezpieczonemu dopiero 7 stycznia 2021 roku, jednak było to wypłata odnosząca się do pracy świadczonej przez ubezpieczonego w miesiącu grudniu 2020 roku. Tymczasem przychód z tytułu umowy o pracę powinien być ustalany za każdy miesiąc z osobna, w ten sposób, że wynagrodzenie za pracę należne właśnie za grudzień 2020 roku winno być uwzględnione do przychodu za grudzień 2020 roku, a nie doliczane do przychodu uzyskanego w następnym miesiącu, nawet gdyby faktycznie zostało wypłacone w następnym miesiącu, a nawet w późniejszym okresie. Data wypłaty przypadająca na styczeń 2021 r. nie zmienia faktu, że wynagrodzenie było ekwiwalentem za pracę świadczoną w grudniu 2020 r.

W trafnym wyroku z 8 lutego 2023 roku ( (...) 9/22) Sąd Najwyższy orzekł, że wraz z wprowadzeniem przepisu art. 9 ust. 2c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych o wyborze tytułu ubezpieczenia nie decydował termin wypłaty wynagrodzenia (przychodu), lecz sama podstawa ubezpieczenia łączona z minimalnym wynagrodzeniem. Wskazał, iż każdego miesiąca rozlicza się składki i składa deklaracje. Podstawa wymiaru wynosząca „0” nie oznacza, że w danym miesiącu zatrudniony nie podlega ubezpieczeniu. Nie traci ubezpieczenia, skoro wykonuje umowę. Nie może wszak utracić ochrony ubezpieczeniowej ryzyka niezdolności do pracy wynikającego z wykonywania zatrudnienia. Taka jest istota ubezpieczenia. Natomiast termin wypłaty wynagrodzenia mógł zależeć od umowy stron. Uprawnione jest zatem rozróżnienie tytułów ubezpieczenia i zasad rozliczenia składek.

Powyższe rozważania prowadzą w konsekwencji do wniosku, iż stanowisko organu rentowego co do objęcia J. Z. ubezpieczeniami społecznym za grudzień 2020 roku z tytułu wykonywania umowy zlecenia u (...) Sp. z o.o. było nieprawidłowe. Uznanie bowiem, że skoro nie doszło do faktycznej wypłaty wynagrodzenia w tym samym miesiącu, w którym była świadczona praca to w przypadku ubezpieczonego nie ma zastosowania regulacja z art. 9 ust. 2c - nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach.

W takim stanie faktycznym, zaliczenie przychodu za grudzień 2020 roku jako przychodu należnego za styczeń 2021 roku rażąco narusza interes prawny ubezpieczonego. Organ rentowy, powinien był przyjąć, iż za grudzień 2020 roku ubezpieczony uzyskał wynagrodzenie z dwóch różnych umów zlecenia, a w konsekwencji w stosunku do niego powinien był zastosować regulację z art. 9 ust. 2c.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdził, iż w okresie od 1 do 31 grudnia 2020 roku ubezpieczony nie podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) sp. z o.o. w G. W..

del. SSR Konrad Kujawa

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować,

2.  projekt asystentki sędziego E. G. zaakceptowany,

3.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu, któremu jednocześnie wypożyczyć akta rentowe na okres 14 dni,

4.  przedłożyć z pismami lub za 21 dni.

27.11.2024