Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 6 listopada 2019 roku Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie po rozpoznaniu sprawy z powództwa (...) spółki akcyjnej w W. przeciwko (...)Szpitalowi(...) w S. o zapłatę (sygn. akt I C 334/19):

I. oddalił powództwo;

II. zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 917 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd rejonowy oparł powyższe orzeczenie na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach.

Powód zawarł dnia 1 września 2014 r. ze Szpitalem (...) (...) w S. umowę nr (...). Zobowiązał się on dostarczyć Szpitalowi wyroby medyczne zgodnie z ofertą przetargową. Zgodnie z § 7 ust. 2 zapłata za dostarczone wyroby nastąpić miała przelewem na konto powoda wskazane w prawidłowo wystawionej fakturze VAT w terminie 30 dni od dnia prawidłowo zrealizowanej dostawy potwierdzonej przez przedstawicieli stron protokołem zdawczo – odbiorczym i dostarczenia prawidłowo wystawionej faktury VAT, sporządzonej w oparciu o ceny jednostkowe z oferty przetargowej za każdorazową dostawę. Przedmiotem dostaw miały być ostrza do pił oscylacyjnych i piły posuwisto – zwrotnej.

Szpital zamówił w dniu 11 września 2014 r. 45 sztuk ostrzy (zamówienie nr (...)), w dniu 13 października 2014 r. łącznie 10 opakowań ostrzy (zamówienie nr (...)), w dniu 1 kwietnia 2015 r. 100 opakowań ostrzy (zamówienie nr (...)).

W dniu 24 października 2014 r. wystawiono protokół przekazania towaru dla (...) z o.o. w którym jako adresata wskazano m.in. (...)Szpital(...) w S.; towar objęty był fakturą (...). 15 października 2014 r. wystawiono protokół przekazania towaru dla (...) z o.o. w którym jako adresata wskazano m.in. (...)Szpital (...) w S.; towar objęty był fakturą (...). 18 września 2014 r. wystawiono protokół przekazania towaru dla (...) z o.o. w którym jako adresata wskazano m.in. (...)Szpital (...) w S.; towar objęty był fakturą (...). 1 kwietnia 2015 r. wystawiono protokół przekazania towaru dla (...) z o.o. w którym jako adresata wskazano m.in. (...)Szpital (...) w S.; towar objęty był fakturą (...).

Powód wystawił Szpitalowi następujące faktury VAT:

- nr (...) w dniu 24 października 2014 r. na kwotę 17.280 zł z tytułu sprzedaży wg zamówienia nr (...) z terminem płatności 23 listopada 2014 r.,

- nr (...) w dniu 15 października 2014 r. na kwotę 1.555,20 zł z tytułu sprzedaży wg zamówienia nr (...) z terminem płatności 14 listopada 2014 r.,

- nr (...) w dniu 17 września 2014 r. na kwotę 8.208 zł z tytułu sprzedaży wg zamówienia nr (...) z terminem płatności 17 października 2014 r.,

- nr (...) w dniu 9 kwietnia 2015 r. na kwotę 17.496 zł z tytułu sprzedaży wg zamówienia nr (...) z terminem płatności 9 maja 2015 r.,

- nr (...) w dniu 1 kwietnia 2015 r. na kwotę 1.944 zł z tytułu sprzedaży wg zamówienia nr (...) z terminem płatności 1 maja 2015 r.,

Zobowiązania ww. szpitala przejął pozwany. W dniu 8 marca 2018 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty łącznie 3.984,33 zł tytułem odsetek za opóźnienie w zapłacie, zgodnie z załączonym do pisma saldem, w terminie do dnia 22 marca 2018 r. .

Pozwany uregulował kwoty objęte fakturami po terminach wskazanych w fakturach.

W tym stanie faktycznym sąd rejonowy uznał żądanie oparte na art. 8 ust. 1 i 2 ustawy z 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych za niezasadne.

Sąd zważył, iż bezspornie pozwany dokonał zapłaty po terminach ujętych w fakturach, niemniej zgodnie z umową zapłata za dostarczone wyroby winna była nastąpić przelewem na wskazane konto w prawidłowo wystawionej fakturze w terminie 30 dni od dnia prawidłowo zrealizowanej i potwierdzonej protokołem zdawczo - odbiorczym dostawy i dostarczenia prawidłowo wystawionej faktury, sporządzonej w oparciu o ceny jednostkowe z oferty przetargowej za każdorazową dostawę. W ocenie sądu rejonowego powód nie wykazał, aby wskazane w umowie okoliczności warunkujące obowiązek zapłaty za dostarczone towary w konkretnym terminie, zostały spełnione, zaś to umowa, a nie faktury, czy wezwanie do zapłaty, stanowiła źródło wzajemnych obowiązków i praw jej stron, w tym w zakresie terminu zapłaty ceny. Nadmienił, że brak podstaw do naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie, albowiem nie jest wiadomym od jakiej daty należało naliczać 30 dniowy termin do zapłaty faktur. Strona powodowa nie wykazała daty dostawy zamówionych wyrobów, których dostarczenie miało być potwierdzone protokołami zdawczo – odbiorczymi.

Wobec niemożności pozytywnej weryfikacji żądania sąd rejonowy powództwo oddalił i na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. orzekł o kosztach procesu.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód zarzucając mu naruszenie:

a)  art. 217 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez nierozpoznanie wniosków dowodowych powoda z dnia 26 lutego 2019 r. o zobowiązanie pozwanego do przedłożenia:

-

wyciągu z ksiąg rachunkowych za okres 17 września 2014 r. - 30 kwietnia 2015 r., na okoliczność ustalenia daty zaksięgowania faktury, należności z której dochodzone są w tym postępowaniu oraz wiedzy pozwanego o konieczności uiszczenia wynikających z niej należności,

-

księgi kancelaryjnej za okres 17 września 2014 r. - 30 kwietnia 2015 r. obejmującej wpisy korespondencji dotyczącej należności dochodzonych w tym postępowaniu na okoliczność otrzymania przez niego faktur VAT objętych przedmiotowym pozwem,

-

oryginału faktur VAT wskazanych w pozwie na okoliczność wykonania przez powoda zobowiązania objętego fakturami wskazanymi w pozwie oraz doręczenia pozwanemu faktur w terminach wskazanych przez powoda i zaksięgowania ich przez pozwanego,

-

rejestru zakupów VAT bądź w przypadku nieistnienia takiego rejestru innego rejestru mu odpowiadającego, w którym ujmowane są faktury pozwanego za okres 17 września 2014 r. - 30 kwietnia 2015 r. na okoliczność ustalenia daty ujęcia faktur w ewidencji pozwanego, a tym samym ustalenia wymagalności poszczególnych faktur.

co miało istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, gdyż sąd orzekał w oparciu o niepełny materiał dowodowy;

b)  art. 241 k.p.c. poprzez nie zarządzenie uzupełniającego postępowania dowodowego w zakresie terminów wymagalności faktur, w sytuacji gdy sąd ustalił, że zapłata nie nastąpiła w terminie wskazanym w fakturze, a ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynikało, czy termin wskazany na fakturze odpowiada terminowi umownemu;

Wskazując na powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm przepisanych. Jednocześnie apelujący wniósł o zobowiązanie pozwanego do przedłożenia wyciągu z ksiąg rachunkowych za okres 17 września 2014 r. - 30 kwietnia 2015 r., księgi kancelaryjnej za okres 17 września 2014 r. - 30 kwietnia 2015 r. obejmującej wpisy korespondencji dotyczącej należności dochodzonych w tym postępowaniu, oryginału faktur VAT wskazanych w pozwie oraz rejestru zakupów VAT bądź w przypadku nieistnienia takiego rejestru innego rejestru mu odpowiadającego, w którym ujmowane są faktury VAT pozwanego za okres 17 września 2014 r. - 30 kwietnia 2015 r., a dalej dopuszczenie dowodu z pozyskanych dokumentów na okoliczność dat doręczeń poszczególnych faktur objętych pozwem, a tym samym terminów wymagalności tych faktur.

W uzasadnieniu apelacji skarżący podniósł, iż sąd rejonowy nie rozpoznał jego wniosków dowodowych. Wyjaśnił, że z uwagi na upływ czas od wykonania umowy (4-5 lat) nie dysponuje dokumentami potwierdzającymi jej wykonanie, lecz na oryginałach faktur, którymi dysponuje pozwany są adnotacje pracowników pozwanego, który dokonywali sprawdzenia zgodności faktur z otrzymanym towarem, więc dopuszczenie dowodu z tych dokumentów pozwoliłoby ustalić kiedy pozwany otrzymał zakupione towary oraz faktury. Podkreślił, że dokumenty te są w wyłącznym posiadaniu pozwanego, a sprawdzenie faktury jest standardową procedurą w jednostce sektora finansów publicznych i jest potwierdzane datą i podpisem osoby, która ją wykonała. Pozostałe dokumenty o przedłożenie których wnosił powód (ewidencja księgowa, rejestr faktur VAT) są stworzone przez pozwanego i znajdują się w jego posiadaniu. Również z tych dokumentów wedle skarżącego wynikają daty, w których pozwany otrzymał faktury. Ponadto, z tych dokumentów wynika, kiedy pozwany uregulował należności główne z tytułu faktur objętych pozwem. Skarżący nie zgodził się z twierdzeniem, iż strona powodowa poprzez wnioski o zobowiązanie pozwanego do przedłożenia określonych dokumentów przesuwa na stronę pozwaną ciężar dowodu. Nie jest bowiem wykluczona sytuacja, że na jednej stronie będzie spoczywał ciężar dowodu, a druga strona będzie zobowiązana dowód ten dostarczyć, co wynika z art. 233 § 2 k.p.c. (por. wyrok SN z dnia 27 stycznia 2011 r. II PK173/10.) Dodatkowo zdaniem apelującego sąd dopuścił się naruszenia art. 248 § 1 k.p.c., zgodnie z którym, każdy obowiązany jest przedstawić na zarządzenie sądu w oznaczonym terminie i miejscu dokument znajdujący się w jego posiadaniu i stanowiący dowód faktu istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że dokument zawiera informacje niejawne.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów zastępstwa adwokackiego wedle norm przepisanych. Wniósł jednocześnie o pominięcie wszystkich wniosków dowodowych złożonych w apelacji.

Sąd okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

Sąd odwoławczy po wnikliwej analizie zarzutów apelacji i ich konfrontacji z materiałem dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy uznał, że sąd rejonowy w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia sprawy prawidłowo zgromadził w tym postępowaniu materiał dowodowy oraz dokonał właściwej jego oceny, odpowiadającej wymogom stawianym na gruncie art. 233 § 1 k.p.c. Poczynił ustalenia faktyczne odpowiadające treści tych dowodów, co pozwoliło sądowi drugiej instancji na uczynienie ich podstawą dla własnego rozstrzygnięcia. W sytuacji bowiem, gdy sąd odwoławczy orzeka na podstawie materiału zgromadzonego w pierwszej instancji, nie musi powtarzać dokonanych ustaleń, gdyż wystarczy stwierdzenie, że przyjmuje je za własne , zaś uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa (art. 505 ¹³§ 2 kpc).

Jednocześnie ocenić należało, że na podstawie tak poczynionych ustaleń sąd rejonowy dokonał zasługującej na aprobatę oceny zasadności żądania pozwu przez pryzmat mających zastosowanie w sprawie przepisów prawa materialnego.

Sąd okręgowy podzielając rozważania prawne sądu pierwszej instancji w tym zakresie i rezygnując z ich ponownego szczegółowego przytaczania ( vide wyroki SN z dnia 5 listopada 1998 r. I PKN 339/98 oraz z 22 lutego 2010 r. I UK 233/09, Lex nr 585720) za konieczne uznał podkreślenie, że bezspornie powoda i poprzednika prawnego pozwanego łączyła zawarta dnia 1 września 2014 r. umowa dotycząca dostarczania wyrobów medycznych. Nie było sporu pomiędzy stronami, że powód dostarczał artykuły pozwanemu, wystawiając z tego tytułu faktury VAT (k. 32-34, 38, 39), które pozwany opłacił. Spór dotyczył wyłącznie tego, kiedy należności stwierdzone poszczególnymi fakturami stawały się wymagalne i czy w związku z tym powstało po stronie pozwanego opóźnienie w płatności uprawniające powoda do naliczenia szpitalowi objętych żądaniem opłat odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz.U. z 2016 r., poz. 684 t.j.), w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny, wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:

1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie;

2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.

W świetle brzmienia art. 8 ust. 1 ustawy nabycie przez wierzyciela roszczenie o zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych jest uzależnione od tego, kiedy świadczenie pieniężne stało się wymagalne. Innymi słowy, roszczenie odsetkowe wynikające z art. 8 ust. 1 ww. ustawy po powstaje po upływie terminów zapłaty ustalonych w umowie.

Analiza poszczególnych postanowień umowy z dnia 1 września 2014 r. r 24P/D/sprz. jedn.2014 przekonuje, że kwestia terminu zapłaty za dostarczony szpitalowi towar, a co za tym idzie powstania wymagalności roszczenia o zapłatę i zaktualizowania się po stronie powoda uprawnienia do odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych, uregulowana została w § 7 ust. 2 umowy. W myśl tego postanowienia umownego, „ Zapłata za dostarczone wyroby medyczne nastąpi przelewem na konto Wykonawcy wskazane w prawidłowo wystawionej fakturze VAT, w terminie 30 dni od dnia prawidłowo zrealizowanej dostawy potwierdzonej przez przedstawicieli stron protokołem zdawczo – odbiorczym i dostarczenia prawidłowo wystawionej faktury VAT, sporządzonej w oparciu o ceny jednostkowe z oferty przetargowej z dnia 10.07.2014 r. za każdorazową dostawę”. Z jednoznacznego brzmienia § 7 ust. 2 umowy wynika, że roszczenie stawało się wymagalne po upływie 30 dniowego terminy na zapłatę liczonego od dnia realizacji zamówienia potwierdzonego protokołem zdawczo - odbiorczym oraz dostarczenia prawidłowo wystawionej faktury VAT.

Wobec sprzecznych stanowisk stron co do powstania stanu wymagalności roszczenia a tym samym daty początkowej naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych, niewątpliwie kluczowy dla rozstrzygnięcia sprawy był rozkład ciężaru dowodu uregulowany w art. 6 k.c., stanowiącym, iż ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Ciężar dowodu w rozumieniu w/w przepisu pozostaje w ścisłym związku z problematyką procesową dowodów, gdyż w myśl art. 232 k.p.c., strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. W świetle będącej podstawą procesu cywilnego opartego na zasadzie kontradyktoryjności reguły, to na stronach spoczywa obowiązek twierdzenia i dowodzenia tych wszystkich okoliczności i faktów, które stosownie do art. 227 k.p.c. mogą być przedmiotem dowodu, w szczególności tych, które są sporne. Obowiązkiem powoda jest przytoczenie okoliczności faktycznych, z których wywodzi roszczenie (art. 187 § 1 pkt 2 k.p.c.) i wskazanie na dowody, których przeprowadzenie potwierdzi zasadność jego twierdzeń o faktach (art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c.). Wszystkie okoliczności faktyczne doniosłe dla rozstrzygnięcia sprawy i składające się na podstawę faktyczną rozstrzygnięcia muszą mieć oparcie w dowodach przeprowadzonych w toku postępowania, o ile nie są objęte zakresem faktów przyznanych przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości (art. 229 k.p.c.) oraz co do faktów niezaprzeczonych (art. 230 k.p.c.). Zaprzeczenie wskazanym okolicznościom przez pozwanego powoduje, że istotne dla rozstrzygnięcia sprawy fakty stają się sporne i muszą być przez stronę udowodnione zgodnie z zasadą kontradyktoryjności. To strony, a nie sąd, są dysponentem toczącego się postępowania i ponoszą odpowiedzialność za jego wynik. Jeżeli materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstawy do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń jednej ze stron, sąd musi wyciągnąć negatywne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów. Innymi słowy, strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia ( zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 25 października 2018 r., III AUa 183/18).

Odnosząc powyższe rozważania na kanwę rozpatrywanej sprawy godzi się zauważyć, że od początku postępowania powód był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, który już na etapie wnoszenia powództwa powinien był zdawać sobie sprawę z niekorzystnych konsekwencji procesowych, w sytuacji, gdy pozwany podniesie zarzuty negujące żądanie pozwu co do zasady i wysokości. Powód przedłożył tymczasem skąpy materiał dowodowy, który żadną miarą nie pozwalał na uznanie żądania pozwu za wykazane, tak co do zasady jak i wysokości.

Sąd okręgowy w pełni podziela ocenę sądu pierwszej instancji, odnośnie niewykazania przez apelującego, w jakie dacie powstał stan wymagalności poszczególnych roszczeń o zapłatę objętych przedłożonym fakturami VAT. Zaoferowany na potrzeby tego postępowania materiał dowodowy nie pozwalał żadną miarą na ustalenie, w jakich datach dochodziło do dostarczenia zamawiającemu towaru, bowiem brak jest na tą okoliczność stosownych protokołów zdawczo – odbiorczych. Tymczasem wykazanie tejże okoliczności było kluczowe dla ustalenia, z jaką datą wierzytelności stały się wymagalne, a zatem czy i ewentualnie kiedy po stronie powoda zaktualizowało się uprawnienie do dochodzenia zapłaty odsetek o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Niedostatki w zgromadzonym materiale dowodowym obciążały z mocy art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. powoda, który ponosił negatywne konsekwencje nie wykazania spornych okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.

W kontekście argumentacji apelującego należy zauważyć, że powód domagał się w tym postępowaniu w ramach zgłoszonych wniosków dowodowych przedłożenia przez pozwanego szeregu dokumentów, które miałyby świadczyć o dacie doręczenia towaru. Całkowicie uszło uwadze skarżącego, że umowa z dnia 1 września 2014 r. regulowała w sposób szczegółowy warunki jakie muszą być spełnione, aby rozpoczął się bieg terminu do zapłaty. Otóż zgodnie z tą umową rozpoczęcie 30 -dniowego terminu do zapłaty uzależnione było od dostarczenia towaru i potwierdzenia tego sporządzonym protokołem zdawczo – odbiorczym. Tego rodzaju dokumentów powód nie przedłożył, jak również nie żądał ich przedłożenia przez pozwanego, a w świetle łączącej strony umowy wyłącznie ten dokument mógł być podstawą do rozpoczęcia biegu terminu o zapłatę. Żadne inne dokumenty potwierdzające nawet datę dostawy nie mogły go zastąpić, bowiem termin zapłaty miał być liczony nie od dnia dostarczenia towaru i faktury, ale od prawidłowo zrealizowanej dostawy potwierdzonej protokołem zdawczo – odbiorczym. Tego rodzaju protokołów nie przedłożono i jak wynikałoby z wyjaśnień powoda, w istocie takie protokoły nie były sporządzane. Nawet dołączenie przez pozwanego do akt sprawy oryginałów faktur czy innych wskazanych przez powoda dokumentów mogłoby co najwyżej potwierdzać w jakiej dacie doręczono fakturę, a nie towar, ponadto nadal brak byłoby wymaganego na gruncie łączącego strony stosunku zobowiązaniowego protokołu zdawczo – odbiorczego. Powód do akt sprawy przedłożył tylko protokół przekazania towaru kurierowi (k. 35 – 37, 41 i 42), czego nie można utożsamiać z datą przekazania towaru szpitalowi, tym bardziej, że o ile towar kurierowi w przypadku czterech faktur został przekazany w dniu wystawienia faktury, o tyle towar objęty fakturą wystawioną dnia 17 września 2014 r. przekazano kurierowi 18 września 2014 r. Licząc nawet od daty przekazania paczki kurierowi termin zapłaty nie upływałby we wskazanym przez powoda dniu 17 października 2014 r., ale najwcześniej dnia następnego. Co więcej zasadnicze zastrzeżenia sądu odwoławczego budzić musiały podane przez powoda daty wymagalności roszczeń objętych poszczególnymi fakturami. Już samo jedynie porównanie dat wystawienia faktur, przy uwzględnieniu 30 -dniowego terminu na zapłatę, w świetle terminów zapłaty wskazanych przez powoda w poszczególnych fakturach, wskazywałoby, że faktury musiałoby każdorazowo zostać wraz z towarem dostarczone szpitalowi w dniu ich wystawienia. Powyższe jawiło się jako wysoce nieprawdopodobne, gdyż nader niespotykanym jest dostarczanie przez kuriera paczki już w dniu jej przekazania przez nadawcę, zwłaszcza wtedy, gdy paczka została nadana po południu (towar był przekazywany np. o godzinie 14.50 czy 14.35). Oczywistym jest, że wpierw musiało dojść do wystawienia przez powoda faktury, która wraz z towarem została przekazana kurierowi, a następnie dopiero dostarczona pozwanemu. Już tylko w świetle zwykłych zasad doświadczenia życiowego wysoce mało prawdopodobne jest, aby to wszystko nastąpiło jednego dnia.

W konsekwencji sąd odwoławczy doszedł do przekonania, iż powód w rozpatrywanej sprawie nie wykazał, by wystąpiły materialne podstawy warunkujące powstanie po jego stronie uprawnienia do naliczenia należności w oparciu o art. 8 ust. 1 przywołanej ustawy, w tym z jakim dniem takie roszczenie miałoby po jego stronie powstać. Tłumaczenie skarżącego, że nie dysponuje stosowną dokumentacją z uwagi na znaczny upływ czasu od daty transakcji (5 lat) jest o tyle nieprzekonujący, że wedle nawet twierdzeń pozwu opłacenie faktur nastąpiło w 2015 oraz 2016 r. Powód będąc przeświadczonym o nieuiszczeniu przez pozwanego należności w terminie winien był zabezpieczyć materiał dowodowy wykazujący zasadność swoich roszczeń oraz mógł niezwłocznie wystąpić z powództwem, a nie zwlekać z kolejne lata, aż do 2018 r. Przy tym ponownie należy podkreślić, że z twierdzeń powoda wynikało, że wymagane umową protokoły zdawczo – odbiorcze nie zostały sporządzone, więc niejako z założenia powód nie dopełniając wymogów przewidzianych umową w zakresie dokumentowania faktu przekazania towaru postawił się w trudnej pozycji procesowej.

Zaznaczyć należy, że nie jest zadaniem sądu pierwszej i drugiej instancji prowadzenie z urzędu postępowania dowodowego w celu wykazania zasadności twierdzeń jednej ze stron procesu cywilnego. Uznanie braku udowodnienia okoliczności faktycznych przez stronę do tego zobowiązaną skutkuje przyjęciem ich niewykazania w sprawie i skonstruowaniem stanu faktycznego stosownie do wyników postępowania dowodowego, co miało miejsce w niniejszej sprawie. Sąd oczywiście może dopuścić z urzędu dowód niewskazany przez strony (art. 232 zdanie drugie k.p.c.), lecz wyłącznie w szczególnych sytuacjach procesowych o wyjątkowym charakterze, w tym w sytuacji wysokiego uprawdopodobnienia zasadności dochodzonego powództwa. Nie jest on jednak co do zasady władny zastąpić własnym działaniem bezczynność strony ( vide wyrok SN z dnia 5 listopada 1997 r., III CKN 244/97). W zaistniałej sytuacji procesowej nie ulega wątpliwości, iż to na powódce chcącej uzyskać pozytywne dla siebie rozstrzygnięcie sprawy spoczywał obowiązek wykazania dochodzonej przezeń należności i naprowadzenia dowodów celem wykazania jej istnienia i wysokości. Z uwagi na majątkowy charakter roszczenia powoda i fakt reprezentowania go przez profesjonalnego pełnomocnika, sąd odwoławczy nie widział uzasadnionych podstaw, które mogłyby uzasadniać zastąpienie powoda w jego obowiązkach procesowych i dopuszczenia przez sąd jakichkolwiek dowodów w tym postępowaniu z urzędu czy też zobowiązywania powoda do przedkładania określonych dowodów mających wykazywać zasadność jego twierdzeń i żądań. Na podstawie zaś tego materiału dowodowego, który został przez powoda zaoferowany na potrzeby niniejszego postępowania, nie było możliwe pozytywne zweryfikowanie jego żądania, dlatego słusznie powództwo jako niewykazane co do zasady i wysokości zostało oddalone.

Tak argumentując i nie znajdując podstaw do zmiany zaskarżonego rozstrzygnięcia, sąd okręgowy apelację powódki jako niezasadną oddalił, o czym na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł w punkcie 1. wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. bacząc na regułę odpowiedzialności za wynik procesu. Wobec oddalenia apelacji w całości zasądzono od powoda na rzecz pozwanego kwotę 450 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego. Na zasądzone w punkcie 2. wyroku koszty instancji odwoławczej składały się wyłącznie koszty wynagrodzenia pełnomocnika reprezentującego pozwanego ustalone zgodnie z § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.).

Monika Rabiega

Zarządzenia:

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)