Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 24 września 2019 r. częściowo zaocznym co do pozwanych J. D. (1) i W. D. (sygn. akt I C 2203/18) Sąd Rejonowy w Stargardzie:

I.  zasądził od pozwanych J. D. (1), B. D., W. D. solidarnie na rzecz powoda Gminy M. kwotę 4.820,85 zł wraz z odsetkami w wysokości ustawowej za opóźnienie płatnymi poczynając od dnia 23 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty, przy czym orzekł, że odpowiedzialność pozwanych J. D. (1), B. D., W. D. jest solidarna z odpowiedzialnością E. D., wobec której zapadł prawomocny nakaz zapłaty z dnia 14 lutego 2018 r. (I Nc 319/18);

II.  zasądził od pozwanych J. D. (1), B. D., W. D. solidarnie na rzecz powoda Gminy M. kwotę 2.122 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, przy czym orzekł, że odpowiedzialność pozwanych J. D. (1), B. D., W. D. jest solidarna z odpowiedzialnością E. D., wobec której zapadł prawomocny nakaz zapłaty z dnia 14 lutego 2018 r. (INc 319/18);

III.  wyrokowi co do pozwanych J. D. (1) i W. D. nadał rygor natychmiastowej wykonalności;

IV.  przyznał kuratorowi pozwanego B. D. M. H. wynagrodzenie w kwocie 900 zł.

Sąd ustalił, że w dniu 25 maja 2004 roku została zawarta umowa o najem lokalu socjalnego na rzecz najemców J. i J. D. (2) znajdującego się przy ul. (...) w S.. Czynsz za lokal mieszkalny miał być wskazany w załączniku do niniejszej umowy, który wydawał Rejon Eksploatacji Budynków w dniu objęcia lokalu. Umowa została zawarta na okres od dnia 26 maja 2004 roku do 26 maja 2007 roku i wygasała po upływie okresu, na który została zawarta. Mogła być również przedłużona na dalszy czas oznaczony w uzasadnionych przypadkach.

Uprawnienia do przydzielonego lokalu socjalnego wraz z najemcą otrzymali B. D., E. D. oraz W. D..

Pismem z dnia 5 października 2016 roku (...) sp. z o.o. skierowało do J. D. (1), J. D. (2), W. D., J. D. (1), E. D. oraz B. D. wezwanie przedsądowe do zapłaty odszkodowania i innych opłat za używanie lokalu, w którym wskazano obowiązek zapłaty w ciągu 14 dni od daty otrzymania wezwania najemcę oraz osoby solidarnie odpowiedzialne, pełnoletnie zamieszkałe w lokalu przy ul. (...) w S. do zapłaty czynszu i innych opłat za używanie lokalu, które do dnia 4 października 2016 roku wynosiły 4.114,06 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia zapłaty za bieżące opłaty za używanie lokalu.

Kierowana do J. D. (1) korespondencja została zwrócona z adnotacją „nie podjęto w terminie”.

Stwierdzono, że w okresie od września 2015 roku do lipca 2017 roku J. D. (1), B. D., E. D. oraz W. D. posiadali na dzień 30 czerwca 2017 roku zaległość z tytułu bezumownego użytkowania zasobu gminy w wysokości 4.820,85 zł.

B. D. posługiwał się w okresie objętym pozwem adresem ul. (...) w S..

W przedstawionych okolicznościach sąd rejonowy powództwo uwzględnił w całości.

Ustalenia w zakresie stanu faktycznego sprawy sąd poczynił w oparciu o ujawnione w sprawie dowody z dokumentów, których autentyczności i mocy dowodowej nie negowała żadna ze stron, a które przy tym nie wzbudziły wątpliwości sądu.

Sąd wyjaśnił, że wobec tego, iż pozwani J. D. (1) i W. D. nie złożyli odpowiedzi na pozew ani nie ustosunkowali się do twierdzeń powoda w żaden sposób, zaistniały podstawy do wydania w stosunku do nich wyroku zaocznego na podstawie art. 339 § 1 k.p.c. Wobec pozwanego B. D. wyrok nie jest zaoczny, a wobec pozwanej E. D. nie wystąpiła konieczność wydania wyroku, bowiem uprawomocnił się wobec niej nakaz zapłaty wydany przez Sąd Rejonowy w Stargardzie w dniu 14 lutego 2018 roku w sprawie I Nc 319/18.

Podstawę prawną zgłoszonego pozwem roszczenia stanowił przepis art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, stosownie do którego osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie (ust. 1). Z zastrzeżeniem ust. 3, odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od osoby, o której mowa w ust. 1, odszkodowania uzupełniającego (ust. 2).

Sąd uznał, że strona powodowa wykazała w całości wysokość dochodzonego roszczenia. Gmina przedłożyła do pozwu załącznik w postaci historii sald za okres od listopada 2011 roku do marca 2017 roku. Jasno wynika z niego kwota z jaką zalegali pozwani z tytułu bezumownego korzystania z lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w S.. Kurator pozwanego B. D. podnosił, że nie zostało wykazane aby pozwany zamieszkiwał w ww. lokalu w spornym okresie. Sąd zważył, jednak, że pozwany B. D. uzyskał przydział lokalu socjalnego, z którego skorzystał, posługiwał się adresem tegoż lokalu jako adresem swego zamieszkania i nie zostało wykazane, aby kiedykolwiek przed upływem okresu objętego pozwem zgłosił do powoda fakt opuszczenia lokalu. Stąd też sąd doszedł do przekonania, że jego solidarna odpowiedzialność z tytułu roszczenia dochodzonego pozwem została wykazana uzasadniona.

Wobec tego, że wobec pozwanej E. D. uprawomocnił się nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 14 lutego 2018 roku wydany przez Sąd Rejonowy w Stargardzie w sprawie I Nc 319/18, odpowiedzialność J. D. (1), B. D. oraz W. D. jest solidarna wraz z jej odpowiedzialnością za orzeczone wyrokiem zobowiązanie i dalsze koszty.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie odsetek sąd wydał w oparciu o przepisy art. 481 § 1 i 2 k.c., zgodnie z którymi jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, a jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy. W pozwie strona powodowa żądała odsetek od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Sąd nie dopatrując się w tym zakresie nieprawidłowości orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W pkt II sąd orzekł o kosztach kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy, wynikającą z art. 98 k.p.c. Na koszty złożyła się opłata od pozwu w kwocie 242 zł (art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Dz. U. 2018, poz. 300 – j.t.), wynagrodzenie radcy prawnego reprezentującego powoda w sprawie, ustalone na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015, poz. 1801) na kwotę 900 zł, uiszczona zaliczka na poczet wynagrodzenia kuratora w wysokości 900 zł oraz wykorzystana przez komornika część zaliczki tytułem podjęcia próby doręczenia korespondencji pozwanym J. D. (1) oraz W. D. w wysokości 80 zł. Łączne koszty poniesione przez stronę powodową wyniosły 2.122 zł.

W punkcie III wyroku w oparciu o art. 333 § 1 k.p.c. w stosunku do pozwanych J. D. (1) i W. D. sąd nadał rygor natychmiastowej wykonalności. Wyrok opatrzony rygorem wykonalności jest tytułem egzekucyjnym (art. 777 § 1 pkt 1 k.p.c.), który stanowi podstawę egzekucji, jeżeli zostanie zaopatrzony w klauzulę wykonalności (art. 776 k.p.c.).

W dniu 15 lipca 2019 roku Sąd Rejonowy w Stargardzie ustanowił kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego B. D. w osobie M. H.. Kurator pismem z dnia 9 sierpnia 2019 roku złożył odpowiedź na pozew oraz wniósł o przyznanie wynagrodzenia. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz.U. z 2018 r. poz. 536) wysokość wynagrodzenia kuratora ustanowionego dla strony w sprawie cywilnej, zwanego dalej „kuratorem”, ustala się w kwocie nieprzekraczającej 40% stawek minimalnych za czynności adwokackie określonych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz.U. z 2017 r. poz. 2368 i 2400), jednak nie mniej niż 60 zł.

Wobec powyższego kuratorowi sąd przyznał wynagrodzenie w pkt IV wyroku. Dodatkowo sąd wskazał, że nie zostało ono powiększone o stawkę podatku VAT w związku z tym, iż rozporządzenie w sprawie wysokości wynagrodzeń kuratorów nie nakazuje powiększać przyznanego wynagrodzenia o stawkę podatku VAT.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia złożył pozwany B. D. i zaskarżając wyrok w zakresie punktów I i II wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa wobec pozwanego B. D., przyznanie wynagrodzenia kuratora za reprezentację pozwanego B. D. w postępowaniu przed Sądem II instancji według norm przepisanych.

Orzeczeniu zarzucił:

1.  mające wpływ na treść orzeczenia naruszenie przepisu postępowania, tj. art. 227 k.p.c. w zw. z art. 299 k.p.c. poprzez nieprzesłuchanie stron, o co wnioskował w piśmie z dnia 9 sierpnia 2019 r.,

2.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia poprzez błędne uznanie, że pozwany B. D. zamieszkiwał w lokalu przy ul. (...) w S. w okresie od września 2015 r. do czerwca 2017 r.

W uzasadnieniu wskazano, że przeprowadzone w sprawie dowody nie pozwalają na poczynienie ustalenia, aby pozwany B. D. mieszkał w lokalu przy ul. (...) w S. w okresie od września 2015 r. do czerwca 2017 r. W szczególności nie świadczą o tym informacje z ZUS czy Urzędu Skarbowego, gdyż wskazany adres mógł zostać wskazany dużo wcześniej i po prostu nie zostać zaktualizowany po zmianie miejsca zamieszkania pozwanego B. D.. Zaznaczono, że lokal został przydzielony pozwanym w 2004 r. i do września 2015 r. pozwany B. D. zapewne usamodzielnił się i wyprowadził z tego lokalu. Podobnie trudno uznać za wiarygodne oświadczenie R. P., gdyż świadek równie dobrze mógł mieć na myśli W. D., nie zaś B. D.. Tylko przeprowadzenie dowodu z zeznań tej osoby mogłoby usunąć nasuwające się wątpliwości.

W odpowiedzi na apelację strona powodowa wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania odwoławczego wg norm prawem przepisanych, w tym kosztów zastępstwa prawnego.

Sąd okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja skutkowała korektą zaskarżonego orzeczenia, aczkolwiek nie w kierunku w niej postulowanym.

Podstawę prawną roszczenia dochodzonego w niniejszej sprawie przez Gminę przeciwko pozwanemu B. D. stanowi przepis art. 18 ust. 1 w zw. z ust. 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie prawa lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksy cywilnego (tj. Dz. U. z 2020 roku, poz. 611, ze zm.). Powołana norma stanowi, że osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie, które odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Osoba zajmująca lokal bez podstawy prawnej winna także opłacić wszystkie opłaty związane z korzystaniem z lokalu mieszkalnego. Przepis ten statuuje zasadę i zakres obowiązku odszkodowawczego osób zajmujących lokal bez tytułu prawnego wskazując sposób ustalenia wysokości należnego właścicielowi odszkodowania.

Zgodnie z zasadą wyrażona w art. 232 k.p.c. ciężar dostarczania w postępowaniu materiału procesowego spoczywa na stronach. W związku z tym powódka w celu uzyskania ochrony prawnej w oparciu o powyższy przepis zobowiązana była, na podstawie art. 6 k.c., do wykazania, że pozwani lokal, należący do zasobu powodowej Gminy zajmowali bez tytułu prawnego, a także winna była wykazać zaistnienie przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanych, do których należy między innymi udowodnienie szkody oraz jej wysokości.

Powódka na poparcie swojego żądania przedstawiła dokumenty w postaci historii sald za okres od listopada 2011 roku do marca 2017 roku. Z dokumentów tych jasno wynika kwota, z jaką zalegali pozwani z tytułu bezumownego korzystania z lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w S.. Dokumentacja ta niewątpliwie pozwalała więc ustalić wysokości należności obciążających stronę pozwaną z tytułu bezumownego korzystania z lokalu. Jako prawidłowe jawi się również ustalenie, że w spornym okresie w tymże lokalu zamieszkiwał również apelujący. Pozwany B. D. uzyskał przydział lokalu socjalnego, posługiwał się adresem tegoż lokalu jako adresem swego zamieszkania, nie zgłaszał faktu opuszczenia lokalu. Okoliczność zamieszkiwania pozwanego w lokalu w spornym okresie potwierdza także oświadczenie R. P. (k.126), z którego wynika, iż pozwany wyprowadził się z lokalu dopiero w 2017 r. Argumentacja apelacji jakoby oświadczenie to miało dotyczyć W. D. jest nieuzasadniona, skoro w jego treści wprost wskazuje się na osobę pozwanego B. D..

Pozwany na etapie postępowania przez sądem I instancji, nie zgłosił wniosku o prowadzenie dowodu z zeznań świadka R. P., podobnie jak nie zawnioskowano o przesłuchanie w charakterze świadków J. i W. D.. skutkiem czego zarzut naruszenia art. 227 k.p.c. w zw. z art. 299 k.p.c. okazał się chybiony. Dowód z przesłuchania stron ma charakter wyjątkowy i z przepisu art. 299 k.p.c. wprost wynika, że dowód ten przeprowadza się wówczas, jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, sąd dla wyjaśnienia tych faktów może dopuścić dowód z przesłuchania stron.

Ponadto należy wskazać, że zgodnie z art. 259 pkt 4 k.p.c. świadkami nie mogą być wyłącznie współuczestnicy jednolici. Z art. 259 pkt 3 i 4 wynika ogólna zasada, że nikt nie może być przesłuchiwany w tej samej sprawie raz jako świadek, a raz jako strona procesowa, jednakże odstępstwo dotyczy współuczestników, gdyż zgodnie z art. 260 k.p.c. współuczestnik sporu, niebędący współuczestnikiem jednolitym, może być świadkiem co do faktów dotyczących wyłącznie innego współuczestnika. Co więcej należy wskazać, że współuczestnik materialny (art. 72 § 1 pkt 1 k.p.c.) może być zatem przesłuchany jako świadek co do kwestii spornych dotyczących stosunku prawnego między stroną przeciwną a drugim współuczestnikiem. W tym zakresie bowiem nie jest on stroną w rozumieniu art. 299 k.p.c.

Z powyższych względów, skoro kurator nie wnosił o przeprowadzenie dowodu z zeznań J. D. (1) i W. D. w charakterze świadków, podnoszenie na obecnym etapie zarzut naruszenia art. 299 k.p.c. jest chybione.

Zupełnie nieracjonalny jest zarzut posługiwania się przez apelującego adresem ul. (...) w S., pomimo niezamieszkiwania w nim. Ze wszystkich dokumentów wynika, że pozwany B. D. w okresie, za jaki dochodzone jest roszczenie zamieszkiwał w tym lokalu, zaś twierdzenie przeciwne nie zostało udowodnione.

Odnosząc się natomiast do zarzutów związanych z oceną oświadczenia R. P., sąd odwoławczy wskazuje, że zgodnie z obowiązującą w polskiej procedurze cywilnej zasadą swobodnej oceny dowodów wyrażoną w art. 233 § 1 k.p.c., sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału – co oznacza, że swobodna ocena dowodów odnosi się do wyboru określonych środków dowodowych i do sposobu ich przeprowadzenia. Mają być one ocenione konkretnie i w związku z całym zebranym materiałem dowodowym. Jest to podstawowym zadaniem sądu orzekającego, wyrażającym istotę sądzenia, a więc rozstrzygania kwestii spornych w warunkach niezawisłości, na podstawie własnego przekonania sędziego przy uwzględnieniu całokształtu zebranego materiału (orzeczenie Sądu Najwyższego z 16 lutego 1996 r., II CRN 173/95, nie publ.). W orzeczeniu z 10 czerwca 1999 roku, wydanym w sprawie II UKN 685/98 Sąd Najwyższy stwierdził, że normy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego.

Oświadczenie to zostało złożone przed rozprawą w dniu 20 września 2019 r. Pisma procesowego powoda wynika, że zostało ono również skierowane do kuratora pozwanego B. D.. Z akt sprawy, w tym również apelacji nie wynika kiedy dotarło do wiadomości kuratora. Tym niemniej przed zamknięciem rozprawy nie został wyartykułowany wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań R. P.. Taki wniosek został zawarty dopiero w apelacji i musiał zostać oceniony przez pryzmat przepisu art. 381 k.p.c.

Z powyższych względów, sąd uznał że zarzuty zmierzające do podważenia ustaleń faktycznych sądu rejonowego, które w istocie dotyczą art. 233 § 1 k.p.c. i oceny zgromadzonych dowodów dokonanej przez sąd rejonowy nie są zasadne.

Korekta zaskarżonego orzeczenia dotyczy rodzaju odpowiedzialności strony pozwanej względem powódki.

W uchwale z dnia 12 października 2015 r. III CZP 70/15 Sąd Najwyższy wskazał, że odpowiedzialność odszkodowawcza osób zajmujących lokal bez tytułu prawnego, przewidziana w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego ma charakter odpowiedzialności in solidum. Sąd Najwyższy podkreślił, że w regulacjach zawartych w 18 ust. 1-3 ustawy jest mowa o odpowiedzialności odszkodowawczej i nie uzależnia się w nich zapłaty tego odszkodowania od zawinienia. Rezygnacja w tych przepisach z winy jako przesłanki odpowiedzialności zarówno na podstawie art. 18 ust. 1 i 2, jak i na podstawie art. 18 ust. 3 ustawy nie pozwala kwalifikować stanów faktycznych objętych ich hipotezami jako deliktów w rozumieniu art. 415 k.c., a nie wchodzi w grę ich subsumpcja pod inne przepisy kodeksu cywilnego o czynach niedozwolonych. Nie ma także podstaw do przyjęcia, że przepisy te same określają delikt szczególnego rodzaju, a zwłaszcza taka ewentualność odpada w odniesieniu do osób zajmujących lokal bez tytułu prawnego, na rzecz których w wyroku eksmisyjnym orzeczono o uprawnieniu do lokalu socjalnego. Niemożność uznania odpowiedzialności uregulowanej w art. 18 ust. 1-3 ustawy za odpowiedzialność odszkodowawczą deliktową, wyłącza zastosowanie art. 441 § 1 k.c. do odpowiedzialności kilku osób z tytułu zajmowania lokalu bez tytułu prawnego. Sąd Najwyższy podkreślił, że określenie "osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego" oznacza to, że chodzi o osoby, które wcześniej dysponowały tytułem prawnym do zajmowania lokalu prawnego. W ustawie nie wskazuje się, o jaki tytuł prawny chodzi, wobec czego art. 18 ust. 1 ustawy ma także zastosowanie do tych osób zajmujących lokal, które wcześniej legitymowały się prawnorodzinnym lub obligacyjnym tytułem do zajmowania lokalu, innym niż najem. W art. 18 ust. 1 ustawy nie różnicuje się odpowiedzialności poszczególnych osób; nie wskazuje się jednej z nich jako głównego dłużnika. W art. 18 ust. 2 ustawy ustawodawca podkreślił, że co do zasady odszkodowanie odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. W podstawowym zakresie jest to zatem szkoda z tytułu utraty możliwości wynajęcia lokalu; jest wynikiem zajmowania lokalu przez każdą z osób. Zajęcie lokalu przez którąkolwiek z osób wyłącza możliwość jego gospodarczego wykorzystania przez wynajmowanie potencjalnym najemcom, czyli dla tak rozumianej szkody liczba osób zajmujących lokal jest neutralna, skoro zajęcie lokalu już przez jedną osobę wyłącza możliwość wynajęcia lokalu. Jednocześnie właściciel lokalu ponosi tylko jedną szkodę w wysokości czynszu, jaki mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Nie można przyjąć, że zwiększanie liczby osób zajmujących lokal zwiększa omawianą postać szkody wierzyciela, jak też nie można przyjąć, że wierzyciel doznał kilku szkód w tej postaci ze względu na zajmowanie lokalu przez kilka osób. Dopuszczalne jest jednak przyjęcie, że każda z osób wywołała tak rozumianą szkodę w pełnej wysokości, skoro zajęcie lokalu przez jedną z nich wyłącza możliwość gospodarczej eksploatacji lokalu. Każda z osób spełniających przesłanki przewidziane w art. 18 ust. 1 ustawy odpowiada zatem za szkodę w pełnej wysokości. Niemożliwe jest jednocześnie określenie części odszkodowania odpowiadającej każdemu z dłużników. Jednocześnie poszczególne stosunki prawne o charakterze odszkodowawczym łączące osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego z właścicielem lokalu są ze sobą połączone ze względu na pojęcie szkody i związaną z nim obudową teoretyczną. Spełnienie świadczenia odszkodowawczego przez jedną z osób prowadzi do naprawienia szkody z tytułu utraty możliwości wynajmowania lokalu w danym czasie, a tym samym zaspokaja całość interesu właściciela lokalu. Z tą chwilą właściciel traci możliwość żądania zaspokojenia od innych osób zajmujących lokal w tym samym czasie. Mimo formalnej odrębności stosunków odszkodowawczych zachodzi między nimi więź wyrażająca się w tym, że wszystkie te stosunki dotyczą tej samej szkody.

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. sąd okręgowy częściowo zmienił zaskarżony wyrok (punkt 1. wyroku), zaś w pozostałym zakresie oddalając apelację orzekł na podstawie art. 385 k.p.c. (punkt 2. wyroku).

Sąd okręgowy oddalił wnioski o przeprowadzenie dowodów zawnioskowanych w apelacji, bowiem wniosek w tym zakresie okazał się spóźniony (art. 381 k.p.c.). wskazane dowody mogły zostać złożone i przeprowadzone na etapie postępowania przed sądem pierwszej instancji. Strona pozwana nie wskazała na istnienie jakichkolwiek okoliczności, uniemożliwiających przeprowadzenie tych dowodów w toku postępowania przed sądem rejonowym.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono z uwzględnieniem treści art. 102 k.p.c. Przepis ten stanowi, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Ustalenie, czy w danej sprawie zachodzą „wypadki szczególnie uzasadnione”, ustawodawca pozostawił swobodnej, choć nie dowolnej ocenie sądu. Sama treść przepisu mówiąca o wypadkach szczególnie uzasadnionych przemawia za tezą, że wyłącza się stosowanie wykładni rozszerzającej (tak też SN w postanowieniach z dnia 16 lutego 1981 r., IV PZ 11/80 i dnia 13 października 1976 r., IV PZ 61/76). Podstawę do jego zastosowania stanowią konkretne okoliczności danej sprawy, przekonujące o tym, że w danym przypadku obciążenie strony przegrywającej kosztami procesu na rzecz przeciwnika byłoby niesłuszne, niesprawiedliwe. W ocenie sądu odwoławczego obciążenie pozwanego kosztami procesu nie byłoby uzasadnione, skoro w istocie postępowanie zostało zainicjowane przez kuratora zastępującego pozwanego nieznanego z miejsca pobytu i z tego względu sąd zastosował dobrodziejstwo art. 102 k.p.c., o czym orzeczono w punkcie 3. wyroku.

Orzekając o kosztach postępowania odwoławczego związanych z wynagrodzeniem kuratora sąd okręgowy zastosował unormowanie art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2020 r., poz. 755) w związku z art. 5 ust. 1 pkt 3 tej ustawy, gdyż koszty wynagrodzenia kuratora pozwanego należą do wydatków. Koszty te wyliczone zostały na podstawie § 1 ust. 1, 2 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. z 2018 r., poz. 536) w związku z § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 z późn. zm.).

sędzia Iwona Siuta sędzia Katarzyna Longa sędzia Ziemowit Parzychowski

(...)

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)