Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

UZASADNIENIE

W dniu 15 stycznia 2018 roku wpłynął wniosek (...) S.A. we W. do księgi wieczystej nr (...) o wpis w dziale IV. księgi wieczystej wnioskodawcy w miejsce (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. jako wierzyciela hipotecznego. Wnioskodawca żądanie zmiany osoby wierzyciela hipotecznego uzasadniał zawartą z dotychczasowym wierzycielem hipotecznym umową cesji wierzytelności z dnia 15 grudnia 2017 roku, w wyniku której miała przejść na niego wierzytelność zabezpieczona hipoteką umowną kaucyjną w kwocie 122.535,00 CHF na nieruchomości położonej przy ul. (...) w S., dla której to Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie X Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą (...).

W dniu 13 września 2018 roku Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie dokonał wpisu zgodnie z wnioskiem. Na powyższe orzeczenie referendarza sądowego wpłynęła skarga uczestniczki D. Z., która wniosła o jego zmianę poprzez oddalenie wniosku o wpis.

Postanowieniem z dnia 18 lutego 2019 roku Sąd Rejonowy Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie utrzymał zaskarżony wpis referendarza sądowego (pkt 1) oraz ustalił, że koszty postępowania każda ze stron ponosi we własnym zakresie (pkt 2). W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia sąd rejonowy przytoczył treść przepisów art. 518 ¹ § 3 k.p.c. i art. 626 ⁸ k.p.c., wyjaśniając, że dokonawszy analizy dokumentów załączonych do wniosku oraz mając na uwadze kognicję sądu wieczystoksięgowego, doszedł do przekonania, że zaskarżony wpis został dokonany prawidłowo. Zaznaczył, że do wniosku jako podstawę wpisu załączono odpis umowy przelewu wierzytelności z podpisami notarialnie poświadczonymi z dnia 15 grudnia 2017 roku i wykaz wierzytelności, wśród których wymieniona jest wierzytelność zabezpieczona hipotecznie wobec skarżącej. Zdaniem sądu rejonowego w świetle tych dokumentów należało dokonać wpisu, a zarzuty podnoszone w skardze nie mogły być podstawą do uchylenia przedmiotowego wpisu. Tak argumentując sąd wieczystoksięgowy na podstawie art. 518 ¹ § 3 k.p.c. utrzymał w mocy zaskarżony wpis, jednocześnie w oparciu o art. 520 § 1 k.p.c. orzekając o kosztach postępowania.

Apelację od powyższego orzeczenia wniosła uczestniczka D. Z. zarzucając mu nierozpoznanie istoty sprawy wobec uchylenia się od analizy zarzutu wskazującego na nieodpowiednią formę oświadczenia o zapłacie ceny, przez co niemożliwe było badanie skuteczności obrotu wierzytelnością. Wskazując na powyższe okoliczności apelująca wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie na jej rzecz od wnioskodawcy kosztów postępowania. W uzasadnieniu apelacji skarżąca zarzuciła, że sąd uchylił się od oceny podniesionego w skardze zarzutu, co stanowi brak rozpoznania istoty sprawy. Podkreśliła, że umowa zawiera postanowienie określające warunki skuteczności przelewu wierzytelności, uzależniając ją od uiszczenia ceny. Powołane przez uczestniczkę w skardze postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2012 roku (IV CSK 251/11) przekonywało zaś, że sąd wieczystoksięgowy jest jednocześnie uprawniony i zobowiązany do badania materialnoprawnej skuteczności czynności stanowiącej podstawę wpisu. Innymi słowy sąd winien nie tylko stwierdzić sam fakt zawarcia umowy cesji wierzytelności, ale też ocenić jej skuteczność, a wnioskodawca był zobligowany przedłożyć dokumenty pozwalające zbadać tę okoliczność czyniąc to w formie przewidzianej w art. 31 u.k.w.h. Tymczasem w ocenie apelującej wnioskodawca temu zadaniu nie sprostał, przy czym z uzasadnienia zaskarżonego rozstrzygnięcia nie sposób wywnioskować, dlaczego zarzut ten został uznany za chybiony. Skarżąca zwróciła uwagę, że oświadczenie o zapłacie ceny, jako dokument decydujący o skutecznym nabyciu wierzytelności, nie mógł być przedłożony w formie kserokopii. Jako taki nie mógł być podstawą wpisu, co z kolei pozwala określić złożony wniosek jako niekompletny, tj. nieumożliwiający stwierdzenia skuteczności przelewu i faktycznego przeniesienia uprawnień do wierzytelności na wnioskodawcę.

W odpowiedzi wnioskodawca wniósł o oddalenie apelacji. Z ostrożności procesowej załączył do pisma kopię oświadczenia wierzyciela pierwotnego poświadczonego przez notariusza A. B. o uiszczeniu ceny i przejściu wierzytelności z dnia 18 grudnia 2017 roku.

Sąd okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się nieuzasadniona, co w konsekwencji skutkowało jej oddaleniem.

Sąd wieczystoksięgowy związany jest zakresem kognicji zakreślonym przez dyspozycję art. 626 ⁸ § 2 k.p.c., zgodnie z którym rozpoznając wniosek o wpis sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Badanie to sprowadza się do ustalenia, czy wniosek został złożony przez osobę do tego legitymowaną, czy odpowiada wymogom formalnym oraz czy okoliczności przytoczone we wniosku wraz z załączonymi dokumentami mogą być podstawą dokonania żądanego w nim wpisu. Badanie treści księgi wieczystej odnosi się natomiast do stanu prawnego nieruchomości (praw jawnych) ujawnionego w księdze wieczystej. Kognicja wynikająca z art. 626 ⁸ § 2 k.p.c. wiąże także sąd drugiej instancji w postępowaniu apelacyjnym, co oznacza, że sąd ten również obowiązany jest dokonać badania treści i formy wniosku, dołączonych do niego dokumentów oraz treści księgi wieczystej i w oparciu o wynik tego badania rozstrzygnąć w przedmiocie zasadności apelacji. Przyjmuje się, że sąd prowadzący księgę wieczystą, winien objąć swym badaniem także ogólne przesłanki rozstrzygnięcia: swoją właściwość miejscową, zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych wnioskodawcy oraz prawidłowość jego zastępstwa przez przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika. Mając powyższe na uwadze sąd okręgowy również dokonał analizy treści i formy wniosku, dołączonych do niego dokumentów i treści księgi wieczystej. Na tej podstawie stanął na stanowisku, że sąd rejonowy słusznie utrzymał w mocy zaskarżony wpis.

W postępowaniu wieczystoksięgowym stosownie do art. 626 ^{( 2)} § 1 k.p.c. wniosek o wpis składa się na urzędowym formularzu. Zgodnie zaś z art. 626 ^{( 2)} § 3 k.p.c. do wniosku o wpis należy dołączyć dokumenty, stanowiące podstawę wpisu w księdze wieczystej. Dokumenty, o których mowa w art. 626 ^{( 2)} § 3, stanowiące podstawę wpisu do księgi wieczystej, szerzej określa ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Wpis może być dokonany na podstawie dokumentu z podpisem notarialnie poświadczonym, jeżeli przepisy szczególne nie przewidują innej formy dokumentu ( vide art. 31 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece – tekst jednolity Dz.U.2019.2204). Wobec tego podstawę wpisu w księdze wieczystej stanowi w istocie udokumentowane formalnie zdarzenie cywilnoprawne. Należy zatem uwzględniać te zdarzenia, których wieczystoksięgowym skutkiem jest ujawnienie – w trybie wpisu (wykreślenia) – nabycia, zmiany lub wygaśnięcia prawa. (Księgi wieczyste. Art. 1-582 KWU. Art. 6261-62613 KPC. Komentarz, 2018 wyd. 2 E. Gniewek). Dołączone do wniosku dokumenty stosownie do 626 ^{( 8)} § 2 k.p.c. podlegają następnie badaniu i ocenie sądu wieczystoksięgowego.

Istotnymi dla rozpatrzenia niniejszej sprawy są także przepisy ustawy z dnia 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz.U.2018.1355 t.j.). Zgodnie z treścią art. 194 ust. 1 tej ustawy księgi rachunkowe funduszu sekurytyzacyjnego, wyciągi z tych ksiąg podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzone pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym oraz wszelkie wystawione w ten sposób oświadczenia zawierające zobowiązania, zwolnienie z zobowiązań, zrzeczenie się praw lub pokwitowanie odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych oraz stanowią podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych i rejestrach publicznych. Zaś stosownie do treści art. 195 ust. 1 powyższej ustawy w przypadku nabycia przez fundusz sekurytyzacyjny wierzytelności albo puli wierzytelności zabezpieczonych hipoteką lub zastawem rejestrowym sąd prowadzący księgę wieczystą lub rejestr zastawów, na wniosek funduszu o wpis zmiany dotychczasowego wierzyciela, dokonuje wpisu w księdze wieczystej lub w rejestrze zastawów o zmianie wierzyciela, na rzecz którego była ustanowiona hipoteka lub zastaw rejestrowy. Fundusz, składając wniosek do sądu, dołącza wyciąg z ksiąg rachunkowych, podpisany przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzony pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym, potwierdzający nabycie przez fundusz sekurytyzacyjny wierzytelności albo puli wierzytelności zabezpieczonych hipoteką lub zastawem rejestrowym. W niniejszej sprawie wnioskodawca spełnił przesłanki określone w powyższych przepisach, jako że złożył wniosek o wpis w księdze wieczystej na urzędowym formularzu oraz załączył do wniosku dokument stanowiący podstawę wpisu w księdze wieczystej w postaci wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego i ewidencji analitycznej wystawiony w dniu 25 maja 2017 roku przez (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W.. Z treści przedstawionego wyciągu wynika, że (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. w dniu 9 kwietnia 2015 roku nabył od (...) Banku (...) S.A. z siedzibą w W. wierzytelność wobec dłużnika D. Z., a zobowiązanie dłużnika wynikało z tytułu umowy o kredyt mieszkaniowy, którego zabezpieczeniem jest hipoteka umowna kaucyjna na kwotę 122535,00 CHF ustanowiona na nieruchomości położonej w miejscowości S., dla której Sąd Rejonowy w Szczecinie prowadzi księgę wieczystą o nr KW (...). Wyciąg ten został wystawiony i podpisany przez osobę upoważnioną na podstawie pełnomocnictwa nr (...) z dnia 3 kwietnia 2017 roku Pełnomocnictwa tego udzielił członek zarządu spółki (...) S.A. z siedzibą we W., która to spółka działa w imieniu (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W.. Ponadto wyciąg został opatrzony pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym. Należy podkreślić, że wszystkie załączone do wniosku dokumenty zostały poświadczone przez działającego w sprawie pełnomocnika wnioskodawcy radcę prawnego. Wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego i ewidencji analitycznej przedstawiony przez wnioskodawcę stosownie do art. 194 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi jest wystarczającą podstawą do dokonania odpowiedniego wpisu w księdze wieczystej. Mimo, że art. 194 ust. 2 stanowi, że moc prawna dokumentów urzędowych, o których mowa w ust. 1, nie obowiązuje w odniesieniu do dokumentów wymienionych w tym przepisie w postępowaniu cywilnym, to należy mieć na względzie, że ust. 1 zawiera normę prawną, z której jasno wynika, że wyciągi z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzone pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym stanowią podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych i rejestrach publicznych. Dopełnieniem tego przepisu jest przywołany we wcześniejszych rozważaniach art. 195 ww. ustawy, który stanowi, że sąd prowadzący księgę wieczystą na wniosek funduszu o wpis zmiany dotychczasowego wierzyciela, dokonuje wpisu w księdze wieczystej o zmianie wierzyciela, na rzecz którego była ustanowiona hipoteka. Przywołany wyżej art. 194 ustawy o funduszach inwestycyjnych […] stosownie do treści art. 31 ustawy o księgach wieczystych i hipotece jest przepisem szczególnym przewidującym inną formę dokumentu niż dokument z podpisem notarialnie poświadczonym, na podstawie którego dokonywany ma być wpis do księgi wieczystej. Tym samym zostały spełnione przesłanki uzasadniające dokonanie na rzecz wnioskodawcy wpisu zgodnie ze złożonym wnioskiem, wobec czego zaskarżone apelacją rozstrzygnięcie sądu wieczystoksięgowego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie sąd okręgowy nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacji, wobec czego na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. orzekł jak na wstępie.

Marzenna Ernest Ziemowit Parzychowski Iwona Siuta

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)