Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 lipca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Agnieszka Bednarek - Moraś (spr.)
Sędziowie:	SO Iwona Siuta SO Tomasz Sobieraj
Protokolant:	st. sekr. sąd. Dorota Szlachta

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 lipca 2014 roku w S.

sprawy powództwa M. T. (1) i M. T. (2)

przeciwko (...) Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim z dnia 25 czerwca 2013 r., sygn. akt I C 1004/12

oraz zażalenia powodów na rozstrzygnięcie zawarte w punkcie III wyroku Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim z dnia 25 czerwca 2013 r., sygn. akt I C 1004/12

I.  oddala apelację;

II.  oddala zażalenie;

III.  zasądza od pozwanego (...) Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. solidarnie na rzecz powodów M. T. (1) i M. T. (2) kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem kosztów postępowania przed Sądem drugiej instancji.

IV.  Sygn. akt II Ca 1297/13

V.  Sygn. akt II Cz 1895/13

VI. 

VII. 

VIII.  UZASADNIENIE

IX. 

X.  Wyrokiem z dnia 25 czerwca 2013 r. Sąd Rejonowy w Stargardzie Szczecińskim: zasądził od pozwanego (...) Towarzystwa (...) spółki akcyjnej w W. na rzecz powodów M. T. (1) i M. T. (2) solidarnie kwotę 10.855 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 marca 2012 r. (punkt I); zasądził od pozwanego na rzecz powoda M. T. (1) kwotę 600 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 26 kwietnia 2012 r. (punkt II); zasądził od pozwanego na rzecz powodów M. T. (1) i M. T. (2) solidarnie kwotę 2.195 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (punkt III); nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim kwotę 195 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych (punkt IV).

XI. 

XII.  Powyższe orzeczenie Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych:

XIV.  W dniu 19 lutego 2012 r. doszło do kolizji w wyniku której należący do powodów M. T. (2) i M. T. (1) samochód A. (...) o numerze rejestracyjnym (...) został uszkodzony przez pojazd, którego właściciel miał zawartą umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych z (...) spółką akcyjną w W.. Szkodę zgłoszono do ubezpieczyciela przed dniem 29 lutego 2011 r. (...) spółka akcyjna w S. po dokonaniu oględzin uszkodzonego pojazdu sporządziła w dniu 29 lutego 2012 r. kalkulację naprawy nr (...), w której koszt naprawy ustaliła na kwotę 1.951,62 zł brutto. Poinformowano o tym powodów w piśmie z dnia 01 marca 2012 r. Rzeczoną kwotę wypłacono powodom. Na zlecenie M. T. (1) rzeczoznawca samochodowy M. C. dniu 09 marca 2012 r. sporządził opinię, w której koszty naprawy uszkodzonego pojazdu powoda określił na kwotę 10.640,55 zł. Wartość pojazdu w stanie sprzed zdarzenia powodującego szkodę ocenił na kwotę 16.100 zł. Za sporządzenie opinii i kosztorysu powód M. T. (1) zapłacił na rzecz rzeczoznawcy kwotę 600 zł. Pismem z dnia 14 marca 2012 r. powodowie działający za pośrednictwem swego pełnomocnika wezwali (...) spółkę akcyjną w W. do zapłaty kwoty 10.488,93 zł z ustawowymi odsetkami w terminie 7 dni od otrzymania tegoż pisma tytułem odszkodowania uzupełniającego za uszkodzenie pojazdu powoda, na które składały się następujące kwoty: 9.288,93 zł tytułem pełnej kompensaty kosztów odprawienia pojazdu, 600 zł tytułem zwrotu kosztów sporządzenia opinii i kalkulacji naprawy. Rzeczone pismo ubezpieczyciel otrzymał w dniu 22 marca 2012 r. Koszt usunięcia uszkodzeń pokolizyjnych zaistniałych w pojeździe A. (...) o numerze rejestracyjnym (...) w wyniku zdarzenia z dnia 19 lutego 2012 r. w przypadku naprawy w warsztacie nieautoryzowanym przy użyciu oryginalnych części zamiennych sygnowanych znakiem producenta pojazdu wynosi kwotę 12.806,62 zł. Naprawa pojazdu przy użyciu nowych części oryginalnych nie powoduje wzbogacenie właściciela pojazdu. Ubytek wartości handlowej pojazdu po naprawie przeprowadzonej zgodnie z technologią producenta pojazdu nie wystąpi. Nie ma uzasadnienia dla obniżania (urealniania) cen części zamiennych. Nie ma uzasadnienia do zaniżania ilości materiału lakierniczego. Średnie stawki za roboczogodzinę stosowane w nieautoryzowanych warsztatach naprawczych samochodów osobowych wynosiły w lutym 2012 r. dla prac blacharskich 105 zł, a dla prac lakierniczych 115 zł. Kwalifikacja uszkodzeń pojazdu zawarta w opinii rzeczoznawcy była uzasadniona, a nadto potwierdzona dokumentacją fotograficzną uszkodzonych elementów. Nie ma technicznych zastrzeżeń przed stosowaniem części zamiennych oznaczonych jako (...) i pochodzących od producenta tych części, który dostarcza je do pierwszego montażu pojazdu, zaś koszt naprawy pojazdu powodów przeprowadzony w ten sposób przy użyciu części firmy (...) wynosiłby 10.088,12 zł. Natomiast użycie do naprawy części zamiennych o porównywalnej jakości prowadzi do obniżenia wartości rynkowej pojazdu. Pokrywa komory silnika kwalifikuje się do wymiany z uwagi na rozmiar jej uszkodzeń. Haki podtrzymujące tę pokrywę kwalifikują się również do wymiany z uwagi na bezpieczeństwo użytkowania pojazdu. Reflektory przednie były uszkodzone, miały połamane zaczepy więc również kwalifikowały się do wymiany. Rdzeń kondensatora klimatyzacji był uszkodzony i dlatego biegły zakwalifikował go do wymiany. Wymiana osuszacza klimatyzacji jest bezwzględnie konieczna przy rozszczelnieniu klimatyzacji. Przy rozszczelnieniu pochłania on wszelką wilgoć i nie nadaje się do dalszej eksploatacji. Zastosowaniu w tym wypadku podlega metoda lakierowania ze wstępnym lakierowaniem elementów. Takie elementy jak zderzak przedni, czy pokrywa komory silnika muszą być wstępnie polakierowane z uwagi na ich widoczne krawędzie i płaszczyzny, a których nie da się polakierować po zamontowaniu tych elementów. Zasadne jest zastosowanie części oznaczonych symbolem Q. Natomiast części oznaczone symbolami PJ, PT przy użyciu do naprawy nie przywrócą stanu technicznego pojazdu sprzed szkody i doprowadzą do obniżenia wartości handlowej pojazdu. Oryginalna pokrywa silnika nawet taka która ma 11 lat wytrzyma dłuższy okres eksploatacji niż nowa a nieoryginalna taka część, gdyż ta druga zacznie po roku korodować. W przypadku zamienników będących elementami mechanicznymi gwarancja udzielana jest na okres od miesiąca do trzech miesięcy, a w przypadku elementów karoserii raczej nie przekracza pół roku. Jeśli istnieje korelacja pomiędzy uszkodzonymi elementami nie ma przeszkód do uznania, że elementy te uległy uszkodzeniu w tym zdarzeniu. Zderzak ma dużą odkształcalność i pochłanialność energii wobec czego często jest tak, że zderzak wydaje się prawnie nienaruszony, a element oddalony od 5-10 cm od tego zderzaka jest uszkodzony. Zderzak oryginalny wraca do pierwotnego kształtu, a zamiennik może się nie odkształcić z powrotem i trwale uszkodzić. Nie sposób ustalić czy klimatyzacja była rozszczelniona czy nie przed zdarzeniem powodującym szkodę, ale uszkodzony jest radiator klimatyzacji i z tego można wnosić, że ona rozszczelniła się na skutek tego zdarzenia. W wersji, w której przyjęto szkodę na około 10.088 zł zastosowano tylko takie części nieoryginalne, które są oznaczane symbolem (...), czyli części tych producentów, którzy wytwarzają dane części do pierwszego montażu pojazdu. W tym przypadku były to części firmy (...). Nie były brane pod uwagę części oznaczone jako P czyli części, co do których producent zaświadcza, iż są one porównywalnej jakości z częściami oryginalnymi. Przykładowo odbłyśnik reflektora, który jest produkowany na matrycy i z takiej matrycy pierwsze 500 egzemplarzy jest jako część oryginalna i jest dostarczana do pierwszego montażu pojazdu - taką część też można kupić w serwisie, natomiast pozostałe egzemplarze produkowane na tej samej matrycy są wypuszczane na rynek części zamiennych i oznaczane jako (...). Po wyprodukowaniu 500 egzemplarzy taka matryca nie trzyma kształtów. Badania przeprowadzone między innymi przez V. wykazały, iż reflektory z odbłyśnikiem oryginalnym mają około 10 - 15% silniejszy strumień światła niż odbłyśnik z symbolem (...). To są niuanse, które dadzą się zbadać i określić. Części oznaczane jako P najczęściej pochodzą z rynku azjatyckiego i są zdecydowanie gorszej jakości i według badań różnice w natężeniu strumieni światła dochodziły do 50%. Pojazd wyposażony w oryginalne części przed szkodą nie odzyskałby swego pierwotnego stanu po naprawie przy użyciu części P. Jeżeli pojazd nie ma 3 lat, to zastosowanie części (...) może wpłynąć na obniżenie wartości tego pojazdu. Natomiast po trzyletnim okresie eksploatacji użycie części (...) do naprawy ma minimalny wpływ na wartość pojazdu. W ocenie biegłego w przypadku tego pojazdu z 2000 roku zastosowanie części (...) nie miałoby wpływu na obniżenie wartości. Części oznaczane jako (...) wszystkie są kiepskiej jakości. Części oznaczone (...) posiadają certyfikat zgodności z częściami oryginalnymi i są 2 ośrodki, które wydają takie certyfikaty. Z certyfikatu wynika, że część jest wykonana z właściwego materiału, ma odpowiednie gabaryty, rozmiar, kształt porównywalny z częścią oryginalną. W certyfikatach nie zwraca się uwagi na zabezpieczenie antykorozyjne, na odchylenia od kształtu. Część przedstawiana do certyfikowania pochodzi z pierwszej partii części produkowanych na danej matrycy, na której potem może być wyprodukowana nieograniczona ilość części. Części (...) są to części, co do których producent zaświadcza, że są porównywalnej jakości. Części (...) to też części, co do których producent zaświadcza, iż są porównywalnej jakości, z tym, że materiał jest zgodny z oryginałem. Biegły zauważył, że części wytworzone z tworzyw sztucznych oznaczone jako P nie mają nigdzie oznaczenia składu tworzywa. Jest to uciążliwe np. przy lakierowaniu bo trzeba sprawdzić z jakim podkładem materiał reaguje a z jakim nie. Korekta z uwagi na spadek wartości pojazdu po naprawie częściami (...) wynosiłaby pomiędzy 5%, 10% na minus od wartości pojazdu sprzed wypadku. Koszt naprawy przy użyciu części (...) byłby 3.000 - 3.500 zł mniejszy niż w przypadku części oryginalnych. Jeżeli założeniem byłoby nie stosowanie części oryginalnych, to i tak w tych przypadkach gdzie występują części (...), to wyborowi podlegają części (...) a nie części (...). Wtedy koszt naprawy wyniósłby około 9.000 zł i byłby ubytek wartości pojazdu w granicach 10%. W lutym 2012 roku taki samochód mógł mieć wartość 12.000 - 14.000 zł.

XV.  W ocenie Sądu Rejonowego powództwo okazało się zasadne w całości. Sąd wskazał, iż podstawę prawną żądania pozwu stanowią przepisy art. 436 § 2 k.c. w związku z art. 415 k.c. i art. 822 § 1 i 4 k.c. oraz przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1151 ze zm.). Sąd I instancji wskazał, iż w niniejszej sprawie jest bezsporne, że właściciela pojazdu, który spowodował kolizję łączyła z pozwanym w dniu zdarzenia umowa obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Nie stanowiło także przedmiotu sporu, że za zaistnienie kolizji, w której destrukcji uległ samochód powodów odpowiedzialność ponosi właściciel pojazdu ubezpieczonego u pozwanego oraz to, iż w przypadku tym z racji istnienia między tą osobą a pozwanym umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, pozwany pozostaje w sprawie biernie legitymowanym. Nie kwestionowaną była również legitymacja czynna powodów wywodzona z faktu, iż są oni właścicielami uszkodzonego pojazdu. Spornym zaś pozostawało to jaki jest rozmiar zaistniałej szkody, to jest zakres uszkodzeń wynikłych z zaistniałej kolizji oraz wynikający z tego koszt przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego. Sąd Rejonowy mając na uwadze art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1151 ze zm.) wskazał, iż przesłanką powstania po stronie zakładu ubezpieczeń obowiązku odszkodowawczego na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej jest odpowiedzialność ubezpieczonego za wyrządzoną szkodę, a podstawą prawną odpowiedzialności deliktowej osoby ubezpieczonej w pozwanym zakładzie ubezpieczeń za szkodę wyrządzoną powodowi stanowi art. 436 § 2 k.c., który odsyła do przepisów ogólnych o czynach niedozwolonych, przede wszystkim do art. 415 k.c. Sąd Rejonowy wskazał, iż dla przypisania danemu podmiotowi odpowiedzialności deliktowej konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek: -powstanie szkody rozumianej jako uszczerbek w dobrach prawnie chronionych o charakterze majątkowym, a w przypadkach określonych w ustawie - także o charakterze niemajątkowym; -wyrządzenie szkody czynem niedozwolonym, polegającym na bezprawnym i zawinionym zachowaniu sprawcy szkody; -związek przyczynowy pomiędzy czynem niedozwolonym a powstaniem szkody. Sąd wskazał, iż odpowiedzialność właściciela pojazdu ubezpieczonego u pozwanego za zaistnienie kolizji z pojazdem powodów pozostawał poza sporem, albowiem pozwany wypłacając niesporną kwotę odszkodowania potwierdził zaistnienie ku temu podstaw - zawinienia ubezpieczonego. Nadto jak wynika z niekwestionowanego przez żadną ze stron opisu zdarzenia, to właśnie kierujący pojazdem ubezpieczonym u pozwanego nie zachowując należytej ostrożności doprowadził do zaistnienia kolizji, w wyniku której pojazd powoda uległ uszkodzeniu. Spór pomiędzy stronami dotyczył natomiast tego, jaki jest zakres i koszt koniecznych napraw uszkodzonego pojazdu. Wykazanie tychże okoliczności stosownie do art. 6 k.c. obciążało powodów. Sąd Rejonowy wskazał, iż nie budzi wątpliwości, że rozstrzygnięcie wątpliwości co do rozmiaru szkody w aspekcie zakresu uszkodzeń i kosztów przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego wymagało wiedzy specjalnej, którą Sąd nie dysponował i wobec sformułowania wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego na te okoliczności okoliczność, Sąd czyniąc ustalenia w zakresie rozmiaru zaistniałej szkody oparł się przede wszystkim na dowodzie z opinii biegłego z zakresu techniki (...). Sąd wskazał, że po pierwsze, opinia powyższa została sporządzona przez kompetentny podmiot dysponujący odpowiednią wiedzą specjalistyczną i doświadczeniem zawodowym. Po drugie, biegły sporządzając opinię oparł się na całokształcie zebranego w sprawie materiału dowodowego, dokonując jego szczegółowej analizy w kontekście tezy dowodowej wynikającej z postanowienia Sądu o przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego i poddając go następnie weryfikacji w oparciu o wskazane w opinii metody badawcze. Po trzecie, opinia biegłego jest jasna i pełna, a wnioski w niej zawarte zostały logicznie uzasadnione, stanowiąc konsekwentne zwieńczenie przedstawionego w opinii procesu rozumowania. Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd I instancji uznał opinię biegłego za w pełni przekonywującą tym bardziej, iż biegły szczegółowo i przekonującą odparł stawiane jego opinii zarzuty. Sąd zwrócił uwagę, że z opinii biegłego wynika jednoznacznie, jaki jest zakres prac niezbędnych i koszt przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego. Mając to na względzie biegły dokonał wyceny i ustalił, iż wynosi ona w przypadku naprawy w warsztacie nieautoryzowanym przy użyciu oryginalnych części zamiennych kwotę 12.806,62 zł. Co najistotniejsze biegły wskazał, iż naprawa pojazdu przy użyciu nowych części oryginalnych nie powoduje wzbogacenia właściciela pojazdu i nie ma uzasadnienia dla obniżania (urealniania) cen części zamiennych oraz zaniżania ilości materiału lakierniczego. Według biegłego nie ma technicznych zastrzeżeń przed stosowaniem części zamiennych oznaczonych jako (...) i pochodzących od producenta tych części, który dostarcza je do pierwszego montażu pojazdu, zaś koszt naprawy pojazdu powodów przeprowadzony w ten sposób przy użyciu części firmy (...) wynosiłby 10.088,12 zł. Jednocześnie biegły wyjaśnił, iż części (...) to kolejne partie części produkowane na matrycach, na których uprzednio produkowano części do pierwszego montażu pojazdów w związku z tym nieco odbiegają parametrami od oryginalnych na skutek zużycia tychże matryc. Biegły podkreślił, iż użycie z kolei do naprawy części zamiennych o porównywalnej jakości prowadzi do obniżenia wartości rynkowej pojazdu. Części oznaczone symbolami PJ, PT przy użyciu do naprawy nie przywrócą stanu technicznego pojazdu sprzed szkody i doprowadzą do obniżenia wartości handlowej pojazdu. Co do zakresu uszkodzeń biegły jednoznacznie stwierdził, iż pokrywa komory silnika kwalifikuje się do wymiany z uwagi na rozmiar jej uszkodzeń. Haki podtrzymujące tę pokrywę kwalifikują się również do wymiany z uwagi na bezpieczeństwo użytkowania pojazdu. Reflektory przednie były uszkodzone, miały połamane zaczepy więc również kwalifikowały się do wymiany. Rdzeń kondensatora klimatyzacji był uszkodzony i dlatego zakwalifikowałem go do wymiany. Wymiana osuszacza klimatyzacji jest bezwzględnie konieczna przy rozszczelnieniu klimatyzacji. Przy rozszczelnieniu pochłania on wszelką wilgoć i nie nadaje się do dalszej eksploatacji. Zastosowaniu w tym wypadku podlega metoda lakierowania ze wstępnym lakierowaniem elementów. Takie elementy jak zderzak przedni, czy pokrywa komory silnika muszą być wstępnie polakierowane z uwagi na ich widoczne krawędzie i płaszczyzny, które muszą być polakierowane, a których nie da się polakierować po zamontowaniu tych elementów. Zderzak ma dużą odkształcalność i pochłanialność energii wobec czego często jest tak, że zderzak wydaje się prawnie nienaruszony, a element oddalony od 5-10 cm od tego zderzaka jest uszkodzony. Zderzak oryginalny wraca do pierwotnego kształtu, a zamiennik może się nie odkształcić z powrotem i trwale uszkodzić. Konkludując Sąd Rejonowy przyjął, że koszt wykonania naprawy w wysokości 12.806,62 zł brutto złotych należy do wydatków koniecznych do przywrócenia samochodu do stanu poprzedniego i tym samym powodowie mogą domagać się zwrotu powyższych wydatków przy uwzględnieniu kwoty już im wypłaconej od pozwanego zakładu ubezpieczeń. W ocenie Sądu pozwany nie może powoływać się na to, że powód winien udokumentować, że koszty takowe poniósł, albowiem dla uczynienia zadość obowiązkowi odszkodowawczemu wystarczające jest ustalenie rozmiaru szkody nie zaś jej faktyczne usunięcie. Roszczenie dochodzone w niniejszym postępowaniu nie jest roszczeniem o zwrot kosztów naprawy, ale roszczeniem o naprawienie szkody, która zaistniała tak w aspekcie zakresowym jak i wartościowym w chwili zdarzenia ją powodującego. Przy tym nie ma uzasadnienia w ocenie Sądu dla przyjęcia, iż pojazd z uwagi na swój wiek nie może być naprawiany częściami oryginalnymi, skoro użycie tych części oryginalnych nie doprowadzi do wzbogacenia powoda. Użycie części (...) wprawdzie nie doprowadzi do obniżenia wartości pojazdu tak jak w przypadku części P, jednakże jak biegły zaznaczył również części (...) odbiegają jakościowo od części oryginalnych. Sąd Rejonowy nie znalazł uzasadnienia dla przyjęcia, iż powodowie powinni uzyskać odszkodowanie jedynie w granicach takich, jakie wyznacza zastosowanie części (...) skoro ich pojazd posiadał uprzednio części oryginalne, a zastosowanie części oryginalnych nie prowadzi do ich wzbogacenia. Wobec powyższego Sąd stwierdził, że do zapłaty dla powodów od pozwanego pozostała przy uwzględnieniu już opłaconego odszkodowania kwota 10.855 zł. Sąd zważył także, iż powód domagał się zasądzenia kwoty 600 zł, za sporządzenie kalkulacji naprawy przez rzeczoznawcę samochodowego. Sąd podkreślił, że w przypadku uszkodzenia pojazdu mechanicznego co do zasady w pełni uzasadnione z punktu widzenia interesów poszkodowanego jest sporządzenie ekspertyzy jego stanu technicznego w celu ustalenia możliwości przywrócenia go do stanu poprzedniego i związanych z tym kosztów, a także ułatwienia dochodzenia roszczeń odszkodowawczych. Sąd zaznaczył, iż w niniejszej sprawie istotne znaczenie ma okoliczność, że sporządzenie ekspertyzy na zlecenie powoda było następstwem odmowy wypłaty przez pozwanego pełnego odszkodowania. W tej sytuacji powód miał obiektywne powody do podjęcia czynności służących ustaleniu przez niego wysokości powstałej szkody. Powód nie mógł bowiem w inny sposób zweryfikować, jaki będzie koszt przywrócenia jego pojazdu do stanu poprzedniego. Nie jest on bowiem osobą posiadającą wiedzę specjalną pozwalającą na samodzielne dokonanie wyceny naprawy pojazdu i ustalenie ewentualnej wysokości kwoty jakiej zamierzał dochodzić przed sądem powszechnym. W tym stanie rzeczy w ocenie Sądu Rejonowego zlecenie wykonania przez powoda ekspertyzy prywatnej było obiektywnie uzasadnione i celowe dla dochodzenia Jego roszczeń w stosunku do pozwanego zakładu ubezpieczeń i świadczyło o jego staranności w ustaleniu właściwej wysokości odszkodowania. Z tego względu zdaniem Sądu żądanie zwrotu powodowi poniesionych przez niego kosztów sporządzenia powyższej ekspertyzy w kwocie 600 zł zasługiwało na uwzględnienie. O odsetkach od powyższej kwoty 10.855 zł Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. Sąd mając na względzie art. 817 k.c. wskazał, że skoro pozwany miał wiedze co do zaistniałej szkody z całą pewnością w dniu 29 lutego 2012 r. kiedy to wykonano kalkulację kosztów naprawy, to termin ustawowy do wypłaty odszkodowania minął dla niego w dniu 30 marca 2012 r. co uzasadnia zasądzenie odsetek od dnia następnego. Natomiast o odsetkach od kwoty 600 zł Sąd orzekł mając na względzie, iż wezwanie do zapłaty tejże kwoty w terminie 7 dni pozwany otrzymał w dniu 22 marca 2012 r., jednakże żądanie pozwu opiewało na odsetki ustawowe od dnia wniesienia pozwu, co miało miejsce w dniu 26 kwietnia 2012 r. i od tej daty Sąd zasądził odsetki od kwoty 600 zł. Wobec powyższego Sąd I instancji orzekł jak w punkcie I i II sentencji orzeczenia. O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Sąd mając na względzie, iż żądanie powodów zostało uwzględnione w całości uznał, iż należny jest im zwrot kosztów procesu w pełnej wysokości to jest w kwocie 2.195 zł, na którą składały się: 378 zł uiszczone tytułem opłaty od pozwu, 600 zł wydatków na koszty opinii biegłego, 1.200 zł jako wynagrodzenie radcy prawnego ustalonego na podstawie § 6 pkt. 4 zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2003 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu i 17 zł uiszczone od udzielonego pełnomocnictwa.

XVI.  Sąd I instancji wskazał, że był zobligowany również rozliczyć nieuiszczone koszty sądowe -kwoty opłaty od pozwu w części rozszerzonej - 195 zł. Sąd mając na uwadze art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych stwierdził, że koszty te winien ponieść pozwany.

XVIII.  Apelację od powyższego wyroku wniosła strona pozwana, zaskarżając go w części, tj. co do punktu I., III., IV.

XIX.  Strona skarżąca orzeczeniu temu zarzuciła naruszenie art. 361 § 2 k.c. w zw. z art. 363 § 1 k.c. poprzez zasądzenie na rzecz powodów odszkodowania w wysokości zawyżonej wobec rozmiaru poniesionej szkody, a to poprzez obliczenie odszkodowania według kosztorysowych kosztów naprawy pojazdu A. (...) nr rej. (...) uwzględniających zastosowanie części zamiennych z logo producenta pojazdu zamiast części alternatywnych ze znakiem (...).

XX.  Wskazując na powyższy zarzut strona pozwana wniosła o: zmianę wyroku w pkt. I. poprzez obniżenie zasądzonego tam świadczenia głównego do kwoty 8.136,50 zł i oddalenie roszczenia w pozostałym zakresie; ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu; zasądzenie od powodów na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje wg norm przepisanych, ewentualnie pozostawienie Sądowi Rejonowemu rozstrzygnięcia o kosztach w razie uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

XXI.  Apelujący podniósł, że alternatywne części zamienne ze znakiem (...) różnią się od części oryginalnych wyłącznie brakiem logo producenta pojazdu i niższą ceną. Nie ma natomiast żadnej różnicy w jakości tych części. W rezultacie zdaniem skarżącego użycie alternatywnych części zamiennych przy naprawie uszkodzonego pojazdu w pełni pozwala na przywrócenie go do stanu sprzed szkody z zachowaniem wszelkich standardów bezpieczeństwa i jakości. W ocenie skarżącego takie działanie należy zatem uznać za prawidłowe w świetle art. 361 i 363 k.c. oraz niewątpliwie „celowe i ekonomicznie uzasadnione”.

XXIII.  W odpowiedzi na apelację strona powodowa wniosła o jej oddalenie oraz o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz zwrotu kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych, z uwzględnieniem w zakresie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego dwukrotności przepisanej stawki minimalnej.

XXV.  Zażalenie na rozstrzygnięcie o kosztach procesu zawarte w punkcie III. wyroku Sądu Rejonowego złożyła strona powodowa.

XXVI.  Skarżący orzeczeniu temu zarzucił naruszenie prawa procesowego mające wpływ na treść rozstrzygnięcia, tzn. art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348 ze zm.), przez niezastosowanie dyspozycji z nich wynikających skutkujące zasądzeniem od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwoty 2.195 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, podczas gdy stosownie do treści powołanych przepisów Sąd I instancji winien był - w sytuacji uwzględnienia powództwa w całości oraz przy zastosowaniu stawek minimalnych kosztów zastępstwa procesowego - zasądzić od pozwanego solidarnie na rzecz powodów z tego tytułu sumę 3.395,00 zł.

XXVII.  Wskazując na powyższy zarzut strona powodowa wniosła o: zmianę wyroku Sądu Rejonowego w zaskarżonej części i zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwoty 3.395,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu; zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów solidarnie zwrotu kosztów wywołanych złożeniem niniejszego zażalenia według norm przepisanych, z uwzględnieniem w zakresie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego dwukrotności przepisanej stawki minimalnej; ewentualnie o uchylenie powyższego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia w przedmiocie zwrotu kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych, z uwzględnieniem w zakresie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego dwukrotności przepisanej stawki minimalnej.

XXVIII.  Skarżący podnieśli, że w toku sprawy po dokonanym rozszerzeniu powództwa pismem procesowym z dnia 17 stycznia 2013 r. wartość przedmiotu sporu przekroczyła sumę 10.000 zł i w tym piśmie pozwani złożyli również wniosek o zasądzenie solidarnie na ich rzecz od pozwanego zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, z uwzględnieniem w zakresie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego dwukrotności przepisanej stawki minimalnej. Zdaniem skarżących skoro powództwo przy wartości przedmiotu sporu ponad 10.000 zł zostało uwzględnione w całości, to zasadnym było w niniejszej sprawie zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwoty 3.395 zł (a nie 2.195 zł), na którą winny się złożyć się opłata od pozwu w kwocie 378 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, zaliczka na koszty opinii biegłego w kwocie 600 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 2.400 zł (a nie - jak to zapewne jedynie przez przeoczenie przyznał powodom Sąd Rejonowy - w kwocie 1.200 zł).

XXXI.  Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

XXXIII.  Zarówno apelacja pozwanego, jak i zażalenie strony powodowej okazały się niezasadne.

XXXIV.  Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd I instancji przeprowadził postępowanie dowodowe w zakresie wystarczającym dla poczynienia ustaleń faktycznych mających wpływ na zastosowanie przepisów prawa materialnego. Zgromadzone w sprawie dowody poddał wnikliwej ocenie, ustalając prawidłowo stan faktyczny sprawy. Ocena dowodów przeprowadzona przez Sąd I instancji odpowiada wymogom stawianym przez przepis art. 233 § 1 k.p.c., uwzględnia cały zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i tym samym pozostaje pod ochroną wynikającą z powołanego przepisu. Ocena ta nie nosi cech dowolności, szczegółowo odnosi się przeprowadzonych w sprawie dowodów. Sąd Odwoławczy podziela przeprowadzoną przez Sąd I instancji ocenę zgromadzonych w sprawie dowodów, tym samym akceptuje poczynione w oparciu o te ocenę ustalenia faktyczne, uznając je za własne, bez ich ponownego przytaczania, z uwzględnieniem uwag poczynionych w dalszej części uzasadnienia. Sąd Okręgowy podziela również rozważania prawne Sądu Rejonowego.

XXXV.  Ustosunkowując się do apelacji Sąd Odwoławczy stwierdza, iż nie jest zasadny podniesiony w niej zarzut naruszenia art. 361 § 2 k.c. w zw. z art. 363 § 1 k.c. poprzez zasądzenie na rzecz powodów odszkodowania w wysokości zawyżonej wobec rozmiaru poniesionej szkody, a to poprzez obliczenie odszkodowania według kosztorysowych kosztów naprawy pojazdu A. (...) nr rej. (...) uwzględniających zastosowanie części zamiennych z logo producenta pojazdu zamiast części alternatywnych ze znakiem (...). W przedmiotowej kwestii Sąd Okręgowy podkreśla, iż przepis art. 361 k.c. wyraża obowiązującą w polskim prawie cywilnym zasadę pełnego odszkodowania, w myśl której naprawienie szkody ma zapewnić całkowitą kompensatę doznanego przez poszkodowanego uszczerbku.

XXXVI.  Po przeprowadzonej analizie zgromadzonego materiału dowodowego w ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji słusznie przyjął, iż w kontekście zasady pełnego odszkodowania uzasadnionym jest wykorzystanie do naprawy szkody powstałej w wyniku kolizji z dnia 19 lutego 2012 r. w samochodzie A. (...) nr rej. (...) nowych oryginalnych części producenta pojazdu. W tym zakresie Sąd Rejonowy prawidłowo oparł się na ekspertyzie biegłego sądowego M. M.. Zagadnienie ustalenia wysokości szkody w pojeździe mechanicznym wymaga wiadomości specjalnych. Opinia biegłego ma zaś na celu ułatwienie sądowi należytą ocenę zebranego materiału dowodowego wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2000 r., sygn. akt I CKN 1170/98, OSNC 2001/4/64). Ponadto w wyroku z dnia 23 lipca 2013 r. (sygn. akt I ACa 316/13, LEX nr 1363289) Sąd Apelacyjny w Łodzi stanął na stanowisku, że z istoty i celu dowodu z opinii biegłego wynika, że jeżeli rozstrzygnięcie sprawy wymaga wiadomości specjalnych, dowód z opinii biegłego jest koniecznością. W takim przypadku sąd nie może poczynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeżeli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym. Mając powyższe uwagi na względzie Sąd Okręgowy wskazuje, iż w rozpatrywanej sprawie Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 4 września 2012 r. słusznie dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej M. M. na okoliczności w tym postanowieniu wymienione, który sporządził opinię pisemną z dnia 14 listopada 2012 r. (k. 200-219). Ponadto wobec podniesionych przez stronę pozwaną zarzutów został także dopuszczony dowód z ustnej opinii uzupełniającej tego biegłego, który został przeprowadzony na rozprawie z dnia 2 kwietnia 2013 r. (k. 242-244) i na rozprawie w dniu 18 czerwca 2013 r. (k. 257-258). Sąd orzekający stwierdza, iż wymieniony biegły wydając w zleconym mu przedmiocie opinię miał do tego wymagane kwalifikacje, a sporządzając ją zapoznał się zarówno z aktami sprawy, w tym zgromadzonym materiale dowodowym dotyczącym przedmiotu zlecenia oraz stanowiskami stron. W opinii pisemnej biegły wskazał wprawdzie, że użycie części (...) do naprawy ma minimalny wpływ na wartość pojazdu, jednakże stwierdził, iż naprawa przedmiotowego samochodu przy użyciu części oryginalnych i zastosowaniu materiałów i technologii producenta pojazdu, nie spowoduje wzrostu wartości rynkowej tego pojazdu. Biegły stwierdził, iż powyższe nie nastąpi z uwagi na fakt uczestniczenia w kolizji i mogące ujawnić się w okresie późniejszym uszkodzenia ukryte, nieujawnione w trakcie oględzin. Ostatecznie na rozprawie w dniu 18 czerwca 2013 r. w opinii ustnej uzupełniającej wymieniony biegły podtrzymał w całości wnioski zawarte wnioski zawarte w opinii pisemnej z dnia 14 listopada 2012 r. i w opinii ustnej z dnia 2 kwietnia 2013 r. Zdaniem Sądu biegły w sposób przekonywujący uargumentował swoje stanowisko, w tym wskazując na różnice pomiędzy nowymi oryginalnymi częściami producenta pojazdu, a częściami zamiennymi z oznaczeniem (...). W następstwie powyższego Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił wysokość szkody powstałej w wyniku kolizji z dnia 19 lutego 2012 r. w samochodzie A. (...) nr rej. (...) w wysokości 12.806,62 zł opierając się na kosztorysie biegłego. W ocenie Sądu Odwoławczego odmienne ustalenia w omawianej kwestii wymagającej wiadomości specjalnych nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym, a tym samym nie sposób poczynić sprzecznych ustaleń z ekspertyzą biegłego sądowego M. M., czego z kolei domagał się w apelacji pozwany. Następnie Sąd Rejonowy uwzględniając wysokość dotychczas przyznanego stronie powodowej odszkodowania w wysokości 1.951,62 zł prawidłowo zasądził od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 10.855 zł. Zatem w wyniku wniesionej przez pozwanego apelacji nie było podstaw do wzruszenia zaskarżonego wyroku.

XXXVII.  W świetle powyższych rozważań Sąd Odwoławczy na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w punkcie I. sentencji wyroku.

XXXVIII.  Ustosunkowując się do zażalenia strony powodowej na rozstrzygnięcie o kosztach procesu zawarte w punkcie III. wyroku Sądu Rejonowego należy zauważyć, iż zgodnie z § 4 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 461) wysokość stawki minimalnej zależy od wartości przedmiotu sprawy lub jej rodzaju, a w postępowaniu egzekucyjnym - od wartości egzekwowanego roszczenia. Dalej ust. 2 tego przepisu stanowi, że w razie zmiany w toku postępowania wartości stanowiącej podstawę obliczenia opłat, bierze się pod uwagę wartość zmienioną, poczynając od następnej instancji. W myśl § 6 tego rozporządzenia stawki minimalne wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy: 1) do 500 zł - 60 zł; 2) powyżej 500 zł do 1.500 zł - 180 zł; 3) powyżej 1.500 zł do 5.000 zł - 600 zł; 4) powyżej 5.000 zł do 10.000 zł - 1.200 zł; 5) powyżej 10.000 zł do 50.000 zł - 2.400 zł; 6) powyżej 50.000 zł do 200.000 zł - 3.600 zł; 7) powyżej 200.000 zł - 7.200 zł.

XXXIX.  Mając powyższe unormowanie na względzie Sad Odwoławczy wskazuje, iż w niniejszej sprawie strona powodowa w pozwie wyraźnie oznaczyła wartość przedmiotu sprawy na kwotę 7.552 zł (k. 2-11). Wprawdzie w toku postępowania przed Sądem I instancji w strona powodowa w piśmie procesowym z dnia 17 stycznia 2013 r. rozszerzyła powództwo w ten sposób, że wartość przedmiotu sporu przekroczyła kwotę 10.000 zł (k. 223-225), to jednak wobec tego że zmiana ta nastąpiła w toku tego postępowania – zmieniona wartość stanowiącą podstawę obliczenia opłat, mogła zostać uwzględniona dopiero w instancji odwoławczej. W tym stanie rzeczy przy uwzględnieniu jako podstawy obliczenia stawki minimalnej wynagrodzenia adwokata strony powodowej kwoty 7552 zł Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił je w wysokości 1.200 zł, jedynie błędnie ustalając że stronę powodową reprezentuje radca prawny, a nie adwokat. Zatem nie było podstaw do zasądzenia od strony pozwanej na rzecz strony powodowej z tego tytułu kwoty 2.400 zł i w konsekwencji zwiększenia należnego stronie powodowej kwoty tytułem zwrotu kosztów procesu. Dlatego też zażalenie strony powodowej nie mogło doprowadzić do wzruszenia zaskarżonego rozstrzygnięcia o kosztach procesu zawartego w punkcie III. wyroku Sądu Rejonowego.

XL.  W świetle powyższych rozważań Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie II. sentencji wyroku.

XLI.  O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w punkcie III. sentencji wyroku na podstawie o art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Z art. 108 § 1 k.p.c. wynika, że sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Cytowane unormowanie wyraża podstawową zasadę rozstrzygania o kosztach postępowania - odpowiedzialności za jego wynik. Mając powyższe unormowanie na względzie Sąd Okręgowy wskazuje, iż w rozpatrywanej sprawie apelacja pozwanego jest w całości niezasadna, a więc to on jest w rozumieniu art. 98 § 1 k.p.c. stroną przegrywającą sprawę w postępowaniu apelacyjnym. Zatem wobec złożonego przez stronę powodową żądania zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, to pozwany winien zwrócić powodom solidarnie przedmiotowe koszty. Na koszty te złożyło się wyłącznie wynagrodzenie reprezentującego stronę powodową adwokata w wysokości 300 zł, które przy uwzględnieniu wartości przedmiotu zaskarżenia, zostało ustalone na podstawie § 2 ust. 1 i 2, § 6 pkt 3 oraz § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 461). Przy tym Sąd orzekający wskazuje, iż zgodnie z treścią art. 109 § 2 zd. 2 k.p.c. przy ustalaniu wysokości kosztów poniesionych przez stronę reprezentowaną przez pełnomocnika będącego adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika oraz czynności podjęte przez niego w sprawie, a także charakter sprawy i wkład pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Regulacja ta koresponduje z § 2 ust. 1 wymienionego rozporządzenia, który stanowi że zasądzając opłatę za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy adwokata, a także charakter sprawy i wkład pracy adwokata w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Ponadto w myśl ustępu 2 tego przepisu podstawę zasądzenia opłaty, o której mowa w ust. 1, stanowią stawki minimalne określone w rozdziałach 3-5. Opłata ta nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy. Z powyższego uregulowania wynika, iż w przypadku wniosku strony o zasądzenie w sprawie opłaty za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego ponad stawkę minimalną należy zbadać jego zasadność w kontekście okoliczności, o których w wymienionych przepisach mowa. W ocenie Sądu Okręgowego sprawa na etapie postępowania apelacyjnego w kontekście podniesionych przez pozwanego w apelacji twierdzeń nie jest ani zawiła, ani też nie wymagała od pełnomocnika strony powodowej zwiększonego nakładu pracy, czy też podjęcia szerokiego zakresu czynności, w stosunku do innych spraw o porównywalnej wartości przedmiotu sporu. Wobec powyższego zdaniem Sądu orzekającego uzasadnionym jest ustalenie opłaty za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego strony powodowej w stawce minimalnej. Zatem należało zasądzić od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwotę 300 złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego. Wobec braku wniosku o zwrot kosztów postępowania zażaleniowego Sad Odwoławczy nie orzekał w tym zakresie.

XLIV.  SSO Tomasz Sobieraj SSO Agnieszka Bednarek-Moraś SSO Iwona Siuta