Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2014 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy w

składzie następującym:

Przewodniczący:SSO Wiesława Buczek – Markowska

po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2014 roku w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Kancelaria (...) Spółki Akcyjnej w K.

przeciwko A. U.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Świnoujściu z

dnia 11 sierpnia 2014r.? sygn. akt I C 451/14

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Wyrokiem zaocznym z dnia 11 sierpnia 2014 r. Sąd Rejonowy w Świnoujściu po rozpoznaniu sprawy z powództwa Kancelarii (...) Spółki Akcyjnej w K. przeciwko A. U. o zapłatę - oddalił powództwo.

W uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia Sąd I instancji wskazał, iż powódka Kancelaria (...) S.A. w K. wystąpiła przeciwko pozwanej z powództwem o zasądzenie kwoty 1270,14 zł z odsetkami umownymi od dnia 2 kwietnia 2013r. do dnia zapłaty w wysokości 13 % w stosunku rocznym. Ponadto wniosła o zasądzenie od pozwanej kosztów procesu w postaci opłaty sądowej od pozwu w kwocie 30 zł i kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 180 zł.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w dniu 6 grudnia 2013r. Spółka (...) Sp. z o.o. w P. przelała na rzecz powódki wierzytelność przysługującą jej od pozwanej. O dokonanej cesji pozwana została poinformowana pismem z dnia 6 grudnia 2013r. W dniu 14 września 2012r. cedent zwarł z pozwaną umowę pożyczki na kwotę 900 zł wraz z oprocentowaniem w wysokości odsetek maksymalnych w skali roku za okres od podpisania umowy do dnia umówionego terminu zwrotu pożyczki. Strony umowy zgodnie ustaliły, że całkowity koszt pożyczki wynosić będzie 1.593,14 zł, w tym kwota oprocentowania wynosić będzie 48,64 zł. W skład ww. kwoty wchodziły: kwota udzielonej pożyczki, opłata z obsługę pożyczki w domu pozwanej, kosz ubezpieczenia, opłata przygotowawcza oraz łączna kwota oprocentowania za okres od podpisania umowy do dnia umówionego terminu zwrotu pożyczki. Pozwana potwierdziła fakt udzielenia jej wyczerpujących informacji na temat warunków i wszystkich kosztów udzielenia pożyczki. Cedent niezwłocznie wydał pozwanej kwotę z umowy pożyczki, której otrzymania pozwana skwitowała w potwierdzeniu otrzymaniu gotówki w dniu zawarcia umowy pożyczki. Do dnia złożenia pozwu pozwana nie uregulowała należności z przedmiotowej umowy pożyczki, w związku z czym cedent wezwał pozwaną do dobrowolnego spełnienia świadczenia z tytułu umowy pożyczki. Pozwana spełniła częściowo świadczenie z tytułu przedmiotowej umowy pożyczki, wpłacając do cedenta kwotę 573 zł. Pozwana osobiście podpisała umowę - zobowiązanie do zwrotu przedmiotu pożyczki, co skutkuje przyjęciem, iż przedmiotowa umowa stanowi zaakceptowanie przez dłużnika zobowiązania w zakresie wskazanym w umowie pożyczki. Powódka wezwała pozwaną do dobrowolnego spełnienia świadczenia pieniężnego pismem z dnia 6 grudnia 2013r. Powódka dochodzi również od pozwanej odsetek ustawowych za zwłokę pozwanej na zasadzie wyrażonej w art. 481 k.c., żądając ich zapłaty od dnia wymagalności zobowiązania pozwanej tj. od dnia następnego po dniu umówionego terminu spłaty pożyczki.

Pozwana nie wniosła odpowiedzi na pozew. Nie stawiła się również na rozprawie wyznaczonej w sprawie.

Sąd I instancji wywiedzione powództwo oparte o treść art. 509 § 1 k.c. i art. 720 § 1 k.c. uznał za nieuzasadnione. Wskazał jednocześnie, iż w sprawie zaistniały przesłanki do wydania wyroku zaocznego. Pomimo wydania jednak wyroku zaocznego Sąd oddalił powództwo albowiem, w jego ocenie, twierdzenia powódki zawarte w pozwie, budzą uzasadnione wątpliwości. Powódka nie przedłożyła bowiem do chwili zamknięcia rozprawy w sprawie żadnego materiału dowodowego, który mógłby dać podstawę do weryfikacji twierdzeń zawartych w pozwie. Sąd Rejonowy zauważył, że to na powódce, stosownie do treści art. 6 k.c., spoczywał ciężar przeprowadzenia dowodu w tym zakresie. Powódka wniosła pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym, a następnie Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie przekazał sprawę do rozpoznania tutejszemu sądowi. Pozew został przez powódkę wniesiony w dniu 17 lutego 2014r. W związku z tym w sprawie zastosowanie znajdował art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c., w jego brzmieniu obowiązującym od dnia 07 lipca 2013r. Zgodnie z tym przepisem po przekazaniu sprawy w przypadkach wskazanych w art. 505 ³³ § 1, art. 505 ³⁴ § 1 oraz art. 505 ³⁶ § 1 przewodniczący wzywa powoda do wykazania umocowania zgodnie z art. 68 zdanie pierwsze oraz dołączenia pełnomocnictwa zgodnie z art. 89 § 1 zdanie pierwsze i drugie, a po przekazaniu sprawy na podstawie art. 505 ³³ § 1 oraz art. 505 ³⁴ § 1 k.p.c. dodatkowo do uiszczenia opłaty uzupełniającej od pozwu - w terminie dwutygodniowym od daty doręczenia wezwania pod rygorem umorzenia postępowania. W razie nieusunięcia powyższych braków pozwu sąd umarza postępowanie. Sąd Rejonowy pokreślił, iż w aktualnym stanie prawnym brak jest podstawy prawnej do zobowiązania powoda do złożenia dowodów powołanych w pozwie złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Stosownie do treści art. 505 ³² § 1 k.p.c. w pozwie powód powinien wskazać dowody na poparcie swoich twierdzeń. Dowodów nie dołącza się do pozwu. W tej sytuacji Sąd I instancji uznał, że to w wyłącznej w gestii powódki leżało przedłożenie dowodów potwierdzających zasadność dochodzonego w sprawie roszczenia. Podkreślił, że powódka jest podmiotem gospodarczym, reprezentowanym w sprawie przez profesjonalnego pełnomocnika dlatego powinna mieć świadomość, że Sąd nie zobowiąże ją do złożenia dokumentów powołanych w pozwie wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wywiodła strona powodowa zaskarżając wyrok w całości, orzeczeniu zarzucając naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 339 § 2 k.p.c. poprzez niezasadne oddalenie powództwa wyrokiem zaocznym w całości w sytuacji gdy zasadność powództwa nie budzi jakichkolwiek wątpliwości.

Wskazując na powyższy zarzut wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przewidzianych za obie instancje, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I Instancji do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu apelacji podniesiono, iż Sąd Rejonowy w Świnoujściu gołosłownie stwierdził, iż zawarte w pozwie twierdzenia powoda budzą wątpliwości, nie wskazując jednakże w żaden sposób na czym te miałyby polegać. Takie wątpliwości nie mogą być w szczególności wynikiem braku przedłożenia dokumentów wskazanych w pozwie. Apelujący podkreślał, iż w przypadku wydania wyroku zaocznego, obowiązkiem Sądu jest bowiem uznanie twierdzeń zawartych za prawdziwe. W ocenie apelującej twierdzenia Powoda zawarte w pozwie nie budzą jakichkolwiek wątpliwości, tak więc w przypadku wydania wyroku zaocznego, powództwo powinno być w całości uwzględnione.

Jednakże - z ostrożności procesowej - strona powodowa celem wykazania zasadności swojego roszczenia, dołączyła do apelacji dokumenty wymienione w liście dowodów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się nieuzasadniona.

Strona powodowa w trakcie postępowania pierwszoinstancyjnego podnosiła, iż na skutek dokonania przelewu wierzytelności wynikającej z umowy pożyczki z dnia 14.09.2012 r. stała się wierzycielem pozwanej A. U.. W pozwie wskazała, iż pozwana spełniła częściowo świadczenie z tytułu przedmiotowej pożyczki, wpłacając do cedenta kwotę 573 zł. Powyższe twierdzenia – w związku z brakiem reakcji pozwanej na treść doręczonego pozwu i wezwania na rozprawę - zdaniem strony apelującej były wystarczające do wydania wyroku zaocznego uwzględniającego jej powództwo. Z takim stanowiskiem, w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie sposób się zgodzić.

Przy czym zgodzić się należało ze stanowiskiem apelującej, że z regulacji zawartej w art. 339 § 2 k.p.c. wynika, że jeżeli pozwany nie stawi się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

W niniejszej sprawie podnieść jednakże należy, iż powódka jest profesjonalistą, trudni się działalnością prawniczą i doradztwem w tym zakresie, zatem należy od niej oczekiwać należytej staranności w prowadzeniu własnych spraw. Wątpliwości co zasadności twierdzeń pozwu zostały w niniejszej sprawie już formalnie stwierdzone postanowieniem z dnia 10 marca 2014 r. w sprawie VI Nc –e 215514/14, którym to stwierdzono brak podstaw do wydania nakazu zapłaty i przekazano sprawę Sądowi Rejonowemu w Świnoujściu. W uzasadnieniu tego orzeczenia podniesiono wprost, iż budzi wątpliwości termin, od którego powód dochodzi odsetek. Orzeczenie to nie wywołało jednak żadnej reakcji po stronie powodowej, mimo że strona reprezentowana była przez zawodowego pełnomocnika, dysponowała stosownymi dokumentami, które dołączono dopiero do apelacji. Nie sposób zatem twierdzić, że twierdzenia pozwu nie budzą uzasadnionych wątpliwości i winny być automatycznie przyjęte przez Sąd za prawdziwe.

W tych okolicznościach, zdaniem Sądu Okręgowego, brak jakiejkolwiek aktywności procesowej pozwanej nie zwalniał z udźwignięcia ciężaru dowodu, wskazanego w art. 6 k.c. W obowiązującym systemie prawnym obowiązek gromadzenia dowodów ciąży na stronach zgodnie z treścią art. 232 k.p.c., a aktywność dowodowa sądu ma jedynie charakter uzupełniający. Rolą sądu nie jest zatem przeprowadzenie z urzędu i poszukiwanie dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Sąd winien przejawiać aktywność w poszukiwaniu dowodów w wyjątkowych, uzasadnionych przypadkach np. w razie bezwzględnej nieważności czynności prawnej, gdy nabierze przekonania, że proces jest fikcyjny itp. W przedmiotowym postępowaniu z uwagi na podstawę dochodzonego roszczenia oraz art. 6 k.c. to na powódce spoczywał ciężar wykazania roszczenia. Obowiązkowi temu nie sprostała słusznie ponosząc konsekwencję w postaci oddalenia powództwa. Wbrew zarzutom apelacji rację należy przyznać Sądowi Rejonowemu, iż w sprawie brak było możliwości wydania wyroku zaocznego uwzględniającego powództwo. Strona powodowa, co ponownie należy zaakcentować, nie przedłożyła żadnego dokumentu potwierdzającego w ogóle fakt zawarcia umowy pożyczki, częściowej spłaty kwoty udzielonej pożyczki przez pozwaną, czy też umowy przelewu wierzytelności. W tych okolicznościach jej twierdzenia jawią się jako gołosłowne, zaś materiał dowodowy nie pozwał na wydanie rozstrzygnięcia zgodnie z żądaniem pozwu. Podkreślić należy, że nawet w przypadku, gdy strona przeciwna nie wdała się w spór (brak odpowiedzi na pozew, niestawiennictwo na rozprawę), to uwzględnienie powództwa możliwe jest tylko, gdy okoliczności wskazane w pozwie nie budzą wątpliwości. Z uwagi na brak inicjatywy dowodowej powódki w tym zakresie przesłanka ta nie została spełniona.

W tym miejscu omówienia wymaga, iż ciężar dowodu (art. 6 k.c.) pozostaje w ścisłym związku z problematyką procesową dowodów. Instytucja ta spełnia dwie zasadnicze funkcje. Po pierwsze dynamizuje postępowanie dowodowe w systemie obowiązywania zasady kontradyktoryjności. Po drugie określa wynik merytoryczny sporu (sprawy) w sytuacji krytycznej, gdy strona nie udowodniła faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Ciężar dowodu wiąże się z obowiązkiem twierdzenia (ciężarem twierdzenia) i obowiązkiem dowodzenia tych wszystkich okoliczności, które mogą być stosownie do art. 227 k.p.c. przedmiotem dowodu. Ciężar dowodu charakteryzują dwa aspekty: podmiotowy (kto, która strona w postępowaniu ma przeprowadzić dowód) i przedmiotowy (co należy udowodnić dla poparcia powołanych w procesie faktów). Istotne jest również i to, że inicjatywa dowodowa ograniczona jest w zależności od stadium postępowania w jakim się znajduje, albowiem zgodnie z art. 381 k.p.c. Sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później. W tych okolicznościach przedłożenie przez powódkę dowodów potwierdzających jej twierdzenia dopiero z apelacją okazuje się, w świetle art. 381 k.p.c., spóźnione. Zdaniem Sądu Okręgowego powódka bez problemu mogła dowody z dokumentów załączonych do apelacji powołać w trakcie postępowania pierwszoinstancyjnego.

W tych też okolicznościach rację należy przyznać Sądowi I instancji, iż powódka nie wykazała podstawy twierdzeń zawartych w pozwie. Powyższe czyni zarzuty apelacji w całości nieuzasadnionymi.

Mając na uwadze powyższe na mocy art. 385 k.p.c. należało orzec jak w sentencji.