Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 stycznia 2019 r. Sąd Rejonowy w Myśliborzu w sprawie o sygnaturze akt I C 137/18: zasądził od pozwanej B. H. na rzecz powoda (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 1.659,56 złotych wraz z odsetkami: -umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP rocznie od kwoty 1.563,73 złotych (od dnia 22 kwietnia 2017 roku do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem, że odsetki te nie mogą przekraczać wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, - ustawowymi za opóźnienie od kwoty 78,43 złotych od dnia 26 kwietnia 2017 roku do dnia zapłaty (pkt I); zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 47 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt II); przyznał adw. K. O. od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Myśliborzu kwotę 900 złotych powiększoną o podatek VAT tytułem pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu (pkt III).

Apelację od wyroku sądu złożyła pozwana i zaskarżając go w zakresie punktu I i III wniosła o zmianę pkt I poprzez oddalenie powództwa w całości ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu oraz o zmianę pkt II wyroku poprzez obciążenia pozwanej kosztami postępowania w sprawie oraz przyznanie na kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu za postępowanie przed Sądem II instancji.

Orzeczeniu zarzuciła

- naruszenie przepisu art. 451 § 3 kpc poprzez zaliczenie wpłacanych przez pozwaną sum niezgodnie z dyspozycją ww. przepisu tj. nie zaliczenie tych sum na poczet długów najdawniej wymagalnych;

- naruszenie przepisu art. 233 § 1 kpc poprzez uznanie, iż pozwana nie dokonała spłaty zadłużenia objętego niniejszym pozwem.

W odpowiedzi na apelację strona powodowa wniosła o jej oddalenie i zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Sąd okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

W sprawie nie doszło do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.

Przepis ten stanowi, że sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd dokonuje oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego z uwzględnieniem wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak też wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów i mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności (wyroki SN z dnia 17 listopada 1966 r., II CR 423/66; z dnia 24 marca 1999 r., I PKN 632/98; nadto postanowienia SN z 11 lipca 2002 r., IV CKN 1218/00, oraz z dnia 18 lipca 2002 r., IV CKN 1256). Moc dowodowa oznacza siłę przekonania uzyskaną przez sąd wskutek przeprowadzenia określonych środków dowodowych na potwierdzenie prawdziwości lub nieprawdziwości twierdzeń na temat okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, zaś wiarygodność decyduje o tym, czy określony środek dowodowy, ze względu na jego indywidualne cechy i obiektywne okoliczności, zasługuje na wiarę. Przyjmuje się, że ramy swobodnej oceny dowodów muszą być zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnego poziomu świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (wyroki SN z dnia 20 marca 1980 r., II URN 175/79; z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/98; z dnia 16 maja 2000 r., IV CKN 1097/00; z dnia 29 września 2000 r., V CKN 94/00; z dnia 15 listopada 2000 r., IV CKN 1383/00; z dnia 19 czerwca 2001 r., II UKN 423/00; z dnia 14 marca 2002 r., IV CKN 859/00; z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00).

Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie wystarcza zatem stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając. Zwalczanie swobodnej oceny dowodów nie może, więc polegać li tylko na przedstawieniu własnej, korzystnej dla skarżącego wersji zdarzeń, ustaleń stanu faktycznego opartej na własnej ocenie, lecz konieczne jest przy tym posłużeniu się argumentami wyłącznie jurydycznym wykazywanie, że wskazane w art. 233 § 1 k.p.c. kryteria oceny wiarygodności i mocy dowodów zostały naruszone, co miało wpływ na wynik sprawy (analogicznie SA w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 10 lipca 008 r., VI ACa 306/08).

Uwzględniając powyższe sąd okręgowy uznał, iż dokonana przez sąd pierwszej instancji ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie nosi znamion dowolności. Sąd ten dokonał wszechstronnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, poddał go analizie a przyjęte przez siebie stanowisko szeroko uzasadnił. Brak podstaw do formułowania twierdzeń, by wnioski przezeń zawarte były nielogiczne czy sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego. Odmienna ocena strony apelującej przeprowadzonych w sprawie dowodów, nie może podważyć uprawnienia sądu do dokonania oceny tego materiału według swego przekonania, przy zachowaniu reguł wynikających z art. 233 § 1 k.p.c. Co ważne apelująca nie wskazała jakie zasady logiki czy doświadczenia życiowego miałyby przez sąd zostać naruszone przy ocenie zgromadzonych dowodów. Poprzestała tylko na przedstawieniu własnej korzystnej dlań oceny przeprowadzonych w sprawie dowodów i gołosłownym zaprzeczeniu wersji oceny materiału procesowego przedstawionej w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia. Nie jest zrozumiałe na jakiej podstawie przedstawionym dowodom należało nadać inne znaczenie aniżeli przyjął to sąd rejonowy, zwłaszcza, że dokonana przez ten sąd ocena i w konsekwencji poczynione ustalenia faktyczne odpowiadały treści dowodów zgłoszonych przez strony. Nadto sąd rejonowy uwzględnił całokształt materiału dowodowego zaoferowanego przez strony, a następnie przez ten pryzmat ocenił wartość dowodową poszczególnych dowodów nadając im trafne znaczenie i przymiot wiarygodności czyniąc prawidłowe ustalenia faktyczne.

W tej sytuacji uznać należało, iż wywiedziona apelacja ma charakter wyłącznie polemiczny z prawidłowym stanowiskiem sądu. Skutkiem tego podniesiona argumentacja nie mogła skutecznie podważyć zapadłego w sprawie rozstrzygnięcia, zwłaszcza już doprowadzić do poczynienia w sprawie ustaleń faktycznych w sposób postulowany przez skarżącą.

Nieuzasadniony jest również zarzut naruszenia art. 451 § 3 k.c. Zastosowanie omawianego przepisu może mieć miejsce jedynie wówczas, gdy w chwili spełnienia świadczenia przez dłużnika istniały przynajmniej dwa jednorodzajowe i wymagalne długi wobec wierzyciela, a spełnione świadczenie nie wystarczało na ich pełne zaspokojenie. Dług, w rozumieniu art. 451 k.c. obejmuje całość obowiązków dłużnika wynikających z tego samego stosunku prawnego. Przepis ten ma więc zastosowanie, gdy strony nie złożą zgodnego oświadczenia określającego sposób zarachowania spełnionego przez dłużnika świadczenia. W takim przypadku, jeżeli dłużnik ma kilka długów tego samego rodzaju może on wskazać wierzycielowi, który z długów chce zaspokoić. Wierzyciel jest związany wyborem dłużnika, a jedynie, co wynika z art. 451 § 1 zd. drugie k.c., może to, co przypada na poczet danego długu, zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz na zalegające świadczenia główne. Uprawnienia wierzyciela, w tym zakresie, nie wyłącza nawet odmienna wola dłużnika. Przepis art. 451 § 3 k.c. ma natomiast zastosowanie wówczas, gdy dłużnik i wierzyciel nie zawarli porozumienia dotyczącego sposobu zarachowania świadczenia dłużnika na poczet różnych długów, a żaden z nich nie złożył oświadczenia, o którym mowa w art. 451 § 1 (dłużnik) i 2 k.c. (wierzyciel). (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2012 r. IV CSK 233/11). Dodać tu jeszcze tylko można, że jeśli kryterium wymagalności długów nie umożliwi przeprowadzenia zarachowania, co może wystąpić w przypadku, gdy kilka długów jest wymagalnych w tym samym czasie, w takim wypadku przyjąć należy za zasadny postulat, aby przypisać spełnione świadczenie proporcjonalnie na rzecz wszystkich długów (zob. J. Dąbrowa, w: SPC, t. 3, cz. 1, s. 736). W tej sprawie pozwana zarzucając naruszenia art. 451 § 3 k.c. nie wykazała zupełnie i nie zaoferowała na tę okoliczność żadnych dowodów pozwalających ustalić, jaki dług był najdawniej wymagalny a dalej, że wierzyciel zarachował wpłaty niezgodnie z treścią art. 451 § 3 k.c. a więc na poczet długu nie najdalej wymagalnego.

Mając powyższe na uwadze oraz nie znajdując podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku orzeczono o oddaleniu apelacji stanowiąc jak w punkcie pierwszym sentencji. Podstawę rozstrzygnięcia stanowi przepis art. 385 k.p.c.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanej w postępowaniu apelacyjnym orzeczono na zasadzie § 9 pkt 3w zw. z. z § 16 ust. 1 pkt 1 w zw. § 4 ust. 3 rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 30 listopada 2018 r. (Dz. U. z 2019 r. poz., 18) w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. Koszty wyniosły łącznie 369 zł i zasądzone zostały w punkcie drugim sentencji.