Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

UZASADNIENIE

Wyrokiem zaocznym z dnia 20 listopada 2018 r. Sąd Rejonowy w Gryficach po rozpoznaniu sprawy z powództwa S. K. przeciwko Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej (...) w G. o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego (sygn. akt I C 687/17):

I.  oddalił powództwo;

II.  nie obciążył powoda kosztami postępowania;

III.  przyznał od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gryficach na rzecz r.pr. E. S. kwotę 407,87 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu.

Sąd rejonowy oparł powyższe orzeczenie na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach.

W dniu 13 maja 2015 r. Sąd Rejonowy w Gryficach w wyroku w sprawie I C 1013/13, zasądził z powództwa głównego Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej (...) w G. (Daje: SKOK) przeciwko S. K. kwotę 158,62 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, liczonymi w stosunku rocznym od kwoty 158,62 zł od dnia 6 maja 2013 r. do dnia zapłaty. Nadto zasądzono kwotę 77 zł tytułem kosztów procesu. Jednocześnie oddalono powództwo wzajemne S. K. przeciwko SKOK i zasądzono od powoda na rzecz SKOK koszty procesu w kwocie 600 zł. Sąd Okręgowy w Szczecinie wyrokiem z dnia 2 marca 2016 r. w sprawie II Ca 1042/15 oddalił apelację S. K. i zasądził od niego na rzecz SKOK kwotę 360 zł tytułem zwrotu kosztów. Tytuły zaopatrzono w klauzulę wykonalności dnia 21 listopada 2016 r.

SKOK wszczęła egzekucję przeciwko powodowi, składając w dniu 04 stycznia 2017 r. wniosek do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kamieniu Pomorskim A. M.. Jako kwotę roszczenia głównego wierzyciel wskazał 158,62 zł, nadto 1.037 zł kosztów postępowania, 198 zł kosztów klauzuli wykonalności i 72,55 zł odsetek naliczonych do dnia sporządzenia wniosku, tj. 14 grudnia 2016 r.

Pismem z dnia 05 stycznia 2017 r., doręczonym dnia 13 stycznia 2017 r., powód został zawiadomiony przez komornika o wszczęciu egzekucji.

W toku postępowania egzekucyjnego komornik postanowieniem z dnia 5 stycznia 2017 r. przyznał wierzycielowi koszty zastępstwa radcowskiego w egzekucji w wysokości 67,50 zł.

W decyzji o waloryzacji emerytury z dnia 01 marca 2017 r. wskazano, iż powód przy wypłacie emerytury ma zmniejszane świadczenie z powodu należności egzekwowanych na mocy tytułu wykonawczego w kwocie 223,14 zł. Pismem z dnia 2 czerwca 2017 r. został on poinformowany, iż nadpłata z zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2016 w kwocie 528 zł została przerachowana na zajęcie wierzytelności komornika w sprawie KM 12/17 z dnia 16 stycznia 2017 r.

Potrącenia ze świadczenia powoda były realizowane przez ZUS tytułem egzekucji sądowej w sprawie KM 12/17 w miesięcznych ratach od marca 2017 r. w kwocie 223,14 zł, od lipca 2017 r. w kwocie po 17,23 zł i od marca 2018 r. w kwocie po 105,77 zł.

W dniu 13 stycznia 2017 r. powód złożył skargę na czynność komornika wskazując, że dokonano zawyżenia kosztów sądowych z 360 zł na 1.037 zł. Postanowieniem z dnia 22 lutego 2017 r. Sąd Rejonowy w Gryficach oddalił skargę. Kolejną skargę powód złożył 23 czerwca 2017 r, którą sąd odrzucił postanowieniem z dnia 2 sierpnia 2017 r.

Postanowieniem z dnia 20 listopada 2017 roku Sąd Rejonowy w Gryficach oddalił skargę na komornika w zakresie zajęcia świadczenia emerytalnego, szczegółowo odnosząc się i rozliczając dokonane wpłaty dłużnika i wyliczone należności. Na podstawie art. 759 § 2 k.p.c. po dokonanej kontroli akt, sąd uchylił postanowienie komornika z dnia 5 stycznia 2017 r. w przedmiocie przyznania kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym, stwierdzając brak podstaw do doliczenia do opłaty stosunkowej i opłaty stałej podatku VAT. Jednocześnie zobowiązano komornika do wystawienia dłużnikowi aktualnego zaświadczenia o stanie egzekucji i dokonanych wpłatach.

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Kamieniu Pomorskim A. M. wydał w dniu 12 czerwca 2017 r. zaświadczenie o dokonanych wpłatach, z którego wynika, iż podczas trwania egzekucji wyegzekwowano łącznie kwotę 1.197,42 zł, z czego wierzycielowi przekazano 1.042,37 zł. Komornik wskazał, iż nadal zaległość w sprawie obejmuje: 158,62 zł należności głównej, 80,37 zł odsetek naliczonych do dnia 12 czerwca 2017 r., 97,82 zł kosztów procesu, 198 zł kosztów klauzuli wykonalności, 247,40 zł opłaty egzekucyjnej, 56,90 zł podatku VAT i 4,46 zł wydatki gotówkowe. W zaświadczeniu z lipca 2017 r. wyegzekwowana kwota wynosiła już 1.437,79 zł.

Kolejne zaświadczenie komornik wstawił w dniu 16 października 2017 r. wskazując, iż dokonane zostały wpłaty w łącznej wysokości 1.472,25 zł i informując, że aktualna zaległość powoda wynosi: 158,52 zł należność główna, 85,85 zł odsetki naliczone do tego dnia, 71,85 zł koszty klauzuli, 201,40 zł opłata egzekucyjna, 5,61 zł wydatki gotówkowe. W zaświadczeniu zawarto informację, iż do każdej przekazywanej kwoty należy doliczyć opłatę za przelew 1 zł.

Wierzyciel pismem z dnia 06 października 2017 r. zawiadomił powoda, iż w oparciu o dokumentację zgromadzoną w sprawie, zadłużenie nie zostało spłacone w całości.

W zaświadczeniu z dnia 06 grudnia 2017 r. komornik wskazał, że wierzycielowi przekazano kwotę 1.333,17 zł z łącznie uiszczonej 1.506,71 zł. Na ten dzień zaległość dłużnika wynosiła: 158,52 zł należność główna, 88,06 zł odsetki naliczone do tego dnia, 5,02 zł koszty klauzuli, 224,15 zł opłata egzekucyjna, 5,50 zł wydatki gotówkowe.

Postanowieniem z dnia 22 sierpnia 2018 r. komornik ustalił koszty niezbędne do celowego prowadzenia egzekucji w wysokości 496,30 zł i obciążyć nimi dłużnika. Komornik postanowił zakończyć postępowanie egzekucyjne w sprawie i pozostawił tytuł wykonawczy w aktach sprawy. Komornik wskazał, iż dochodzona należność została zapłacona przez dłużnika na skutek zajęcia świadczenia emerytalno-rentowego w kwocie 2.087,72 zł, z czego wierzycielowi przekazano 1.590,59 zł, w tym 35,69 zł spłaty zaliczki.

W tym stanie faktycznym sąd rejonowy uznając, że wprawdzie zaistniały podstawy do wydania wyroku zaocznego (art. 339 § 1 k.p.c.), na podstawie art. 339 § 2 k.p.c. nie znalazł jednak podstaw do uwzględnienia powództwa przeciwegzekucyjnego.

Sąd miał na uwadze, że powód na podstawie przepisu art. 840 § 1 k.p.c. domagał się pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego powołując się na fakt spełnienia świadczenia na rzecz wierzyciela. W ocenie sądu rejonowego wierzyciel w chwili wniesienia pozwu przez powoda nie był zaspokojony. Zakończenie postępowania egzekucyjnego i wyegzekwowanie całej kwoty nastąpiło dopiero dniu 22 sierpnia 2018 r., zaś na tytule wykonawczym znalazł się zapis, iż w postępowaniu egzekucyjnym Km 12/17 przekazano wierzycielowi kwotę 1.590,59 zł. Skoro cała należność została wyegzekwowana w postępowaniu egzekucyjnym, a powód nie dokonywał żadnych dobrowolnych wpłat na rzecz wierzyciela, to zdaniem sądu jego żądanie nie mogło zostać uwzględnione. Fakt wyegzekwowania kwot w postępowaniu egzekucyjnym nie daje podstaw do pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w tym zakresie, bowiem są to kwoty spełnione przez dłużnika na poczet egzekwowanej wierzytelności. Z samego faktu wyegzekwowania należności wynika, że w tym zakresie tytuł wykonawczy traci wykonalność. W przypadku wyegzekwowania kwoty wyższej, niż wynikająca z treści tytułu wykonawczego, dłużnikowi przysługują środki zmierzające do zakończenia postępowania egzekucyjnego.

Taki argumentując sąd rejonowy powództwo oddalił oraz na podstawie art. 102 k.p.c. odstąpił od obciążania powoda kosztami procesu ze względu na jego sytuację materialną. Nadto sąd przyznał pełnomocnikowi powoda ustanowionemu z urzędu wynagrodzenie w kwocie 180 zł wraz z podatkiem VAT zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu i przyznał mu udokumentowane wydatki w kwocie 186,47 zł.

Apelację do powyższego wyroku wywiódł powód zaskarżając go w zakresie punktu I. Zaskarżonemu wyrokowi apelujący zarzucił naruszenie:

a)  art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. przez jego błędną wykładnię i uznanie, iż w sprawie o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego powód nie może podnosić zarzutu spełnienia świadczenia, w sytuacji, gdy do spełnienia świadczenia przez powoda dochodzi wskutek egzekucji należności w toku postępowania egzekucyjnego,

b)  art. 233 § 1 k.p.c. przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i nie rozważenie materiału dowodowego wszechstronnie, w szczególności poprzez:

-

nie dokonanie weryfikacji czy faktycznie kwoty wyegzekwowane przez komornika w toku postępowania egzekucyjnego w sprawie Km12/17 przekroczyły kwoty należności objętych tytułami wykonawczymi stanowiącymi podstawę do prowadzenia egzekucji w sprawie Km 12/17,

-

nieprawidłowe uznanie, iż powód nie wykazał, że dokonał na dzień wniesienia pozwu spłaty całego zobowiązania, podczas, gdy na dzień wniesienia pozwu jak i wyrokowania w niniejszej sprawy z akt postępowania komorniczego Km 12/17, w tym znajdujących się w aktach zaświadczeń, wynika, iż żądanie pozwu jest uzasadnione z uwagi na wyegzekwowanie przez komornika należności ponad należność wynikającą z tytułów wykonawczych.

Wskazując na powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie powództwa oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz pełnomocnika z urzędu powoda kosztów zastępstwa procesowego według spisu kosztów, względnie przyznanie tych kosztów od Skarbu Państwa, albowiem koszty te nie zostały uiszczone w części lub w całości. Ewentualnie apelujący wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu apelacji skarżący podniósł, iż komornik wyegzekwował należności ponad żądanie wynikające z tytułów wykonawczych. Wprawdzie powód składał skargi w toku postępowania egzekucyjnego w tym zakresie, to jednak w jego ocenie nie oznacza to, że nie może być ta kwestia poddana badaniu w trybie powództwa opartego o art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. Wedle skarżącego sąd nie dokonał weryfikacji czy faktycznie kwoty wyegzekwowane przez komornika w postępowaniu egzekucyjnym przekroczyły kwoty należności objęte tytułami wykonawczymi stanowiącymi podstawę do prowadzenia egzekucji w sprawie Km 12/17, a tym samym, czy nie doszło do spełnienia świadczenia uzasadniającego pozbawienie wykonalności tytułów wykonawczych w zakresie wskazanym w pozwie. Ponadto w ocenie powoda zarówno na dzień wniesienia pozwu jak i wyrokowania z akt postępowania komorniczego Km 12/17, w tym zaświadczeń, wynika, iż żądanie pozwu jest uzasadnione z uwagi na wyegzekwowanie przez Komornika należności ponad należność wynikającą z tytułów wykonawczych.

Z ostrożności procesowej powód wniósł także o odstąpienie od obciążania go kosztami postępowania apelacyjnego pozwanego z uwagi na jego głębokie przekonanie o niezasadności rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji oraz trudnej sytuacji materialnej powoda.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm przepisanych.

Sąd okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna i jako taka podlegała oddaleniu.

Zgodnie z art. 382 k.p.c. sąd drugiej instancji orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym. Z regulacji tej wynika, że postępowanie apelacyjne polega na merytorycznym rozpoznaniu sprawy. Oznacza to z kolei, że wyrok sądu drugiej instancji musi opierać się na jego własnych ustaleniach faktycznych i prawnych poprzedzonych ponowną oceną materiału procesowego. Nadto sąd uwzględnia stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy (art. 316 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.).

W świetle powyższych regulacji sąd okręgowy dokonał własnej oceny przedstawionego pod osąd materiału procesowego i w jej wyniku stwierdził, że sąd rejonowy w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowe, a poczynione ustalenia faktyczne nie są wadliwe i znajdują odzwierciedlenie w treści przedstawionych w sprawie dowodów. Sąd odwoławczy ustalenia sądu pierwszej instancji czyni zatem częścią uzasadnienia własnego wyroku, nie znajdując potrzeby ponownego ich szczegółowego przytaczania w tej części uzasadnienia.

Nie sposób również podzielić argumentów skarżącego, jakoby przeprowadzenie dowodów czy ich ocena dokonane zostały przez sąd pierwszej instancji w sposób wybiórczy. Nie ma przy tym żadnego znaczenia, że sąd rejonowy nie ustalił, czy na moment wniesienia pozwu przez powoda cała należność została wyegzekwowana, gdyż w takiej sytuacji powód powinien dochodzić zapłaty nie zaś pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności.

Poza tym wskazać należy, że powód błędnie przyjmuje, że na dzień 10 października 2017 r. dokonał pełnej spłaty swojego zadłużenia. Zauważyć należy, że na moment złożenia wniosku egzekucyjnego tj. na dzień 4 stycznia 2017 r. dług powoda wynosił 1037 zł tytułem kosztów postępowania, 198 zł tytułem kosztów postępowania klauzulowego, 72,55 zł tytułem odsetek umownych naliczonych do dnia 14 grudnia 2016 r. oraz 158,62 zł z dalszymi odsetkami umownymi w wysokości 4 – krotności stopy kredytu lombardowego NBP liczonymi od 15 grudnia 2016 r. Łącznie na dzień złożenia wniosku roszczenie wierzyciela opiewało na 1466,17 zł. Niezależnie od tego w toku postępowania egzekucyjnego powstały koszty tego postępowania obejmujące wydatki w kwocie 123,19 zł oraz opłaty stosunkowe w kwocie 373,11 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 67,50 zł. Z karty rozliczeniowej wynika, że na rzecz wierzyciela ostatecznie na dzień 13 sierpnia 2018 r. została przekazana kwota 1590,59 zł, obejmująca koszty klauzuli: 198 zł, koszty procesu 1037 zł, koszty zastępstwa w egzekucji 67,50 zł, należność główną 158,62 zł i odsetki 108,24 zł.

Zauważyć także należy, że z karty rozliczeniowej wynika, że na 10 października 2017 r. ze świadczenia powoda potrącono łącznie 1 543,63 zł. Kwota ta nie pokryła jednak całej należności łącznie z kosztami postępowania egzekucyjnego, które wyniosły blisko 600 zł. Wyjaśnić także należy, że koszty te, w szczególności opłaty egzekucyjne są zaspokajane proporcjonalnie do wysokości wyegzekwowanych kwot.

Zestawienie powyższych kwot także daje podstawy do obalenia twierdzenia powoda, że komornik w ramach sprawy Km 12/17 wyegzekwował kwoty wyższe niż wynikają z tytułów, stanowiących podstawę egzekucji. Kwoty ściągnięte przez komornika wynikały z tytułów wykonawczych, a poza tym zaspokajały powstałe w toku egzekucji koszty postępowania egzekucyjnego, finalnie ustalone postanowieniem komornika o ustaleniu kosztów.

W dalszej kolejności wskazać należy, że podstawą złożonego powództwa przeciwegzekucyjnego było twierdzenie powoda, że spełnił świadczenie, a zatem jego powództwo słusznie sąd rejonowy zakwalifikował jako powództwo znajdujące podstawę w art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., zgodnie z którym dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane. Zdarzeniem tym, w ocenie powoda, było spełnienie świadczenia. Rzecz jednak w tym, że powód nie powoływał się na okoliczność dobrowolnego spełnienia świadczenia, lecz wskazywał, że na skutek prowadzonej egzekucji wierzyciel został zaspokojony w kwocie przewyższającej jego zobowiązanie. Wyjaśnić należy, że samo spełnienie świadczenia niewątpliwie, jeśli nastąpiło po zamknięciu rozprawy może być przesłanką pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności, gdyż skutkuje wygaśnięciem zobowiązania. Jednakże dotyczy to przypadków dobrowolnego, pozaegzekucyjnego spełnienia świadczenia przez dłużnika.

W orzecznictwie nie ma żadnych wątpliwości, że zaspokojenie wierzyciela poza postępowaniem egzekucyjnym, w drodze dobrowolnego spełnienia świadczenia przez dłużnika, nie powoduje wygaśnięcia wykonalności tytułu wykonawczego i istnieje potencjalna możliwość jego wykonania (wszczęcia postępowania egzekucyjnego), a tym samym żądanie pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności jest w takiej sytuacji dopuszczalne, a podstawę takiego żądania stanowi nastąpienie po powstaniu tytułu egzekucyjnego zdarzenia, wskutek którego zobowiązanie, w całości lub w części, wygasło (art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c.) – por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2005 r., V CK 296/05. Zgoła odmiennie kształtuje się sytuacja, gdy zaspokojenie wierzyciela jest następstwem postępowania egzekucyjnego. Przyjmuje się, że dłużnik traci prawo wytoczenia powództwa opozycyjnego z art. 840 k.p.c. z chwilą wyegzekwowania przez wierzyciela świadczenia objętego tytułem wykonawczym (tak: wyrok SN z dnia 17 listopada 1988 r., I CR 255/88, niepubl.; z dnia 24 czerwca 1997 r., III CKN 41/97, niepubl.; z dnia 4 kwietnia 2002 r., I PKN 197/01). W takich wypadkach gaśnie wykonalność wykonanego w całości tytułu wykonawczego i tym samym nie jest możliwe jego wykonanie. Wyrazem tego jest umieszczenie przez komornika adnotacji na treści tytułu wykonawczego, o wykonaniu tytułu i jego pozostawienie w aktach sprawy (art. 816 § 1 k.p.c.).

Kolejną kwestią pomijaną przez apelującego jest okoliczność zakończenia postępowania egzekucyjnego na skutek wyegzekwowania całej należności w sierpniu 2018 r., czego wyrazem jest wydanie postanowienia o ustaleniu kosztów przez komornika w dniu 22 sierpnia 2018 r. Wyjaśnienia wymaga, że powództwo przeciwegzekucyjne skierowane jest na pozbawienie lub ograniczenie wykonalności tytułu wykonawczego i - co za tym idzie - może być realizowane tylko pod warunkiem, że istnieje potencjalna możliwość wykonania tytułu wykonawczego. Prawo do wytoczenia powództwa opozycyjnego dłużnik traci z chwilą wyegzekwowania świadczenia objętego tytułem wykonawczym w każdym przypadku (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 10 marca 2016 r., I ACa 1720/15).

Oczywiście taka sytuacja nie odbiera jednak dłużnikowi możliwości poszukiwania sądowej ochrony jego praw w odrębnym postępowaniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2002 r., I PKN 197/01, wyrok SN z dnia 17 listopada 1988, I CR 255/88, wyrok SN z dnia 20 stycznia 1978 r., III CRN 310/77). Zatem tak w orzecznictwie, jak i w doktrynie uznaje się, że dłużnik może żądać pozbawienia (ograniczenia) wykonalności tytułu wykonawczego tak długo, jak długo zachodzi potencjalna możliwość wykonania tego tytułu. Nie można wytaczać powództwa z chwilą, gdy tytuł wykonawczy został w całości wykonany. W wypadku takim jednak, dłużnik może domagać się zwrotu wyegzekwowanego świadczenia i ewentualnego naprawienia wyrządzonej szkody. Jeżeli doszło do tego w toku procesu, powód (dłużnik) może zmienić odpowiednio powództwo i wnieść o zasądzenie odszkodowania lub zwrot wyegzekwowanego świadczenia.

W okolicznościach niniejszej sprawy, o ile istotnie ma moment złożenia pozwu tj. w dniu 10 października 2017 r. egzekucja w sprawie Km 12/17 jeszcze trwała, o tyle na moment zamknięcia rozprawy, który jest istotny z punktu widzenia oceny zasadności powództwa, została ona zakończona wobec wyegzekwowania całej należności objętej wnioskiem egzekucyjnym (sąd rejonowy rozstrzygnięcie wydał w dniu 20 listopada 2018 r.). Tymczasem sąd rejonowy miał, stosownie do przepisu art. 316 § 1 zd. 1 k.p.c. obowiązek uwzględnić stan rzecz istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. W tej dacie tj. 20 listopada 2018 r. cała należność zasądzona od powoda na rzecz pozwanego, została przez komornika wyegzekwowana. Powództwo o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności było zatem bezcelowe, co słusznie skutkowało jego oddaleniem, zgodnie z zasadą, że wytoczenie powództwa przeciwegzekucyjnego dopuszczalne jest zatem tylko do czasu dopóki istnieje możliwość prowadzenia egzekucji (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 1988 roku, I CR 255/88, z dnia 14 maja 2010 r., II CSK 592/09).

Podzielając powyższy pogląd, w okolicznościach rozpoznawanej sprawy słusznie sąd rejonowy przyjął, iż wytoczone przez dłużnika powództwo przeciwegzekucyjnego okazało się pozbawione podstawy, nie tylko z tego powodu, że nie mieliśmy do czynienia z dobrowolnym spełnieniem świadczenia, ale również dlatego że cały tytuł został już zrealizowany.

Konkludując, powództwo opozycyjne nie mogło zostać uwzględnione w sytuacji, gdy nie istnieje jakiekolwiek ryzyko przymusowego wykonania tytułu, gdyż wierzyciel takim tytułem nie dysponuje, a obowiązek nim stwierdzony wygasł.

Z tego względu, biorąc pod uwagę wszystkie poczynione w sprawie ustalenia oraz rozważania sąd odwoławczy uznał, że apelacja jako niezasadna, winna zostać na podstawie art. 385 k.p.c. oddalona, o czym sąd okręgowy orzekł w punkcie 1. wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego ma oparcie w przepisach art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c. Wysokość kosztów została ustalona w oparciu o § 2 pkt 2 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 265) i obejmuje koszty zastępstwa oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa.

Sąd odwoławczy nie znalazł podstaw by nie obciążać powoda kosztami postępowania apelacyjnego, zwłaszcza że strona przeciwna złożyła odpowiedź na apelację wraz z wnioskiem o zasądzenie tych kosztów od powoda. O ile na etapie postępowania I – instancyjnego powód mógł mieć wewnętrzne przeświadczenie o zasadności powództwa, o tyle po zapoznaniu się z uzasadnieniem sądu rejonowego, powinien dokonać racjonalnej oceny swojej sytuacji procesowej, zwłaszcza że korzystał z pomocy prawnej udzielonej mu z urzędu przez radcę prawnego. Tymczasem powód mimo całkowitego braku zasadności zgłoszonego przez niego żądania, zdecydował się złożyć apelację. W takiej sytuacji sąd odwoławczy nie stwierdził na tym etapie postępowania żadnej szczególnej sytuacji, która uprawniałaby do sięgnięcia do dobrodziejstwa regulacji art. 102 k.p.c. sama trudna sytuacja majątkowa powoda, która skutkowała chociażby udzieleniem mu zwolnienia od kosztów sądowych, nie jest wystarczająca do zastosowania tej szczególnej regulacji. Reasumując o kosztach postępowania apelacyjnego, sąd orzekł opierając się na zasadzie odpowiedzialności za wynik postępowania.

W punkcie 3. rozstrzygnięcia, sąd orzekł o kosztach pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym. Rozstrzygnięcie to sąd oparł na przepisach

§ 16 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 8 pkt 2 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z 2019 r., poz. 68), przyznając radcy prawnemu E. S., zgodnie z przedstawionym spisem kosztów wynagrodzenie za udzielenie powodowi pomocy prawnej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym w kwocie 110,70 zł, w której zawiera się podatek od towarów i usług (90 zł + 23 %) i poniesione wydatki w kwocie 57,30 zł.

sędzia Iwona Siuta sędzia Katarzyna Longa sędzia Tomasz Radkiewicz

(...)

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)