Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

UZASADNIENIE

G. C. (1) złożył do tutejszego Sądu Okręgowego w Szczecinie pismo stanowiące odwołanie wniesione w trybie art. 33 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1995 roku - Prawo łowieckie wnosząc o uchylenie dotyczącej go uchwały nr 4 Walnego Zgromadzenia Członków Koła (...) D. z dnia 10 czerwca 2018 roku w przedmiocie wykluczeniu z szeregu członków K..

W uzasadnieniu powyższego odwołania wskazano, że wykluczenie odwołującego się z koła łowieckiego było bezpodstawne i niezgodne z przewidzianą statutem procedurą, w tym w szczególności z § 43 ust. 2 Statutu Polskiego Związku Łowieckiego, gdyż dokonywanie skreśleń z listy członków koła jest wyłączną kompetencją zarządu koła. Ponadto zarzucił, że przed podjęciem uchwały nie wyjaśniono kwestii rzekomego zadłużenia, w kontekście tego, iż w piśmie z dnia 22 stycznia 2018 roku zgłosił on do potrącenia należności koła z przysługującymi jemu wierzytelnościami względem koła.

W odpowiedzi na odwołanie Koło (...) w D. wniosło o jego oddalenie oraz zasądzenie na jego rzecz od odwołującego się kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

G. C. (1) był członkiem Koła (...) w D..

Bezsporne.

Pismem z dnia 6 kwietnia 2018 roku Koło (...) w D. wystosowało do G. C. (1) wezwanie do zapłaty łącznej kwoty 546 złotych, w tym 450 złotych z tytułu niewykonania na rzecz koła prac za rok gospodarczy 2017/2018 i 96 złotych z tytułu składki członkowskiej za rok gospodarczy 2017/2018, w terminie 14 dni od dnia otrzymania pisma. Poinformowano, że w przypadku nieuregulowania zaległej kwoty na rzecz koła, wobec niego będą wyciągnięte sankcje statutowe, włącznie ze skreśleniem z listy członków.

Dowody: wezwanie do zapłaty z dnia 6 kwietnia 2018 roku k. 7 akt.

W związku z nieuiszczeniem należności wskazanych w wezwaniu do zapłaty Zarząd Koła Łowieckiego (...) D. podjął dnia 25 kwietnia 2018 roku uchwałę nr 9/2018/2018 w sprawie skreślenia z listy członków K. wskazując, że na podstawie § 64 ust. 7 oraz § 43 ust. 2 po bezskutecznym wezwaniu do uregulowania zaległej składki członkowskiej do K. za rok gospodarczy 2017/2018, Zarząd Koła skreśla G. C. (1) z listy członków Koła (...) D.. W uzasadnieniu wskazano, że dnia 10 kwietnia 2018 roku odebrał pismo wzywającego do uregulowania obowiązkowej składki członkowskiej do K. za rok gospodarczy 2017/2018 i ostatecznym terminem 14 dni od dnia odebrania pisma, lecz pomimo upływu tego terminu do dnia 25kwietnia 2018 roku należna składka członkowska nie została wpłacona na konto koła.

Dowody: uchwała nr 9/2018/2019 z dnia 25 kwietnia 2018 roku k. 8 akt.

G. C. (1) odwołał się od uchwały Zarządu Koła (...) D. z dnia 25 kwietnia 2018 roku nr (...) do Walnego Zgromadzenia Członków Koła (...) D., które dnia 10 czerwca 2018 roku podjęło uchwałę nr 4, że w tym dniu skreśliło G. C. (1) z listy członków koła podtrzymując uchwałę nr 9/2018/2019 Zarządu Koła.

Dowody: uchwała nr 4 z dnia 10 czerwca 2018 roku k. 9 akt.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie G. C. (1) okazało się zasadne w stopniu uzasadniającym jego uwzględnienie, choć nie wszystkie zarzuty powoda były zasadne.

Zgodnie z art. 33 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1995 roku - Prawo łowieckie (tekst. jedn. Dz.U. 2015, poz. 2168 z późn. zm.), w sprawach utraty członkostwa w kole łowieckim, nabycia lub utraty członkostwa w Polskim Związku Łowieckim po wyczerpaniu postępowania wewnątrzorganizacyjnego albo od orzeczeń i postanowień kończących postępowanie dyscyplinarne stronom postępowania przysługuje, w terminie 14 dni od otrzymania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie, odwołanie do sądu okręgowego, z zastrzeżeniem art. 42da ust. 3. Od orzeczenia sądu okręgowego kasacja nie przysługuje.

Do postępowania wszczętego przez wniesienie do sądu okręgowego odwołania w trybie art. 33 ust. 6 Prawa łowieckiego, w sprawach utraty – na podstawie uchwały właściwego organu koła lub Związku – członkostwa w kole łowieckim oraz w sprawach nabycia lub utraty członkostwa w Polskim Związku Łowieckim, stosuje się przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Sąd ten działa jako sąd drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy o apelacji (art. 367 i nast. w zw. z art. 398 ¹ § 1 k.p.c.).

Jak trafnie zauważono w związku z tym w orzecznictwie, zainteresowany ochroną swego stosunku członkostwa w kole łowieckim może wystąpić z żądaniem uchylenia uchwały w przedmiocie wykluczenia z koła ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2007 roku, II CSK 100/7; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 27 czerwca 2013 roku, I ACa 498/13). Sąd rozpoznając roszczenie wykluczonego członka uprawniony jest do zbadania zarówno, czy postawione członkowi zarzuty stanowią statutową podstawę wykluczenia, jak i do zbadania dolegliwości wymierzonego środka dyscyplinarnego i jego adekwatności w zaistniałej sytuacji, słusznie wywodząc, że możliwość wykluczenia członka zrzeszenia musi być traktowana restrykcyjnie i jako środek o charakterze zupełnie wyjątkowym. W tym kontekście należy ponadto powołać popierany przez Sąd Okręgowy w niniejszym składzie, pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w uzasadnieniu wyroku z dnia 24 stycznia 2013 roku, w sprawie II CSK 170/12, w którym Sąd Najwyższy wyraźnie stwierdził, że wykładnia art. 33ust. 6 Prawa łowieckiego nakazuje przyjąć, że kognicja sądu powszechnego obejmuje także ocenę, czy zastosowana wobec członka koła łowieckiego kara w postaci wykluczenia go z członkostwa w kole była odpowiednia do stwierdzonych uchybień.

Rozpoznając zaś odwołanie wykluczonego członka G. C. (1) skierowane przeciwko Kołu (...) D., Sąd Okręgowy uznał je za zasadne o tyle, że skutkowały uchyleniem zaskarżonej uchwały, przy czym zaznaczyć trzeba, że nie wszystkie z zarzutów podniesionych przez skarżącego spotkały się z aprobatą sądu.

Podkreślić trzeba, iż ocena zasadności oraz prawidłowości podjęcia zaskarżonej uchwały nr 4 Walnego Zgromadzenia Członków Koła (...) D. z dnia 10 czerwca 2018 roku powinna nastąpić przez pryzmat postanowień aktu prawnego regulującego funkcjonowanie kół łowieckich w Polsce jaki jest Statut Polskiego Związku Łowieckiego uchwalony uchwałą z dnia 2 lipca 2005 roku XXI Krajowego Zjazdu Delegatów (...) z dnia 22 lipca 2005 roku, obowiązujący od dnia 1 stycznia 2006 roku

Z § 64 pkt 7 Statutu (...) wynika, że do kompetencji zarządu koła należy przyjmowanie i skreślanie członków i kandydatów. Przy czym zgodnie z § 171 ust. 1 Statutu (...) od uchwał organów Zrzeszenia bądź koła, podjętych w pierwszej instancji, zainteresowanemu członkowi Zrzeszenia przysługuje odwołanie, które w przypadku uchwał zarządu koła przysługuje do walnego zgromadzenia koła (§ 171 ust. 2 pkt 1 Statutu (...)). Co prawda istotnie w uchwale nr 4 Walnego Zgromadzenia Członków Koła (...) D. z dnia 10 czerwca 2018 roku wskazane zostało, że to walne zgromadzenie skreśliło skarżącego z listy członków koła łowieckiego, lecz nie można tracić z pola widzenia, że w przedmiotowej uchwale wskazano jednocześnie, że w ten sposób podtrzymano uchwałę Zarządu K. nr (...), a więc tę uchwałę, którą Zarząd Koła (...) D. podjął w dniu 25 kwietnia 2018 roku i którą skreślił skarżącego z listy członków koła łowieckiego.

Z powyższego wynika, że w istocie to Zarząd Koła Łowieckiego jako organ uprawniony na podstawie § 64 pkt 7 Statutu (...) podjął uchwałę w przedmiocie skreślenia G. C. (1) z listy członków koła, zaś Walne Zgromadzenie Członków Koła (...) podejmując uchwałę nr 4 z dnia 10 czerwca 2018 roku działało jako organ odwoławczy o którym mowa w § 171 ust. 1 i 2 pkt 1 Statutu (...). Wprawdzie Statut w jego § 172 ust. 7 nie przewiduje rozstrzygnięć polegających na podtrzymaniu uchwały, gdyż organ odwoławczy może formalnie postanowić tylko o tym, że: 1) odwołania nie uwzględnia; 2) uchyla zaskarżoną uchwałę; 3) uchyla zaskarżoną uchwałę i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania; 4) zmienia zaskarżoną uchwałę i orzeka co do istoty. Bacząc jednak na charakter rozstrzygnięcia podjętego w ramach uchwały nr 4 należało przyjąć, że sprowadzała się do nieuwzględnienia odwołania, a takie rozstrzygnięcie oczywiście było w świetle statutu dopuszczalne. Nie zmienia to jednak faktu, że zasadniczo uchwałę o skreśleniu skarżącego z listy członków koła podjął Zarząd Koła Łowieckiego (...) D. uchwalą nr (...) z dnia 25 kwietnia 2018 roku, wobec czego chybiony był zarzut, iż uchwała została podjęta przez nieposiadający ku temu kompetencji organ.

Jednocześnie nie można zgodzić się ze skarżącym, iż nie było podstaw do podjęcia przez Zarząd Koła uchwały o jego skreśleniu z listy członków K..

Godzi się bowiem zauważyć, iż zgodnie z § 41 pkt 5 Statut (...) każdy członek koła jest obowiązany terminowo uiszczać składki członkowskie i inne opłaty uchwalone przez walne zgromadzenie. Stanowiący normatywną podstawę wykluczenia odwołującego się z K. § 43 ust. 2 Statutu (...) przewiduje z kolei, że zarząd koła może skreślić członka z listy członków, jeżeli zalega on z zapłatą składek członkowskich lub innych opłat uchwalonych przez walne zgromadzenie. Skreślenie może nastąpić po uprzednim wezwaniu zainteresowanego do wpłacenia zaległych składek członkowskich bądź opłat w określonym terminie. Okolicznością bezsporną było, że pozwany składki członkowskiej do K. za rok gospodarczy 2017/2018 w kwocie 96 złotych nie zapłacił i że został on pismem z dnia 6 kwietnia 2018 roku wezwany do zapłaty m.in. tej należności pod rygorem skreślenia go z listy członków koła.

Skoro zaistniała podstawa do podjęcia uchwały o skreśleniu z listy członków koła, a przy tym dochowano warunku formalnego wezwania członka koła do uiszczenia zaległej składki w odpowiednim terminie, to w tej sytuacji nie powinno budzić zastrzeżeń stwierdzenie, że Zarząd Koła istotnie miał podstawy ku temu, aby podjąć uchwałę nr 9/2018/2019 z dnia 25 kwietnia 2018 roku w przedmiocie skreślenia skarżącego z listy członków koła łowieckiego z uwagi na nie opłacenie przezeń składki w kwocie 96 złotych za rok gospodarczy 2017/2018.

Przy czym w tym kontekście nadmienić trzeba, iż podstawą skreślenia skarżącego z listy członków koła na podstawie § 43 ust. 2 Statutu (...) mogło być jedynie niezapłacenie przezeń składki członkowskiej, nie zaś fakt niewykonania przezeń obowiązku przepracowania określonej liczby godzin na rzecz koła łowieckiego. W orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że nie jest „inną opłatą ustalaną przez walne zgromadzenie” ekwiwalent należny na rzecz koła z uwagi na niewykonywanie przezeń prac na rzecz koła łowieckiego. „Inne opłaty uchwalone przez walne zgromadzenie”, o jakich mowa w § 43 ust. 2 Statutu (...) to opłaty związane z samym stosunkiem członkostwa w kole łowieckim, którą członek koła o będzie zobowiązany uiścić z racji samej przynależności do koła łowieckiego, niezależnie od innych okoliczności. Do tych opłat nie można zaliczyć zatem opłaty za niewykonaną na rzecz koła łowieckiego pracę. To, że opłata za niewykonaną na rzecz koła łowieckiego pracę została uchwalona przez walne zgromadzenie nie stanowi wystarczającej podstawy do zaliczenia jej do „innych opłat”, o jakich mowa w § 43 ust. 2 statutu (...) ( vide np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 21 listopada 2013 roku, I ACa 502/13). Niewykonywanie takich prac może stanowić podstawę do wykluczenia z członków koła przez walne zgromadzenie członków koła na podstawie § 44 ust. 1 pkt. 1 Statutu w związku z uporczywym uchylaniem się od wykonywania obowiązków nałożonych przez uprawnione organy koła. Stosowna uchwała Walnego Zgromadzenia Członków Koła (...) D. o wykluczenia skarżącego z członków koła na tej podstawie nie została tymczasem podjęta, tym niemniej w uchwale Zarządu K. z dnia 25 kwietnia 2018 roku wskazane zostało, że na podstawie § 43 ust. 2 Statutu (...) został skreślony z listy członków z uwagi na zaleganie z płatnością składki członkowskiej, a tej bezspornie nie uiścił.

W kontekście zarzutów skarżącego Sąd Okręgowy wskazuje również, że jako niezasadne jawiło się jego twierdzenie, iż nie było podstaw do podjęcia kwestionowanej uchwały, bowiem miał potrącić wierzytelność koła łowieckiego z wierzytelnościami przysługującymi mu wobec koła łowieckiego wskazanymi w piśmie z dnia 22 stycznia 2018 roku (k. 5).

Mieć bowiem należało na uwadze, że ustawodawca regulując instytucję potrącenia w art. 498 k.c. przewidział, że gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelnością drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed i innym organem państwowym (§ 1). Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej (§ 2). Przy tym w art. 499 k.c. przewidziano, iż potrącenia dokonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Oświadczenie ma moc wsteczną od chwili, kiedy potracenie stało się możliwe. Istotnym jest, że aby oświadczenie o potrąceniu mogło odnieść łączone z nim skutki umorzenia wierzytelności (art. 498 § 2 k.c.) muszą współistnieć w/w przesłanki. Składający oświadczenie o potrąceniu musi w stosunku do swego wierzyciela posiadać własną, istniejącą już wierzytelność i wierzytelność ta w dacie potrącenia musi być wymagalną, nadto musi ona nadawać się dochodzenia jej przed sądem lub innym organem państwowym. Wierzytelność ta musi mieć określoną podstawę faktyczną i prawną ( vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 13 czerwca 2013 roku, I ACa 439/13). Dla uznania, że potrącenie wywołało skutek w postaci wygaśnięcia wzajemnych wierzytelności, nie wystarcza samo powoływanie się przez składającego oświadczenie o potrąceniu na fakt przysługiwania mu wierzytelności przeznaczonej do potrącenia. Istnienie tej wierzytelności musi zostać udowodnione ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2006 roku, II CSK 192/06, Lex 233059).

Tymczasem powód nie dość, że nie wykazał, aby rzeczywiście przysługiwały mu wobec koła łowieckiego wierzytelności wskazane w piśmie z dnia 22 stycznia 2018 roku, albowiem na tą okoliczność nie przedstawił jakiegokolwiek materiału dowodowego, to nadto nie można tracić z pola widzenia, że oświadczenie o potrąceniu winno precyzować wolę potrącenia, a w swej treści konkretyzować własną wierzytelność i jej zakres przedstawiony do potrącenia z wierzytelnością drugiej strony (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 26 marca 2009 roku, VI ACa 1278/2008 , L..pl nr (...) ). Analiza treści pisma z dnia 22 stycznia 2018 roku wskazuje, że skarżący wskazywane przezeń wierzytelności mające mu przysługiwać wobec koła łowieckiego potrącił z wierzytelnością przysługującą kołu wobec niego „ z tytułu rekompensaty za niewykonywane prace gospodarcze w wysokości 1.350 złotych” (k. 6). Gdyby nawet przyjąć, że potrącenie wywołało skutek w postaci wzajemnego umorzenia wierzytelności, to przedmiotowe oświadczenie jako że nie dotyczyło wierzytelności koła z tytułu zapłaty składki członkowskiej za rok 2017/2018, nie mogło spowodować umorzenia tej wierzytelności.

Tym niemniej pomimo uznania, że istniały podstawy do skreślenia skarżącego z listy członków koła, Sąd Okręgowy uznał, że uchwała nr 4 Walnego Zgromadzenia Członków Koła (...) D. z dnia 10 czerwca 2018 roku podlegała uchyleniu, albowiem jak trafnie podniósł w toku postępowania skarżący, sporna uchwała nie spełniała wymogów formalnych przewidzianych na gruncie Statutu. Zgodnie bowiem z § 170 ust. 1 statutu (...), uchwały w sprawie m.in. skreślenia z koła wymagają uzasadnienia. Przy tym uzasadnienia wymagają także uchwały podejmowane w trybie odwoławczym (§ 170 ust. 2 statutu (...)). O ile uchwała Zarządu Koła (...) D. nr (...) z dnia 25 kwietnia 2018 roku zawierała uzasadnienie, o tyle uchwała Walnego Zgromadzenia Członków Koła (...) D. nr 4 z dnia 10 czerwca 2018 roku podjęta w trybie odwoławczym już takiego wymaganego uzasadnienia nie zawierała.

Z tej też przyczyny z uwagi na istniejący brak formalny uchwała ta podlegała uchyleniu, o czym Sąd Okręgowy orzekł w punkcie 1. wyroku. W konsekwencji takiego rozstrzygnięcia i Walne Zgromadzenie Członków K. ponownie będzie obowiązane do rozpatrzenia odwołania G. C. (2) od uchwały Zarządu K. nr (...) z dnia 25 kwietnia 2018 roku i wydania nowej uchwały w tym przedmiocie, tym razem wraz z uzasadnieniem.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 § 3 k.p.c., zasądzając od K. na rzecz odwołującego w punkcie 2. wyroku zwrot poniesionych kosztów postępowania. Na zasądzone koszty w kwocie 317 złotych składały się: 30 złotych tytułem opłaty od odwołania, 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa i 270 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalone na podstawie § 20 w zw. § 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015, poz. 1800). Przepisy wykonawcze nie przewidują stawki minimalnej za udział w przedmiotowym postępowaniu odwoławczym, zatem Sąd przyjął stawkę ze sprawy o najbardziej zbliżonym rodzaju tj. uchylenie uchwały spółdzielni.

SSO Sławomir Krajewski SSO Tomasz Sobieraj SSO Violetta Osińska

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować;

2.  Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda;

3.  Po upływie terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie o kosztach postępowania apelacyjnego akta do odłożonych.

SSO Tomasz Sobieraj 20 grudnia 2018 roku