Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 22 lutego 2018 roku Sąd Rejonowy Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie, po rozpoznaniu sprawy o sygn. akt II C 219/17:

- w punkcie I. zasądził od pozwanych P. M. oraz Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w Szczecinie solidarnie na rzecz powódki B. Ł. (1) kwotę 4589,75 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 lutego 2014 r. do dnia zapłaty;

- w punkcie II. zasądził od pozwanych P. M. oraz Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w Szczecinie solidarnie na rzecz powódki K. K. kwotę 7 172,52 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 lutego 2014 r. do dnia zapłaty;

- w punkcie III. zasądził od P. M. oraz Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w Szczecinie solidarnie na rzecz powódek B. Ł. (1) i K. K. kwotę 4377 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd rejonowy oparł powyższe orzeczenie na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach:

P. M. jako Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie prowadził z wniosku (...) Banku spółki akcyjnej postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi T. B. na podstawie wniosku o wszczęcie egzekucji, który wpłynął do Komornika w dniu 12 grudnia 2011 r. i na podstawie tytułu wykonawczego – bankowego tytułu egzekucyjnego, z nadaną sądową klauzulą wykonalności. Wierzyciel wniósł m.in. o prowadzenie egzekucji z ruchomości dłużnika.

W toku przedmiotowego postępowania, pismem z dnia 19 grudnia 2011 r., komornik złożył do Wydziału (...) Urzędu (...) w S. wniosek o dokonanie zastrzeżenia sprzedaży pojazdów wymienionych w treści pisma w tym. in. pojazdów: V. (...) nr (...), R. (...) nr (...), (...) nr (...), M. nr (...), A. (...) nr (...), wskazując, że samochody te zostały zajęte na poczet należnego wierzycielowi roszczenia. Właścicielami przedmiotowego pojazdu byli: T. B., B. Ł. (1) oraz K. K., jako wspólnicy spółki cywilnej.

Pod koniec czerwca 2012 r. T. B. dowiedział się o czynnościach komornika, przedsięwziętych w stosunku do ww. pojazdów, ponieważ jeden z nich został sprzedany i nabywca miał problemy z przerejestrowaniem go. W tym czasie T. B. był poza granicami kraju. Do Polski wrócił dopiero na Święta Bożego Narodzenia 2012 r. W czasie nieobecności w kraju poprosił siostrę o ustalenie przyczyn. K. K. uzyskała dostęp do akt w Urzędzie (...) w S. i dowiedziała się o piśmie Komornika z dnia 19 grudnia 2011 r.

Pismami z 13 lipca 2012 roku pełnomocnik powódek wezwał (...) Bank S.A. do zwolnienia spod egzekucji przedmiotowych pojazdów, wskazując, że stanowią one własność wspólników spółki cywilnej, natomiast wierzyciel nie posiada tytułu wykonawczego przeciwko wspólnikom.

Powódki przed wszczęciem postępowań przeciwegzekucyjnych nie zaznajomiły się z aktami postępowania komorniczego. Powódki nie otrzymały także odpowiedzi od wierzyciela.

Obie powódki, poprzez profesjonalnego pełnomocnika wytoczyły przeciwko (...) Bank spółce akcyjnej łącznie 11 powództw o zwolnienie spod egzekucji. B. Ł. (1) o zwolnienie od egzekucji pojazdów: V. (...) nr (...), V. (...) nr (...), R. (...) nr (...), (...) nr (...), M. nr (...), zaś K. K. o: V. (...) nr (...), R. (...) nr (...), (...) nr (...), M. nr (...), zaś obie o zwolnienie od egzekucji pojazdu A. (...) nr (...). W pozwach wskazywały, że o dokonanym zajęciu dowiedziały się w dniu 13 lipca 2012 r. od T. B..

W odpowiedziach na pozwy (...) Bank Spółka Akcyjna w Ł. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany wskazał w treści pism, że nie składał wniosku o zajęcie przedmiotowych samochodów, ani też nie dostał informacji od komornika o zajęciu. Do odpowiedzi na pozwy załączone zostały kopie pisma komornika z dnia 16 sierpnia 2012 r., którym komornik poinformował wierzyciela, że nie dokonał zajęcia ruchomości dłużnika.

Wyrokiem z dnia 26 marca 2013 r., wydanym w postępowaniu o sygn. akt X GC 819/12 Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie oddalił powództwo o zwolnienie od egzekucji pojazdu A. (...) i zasądził od B. Ł. (1) oraz K. K. na rzecz (...) Banku S.A. kwotę 3617 zł tytułem kosztów procesu. Opłata od pozwu wynosiła w tej sprawie 2505 zł, zaś opłata od wywiedzionego zażalenia 37 zł.

Wyrokiem z dnia 26 marca 2013 r., wydanym w postępowaniu o sygn. akt X GC 822/12 Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie oddalił powództwo o zwolnienie od egzekucji pojazdu M. i zasądził od K. K. na rzecz (...) Banku S.A. kwotę 2417 zł tytułem kosztów procesu. Opłata od pozwu wynosiła w tej sprawie 505 zł, zaś od zażalenia 31 zł.

Sąd ustalił, iż w kolejnych postepowaniach doszło do cofnięcia pozwu.

Postanowieniem z dnia 11 lipca 2013 r., wydanym w postępowaniu o sygn. akt X GC 907/12 Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, wskutek cofnięcia pozwu, umorzył postępowanie o zwolnienie od egzekucji pojazdu V. (...) i zasądził od K. K. na rzecz (...) Banku S.A. kwotę 2417 zł tytułem kosztów procesu. Opłata od pozwu wynosiła 505 zł, sąd zwrócił powódce połowę opłaty od pozwu w kwocie 252,50 zł, zaś opłata od zażalenia 31 zł.

Postanowieniem z dnia 24 lipca 2013 r., wydanym w postępowaniu o sygn. akt X GC 818/12 Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, wskutek cofnięcia pozwu, umorzył postępowanie o zwolnienie od egzekucji pojazdu E. i zasądził od K. K. na rzecz (...) Banku S.A. kwotę 2417 zł tytułem kosztów procesu. Opłata od pozwu wynosiła 505 zł, zaś od zażalenia 30 zł.

Postanowieniem z dnia 11 lipca 2013 r., wydanym w postępowaniu o sygn. akt X GC 908/12 Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, wskutek cofnięcia pozwu, umorzył postępowanie o zwolnienie od egzekucji pojazdu V. (...) i zasądził od B. Ł. (2) na rzecz (...) Banku S.A. kwotę 2417 zł tytułem kosztów procesu. Opłata od pozwu wynosiła 505 zł, sąd zwrócił powódce połowę opłaty od pozwu w kwocie 252,50 zł, zaś od zażalenia 31 zł.

Postanowieniem z dnia 12 czerwca 2013 r., wydanym w postępowaniu o sygn. akt X GC 817/12 Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, wskutek cofnięcia pozwu, umorzył postępowanie o zwolnienie spod egzekucji pojazdu M. i zasądził od B. (...) Ł. na rzecz (...) Banku S.A. kwotę 2417 zł tytułem kosztów procesu. Opłata od pozwu wynosiła 505 zł, zaś od zażalenia 31 zł.

Postanowieniem z dnia 29 lipca 2013 r., wydanym w postępowaniu o sygn. akt X GC 821/12 Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, wskutek cofnięcia pozwu, umorzył postępowanie o zwolnienie od egzekucji pojazdu E. i zasądził od K. K. na rzecz (...) Banku S.A. kwotę 2417 zł tytułem kosztów procesu. Opłata od pozwu wynosiła 505 zł, zaś od zażalenia 31 zł.

Postanowieniem z dnia 9 maja 2013 r., wydanym w postępowaniu o sygn. akt X GC 909/12 Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, wskutek cofnięcia pozwu B. Ł. (1), umorzył postępowanie o zwolnienie spod egzekucji pojazdu R. (...) od pozwu wynosiła 505 zł.

Postanowieniem z dnia 11 lipca 2013 r., wydanym w postępowaniu o sygn. akt X GC 906/12 Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, wskutek cofnięcia pozwu, umorzył postępowanie o zwolnienie spod egzekucji pojazdu R. (...) i zasądził od K. K. na rzecz (...) Banku S.A. kwotę 2417 zł tytułem kosztów procesu. Opłata od pozwu wynosiła 505 zł, sąd zwrócił powódce połowę opłaty od pozwu w kwocie 252,50 zł, zaś opłata od zażalenia 31 zł.

Postanowieniem z dnia 12 czerwca 2013 r., wydanym w postępowaniu o sygn. akt X GC 820/12 Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, wskutek cofnięcia pozwu, umorzył postępowanie o zwolnienie od egzekucji pojazdu V. (...) i zasądził od K. K. na rzecz (...) Banku S.A. kwotę 2417 zł tytułem kosztów procesu. Opłata od pozwu wynosiła 505 zł, zaś od zażalenia 31 zł.

Pismami z dnia 25 stycznia 2013 r. i 4 marca 2013 r. T. B. składał skargi na działanie Komornika do Prezesa Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum Szczecinie.

Postanowieniem z dnia 19 marca 2013 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum
w Szczecinie uchylił wniosek komornika z dnia 19 grudnia 2011 r. oraz 14 listopada 2012 r.
z uwagi na brak zajęcia ruchomości wskazanej we wnioskach.

Pismem z dnia 5 kwietnia 2013 r. Komornik Sądowy P. M. wniósł do Urzędu (...) w S. o wykreślenie zastrzeżenia o zakazie sprzedaży wskazanych pojazdów mechanicznych.

W dniu 1 sierpnia 2013 r. Prezes Sądu Okręgowego w Szczecinie odmówił wystąpienia z wnioskiem o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego przeciwko komornikowi.

Powódki uiściły na rzecz wierzyciela koszty wynikające z prawomocnych orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie.

Pismami z dnia 21 stycznia 2014 r. B. Ł. (1) i K. K. wezwały komornika P. M. do zapłaty kwoty 32687,50 zł z tytułu odszkodowania za bezprawne działanie.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny sąd rejonowy uznał, że wniesione powództwo okazało się uzasadnione w całości.

Sąd rejonowy wskazał, że podstawę prawną zgłoszonego roszczenia stanowi przepis art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji oraz że na podstawie art. 23 ust. 3 ustawy Skarb Państwa (reprezentowany w niniejszej sprawie przez Prezesa Sądu Okręgowego w Szczecinie) jest odpowiedzialny za szkodę solidarnie z komornikiem (art. 21 § 1 pkt 2 ustawy prawo o ustroju sądów powszechnych). Dalej sąd wskazał, że w związku z tym, że art. 23 u.k.s.e. nie reguluje samodzielnie wszystkich przesłanek odpowiedzialności komornika, w odpowiednim zakresie mają do niej zastosowanie również przepisy kodeksu cywilnego, a zatem ogólne przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej (wystąpienie szkody, zdarzenie ją wyrządzające i związek przyczynowy).

Sąd rejonowy wskazał, że wprawdzie nie jest w niniejszej sprawie związany ani ustaleniami faktycznymi ani opinią prawną w sprawie I C 957/14, jednak w znacznej części podzielił poglądy sądów obu instancji wyrażone w toku tamtego postępowania z uwagi na bardzo podobny stan faktyczny i prawny, mimo iż nieco odmiennie ocenił powody przyczynienia się do powstania szkody.

Sąd rejonowy uznał, że zachowanie pozwanego komornika polegające na wystosowaniu do Urzędu (...) w S. pisma informującego o dokonanym zajęciu z wnioskiem o wpisanie zastrzeżenia było niezgodne z prawem. W piśmie tym komornik wyraźnie wskazał, że wnosi o dokonanie zastrzeżenia w związku z zajęciem pojazdów, gdy tymczasem takie zajęcie nigdy nie miało miejsca.

Sąd rejonowy wskazał, że w niniejszej sprawie w pierwszej kolejności ustalić należało istnienie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem komornika a poniesioną przez powódki szkodą, w postaci kosztów sądowych i kosztów postępowań związanych z wytoczeniem powództw przeciwegzekucyjnych. W tym zakresie sąd rejonowy przywołał treść art. 361 k.c., a następnie wskazał, że taki związek przyczynowy, pomiędzy zachowaniem komornika a szkodą powódek zaistniał. Sąd rejonowy przyjął bowiem, że uzyskanie informacji o dokonanym przez komornika sądowego zajęciu ruchomości, będącej współwłasnością dłużnika i osób trzecich, może prowadzić do wytoczenia powództwa przeciwegzekucyjnego. Błędnie sformułowane przez komornika pismo stanowiło zasadniczą przyczynę wszczęcia przez powódki szeregu postępowań o zwolnienie pojazdów od egzekucji. Dopiero ustalenie w toku postępowań, że do zajęcia nie doszło skutkowało oddaleniem części powództw i umorzeniem pozostałych spraw, wskutek cofnięcia pozwów. Zatem zdaniem sądu rejonowego związek przyczynowy między bezprawnym działaniem komornika a wytoczeniem powództw przeciwegzekucyjnych, istniał.

Sąd rejonowy wskazał, że w drugiej kolejności ustalić należało, czy powódki przyczyniły się do powstania szkody, a jeżeli tak to w jakim stopniu. W tym zakresie sąd rejonowy przywołał treść art. 362 k.c., a następnie wskazał, że za częściowo trafny należy uznać zarzut podniesiony przez pozwanych, że zawodowy pełnomocnik powódek celowo wystosował aż kilkanaście pozwów, żeby zmultiplikować koszty zastępstwa prawnego. Wprawdzie pełnomocnik powódek działał w granicach obowiązującego prawa oraz procedury cywilnej i mógł wybrać taki sposób dochodzenia pojedynczych roszczeń, z drugiej jednak strony, decydując się na taki sposób dochodzenia praw, musiał jednak liczyć się z tym, że w przypadku przegranej, koszty zasądzone od powódek na rzecz pozwanego również będą wielokrotnie wyższe, a już na etapie wnoszenia pozwów, że koszty opłat od pozwów będą znacznie wyższe. Jeżeli pełnomocnik z góry ocenił sprawy, jako wygrane, to ocena taka była co najmniej pochopna. Dalej sąd wskazał, że działające przez zawodowego pełnomocnika powódki, winny były do złożenia tych pozwów, jednak należycie się przygotować, zwłaszcza że działały jako przedsiębiorcy. Wreszcie sąd dostrzegł, że pełnomocnik powódek był winien przed złożeniem powództw, domagać się okazania protokołu zajęcia ruchomości. Gdyby takie ustalenia poczynił, zorientował by się, że faktycznie do zajęcia pojazdów nie doszło. Te dwie okoliczności spowodowały, że sąd rejonowy uznał, że powódki przyczyniły się do powstania szkody w 50% (po 25% dla każdej z tych okoliczności).

Sąd rejonowy wskazał nadto, że w niniejszym postępowaniu powódki ograniczyły swoje roszczenia do 50% szkody, kierując się zasadą przyjętą przez sąd w sprawie I C 957/14 i mimo, iż sąd nieco inaczej ocenił powody przyczynienia się powódek do powstania szkody, wysokość procentowa pozostała ta sama.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, na podstawie art. 23 ust. 1 i 3 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji i art. 362 k.c. sąd rejonowy zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powódki B. Ł. (1) kwotę 4589,75 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 lutego 2014 r. do dnia zapłaty, na rzecz powódki K. K. kwotę 7172,52 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 lutego 2014 r. do dnia zapłaty, a solidarnie na rzecz obu powódek kwotę 4377 zł, tytułem zwrotu kosztów procesów jako połowę poniesionych przez powódki kosztów związanych z wytoczeniem powództwa o zwolnienie zajętych pojazdów spod egzekucji.

O odsetkach sąd rejonowy orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 w zw. z art. 455 k.c. Wskazał, że powódka wzywała pozwanych do zapłaty przed wytoczeniem powództwa co uzasadniało zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie zgodnie z żądaniem.

Uzasadnienie nie zawiera wyjaśnienia w jaki sposób sąd orzekł o kosztach procesu w punkcie III wyroku, a jedynie stwierdzenie, że „w wyroku sąd rejonowy nie orzekł o kosztach procesu i w przedmiocie tych kosztów wyda niezwłocznie postanowienie na posiedzeniu niejawnym”.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany Skarb Państwa – Prezes Sądu Okręgowego w Szczecinie i zaskarżając go w całości, wniósł o jego zmianę i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powódek na rzecz pozwanego Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w Szczecinie solidarnie kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Apelujący zarzucił sądowi I instancji:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 361 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że zachodzi adekwatny związek przyczynowy pomiędzy wystosowaniem przez komornika sądowego pisma do Urzędu (...) w S. a szkodą powódek oraz przyjęciu, że szkoda powódek jest normalnym następstwem wystosowania przez komornika sądowego ww. pisma;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 23 ust. 1 oraz ust. 3 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji poprzez jego błędne zastosowanie.

Ewentualnie, na wypadek nie uwzględnienia przez sąd powyższego zarzutu, apelujący zarzucił:

3. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 k.p.c.

- poprzez brak wszechstronnej oceny materiału dowodowego przy wydawaniu wyroku przez sąd I instancji wyrażający się w pominięciu przez sąd I instancji okoliczności wynikających z zeznań świadka T. B., z których wynika, że powódki dowiedziały się o zajęciu pojazdów w czerwcu 2012 r., co oznacza, że co najmniej cztery z wszystkich wytoczonych przez powódki spraw toczących się pod sygn. akt X GC 907/12, X GC 908/12, X GC 909/12, X GC 906/12 zostały wytoczone po upływie terminu określonego w treści art. 841 § 3 k.p.c., co miało wpływ na nieprawidłowe ustalenie wysokości szkody poniesionej przez powódki,

- poprzez brak wszechstronnej oceny materiału dowodowego przy wydawaniu wyroku przez sąd I instancji wyrażający się w błędnym przyjęciu przez Sąd I instancji z odwołaniem się do treści uzasadnień postanowień wydanych w sprawach o zwolnienie ruchomości spod egzekucji, że o dokonanym zajęciu powódki dowiedziały się w dniu 13 lipca 2012 r. w sytuacji, gdy z zeznań świadka T. B., wynika, że powódki dowiedziały się o zajęciu ruchomości już w czerwcu 2012 r., co oznacza, że część powództw przeciwegezkucyjnych zostało wytoczonych po upływie terminu określonego w treści art. 841 § 3 k.p.c. i co miało wpływ na nieprawidłowo ustalenie wysokości szkody poniesionej przez powódki;

4. naruszenie prawa materialnego tj. art. 362 k.c. poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie i przyjęcie, że powódki przyczyniły się do powstania szkody jedynie w 50 %, w sytuacji gdy z materiału dowodowego i ustalonego przez sąd I instancji stanu faktycznego sprawy wynika, że pełnomocnik powódek celowo wystosował kilkanaście pozwów, aby multiplikować koszty zastępstwa procesowego a powództwa zostały wytoczone bez uprzedniego zweryfikowania tego, czy rzeczywiście istnieje protokół zajęcia, a które to okoliczności miały decydujący wpływ na wysokość szkody.

W uzasadnieniu apelujący rozwinął tak postawione zarzuty i wniósł jak wyżej (k. 259 – 263 akt).

W odpowiedzi na apelację pozwanego Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w Szczecinie powódki wniosły o oddalenie apelacji w całości oraz zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powódek kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Apelację od wyroku sądu rejonowego wywiódł również pozwany P. M. i zaskarżając go w całości, wniósł o jego zmianę i oddalenie powództwa, ewentualnie jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. Nadto wniósł o zasądzenie od powódek na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych przy uwzględnieniu kosztów zastępstwa procesowego radcy prawnego.

Apelujący zarzucił sądowi I instancji:

1. błędne, naruszające art. 233 § 1 k.p.c. ustalenia faktyczne mające istotny wpływ na wynik sprawy, jako że stanowiły podstawę do obciążenia pozwanego odpowiedzialnością odszkodowawczą poprzez dowolne pominięcie części zeznań T. B. z dnia 24 października 2017 roku wskazujących, iż T. B. oraz powódki dowiedzieli się o zajęciach dokonanych przez pozwanego komornika P. M. pod koniec czerwca 2012 roku;

2. naruszenie prawa materialnego w postaci art. 361 § 1 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie i nieuwzględnienie tego, iż pomiędzy zarzucanym pozwanemu komornikowi zachowaniem, a poniesieniem przez powódki szkody, zaistniało szereg pośrednich zdarzeń faktycznych, które wpłynęły na poniesienie przez powódki szkody, a co spowodowało przerwanie adekwatnego związku przyczynowego;

3. naruszenie prawa materialnego w postaci art. 362 k.c. poprzez jego niezastosowanie i nieuwzględnienie, że powódki przyczyniły się do szkody poprzez brak należy tego przygotowania się do złożenia powództw przeciwegzekucyjnych, nierozsądne zmultiplikowanie powództw przeciwegzekucyjnych, mające na celu jedynie zwiększenie kosztów zastępstwa procesowego oraz poprzez złożenie czterech z tych pozwów już po upływie miesięcznego terminu zawitego.

W uzasadnieniu apelujący rozwinął tak postawione zarzuty i wniósł jak wyżej (k. 266v – 272 akt).

W odpowiedzi na apelację pozwanego P. M. powódki wniosły o oddalenie apelacji w całości oraz zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powódek kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Pismem z dnia 23 lutego 2017 r. powódki B. Ł. (1) i K. K. wniosły o uzupełnienie wyroku i wydanie przez sąd rejonowy orzeczenia odnośnie żądania zasądzenia na ich rzecz solidarnie od pozwanych solidarnych kwoty 3096,50 zł tytułem odszkodowania związanego ze sprawą XGC 819/12, w której razem domagały się zwolnienia od egzekucji pojazdu marki (...) nr rej. (...).

Wyrokiem z dnia 14 maja 2019 roku w sprawie o sygn. akt II C 219/17 Sąd Rejonowy Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie uzupełnił wyrok z dnia 22 lutego 2018 roku w ten sposób, że zasądził solidarnie od pozwanych P. M. oraz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie solidarnie na rzecz powódek B. Ł. (1) i K. K. kwotę 3096,50 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 lutego 2014 roku do dnia zapłaty.

Sąd rejonowy oparł powyższe orzeczenie na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach tożsamych jak w przypadku wyroku głównego, wskazując że wyrokiem z dnia 26 marca 2013 r., wydanym w postępowaniu o sygn. akt X GC 819/12 Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie oddalił powództwo o zwolnienie od egzekucji pojazdu A. (...) i zasądził od B. B. i K. K. na rzecz wierzyciela 6.193 zł.

Sąd uznał, że również w odniesieniu do tego roszczenia powództwo o zapłatę 3096,50 zł okazało się uzasadnione w całości. Sąd rejonowy wyjaśnił jednocześnie, że w niniejszej sprawie zaistniała sytuacja przewidziana w art. 351 § 1 k.p.c., tzn. sąd rejonowy z powodu omyłki nie zamieścił w wyroku rozstrzygnięcia w zakresie żądania ujętego w punkcie 3 pozwu.

W uzasadnieniu prawnym sąd rejonowy przywołał dokładnie taką samą argumentację jaka stanowiła uzasadnienie wyroku głównego.

Również z tym orzeczeniem nie zgodzili się pozwani.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany P. M. i zaskarżając go w całości, wniósł o jego zmianę i oddalenie powództwa w całości, ewentualnie jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. Nadto o zasądzenie od powódek na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych, przy uwzględnieniu kosztów zastępstwa procesowego radcy prawnego.

Apelujący zarzucił sądowi I instancji:

1. naruszenie prawa materialnego w postaci art. 361 § 1 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie i nieuwzględnienie tego, iż pomiędzy zarzucanym pozwanemu komornikowi zachowaniem a poniesieniem przez powódki szkody, zaistniał szereg pośrednich zdarzeń faktycznych, które wpłynęły na poniesienie przez powódki szkody, a co spowodowało przerwanie adekwatnego związku przyczynowego;

2. naruszenie prawa materialnego w postaci art. 362 k.c. poprzez jego niezastosowanie i nieuwzględnienie, że powódki przyczyniły się do szkody poprzez brak należytego przygotowania się do złożenia powództw przeciwegzekucjnych, nierozsądne zmultiplikowanie powództw przeciwegzekucyjnych, mające na celu jedynie zwiększenie kosztów zastępstwa procesowego oraz poprzez złożenie czterech z tych pozwów już po upływie miesięcznego terminu zawitego.

W uzasadnieniu apelujący rozwinął tak postawione zarzuty i wniósł jak wyżej (k. 336v. – 339).

W odpowiedzi na apelację pozwanego P. M. powódki wniosły o oddalenie apelacji w całości oraz zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powódek kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Apelację od uzupełniającego wyroku sądu rejonowego wywiódł pozwany Skarb Państwa – Prezes Sądu Okręgowego w Szczecinie i zaskarżając go w całości, wniósł o jego zmianę i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powódek na rzecz pozwanego solidarnie kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Apelujący zarzucił sądowi I instancji:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 361 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że zachodzi adekwatny związek przyczynowy pomiędzy wystosowaniem przez komornika sądowego pisma do Urzędu (...) w S. a szkodą powódek oraz przyjęciu, że szkoda powódek jest normalnym następstwem wystosowania przez komornika sądowego ww. pisma;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 23 ust. 1 oraz ust. 3 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji poprzez jego błędne zastosowanie.

Ewentualnie, na wypadek nie uwzględnienia przez sąd powyższego zarzutu, apelujący zarzucił:

3. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 k.p.c.

- poprzez brak wszechstronnej oceny materiału dowodowego przy wydawaniu wyroku przez Sąd I instancji wyrażający się w pominięciu przez Sąd I instancji okoliczności wynikających z zeznań świadka T. B., z których wynika, że powódki dowiedziały się o zajęciu pojazdów w czerwcu 2012 r., co oznacza, że co najmniej cztery z wszystkich wytoczonych przez powódki spraw toczących się pod sygn. akt X GC 907/12, X GC 908/12, X GC 909/12, X GC 906/12 zostały wytoczone po upływie terminu określonego w treści art. 841 § 3 k.p.c., co miało wpływ na nieprawidłowe ustalenie wysokości szkody poniesionej przez powódki,

- poprzez brak wszechstronnej oceny materiału dowodowego przy wydawaniu wyroku przez Sąd I instancji wyrażający się w błędnym przyjęciu przez Sąd I instancji z odwołaniem się do treści uzasadnień postanowień wydanych w sprawach o zwolnienie ruchomości spod egzekucji, że o dokonanym zajęciu powódki dowiedziały się w dniu 13 lipca 2012 r. w sytuacji, gdy z zeznań świadka T. B., wynika, że powódki dowiedziały się o zajęciu ruchomości już w czerwcu 2012 r., co oznacza, że część powództw przeciwegezkucyjnych zostało wytoczonych po upływie terminu określonego w treści art. 841 § 3 k.p.c. i co miało wpływ na nieprawidłowo ustalenie wysokości szkody poniesionej przez powódki;

4. naruszenie prawa materialnego tj. art. 362 k.c. poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie i przyjęcie, że powódki przyczyniły się do powstania szkody jedynie w 50% w sytuacji gdy z materiału dowodowego i ustalonego przez Sąd I instancji stanu faktycznego sprawy wynika, że pełnomocnik powódek celowo wystosował kilkanaście pozwów, aby multiplikować koszty zastępstwa procesowego a powództwa zostały wytoczone bez uprzedniego zweryfikowania tego, czy rzeczywiście istnieje protokół zajęcia, a które to okoliczności miały decydujący wpływ na wysokość szkody.

W uzasadnieniu apelujący rozwinął tak postawione zarzuty i wniósł jak wyżej (k. 343 - 347 akt).

W odpowiedzi na apelację pozwanego Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w Szczecinie powódki wniosły o oddalenie apelacji w całości oraz zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powódek kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy dodatkowo ustalił, że:

Powódki K. K. i B. Ł. (1) przystąpiły z dniem 31 sierpnia 2011 r. do umowy spółki cywilnej działającej pod nazwą (...), wnosząc wkłady pieniężne. Na moment ich przystąpienia wspólnikami spółki byli T. B. i R. S..

Następnego dnia tj. w dniu 1 września 2011 r. R. S. wystąpiła ze spółki.

W tym dniu została zawarta umowa pomiędzy T. B., R. S., K. K. i B. Ł. (1), przedmiotem której było uregulowanie kwestii składników majątkowych wniesionych przez dotychczasowych wspólników.

W § 1 umowy, uzupełnionym następnie aneksem nr (...) sporządzonym w dniu 3 września 2011 r. wskazane zostało, że T. B. i R. S. są m.in. współwłaścicielami łącznymi m.in. pojazdów:

- A. (...) nr rej. (...),

- R. (...) nr rej. (...),

- V. (...) nr rej. (...),

- (...) V. nr rej. (...),

- M. nr rej. (...).

Wskazane zostało także, że R. S. przysługuje w tych pojazdach udział 1/10.

W § 2 umowy R. S. oświadczyła, że swój udział w samochodach przenosi na T. B., B. Ł. (1) i K. K. i jednocześnie oświadczyła, że zrzeka się przysługującego jej udziału w tych ruchomościach na rzecz pozostałych wspólników. Wartość udziału (obejmującego 13 pojazdów) został ustalony w umowie na 5000 zł.

Dowód:

- aneks nr (...) do umowy spółki cywilnej k. 14;

- aneks nr (...) do umowy z dnia 1/09/2011 k. 16;

- umowa z dnia 1 września 2011 r. k. 17.

K. K. pozwy o zwolnienie od egzekucji pojazdu R. (...) nr rej. (...), zadekretowany w sprawie X GC 906/12 oraz o zwolnienie od egzekucji pojazdu V. (...) nr rej. (...), zadekretowany w sprawie X GC 907/12, wniosła w dniu 14 sierpnia 2012 r.

B. Ł. (1) pozwy o zwolnienie od egzekucji pojazdu R. (...) nr rej. (...), zadekretowany w sprawie X GC 909/12 oraz o zwolnienie od egzekucji pojazdu V. (...) nr rej. (...), zadekretowany w sprawie X GC 908/12 wniosła w dniu 14 sierpnia 2012 r.

Bezsporne, nadto dowód:

- postanowienia k. 30 – 32, 36 – 38, 45 – 49, 50 – 52;

- dokumenty z akt spraw X GC

Sąd okręgowy zważył, co następuje:

Apelacje pozwanych w przeważającej mierze zasługiwały na uwzględnienie.

Mając na uwadze treść art. 382 k.p.c. wskazać należy, że sąd odwoławczy ma nie tylko uprawnienie, ale i obowiązek rozważenia na nowo całego zebranego w sprawie materiału oraz dokonania własnej, samodzielnej i swobodnej oceny, w tym oceny zgromadzonych dowodów (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17.04.1998r., II CKN 704/97, OSNC 1998 nr 12, poz. 214). W konstrukcji prawnej rozpoznawania sprawy przez sąd drugiej instancji w wyniku wniesienia apelacji przez stronę lub strony postępowania, w polskiej procedurze cywilnej chodzi o skontrolowanie prawidłowości rozstrzygnięcia sprawy przez sąd pierwszej instancji i jeżeli to potrzebne - przeprowadzenie pełnego postępowania dowodowego, a następnie wydanie orzeczenia merytorycznego. Sąd II instancji nie ogranicza się zatem tylko do kontroli sądu I instancji, lecz bada ponownie całą sprawę, a rozważając wyniki postępowania przed sądem I instancji, władny jest ocenić je samoistnie. Postępowanie apelacyjne jest przedłużeniem procesu przeprowadzonego przez pierwszą instancję, co oznacza, że nie toczy się on na nowo. Trzeba też pamiętać, że kognicja sądu odwoławczego obejmuje „rozpoznanie sprawy” (a nie tylko środka odwoławczego) i to w taki sposób, w jaki mógł i powinien uczynić to sąd pierwszej instancji (por. uchwałę Sądu Najwyższego 7 sędziów - zasada prawna - z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07).

Zważywszy zatem na charakter postępowania apelacyjnego, które wprawdzie jest postępowaniem odwoławczym i kontrolnym, to jednak zachowuje charakter postępowania rozpoznawczego, sąd okręgowy ponownie ocenił zebrane w toku postępowania dowody, w wyniku czego uznał, że w realiach niniejszej sprawy koniecznym jest dokonanie korekt rozstrzygnięć zawartych w obydwu wyrokach, wobec podzielenia przez sąd odwoławczy części zarzutów apelacyjnych, które nie zostały w ogóle poddane jakiejkolwiek analizie przez sąd rejonowy, mimo że zostały wyartykułowane przez pozwanych już w odpowiedziach na pozew, zwłaszcza w odpowiedzi pozwanego P. M., w której wskazywano na zdecydowanie wyższy stopień przyczynienia powódek K. K. i B. Ł. (1) do szkody, aniżeli zostało to przyjęte przez sąd rejonowy, a do czego sąd rejonowy w ogóle się nie odniósł.

Jednakże w pierwszej kolejności, wobec zarzutów pozwanych, domagających się wykluczenia w ogóle odpowiedzialności pozwanych za bezprawne działanie komornika, wyjaśnić należy, że wbrew zapatrywaniom apelujących sąd rejonowy i sąd odwoławczy związani są w niniejszym postępowaniu orzeczeniami wydany przez Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie w dniu 15 czerwca 2015 r. w sprawie I C 957/14 oraz przez Sąd Okręgowy w Szczecinie w dniu 24 maja 2016 r. w sprawie II Ca 1488/15, które w dla niniejszej sprawy mają prejudycjalny charakter w zakresie przesądzenia zaistnienia w zachowaniu komornika bezprawnego działania, polegającego na dokonaniu czynności, której nie przewiduje postępowanie egzekucyjne.

Określony w art. 365 § 1 k.p.c. zakres związania sądu treścią prawomocnego orzeczenia oznacza zakaz dokonywania ustaleń sprzecznych z uprzednio osądzoną kwestią, a nawet niedopuszczalność prowadzenia w tym zakresie postępowania dowodowego. Moc wiążąca jest przedmiotem rozpoznania wtedy, gdy rozpoznawana jest inna sprawa, a kwestia rozstrzygnięta wcześniejszym wyrokiem stanowi zagadnienie wstępne. Odnosi się ona, po pierwsze do faktu istnienia prawomocnego orzeczenia i po drugie do waloru prawnego rozstrzygnięcia zawartego w treści orzeczenia. Skutkiem pozytywnym (materialnym) jest to, że rozstrzygnięcie zawarte w orzeczeniu stwarza taki stan prawny, jaki z niego wynika, czyli sądy rozpoznające spór muszą przyjmować, że dana kwestia kształtuje się tak, jak to przyjęto we wcześniejszym, prawomocnym orzeczeniu. W kolejnym, zatem postępowaniu, w którym pojawia się ta sama kwestia, nie może być już badana. Związanie dotyczy sentencji wyroku i motywów w tych granicach, jakie stanowią konieczne uzupełnienie rozstrzygnięcia. W konsekwencji nikt nie może kwestionować faktu istnienia prawomocnego wyroku i jego treści (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2011 r., III CSK 161/10 i przywołane tam orzecznictwo). Zgodnie z art. 365 k.p.c. związanie wyrokiem sądu cywilnego oznacza brak możliwości zignorowania zarówno ustaleń faktycznych stanowiących bezpośrednio podstawę rozstrzygnięcia, jak i podstawy prawnej. Nie jest dopuszczalne odmienne ustalenie zaistnienia, przebiegu i oceny istotnych dla danego stosunku prawnego zdarzeń faktycznych w kolejnych procesach sądowych, chociażby przedmiot tych spraw się różnił. Mocą wiążącą objęte jest to, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia. Moc wiążącą uzyskuje bowiem rozstrzygnięcie o żądaniu w powiązaniu z jego podstawą faktyczną i w kolejnym postępowaniu sąd ma obowiązek przyjąć, że istotna z punktu widzenia zasadności żądania kwestia kształtowała się tak, jak to zostało ustalone w prawomocnym wyroku. Związanie stron (oraz wyjątkowo innych osób), o którym mowa w art. 365 k.p.c. oznacza, że inne sądy są związane prejudycjalnie, czyli nie mogą dokonać odmiennej oceny prawnej roszczenia, niż zawarta w prejudykacie, ale także nie mogą dokonać odmiennych ustaleń faktycznych. Jest to tzw. pozytywny aspekt prawomocności materialnej. W rezultacie uprawomocnienia się takiego orzeczenia nikt nie może kwestionować nie tylko faktu jego istnienia, lecz także jego treści i to nawet bez względu na to, czy był, czy też nie był stroną postępowania zakończonego tym orzeczeniem.

Stanowisko takie jest prezentowane również w najnowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego, jak chociażby w wyroku z dnia 6 marca 2014 r. wydanym w sprawie V CSK 203/13, który wprost dotyczył rozdrobnienia roszczenia odszkodowawczego wynikającego z czynu niedozwolonego.

Sąd Najwyższy zaakcentował, że określona w przepisie art. 365 § 1 k.p.c. moc wiążąca stanowi pozytywny skutek prawomocności orzeczenia, w odróżnieniu od opisanej w art. 366 k.p.c. powagi rzeczy osądzonej, traktowanej jako negatywny skutek prawomocności wyroku, zaś oba te skutki składają się na tzw. prawomocność materialną orzeczenia. W literaturze rozumienie tych pojęć, ich zakres oraz określenie relacji między nimi nie jest jednolite i wywołuje spory. Jednakże w zasadzie jednolicie przyjmuje się, że podstawowym celem powyższych regulacji jest zapewnienie orzeczeniom prawomocnym formalnie cech niewzruszalności i stabilności w celu uniemożliwienia ich wzruszenia i zapewnienia należytej ochrony prawnej zawartym w nich rozstrzygnięciom. Jak trafnie wskazuje się w literaturze, ochrona taka nie byłaby zapewniona, gdyby możliwe było kwestionowanie przez dowolne osoby, organy państwa i instytucje stanu prawnego ukształtowanego korzystnie dla ubiegającego się o ochronę prawną przez prawomocne orzeczenie sądowe. Regulacje przewidziane w art. 365 § 1 i art. 366 k.p.c. gwarantują stabilność określonej orzeczeniem sądowym sytuacji prawnej, uniemożliwiając jej podważenie przez stronę niezadowoloną z rozstrzygnięcia i zobowiązując do jej respektowania inne sądy oraz inne organy państwa w określonych przez ustawę granicach.

Dalej Sąd Najwyższy wyjaśnił, że związanie prawomocnym wyrokiem oznacza, iż sąd obowiązany jest uznać, że kwestia prawna, która była już przedmiotem rozstrzygnięcia w innej sprawie, a która ma znaczenie prejudycjalne w sprawie przez niego rozpoznawanej, kształtuje się tak, jak przyjęto w prawomocnym wcześniejszym wyroku, nawet jeżeli argumentacja prawna, na której opiera się to rozstrzygnięcie jest nietrafna. W późniejszej sprawie kwestia ta nie może być już w ogóle badana. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 5 lipca 1995 r. III CZP 81/9, nie ma podstaw ani żadnych racji, by ograniczać powoda w dochodzeniu zaspokojenia swojego roszczenia, stąd za dopuszczalne uznano rozdrobnienie roszczenia odszkodowawczego.

W związku z rozdrobnieniem roszczeń powstaje kwestia mocy wiążącej wyroku zapadłego co do części dochodzonego świadczenia w procesie między tymi samymi stronami o dalszą część świadczenia z tego samego stosunku prawnego. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 29 marca 1994 r. III CZP 29/94 (niepubl.) stwierdził, że w procesie o dalszą – ponad prawomocnie uwzględnioną – część świadczenia z tego samego stosunku prawnego, sąd nie może w niezmienionych okolicznościach orzec odmiennie o zasadzie odpowiedzialności pozwanego. To stanowisko zostało jednolicie podtrzymane w dalszych orzeczeniach Sądu Najwyższego. W wyrokach z dnia 14 maja 2003 r. I CKN 263/01 i z dnia 24 października 2013 r. IV CSK (niepubl.) stwierdzono, że w razie prawomocnego uwzględnienia części roszczenia o spełnienie świadczenia z tego samego stosunku prawnego, w procesie dotyczącym spełnienia reszty świadczenia sąd nie może w tych samych okolicznościach prawnych i faktycznych orzec odmiennie o zasadzie odpowiedzialności pozwanego. Natomiast w wyrokach z dnia 23 marca 2006 r. IV CSK 89/05 i z dnia 5 kwietnia 2007 r. II CSK 26/07 (niepubl.) Sąd Najwyższy stwierdził, że prawomocny wyrok oddalający powództwo o zasądzenie części roszczenia ma moc wiążącą w sprawie, w której powód dochodzi pozostałej części roszczenia wynikającego z tego samego stosunku prawnego i opartego na tych samych okolicznościach faktycznych. W orzeczeniach tych podkreślono, że unormowanie przewidziane w art. 365 § 1 k.p.c. ma gwarantować poszanowanie prawomocnego orzeczenia sądu, regulującego stosunek prawny będący przedmiotem rozstrzygnięcia. Istnienie prawomocnego wyroku co do udzielenia ochrony prawnej określonemu prawu podmiotowemu, przekreśla możliwość ponownego oceniania zasadności roszczenia wynikającego z tego samego prawa, jeżeli występują te same okoliczności. W konsekwencji, w sytuacji gdy sąd rozstrzygnął już w prawomocnie osądzonej sprawie o zasadzie odpowiedzialności pozwanego, w następnym procesie o pozostałe świadczenia wynikające z tego samego stosunku prawnego sąd jest związany rozstrzygnięciem zawartym w pierwszym wyroku, który ma charakter prejudycjalny. Prawomocny wyrok swoją mocą powoduje, że nie jest możliwe dokonanie odmiennej oceny i odmiennego osądzenia tego samego stosunku prawnego w tych samych okolicznościach faktycznych i prawnych, między tymi samymi stronami. Tylko takie rozumienie mocy wiążącej prawomocnego wyroku pozwala na zrealizowanie wskazanego wyżej celu, jaki ustawodawca postawił regulacji zawartej w art. 365 § 1 k.p.c. i art. 366 k.p.c., a więc zagwarantowania prawa do sądu i zapewnienia niewzruszalności sądowemu orzeczeniu udzielającemu ochrony prawnej określonemu prawu podmiotowemu lub odmawiającemu udzielenia takiej ochrony.

Apelujący nie przedstawili takiej argumentacji, która podważyłaby stanowisko, przedstawione powyżej. Argumentacja zawarta w apelacji pozwanego P. M. w tym zakresie nie jest przekonująca. Oczywiście roszczenie powódek jest związane z 11 innymi sprawami sądowymi, jakie zostały przez nie zainicjowane w związku z nieprawidłową czynnością komornika sądowego P. M. w postaci kierowania zastrzeżenia pojazdów do urzędu miejskiego mimo że formalnie nie doszło do zajęcia ruchomości. Nie można zgodzić się jednak, że w odniesieniu do spraw X GC 816/12, X GC 817/12, X GC 818/12, X GC 819/12, X GC 820/12, X GC 821/12, X GC 822/12 zachodzą zupełnie inne okoliczności faktyczne, które powodują że sąd w odniesieniu do każdej z nich może dokonywać oceny działania komornika przez pryzmat zaistnienia przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej. Wszystkie te sprawy zostały zainicjowane w tym samym dniu, odmiennie aniżeli sprawy X GC 906/12, X GC 907/12, X GC 908/12, X GC 909/12 i stan faktyczny w nich jest tożsamy, za wyjątkiem pojazdu, w związku z którym pozwy te zostały złożone. Tym samym nie sposób zgodzić się z argumentacją pozwanego P. M., że brak jest związania sądu orzekającego obecnie uprzednio zapadłymi orzeczeniami w których przesądzono, że zachowanie pozwanego P. M. wypełnia przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej wynikającej z art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. z 2018 r., poz. 1309). Jednocześnie nadmienić należy, że pomimo zmiany stanu prawnego i wejścia w życie z dniem 1 stycznia 2019 r. nowych regulacji dotyczących prawo – ustrojowej pozycji komornika sądowego, do rozpoznania sprawy znajduje zastosowanie przywołany przepis art. 23 ust. 1, z uwagi na jego materialny charakter i czas kiedy doszło do niezgodne z prawem działania komornika.

Zresztą w aktualnym stanie prawnym zagadnienie odpowiedzialności odszkodowawczej komornika za niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu czynności, które zostało uregulowane w art. 36 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz. U. z 2018 r., poz. 771) jest powieleniem regulacji zawartej w art. 23 ust. 1 poprzednio obowiązującej ustawy w zakresie przesłanek tej odpowiedzialności. Pewnym novum jest natomiast regulacja dotycząca roszczeń regresowych, przy czym nie ma to żadnego znaczenia dla rozstrzyganej sprawy.

Sąd Najwyższy w przywołanym już wyroku z dnia 6 marca 2014 r. III CSK 203/13 wyjaśnił także, że ustawodawca wprowadzając w art. 365 § 1 k.p.c. zasadę mocy wiążącej prawomocnego wyroku, wyraził jednoznaczną wolę przyznania jej – w określonych sytuacjach - pierwszeństwa przed zasadą niezawisłości, co nie jest ewenementem na gruncie przepisów k.p.c., nawet wówczas gdy prawomocny wyrok był wadliwy.

Z tych wszystkich przyczyn sąd odwoławczy nie znalazł podstaw by odstąpić od utrwalonej, przedstawionej powyżej, wykładni art. 365 § 1 k.p.c. i w tym zakresie stanowisko powódek w odniesieniu do roszczeń związanych ze sprawami X GC 816/12, X GC 817/12, X GC 818/12, X GC 819/12, X GC 820/12, X GC 821/12, X GC 822/12 jest jak najbardziej trafne. W odniesieniu do tych spraw Sądy były związane prawomocnym wyrokiem prejudycjalnym uwzględniającym częściowo powództwo w sprawie I C 957/14, w którym przesądzono o zasadzie odpowiedzialności pozwanych wobec strony powodowej.

Obecnie rozpoznawana sprawa jest bowiem sprawą między tymi samymi stronami o zasądzenie pozostałej części odszkodowania, wynikającego z tego samego stosunku prawnego i opartego na tej samej podstawie faktycznej i prawnej. Związanie to dotyczy zasady odpowiedzialności, a więc jej podstawy prawnej wynikającej z art. 23 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, co pozbawia pozwanych możliwości powoływania się na zarzuty naruszenia tego przepisu, w odniesieniu do stwierdzenia istnienia czynu niedozwolonego oraz bezprawnego zachowania komornika, gdyż istnienie tych przesłanek odpowiedzialności pozwanego przesądzone zostało wskazanym wyżej, prejudycjalnym wyrokiem, wiążącym w rozpoznawanej sprawie.

Natomiast zaakcentowania wymaga, że w przedmiotowej sprawie pozwani mogli skutecznie zgłosić zarzuty dotyczące wystąpienia szkody objętej obecnie dochodzonym roszczeniem, jej wysokości i związku przyczynowego między czynem niedozwolonym (bezprawnym zachowaniem) pozwanego P. M., a tą szkodą. W tym zakresie związanie prawomocnym orzeczeniem nie obowiązuje.

Pomimo jednak, że takie zarzuty zostały zgłoszone, sąd rejonowy zupełnie nie pochylił się nad argumentacją pozwanych.

Pokrótce zatem sąd odwoławczy wskazuje, że do przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej komornika należą: szkoda w znaczeniu uszczerbku w dobrach osoby poszkodowanej, fakt (zdarzenie), z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy (zdarzeniem tym według art. 23 jest niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie komornika) i związek przyczynowy między faktem (zdarzeniem) a szkodą. Poza zakresem badania w przedmiotowej sprawie pozostaje zaistnienie wszystkich tych elementów w odniesieniu do spraw X GC 816/12, X GC 817/12, X GC 818/12, X GC 819/12, X GC 820/12, X GC 821/12, X GC 822/12, a w odniesieniu do pozostałych również samego charakteru zachowania pozwanego P. M., które musi być kwalifikowane jako „zachowanie niezgodne z prawem przy wykonywaniu czynności”. Skierowanie zatem do Urzędu (...) w S. pisma informującego o dokonanym zajęciu z wnioskiem o wpisanie zastrzeżenia było niezgodne z prawem i poza jakimkolwiek sporem pozostaje okoliczność, że pismem z dnia 19 grudnia 2011 roku pozwany P. M. jako Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie złożył do Wydziału Komunikacji Urzędu (...) w S. wniosek o dokonanie zastrzeżenia sprzedaży między innymi w odniesieniu do samochodów marek M. Z., V. (...), A. (...), V. (...), R. (...), których współwłaścicielami byli T. B., B. Ł. (1) oraz K. K. powołując się na fakt zajęcia tych pojazdów. Powyższe działanie komornika, który wniósł o wpis takiego zastrzeżenia nie było właściwe, skoro zajęcie ruchomości nigdy nie miało miejsca. Motywacja komornika nie zmienia oceny tej czynności.

Jeżeli natomiast chodzi o pozostałe przesłanki odpowiedzialności komornika, w tym szkodę i jej wysokość oraz zaistnienie związku przyczynowego pomiędzy szkodą a działaniem komornika, wyjaśnić należy że winny one być przedmiotem wnikliwej oceny sąd rejonowego, której w tej sprawie zabrakło. Zakres związania wynikający z art. 365 § 1 k.p.c. nie obejmuje bowiem tych elementów i winny być one przedmiotem samodzielnych ustaleń sądu rejonowego, z uwzględnieniem stanowisk pozwanych w tym postępowaniu.

Jeżeli chodzi o pierwszy z tych elementów, czyli szkodę, przyjąć należało, że zakresem szkody objęty jest uszczerbek w prawnie chronionych dobrach majątkowych, wyrażający się w różnicy między stanem tych dóbr, jaki istniał i jaki następnie mógłby istnieć w ramach normalnej kolei rzeczy, a stanem jaki powstał na skutek zdarzenia wywołującego zmianę polegającą na uszczupleniu aktywów lub zwiększeniu pasywów.

W niniejszym postępowaniu powódki, uwzględniając przyjęty w postępowaniu I C 957/14 i II Ca 1488/15, stopień przyczynienia ustalony na 50 %, domagały się zasądzenia od pozwanych solidarnych połowy kosztów sądowych i procesowych, jakie wiązały się z zainicjowaniem przez nie spraw X GC 817/12, X GC 818/12, X GC 819/12, X GC 820/12, X GC 821/12, X GC 822/12 oraz X GC 906/12, X GC 907/12, X GC 908/12, X GC 909/12.

Powódka K. K. zainicjowała samodzielnie przeciwko (...) Bank Spółce Akcyjnej w W. pięć spraw o zwolnienie zajętej rzeczy od egzekucji i poniosła z tego tytułu następujące koszty:

Sygnatura sprawy	Koszty sądowe	Koszty procesu zasądzone przez sąd gospodarczy	Suma	Połowa kosztów stanowiąca podstawę ustalenia wysokości roszczenia
X GC 820/12	505 zł – opłata od pozwu 31 zł – opłata od zażalenia 17 zł - opłata skarbowa od pełn.	2417 zł	2970 zł	1485 zł
X GC 821/12	505 zł – opłata od pozwu 31 zł – opłata od zażalenia 17 zł - opłata skarbowa od pełn.	2417 zł	2970 zł	1485 zł
X GC 822/12	505 zł – opłata od pozwu 31 zł – opłata od zażalenia 17 zł - opłata skarbowa od pełn.	2417 zł	2970 zł	1485 zł
X GC 906/12	252,50 zł – opłata od pozwu 31 zł – opłata od zażalenia 17 zł - opłata skarbowa od pełn.	2417 zł	2717,50 zł	1358,75 zł
X GC 907/12	252,50 zł – opłata od pozwu 31 zł – opłata od zażalenia 17 zł - opłata skarbowa od pełn.	2417 zł	2717,50 zł	1358,75 zł

Suma: 7172,50 zł 1

Powódka B. Ł. (1) natomiast samodzielnie przeciwko (...) Bank Spółce Akcyjnej w W. wszczęła także pięć spraw o zwolnienie zajętej rzeczy od egzekucji i poniosła z tego tytułu następujące koszty:

Sygnatura sprawy	Koszty sądowe	Koszty procesu zasądzone przez sąd	Suma	Połowa kosztów stanowiąca podstawę ustalenia wysokości roszczenia
X GC 816/12	505 zł – opłata od pozwu 31 zł – opłata od zażalenia 17 zł - opłata skarbowa od pełn.	2417 zł	2970 zł	1485 zł 2
X GC 817/12	505 zł – opłata od pozwu 31 zł – opłata od zażalenia 17 zł - opłata skarbowa od pełn.	2417 zł	2970 zł	1485 zł
X GC 818/12	505 zł – opłata od pozwu 30 zł – opłata od zażalenia 17 zł - opłata skarbowa od pełn.	2417 zł	2969 zł 3	1484,50 zł
X GC 909/12	505 zł – opłata od pozwu 17 zł - opłata skarbowa od pełn.	Brak kosztów (art. 102 k.p.c.)	522 zł	261 zł
X GC 908/12	252,50 zł – opłata od pozwu 31 zł – opłata od zażalenia 17 zł - opłata skarbowa od pełn.	2417 zł	2717,50 zł	1358,75 zł

Suma: 4 589,25‬ zł 4‬‬

Powódki K. K. i B. Ł. (1) wspólnie zainicjowały sprawę X GC 819/12, w której domagały się zwolnienia od egzekucji pojazdu marki A. (...) nr rej. (...). W tej sprawie poniosły następujące koszty:

Sygnatura sprawy	Koszty sądowe	Koszty procesu zasądzone przez sąd	Suma	Połowa kosztów stanowiąca podstawę ustalenia wysokości roszczenia
X GC 819/12	2505 zł – opłata od pozwu 37 zł – opłata od zażalenia 34 zł - opłaty skarbowa od pełn.	3617 zł	6193 zł	3096,50 zł

Kolejnym elementem podlegającym ocenie sądu winien być adekwatny związek przyczynowy pomiędzy szkodą a bezprawnym zachowaniem komornika. O ile co do zasady, należało przyjąć, że związek przyczynowy między działaniem komornika a szkodą powódek ma charakter adekwatnego związku przyczynowego, to jednak uwagi takiej nie można poczynić w odniesieniu do spraw X GC 906/12, X GC 907/12, X GC 908/12, X GC 909/12. Ustalenia sądu rejonowego w odniesieniu do tych spraw należy uzupełnić poprzez wskazanie, że powództwa zostały w nich złożone dopiero w dniu 14 sierpnia 2012 roku, w sytuacji gdy o skierowaniu przez komornika pisma o zastrzeżeniu pojazdów w urzędzie miejskim powódki uzyskały wiedzę najpóźniej w dniu 13 lipca 2012 r. Sąd odwoławczy miał na uwadze stanowisko pozwanych że wiedzę o kwestionowanej czynności komornika, powódki posiadały wcześniej bo już w czerwcu 2012 r., tym niemniej okoliczność ta nie została w sposób dostateczny wykazana. Dopiero w dniu 13 lipca 2012 r. zostało sporządzone pismo pełnomocnika powódek skierowane do banku z wnioskiem o zwolnienie dwóch zajętych ruchomości i od tego momentu należało liczyć termin miesięczny na wytoczenie powództwa ekscedencyjnego. Oczywiście pierwszy wniosek dotyczył tylko dwóch ruchomości, tym niemniej już w tamtym momencie powódki posiadały wiedzę o zajęciu także innych pojazdów, gdyż K. K. działając jako pełnomocnik T. B. uzyskała z urzędu miejskiego pismo komornika, stanowiące podstawę ujawnienia zastrzeżenia pojazdów. W odniesieniu do wskazanych czterech spraw, powództwa zostały złożone zatem po upływie terminu zakreślonego przepisem art. 841 § 3 k.p.c. Tym samym słuszne były uwagi pozwanych, że już tylko z tego powodu powództwa podlegałyby oddaleniu. Złożenie zatem pozwów z uchybieniem terminu miesięcznego musi być potraktowane jako okoliczność wykluczająca adekwatny związek przyczynowy pomiędzy szkodą a bezprawnym działaniem komornika.

W myśl przepisu art. 361 § 1 k.c., obowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W celu ustalenia zakresu odpowiedzialności za następstwa zdarzenia koniecznym jest wykazanie istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem osoby, które spowodowało uszczerbek w majątku poszkodowanego, a spowodowaną szkodą. Badanie istnienia adekwatnego związku przyczynowego ma charakter dwustopniowy. Pierwszym krokiem jest ocena, czy pomiędzy badanymi zdarzeniami istnieje związek przyczynowy (test conditio sine qua non). Drugim – badanie, czy jest to związek o charakterze adekwatnym („normalny” związek przyczynowy) (tak: K. Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. 22, rok 2019). Test warunku koniecznego pozwala stwierdzić, czy między zdarzeniem a szkodą zachodzi obiektywna zależność. W tym celu należy zbadać, czy niewystąpienie zdarzenia powodowałoby, że szkoda także nie wystąpiłaby. Test conditio sine qua non może prowadzić do stwierdzenia braku takiej zależności, co jest równoznaczne z nieistnieniem związku przyczynowego i niemożliwością przypisania odpowiedzialności odszkodowawczej. Natomiast pozytywny wynik testu oznacza, że dane zdarzenie stanowi warunek konieczny wystąpienia szkody. Nie przesądza on jeszcze o spełnieniu przesłanki związku przyczynowego, ale umożliwia przejście do drugiej operacji, w której zostanie dokonana ocena następstw, w celu wyselekcjonowania tych, z którymi system prawny wiąże obowiązek odszkodowawczy (tak: A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Tom III. Zobowiązania – część ogólna, wyd. II, publ. LEX, 2014). Za normalne przyczyny powstania szkody uznaje się te przyczyny, które każdorazowo zwiększają możliwość (prawdopodobieństwo) wystąpienia badanego skutku. W orzecznictwie następstwo uznawane jest za „normalne”, jeśli „w danym układzie stosunków i warunków oraz w zwyczajnym biegu rzeczy, bez zaistnienia szczególnych okoliczności, szkoda jest zwykłym następstwem” tego zdarzenia (tak: K. Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. 22, rok 2019). Normalności nie należy utożsamiać z ich typowością. Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż nietypowość czy sporadyczność następstw nie przekreśla adekwatności związku przyczynowego, normalność następstw nie jest bowiem pochodną ich typowości, lecz raczej kwestią zdatności przyczyny do wywołania określonego rodzaju skutków, który to pogląd sąd odwoławczy podziela (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2013 roku, II CSK 364/12). Wskazać przy tym należy, że normalny związek może wykraczać poza konsekwencje bezpośrednie i umożliwia zaliczenie do zwykłych następstw zdarzenia szkodzącego także uszczerbek majątkowy wynikły z wydatków wymuszonych na poszkodowanym przez wystąpienie tego zdarzenia (tak: Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11). Tożsame stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale składu Siedmiu Sędziów z dnia 13 marca 2012 r. III CZP 75/11, zwracając uwagę, iż normalny związek może wykraczać poza konsekwencje bezpośrednie i umożliwia zaliczenie do zwykłych następstw zdarzenia wywołującego szkodę również uszczerbek majątkowy wynikły z wydatków wymuszonych na poszkodowanym przez wystąpienie tego zdarzenia. Natomiast z zasady pełnego odszkodowania ustalonej w art. 361 § 2 k.c. wynika, iż w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Z powyższych przyczyn sąd odwoławczy uznał, że wytaczając spóźnione powództwa w sprawach X GC 906/12, X GC 907/12, X GC 908/12, X GC 909/12, powódki przerwały istnienie normalnego związku przyczynowego pomiędzy ich szkodą rozumianą jako koszty zainicjowanych postępowań, a bezprawnym zachowaniem komornika, gdyż nie mogły oczekiwać pozytywnego rozstrzygnięcia w tych sprawach i musiały się liczyć z ich przegraniem tylko z tego powodu, ze uchybiły terminowi prekluzyjnemu.

Z powyższych względów błędne było stanowisko sądu rejonowego, który w ramach szkody poniesionej przez każdą z powódek uwzględnił koszty powyższych postępowań.

Poza sporem jest, że formułując swoje żądanie powódki uwzględniły stanowisko zajęte przez sądy rejonowy i okręgowy w sprawie „pilotażowej”, zainicjowanej przez powódkę B. Ł. (1), która zgłosiła roszczenie odszkodowawcze obejmujące poniesione koszty w związku ze sprawą X GC 816/12.

Sądy w sprawach I C 957/14 i II Ca 1488/15 przyjęły bowiem, że powódka B. Ł. (1) przyczyniła się do szkody w 50 %. Rozważając ten element, sąd okręgowy w sprawie II Ca 1488/15, które to stanowisko powielił sąd rejonowy w niniejszym postępowaniu, przyjął, że skoro odpowiedzialność pozwanego P. M. oparta była na konstrukcji bezprawności w znaczeniu obiektywnym, to dla przyjęcia przyczynienia się powódki do powstania szkody konieczne, a zarazem wystarczające było ustalenie: istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem poszkodowanej a powstaniem szkody oraz obiektywnej nieprawidłowości zachowania poszkodowanej, które w rozpoznawanej sprawie zostały spełnione, aczkolwiek w odniesieniu do innego aspektu zachowania powódki niż to uczynił sąd pierwszej instancji. Sąd odwoławczy wyjaśnił, że według stanowiska sądu rejonowego, powódka przyczyniła się w połowie do powstania szkody w ten sposób, że pomimo posiadanej już w toku procesu przed Sądem Okręgowym w Szczecinie, sygn. akt X GC 816/12 wiedzy o niedokonaniu przez komornika zajęcia pojazdu nie zdecydowała się na cofnięcie pozwu, czym mogła uchronić się od obowiązku ponoszenia kosztów tego postępowania. Natomiast według sądu odwoławczego przyczynienia się powódki do szkody należało upatrywać w jej nieprawidłowym zachowaniu związanym z samą decyzją o wytoczeniu powództwa przeciwegzekucyjnego. W ocenie sądu odwoławczego powódka nie wyczerpała wszystkich możliwości weryfikacji informacji o zajęciu ruchomości, a winna takie działania podjąć, przy uwzględnieniu podwyższonego miernika staranności o własne interesy, jakie powinien cechować przedsiębiorcę. Sąd odwoławczy zajmując takie stanowisko miał na uwadze fakt, że pomimo formalnego pisma komornika, ruchomości nadal znajdowały się w dyspozycji wspólników spółki cywilnej, powódka pozostawała w bliskiej rodzinnej relacji z dłużnikiem T. B. i mogła dysponować wiedzą o przebiegu postępowania egzekucyjnego lub posiadać możliwość uzyskania tej wiedzy przy pomocy tegoż samego dłużnika, który jako strona postępowania egzekucyjnego mógłby sam dokonać wglądu w akta sprawy lub udzielić innej osobie pełnomocnictwa do takich czynności. Sąd zauważył także, że powódka jako osoba trzecia mogła samodzielnie zwrócić się do komornika o udzielenie informacji, czy do takiego zajęcia doszło i domagać się przesłania jej odpisu protokołu zajęcia, a żadnych z tych czynności nie podjęła. W konkluzji sąd okręgowy stwierdził, że zaniechanie podjęcia przez powódkę działań zmierzających do weryfikacji informacji o zajęciu pojazdu przez komornika sądowego i wniesienie pozwu o zwolnienie od egzekucji bez oczekiwania na odpowiedź wierzyciela było z jej strony zachowaniem obiektywnie nieprawidłowym, które jednocześnie pozostawało w adekwatnym związku przyczynowym z powstaniem szkody polegającej na powstaniu uszczerbku w jej majątku w postaci równowartości kosztów poniesionych przez powódkę lub do których uiszczenia powódka została zobowiązania w związku z wytoczonym powództwem przeciwegzekucyjnym i uzasadnia przypisanie jej przyczynienia się do powstania szkody. Sąd okręgowy jednocześnie ustalając stopień obniżenia należnego powódce odszkodowania wskazał, że redakcyjnie przepis art. 362 k.c. nie zawiera żadnych wskazówek, wyjaśniając jedynie, że odszkodowanie należy obniżyć „stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron". W okolicznościach rozpoznawanej sprawy uznał, że stopień obiektywnej nieprawidłowości zachowania powódki i pozwanego P. M. był porównywalny i uzasadniało to ustalenie, że powódka przyczyniła się do powstania szkody o 50 %.

Innych elementów, które mogły składać się na przyczynienie sądy w powyższych sprawach nie rozpoznawały, bo nie było takiej potrzeby, skoro roszczeniem były objęte poniesione koszty tylko w jednej sprawie gospodarczej, nie zaś pozostałych dziesięciu.

Co do zasady sąd odwoławczy podziela zaprezentowane powyżej stanowisko, jednakże zwraca uwagę, że o ile przedmiotem oceny sądów w sprawie I C 957/14 i II Ca 1488/15 była jednostkowa sprawa i koszty związane z jej zainicjowaniem, o tyle w niniejszym postępowaniu powódki określając swoją szkodę wskazały na wszystkie pozostałe dziesięć postępowań. Ocena przyczynienia się powódek do szkody, musi zatem uwzględniać specyfikę wytoczonych powództw, ich rozdrobnienia, a także zainicjowania przez powódki aż jedenastu postępowań, dotyczących w sumie sześciu ruchomości.

Uzupełnić bowiem należy ustalenia sądu rejonowego wskazując, że powódki jedynie w odniesieniu do jednej ruchomości, a mianowicie pojazdu marki A. (...) nr rej. (...) zainicjowały jedno postępowanie w sprawie X GC 819/12, natomiast w odniesieniu do pozostałych pięciu ruchomości zrobiły to w odrębnych pozwach, nie wyjaśniając w niniejszym postępowaniu, czym się kierowały podejmując takie decyzje procesowe.

Co więcej uwadze sądu rejonowego uszło również, że powódki jako wspólniczki spółki były współwłaścicielami udziału we współwłasności pojazdów, jaki uprzednio przysługiwał R. S..

Powódki przystąpiły bowiem z dniem 31 sierpnia 2011 r. do umowy spółki cywilnej działającej pod nazwą (...), wnosząc wkłady pieniężne. Na moment ich przystąpienia, wspólnikami tej spółki byli T. B. i R. S.. W dniu 1 września 2011 r. R. S. wystąpiła ze spółki. W tym dniu została zawarta umowa pomiędzy T. B., R. S., K. K. i B. Ł. (1), przedmiotem której uregulowanie kwestii składników majątkowych wniesionych przez dotychczasowych wspólników.

W § 1 umowy, uzupełnionym następnie aneksem nr (...) sporządzonym w dniu 3 września 2011 r. wskazane zostało, że T. B. i R. S. są m.in. współwłaścicielami łącznymi m.in. pojazdów:

- A. (...) nr rej. (...),

- R. (...) nr rej. (...),

- V. (...) nr rej. (...),

- E- Ton V. nr rej. (...),

- M. nr rej. (...).

Wskazane zostało także, że R. S. przysługuje w tych pojazdach udział 1/10. W § 2 R. S. oświadczyła, ze swój udział w samochodach przenosi na T. B., B. Ł. (1) i K. K. i jednocześnie oświadczyła, że zrzeka się przysługującego jej udziału w tych ruchomościach na rzecz pozostałych wspólników. Wartość udziału (obejmującego 13 pojazdów) został ustalony w umowie na 5000 zł.

Tymczasem nie dość, że powódki zainicjowały w odniesieniu do 5 samochodów łącznie 10 spraw, to dodatkowo wartość przedmiotu sporu, w tych sprawach wskazały na kwoty nie odzwierciedlające przysługujących im w tych pojazdach udziałów:

Pojazd	Sprawa K. K.	Wartość przedmiotu sporu	Sprawa B. Ł. (1)	Wartość przedmiotu sporu
M. nr rej. (...)	X GC 822/12	10.100 zł	X GC 817/12	10.100 zł
V. (...) nr rej. (...)	X GC 820/12	10.100 zł	X GC 816/12	10.100 zł
(...) nr rej. (...)	X GC 821/12	10.100 zł	X GC 818/12	10.100 zł
V. (...) nr rej. (...)	X GC 907/12	10.100 zł	X GC 908/12	10.100 zł
R. (...) nr rej. (...)	X GC 906/12	10.100 zł	X GC 909/12	10.100 zł

Zadaniem sądu było zatem ustalenie, czy sposób rozdrobnienia przez powódki roszczeń, w tym wytoczenie odrębnych postępowań w odniesieniu do tych samych ruchomości, winien być rozpatrywany w kontekście regulacji zawartej w art. 362 k.c.

Wskazać należy, że zgodnie bowiem z treścią art. 362 k.c., jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Przepis art. 362 k.c. stanowi ustawowy przypadek tzw. ius moderandi. Znajduje on uzasadnienie w ogólnym założeniu, że jeżeli sam poszkodowany swoim zachowaniem się wpłynął na powstanie lub zwiększenie szkody, jest rzeczą słuszną - co do zasady - aby ponosił również konsekwencje swego postępowania. Powyższy przepis wprowadza więc odstępstwo od zasady pełnego odszkodowania wyrażonej w art. 361 § 2 k.c.

Oczywiście pojęcie „przyczynienia się poszkodowanego” nie zostało wyjaśnione normatywnie, co powoduje, iż zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie brak zgody co do rozumienia tego przepisu [vide szerzej T. Wiśniewski (w:) Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, t. I, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1996, s. 58 – 62]. Nie budzi wątpliwości, że pomiędzy zachowaniem poszkodowanego a powstaniem lub zwiększeniem szkody musi zachodzić adekwatny związek przyczynowy w rozumieniu art. 361 § 1 k.c.

W konkluzji sąd odwoławczy doszedł do przekonania, że wytoczenie przez powódki 11 odrębnych postępowań musi być oceniane przez pryzmat przyczynienia się do zwiększenia szkody. Zachowanie powódek działających przez zawodowego pełnomocnika spowodowało, że koszty sądowe zostały poniesione dwukrotnie. W żaden sposób nie zostało w niniejszym postępowaniu wyjaśnione, z jakiej przyczyny wyłącznie w odniesieniu do pojazdu A. (...), powódki zdecydowały się wystąpić z jednym pozwem, natomiast w odniesieniu do pozostałych 5 ruchomości, każda wystąpiła z odrębnym powództwem, zakreślając wartość przedmiotu sporu na 10.100 zł.

Sąd odwoławczy wskazuje, że w sytuacji gdyby powódki zdecydowały się wystąpić w odniesieniu do wszystkich ruchomości z jednym pozwem, nawet nie kwestionując podanej przez nich wartości przedmiotu sporu, koszty toczących się postępowań, jeśli idzie o koszty zastępstwa prawnego pozwanego, objęte byłyby jedną stawką wynagrodzenia wynoszącą 3.617 zł, podczas gdy zestawienie wszystkich kosztów tej kategorii z jedenastu zainicjowanych spraw, jakie powódki były obowiązane zapłacić, czy to w związku z oddaleniem powództw, czy ich cofnięciem, wyniosły 25.370 zł.

Uwzględniając datę wszczęcia postępowań przeciwegzekucyjnych, należało przyjąć, że do ustalenia kosztów zastępstwa prawnego pozwanego (...) Banku Spółki akcyjnej, miały zastosowanie przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 461), które przewidywało, że przy wartości przedmiotu sporu pomiędzy 50.000 zł a 200.000 zł wynagrodzenie pełnomocnika wynosi 3600 zł. Zauważenia także wymaga, że ustalając wartość przedmiotu sporu ze wszystkich sprawach za wyjątkiem sprawy X GC 816/12 na kwoty po 10.100 zł, powódki czyniły to w celu uzyskania wyższych kosztów postępowania, skoro przy wartości sporu pomiędzy 5.000 zł a 10.000 zł stawka zgodnie z przywołanym rozporządzeniem wynosiła 1.200 zł, a przy przedziale od 10.000 zł do 50.000 zł – 2.400 zł.

Z powyższych względów sąd odwoławczy stanął na stanowisku, że to wyłącznie działania powódek, na które nie miało wpływu bezprawne zachowanie komornika, spowodowały, że koszty zainicjowanych przez nie, postępowań sądowych, były znaczne i tak na prawdę zmultiplikowane. O ile bowiem można mówić, że to działanie komornika spowodowało konieczność wytoczenia powództw, to jednak już wyłącznie decyzja powódek skutkowała wytoczeniem 11 powództw, zamiast jednego, czy nawet 6 odrębnych postępowań. Podobnie uznać należy, że mimo tego, że powódki miały wiedzę iż nie są współwłaścicielami pojazdów w 100 %, lecz zaledwie udziałów wynoszących 1/10 zdecydowały się na wskazanie wartości przedmiotu sporu w każdej odrębnie zainicjowanej sprawie na kwoty po 10.100 zł.

Ostatecznie sąd okręgowy przyjął, że należne powódce K. K. odszkodowanie wynoszące 25 % kosztów sądowych poniesionych w sprawach X GC 820/12, X GC 821/12, X GC 822/12 oraz 25 % kosztów procesu należnych (...) Bank spółce akcyjnej w jednej stawce 3600 zł winno zostać ustalone na 866,87 zł.

Sąd bowiem przyjął, że sama okoliczność braku poczynienia ustaleń co do zasadności skierowania powództw winna pociągać za sobą ustalenie przyczyniania się powódek do szkody w 50 %, a dodatkowo w 25 % do zwiększenia szkody, co winno nastąpić w związku z rozdrobnieniem roszczeń przez powódki i wytoczeniem 10 odrębnych powództw. W sposób wymierny zachowanie powódek przełożyło się na konieczność uiszczenia przez nie kosztów sądowych dwukrotnie. Natomiast w zakresie szkody obejmującej koszty zastępstwa, które we wszystkich jedenastu postępowaniach zsumowane dają kwotę 25.370 zł, sąd uznał że winny one zamknąć się w kwocie 3617 zł. Taka bowiem stawka zostałaby zapłacona przez powódki, w sytuacji gdyby jednym pozwem powódki objęły wszystkie sześć ruchomości. Tymczasem powódki samodzielnie podjęły decyzję, że wytoczą jedenaście spraw, żądając zwolnienia od egzekucji tylko sześciu ruchomości. W tym zakresie o ile zgodzić się można z tym, że powód samodzielnie decyduje o tym, czy wytacza odrębne postępowania, czy też inicjuje jedno postepowanie, o tyle w sytuacji gdy następnie koszty tych postępowań stają się odszkodowaniem, okoliczność ta musi zostać oceniona przez pryzmat przesłanek wynikających z art. 362 k.c.

Ostatecznie sąd odwoławczy uznał, że łącznie we wszystkich postępowaniach kwota 3617 zł winna stanowić wysokość szkody podniesionej przez powódki, w związku z koniecznością zainicjowania przez nie postępowań przeciwegzekucyjnych. Z racji tego, że roszczenia zostały sformułowane odrębnie przez powódki, wysokość ta została rozliczona na trzy żądania w proporcji 25 % K. K. (904,25 zł), 25 % B. Ł. (1) (904,25 zł) oraz 50 % w związku z żądaniem solidarnym obu powódek (1808,50 zł).

Wyliczenie należnych powódkom odszkodowań, przy uwzględnieniu powyższych uwag, przedstawia się zatem następująco:

Sygnatura sprawy	Koszty sądowe	Suma kosztów sądowych	25 % kosztów, przy uwzględnieniu 75 % przyczynienia powódki
X GC 820/12	505 zł – opłata od pozwu 31 zł – opłata od zażalenia 17 zł - opłata skarbowa od pełn.	553 zł	138,25 zł
X GC 821/12	505 zł – opłata od pozwu 31 zł – opłata od zażalenia 17 zł - opłata skarbowa od pełn.	553 zł	138,25 zł
X GC 822/12	505 zł – opłata od pozwu 31 zł – opłata od zażalenia 17 zł - opłata skarbowa od pełn.	553 zł	138,25 zł

Suma: 414,75 zł

Koszty procesu będące szkodą K. K. to łącznie kwota 452,12 zł (3617 zł x 25 % x 50 % = 452,12 zł).

Zatem należne powódce K. K. odszkodowanie winno wynieść 866,87 zł (414,75 zł + 452,12 zł).

W przypadku powódki B. Ł. (1) wyliczenie należnego odszkodowania przedstawia się następująco:

Sygnatura sprawy	Koszty sądowe	Suma kosztów sądowych	25 % kosztów, przy uwzględnieniu 75 % przyczynienia powódki
X GC 816/12	505 zł – opłata od pozwu 31 zł – opłata od zażalenia 17 zł - opłata skarbowa od pełn.	553 zł	138,25 zł
X GC 817/12	505 zł – opłata od pozwu 31 zł – opłata od zażalenia 17 zł - opłata skarbowa od pełn.	553 zł	138,25 zł
X GC 818/12	505 zł – opłata od pozwu 30 zł – opłata od zażalenia 17 zł - opłata skarbowa od pełn.	552 zł	138,00 zł

Suma: 414,40‬ zł‬‬

W zakresie odszkodowania B. Ł. (1), należało jednak uwzględnić, że w związku ze sprawą X GC 816/12 powódce zostało przyznane odszkodowanie wynoszące 1485 zł i obejmujące 50 % opłat uiszczonych w tym postępowaniu tj. 276,50 zł oraz 1208,50 zł tytułem poniesionych kosztów procesu.

Ostatecznie zatem należało przyjąć, że odszkodowanie należne obecnie tej powódce winno obejmować wyłącznie koszty sądowe z dwóch spraw w łącznej kwocie 276,25 zł (138 zł + 138,25 zł). Koszty procesu wchodzące w zakres szkody powódki zostały bowiem przyznane w ramach postępowania I C 957/14 (II Ca 1488/15).

Natomiast, jeśli chodzi o postępowanie zainicjowane wspólnie przez powódki, to odszkodowanie winno obejmować 50 % kosztów sądowych w związku z przyczynieniem się powódek do powstania szkody, natomiast brak jest podstaw do jego pomniejszania o kolejne 25 % , skoro jest to jedna sprawa, którą powódki zainicjowały ponosząc wspólnie koszty sądowe oraz połowę kosztów procesu przy uwzględnieniu 50 % przyczynienia się z powodu zainicjowania postępowania, bez poczynienia uprzednio ustaleń co do jego zasadności.

Odszkodowanie zatem należało ustalić na kwotę 2192,25 zł, wyliczoną w następujący sposób:

Sygnatura sprawy	Koszty sądowe	Suma	50 % kosztów, przy uwzględnieniu 50 % przyczynienia powódek do powstania szkody	Koszty procesu wchodzące w zakres szkody	Razem należne odszkodowanie
X GC 819/12	2505 zł – opłata od pozwu 37 zł – opłata od zażalenia 34 zł - opłaty skarbowa od pełn.	2576 zł	1288 zł	3617 zł x 50 % x 50 % = 904,25 zł	1288 zł + 904,25 zł = 2192,25 zł

Jeśli chodzi o wymagalność zasądzonych odszkodowań, należy wskazać że pozwani w tym zakresie nie zgłaszali żadnych uwag. Sąd rejonowy zgodnie z żądaniem pozwu przyjął jako datę początkową opóźnienia pozwanych dzień 22 lutego 2014 r. i od tej daty zasądził od przyznanych odszkodowań odsetki ustawowe za opóźnienie, stosownie do regulacji zawartych w art. 455 k.c. i art. 481 § 1 i 2 k.c. Sąd odwoławczy wskazuje, że niewątpliwie sąd rejonowy w tym zakresie zastosował prawidłową zasadę ustalenia daty wymagalności roszczenia odszkodowawczego, skoro odszkodowanie winno zostać spełnione po wezwaniu dłużnika do jego zapłaty. Wezwanie do zapłaty zostało skierowane do pozwanych w dniu 7 lutego 2014 r., zakreślało termin spełnienia świadczenia na 7 dni i zostało odebrane w dniu 14 lutego 2014 r. Zauważenia wymaga, że pozwani nie kwestionowali w toku postępowania daty wymagalności tego odszkodowania, stąd też sąd odwoławczy za zasadne uznał zasądzenie od wskazanych powyżej kwot odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 22 lutego 2014 r.

Dalej idące powództwa ponad zasądzone kwoty jako niezasadne podlegały oddaleniu.

Reasumując powyższe, rozstrzygnięcia sądu rejonowego zawarte w wyroku z dnia 22 lutego 2018 r. oraz 14 maja 2019 r. wymagały korekty, o czym sąd orzekł na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w punkcie I podpunkt 1 - 4 wyroku. Jednocześnie sąd wyjaśnia, że z uwagi na korektę obydwu wydanych w sprawie wyroków, dla czystości i zrozumiałości orzeczenia, nadano im w całości nowe brzmienie.

Konsekwencją zmiany orzeczeń sądu rejonowego, była również konieczność rozliczenia na nowo kosztów procesu. W tym zakresie należy wskazać, że zupełnie nieprawidłowe było orzeczenie sądu rejonowego zamieszczone w punkcie III wyroku z dnia 22 lutego 2018 r., gdyż sąd rejonowy w ogóle nie uwzględnił, że przedmiotem jego rozstrzygnięcia były trzy odrębne powództwa i tym samym należało koszty postępowania, rozliczyć dla każdego z nich osobno.

Przecież pomiędzy powódkami nie było solidarności, poza kwotą 3096,50 zł, której domagały się od pozwanych solidarnie na swoją rzecz. Sąd wskazuje także, że sąd rejonowy nawet nie pokusił się o uzasadnienie swojego orzeczenia o kosztach procesu.

Sąd odwoławczy stanął zatem przed koniecznością rozliczenia tych kosztów, przy uwzględnieniu charakteru zgłoszonych przez powódki roszczeń.

Sąd orzekając o kosztach procesu miał na uwadze, że powództwo B. Ł. (1) zostało uwzględnione w 6 %, K. K. w 12 %, natomiast powództwo wspólne obu powódek w 71 %. Zatem przy uwzględnieniu tych proporcji zostały rozliczone koszty postępowania I – instancyjnego, o czym sąd orzekł w punkcie I podpunktach 4 – 9 wyroku.

Koszty procesu powódki K. K. wyniosły łącznie 2176 zł i kwota ta obejmowała: opłatę od pozwu 359 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa 17 zł oraz koszty zastępstwa ustalone na podstawie § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawych (Dz. U. z 2018 r., poz. 265) w wysokości 1800 zł.

Koszty pozwanych obejmowały koszty zastępstwa prawnego w kwotach po 1800 zł, a dodatkowo w przypadku pozwanego P. M. 5,67 zł (1/3 opłaty skarbowej od pełnomocnictwa; jedno pełnomocnictwo zostało udzielone na potrzeby trzech spraw). Zatem koszty procesu pozwanego P. M. zamykały się kwotą 1805,67 zł, zaś pozwanego Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego kwotą 1800 zł.

Uwzględniając, że powództwo K. K. zostało uwzględnione w 12 %, wyliczenie kosztów procesu przy uwzględnieniu reguł wynikających z przepisu art. 100 k.p.c. winno wyglądać następująco. Koszty powódki rozliczone z uwagi na dwóch pozwanych to 130,50 zł (2176 zł x 12 %/2), koszty pozwanego P. M. to 1588 zł (1805,67 zł x 88 %) i pozwanego Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w Szczecinie to 1584 zł (1800 zł x 88 %). Dokonując zatem stosunkowego rozdziału kosztów należało od K. K. zasądzić na rzecz P. M. 1457,50 zł, zaś na rzecz Skarb Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w Szczecinie kwotę 1453,50 zł, o czym orzeczono w punkcie I podpunkty 5 i 6 wyroku.

Koszty procesu powódki B. Ł. (1) wyniosły łącznie 1147 zł i kwota ta obejmowała: opłatę od pozwu 230 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa 17 zł oraz koszty zastępstwa ustalone na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawych (Dz. U. z 2018 r., poz. 265) w wysokości 900 zł.

Koszty pozwanych obejmowały koszty zastępstwa prawnego w kwotach po 900 zł, ustalone analogicznie, jak koszty powódki, a dodatkowo w przypadku pozwanego P. M. 5,67 zł (1/3 opłaty skarbowej od pełnomocnictwa; jedno pełnomocnictwo zostało udzielone na potrzeby trzech spraw). Zatem koszty procesu pozwanego P. M. zamykały się kwotą 905,67 zł, zaś pozwanego Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego kwotą 900 zł.

Uwzględniając, że powództwo B. Ł. (1) zostało uwzględnione w 6 %, wyliczenie kosztów procesu przy uwzględnieniu reguł wynikających z przepisu art. 100 k.p.c. winno wyglądać następująco. Koszty powódki rozliczone z uwagi na dwóch pozwanych to kwoty po 34,41 zł (1147zł x 6 %/2), zaś koszty pozwanego P. M. to 851,32 zł (905,67 zł x 94%) i pozwanego Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w Szczecinie to 846 zł (900zł x 94 %). Dokonując zatem stosunkowego rozdziału kosztów należało od B. Ł. (1) zasądzić na rzecz P. M. 816,91 zł, zaś na rzecz Skarb Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w Szczecinie kwotę 811,59 zł, o czym orzeczono w punkcie I podpunkty 7 i 8 wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach winno także obejmować żądanie solidarne powódek, które zostało uwzględnione w 71 %. Koszty tego postępowania w przypadku powódek solidarnych wyniosły 1054 zł, na którą złożyły się opłata od pozwu – 154 zł oraz koszty zastępstwa ustalone na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawych (Dz. U. z 2018 r., poz. 265) w wysokości 900 zł. Koszty pozwanych P. M. to odpowiednio 905,66 zł oraz Skarbu Państwa - Prezesa Sądu Okręgowego w Szczecinie to 900 zł. Uwzględniając reguły wynikające z art. 100 k.p.c. i art. 105 k.p.c., należało koszty te rozliczyć, zasądzając od pozwanych na rzecz powódek solidarnych kwoty po 112,35 zł (1054 zł x 71 % = 748,34 zł - 520 zł (905,67 zł x 29 % + 900 zł x 29 %) = 224,70 zł/2).

Reasumując o kosztach procesu związanych z powództwem solidarnych powódek orzeczono w punkcie I podpunkt 9 wyroku.

Dalej idące apelacje pozwanych podlegały oddaleniu, na podstawie art. 385 k.p.c., o czym sąd orzekł w punkcie II wyroku.

Rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego zostały zawarte w punktach od III do VII.

Sąd odwoławczy miał na uwadze, że apelacje pozwanych w odniesieniu do żądania powódki B. Ł. (1) zostały uwzględnione w 94 %, w odniesieniu do żądania K. K. w 88 %, natomiast apelacje dotyczące wyroku uzupełniającego zostały uwzględnione w 29 %.

Ustalając koszty postępowania apelacyjnego, sąd uwzględnił, że nieprawidłowo, w zawyżonej kwocie zostały uiszczone opłaty od apelacji pozwanego P. M.. Opłata uiszczona za pierwszą apelacją, wyczerpała całą opłatę od apelacji, jaka mogła w tej sprawie być pobrana. Zatem niezasadnie została uiszczona opłata od apelacji od wyroku uzupełniającego, gdyż pozwany P. M., jako wartość przedmiotu zaskarżenia w pierwszej apelacji, wskazał całą wartość przedmiotu sporu, nie dostrzegając że wyrok obarczony jest błędem w postaci pominięcia orzeczenia w przedmiocie jednego z trzech zgłoszonych przez powódki roszczeń. Dodatkowo została uiszczona opłata 155 zł. Ponadto na skutek przestawienia cyfr w wartości przedmiotu zaskarżenia (zamiast 14.895 zł powinno być 14.859 zł), pozwany uiścił opłatę wyższą aniżeli należna o 2 zł. Zatem rozliczając koszty postępowania apelacyjnego sąd odwoławczy uwzględnił opłatę od apelacji w prawidłowej wysokości tj. 743 zł, uznając że ponad wskazaną wartość opłata winna zostać pozwanemu P. M. zwrócona przez sąd rejonowy. Dodatkowo opłatę tę należało rozbić w odniesieniu do każdego z powództwa osobno, przyjmując że w związku z roszczeniem K. K. opłata wyniosła 359 zł, B. Ł. (1) 230 zł i w zakresie żądania solidarnego 154 zł.

Koszty postępowania apelacyjnego związane z powództwem K. K. należało rozliczyć przy uwzględnieniu, że apelacje pozwanych okazały się zasadne w 88 %. Koszty powódki K. K. obejmujące koszty zastępstwa w postępowaniu apelacyjnym wyniosły łącznie 108 zł (kwota 900 zł x 12 %), a w rozbiciu na dwóch pozwanych 54 zł (108 zł /2). Natomiast koszty postępowania apelacyjnego P. M. w tym zakresie wyniosły 1259 zł i obejmowały opłatę od apelacji 359 zł i koszty zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym w kwocie 900 zł, natomiast koszty pozwanego Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w Szczecinie to 900 zł, przy czym koszty należne pozwanym stanowiły 88 % wskazanych kwot, czyli odpowiednio 1107,92 zł (1259 zł x 88 %) i 792 zł (900 zł x 88 %). Zasądzeniu podlegała różnica pomiędzy kosztami pozwanych a kosztami powódki K. K., czyli ostatecznie kwoty 1053,92 zł na rzecz P. M. (1107,92 zł - 54 zł) i 738 zł na rzecz drugiego z pozwanych (792 zł -54 zł). O kosztach tych sąd orzekł w punktach III i IV wyroku.

Koszty postępowania apelacyjnego w związku z powództwem B. Ł. (1), w przypadku powódki wyniosły 450 zł, z czego należało uwzględnić w rozliczeniu kwotę 13,50 zł (450 zł x 6 %), a pozwanego P. M. 680 zł, z czego w rozliczeniu należało uwzględnić 639,20 zł, jako że apelacja w tym zakresie została uwzględniona w 94 % (230 zł + 450 zł = 680 zł x 94 %), zaś Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w Szczecinie 450 zł, z czego należało do rozliczenia uwzględnić 423 zł. Zatem przy uwzględnieniu proporcjonalnego rozliczenia kosztów, sąd odwoławczy tytułem kosztów postępowania apelacyjnego, zasądził od powoda B. Ł. (1) na rzecz pozwanego P. M. 625,70 zł (639,20 zł – 13,50 zł), a na rzecz drugiego z pozwanych 409,50 zł (423 zł – 13,50 zł), o czym orzeczono w punktach V i VI wyroku.

Sąd odwoławczy o kosztach postępowania apelacyjnego związanego z roszczeniem solidarnym powódek o zasądzenie kwoty 3096,50 zł orzekł uwzględniając drugą zasadę ujętą w przepisie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 391 k.p.c. i mając na uwadze nieznaczne różnice pomiędzy wysokością tych kosztów. W konsekwencji sąd zniósł pomiędzy stronami te koszty. Dokonując wzajemnego rozrachunku, przy uwzględnieniu, że apelacja powodów została uwzględniona w 29 %, zasądzeniu podlegałyby kwoty nieprzekraczające 15 zł. Zatem mając na uwadze niewielką różnicę pomiędzy tymi kosztami, sąd orzekł jak w punkcie VIII.

Reasumując, o kosztach postępowania odwoławczego sąd okręgowy orzekł przy uwzględnieniu reguł wynikających z art. 100 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.

Rozstrzygnięcie zawarte w punkcie VIII wyroku jest konsekwencją tego, że pozwany Skarb Państwa – Prezes Sądu Okręgowego w Szczecinie był zwolniony od uiszczenia opłat od apelacji stosownie do art. 94 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2019 r., poz. 785). Apelacje zostały w części uwzględnione i tym samym koszty opłat od apelacji podlegały pobraniu od powódek stosownie do przepisu art. 113 ust. 1 powołanej ustawy oraz przy uwzględnieniu procentowego uwzględnienia apelacji.

Od powódki B. Ł. (1) należało pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie kwotę 238,53 zł, stanowiącą sumę 94 % opłaty 230 zł tj. 216,20 zł oraz połowę opłaty z 29 % opłaty od apelacji związanej z roszczeniem wspólnym tj. 154 zł czyli 22,33 zł.

Od powódki K. K. należało pobrać 338,25 zł i stanowi ona także sumę 88 % opłaty od apelacji związanej z jej roszczeniem 359 zł tj. 315,92 zł oraz połowę opłaty z 29 % opłaty związanej z roszczeniem wspólnym tj. 154 zł czyli 22,33 zł.

Reasumując o niepobranych kosztach sądowych orzeczono w punkcie VIII wyroku w oparciu o art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

sędzia Katarzyna Longa sędzia Mariola Wojtkiewicz sędzia Violetta Osińska

(...)

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

(...)

(...)

3.  (...)

4.  (...)

(...)

(...)

(...)

(...)