Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2016 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Zbigniew Ciechanowicz
Sędziowie:	SO Małgorzata Grzesik (spr.) SR del. Agnieszka Kuryłas
Protokolant:	sekr. sądowy Katarzyna Alaszewicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 listopada 2016 roku w S.

sprawy z powództwa J. G.

przeciwko A. Ł.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Świnoujściu z dnia
25 lutego 2016 roku, sygn. akt I C 688/15

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda J. G. na rzecz pozwanego A. Ł. kwotę 1.200 (jeden tysiąc dwieście) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO Małgorzata Grzesik SSO Zbigniew Ciechanowicz SSR(del.) Agnieszka Kuryłas

Sygn. akt II Ca 650/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 25 lutego 2016 r. Sąd Rejonowy w Świnoujściu po rozpoznaniu sprawy z powództwa J. G. przeciwko A. Ł. o zapłatę, sygn. akt I C 688/15: oddalił powództwo (pkt I) oraz zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt II).

Sąd Rejonowy oparł powyższe rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych.

W dniu 05 maja 2014 r. strony zawarły umowę zlecenia na okres od 05 maja 2014 r. do dnia 30 czerwca 2014r. Z tytułu tej umowy powód miał otrzymać wynagrodzenie w kwocie 2.000 zł, płatne w terminach: 1.000 zł do 31 maja 2014 r., 1.000 zł do 30 czerwca 2014 r.

W dniu 17 maja 2014 r. strony zawarły umowę zlecenia na okres od 17 maja 2014 r. do dnia 30 czerwca 2014 r. Z tytułu tej umowy powód miał otrzymać wynagrodzenie w kwocie 1.500 zł, płatne w terminach: 500 zł do dnia 31 maja 2014r., 1.000 zł do dnia 30 czerwca 2014r.

W dniu 19 maja 2014r. strony zawarły umowę zlecenia na okres od 19 maja 2014r. do dnia 30 czerwca 2014r. Z tytułu tej umowy powód miał otrzymać wynagrodzenie w kwocie 1.500 zł, płatne w terminach: 500 zł do dnia 31 maja 2014r., 1.000 zł do dnia 30 czerwca 2014r.

W dniu 08 czerwca 2014r. strony zawarły umowę zlecenia na okres od 08 czerwca 2014r. do 30 czerwca 2014 r. Z tytułu tej umowy powód miał otrzymać wynagrodzenie w kwocie 1.000 zł, płatne w terminie do dnia 30 czerwca 2014r.

W dniu 08 lipca 2014 r. strony zawarły umowę zlecenia na okres od 08 lipca 2014 r. do 31 lipca 2014 r. Z tytułu tej umowy powód miał otrzymać wynagrodzenie w kwocie 1.000 zł, płatne w terminie do dnia 31 lipca 2014r.

Na poczet wynagrodzenia powoda z tytułu powyższych umów zlecenia w okresie objętym pozwem pozwany wypłacił mu następujące kwoty: 2.000 zł w dniu 05 czerwca 2014 r., 1.800 zł w dniu 10 czerwca 2014 r., 2.000 zł w dniu 10 lipca 2014 r., 1.400 zł w dniu 11 lipca 2014 r., 350 zł w dniu 15 lipca 2014r., 1.000 zł w dniu 16 sierpnia 2014 r.

W okresie wykonywania usług na rzecz pozwanego powód nie otrzymywał zaliczek na poczet zakupu paliwa lub pokrycie innych należności. Powód tankował bowiem paliwo na wskazanej przez pozwanego stacji benzynowej w S., której właścicielem była (...) Spółka jawna W. M. (1), W. M. (2). Tankując paliwo powód kwitował pobór paliwa, nie regulując należności. Powód nie regulował opłat związanych z przejazdem płatnymi drogami. Należności te regulował pozwany za pośrednictwem Internetu. Pozwany dokonywał również zakupu części do bieżących napraw pojazdu.

Pismem z dnia 18 lipca 2015 r. pełnomocnik powoda wezwał pozwanego do zapłaty: kwoty 7.500 zł tytułem zaległego wynagrodzenia za umowy zlecenia z okresu od 05 maja 2014r. do 31 lipca 2014r., kwoty 6.000 zł z tytułu wynagrodzenia za pracę za okres od 01 sierpnia 2014 r. do 12 września 2014 r., delegacji i ryczałtów za noclegi z okresu wykonywania pracy - w terminie 7 dni pod rygorem wystąpienia na drogę postępowania sądowego.

Pismem z dnia 02 czerwca 2015 r. pełnomocnik pozwanego poinformował pełnomocnika powoda, że pozwany kwestionuje żądanie powoda co do zasady i co do wysokości oraz wskazał na brak jakichkolwiek podstaw do zapłaty żądanej kwoty.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo oparte na art. 734 § 1 k.c. i art. 735 § 1 k.c. za niezasadne.

Zauważył, iż bezspornie strony związane były umowami zlecenia zawartymi w 2014 r. z dnia 05 maja, 17 maja, 19 maja, 08 czerwca, 08 lipca. Pozwany nie kwestionował tego, że miał obowiązek zapłaty na rzecz powoda wynagrodzeń wynikających z powyższych umów tj. łącznie 7.000 zł. Spornym było, czy pozwany uregulował powyższą należność. Sąd I instancji miał na uwadze, że pozwany przedstawił dowody wpłat na rzecz powoda następujących kwot: 2.000 zł, 1.800 zł, 2.000 zł, 1.400 zł, 350 zł, 1.000 zł, tj. łącznie kwoty 7.550 zł, która przekracza wysokość świadczenia pozwanego wynikającą ze w/w umów zlecenia. Powód podnosił, że przedmiotowe kwoty dotyczyły wypłaconych zaliczek na pokrycie kosztów wyjazdów, z których rozliczył się z pozwanym. W ocenie Sądu twierdzenia powoda były gołosłowne, nie zostały poparte żadnym materiałem dowodowym. Natomiast pozwany przedstawił dowody w postaci zeznań świadka B. Ł. i dokumentów, które podważają twierdzenia powoda. Pozwany wykazał, że powód pobierał paliwo w związku z wyjazdami i nie zachodziła konieczność kupowania przezeń paliwa. Udowodnił, że to on regulował należności związane z uiszczaniem opłat drogowych i zakupem części do pojazdu. Sąd podkreślił, że z dokonanych przez pozwanego przelewów nie wynika, aby zostały one dokonane tytułem zaliczek. W tytułach przelewu wskazywany był zwrot "wpłata", który nie świadczy że dotyczyły zaliczki, a jednocześnie nie wyklucza uznania tych wpłat za dokonane na poczet wynagrodzenia pozwanego. Sąd I instancji zwrócił uwagę na potwierdzenie przelewu z dnia 11 lipca 2014r., gdzie wskazano "wpłata minus 400 za wolne". Taka treść wyklucza, aby przelew mógł dotyczyć zaliczki. Niewątpliwie okoliczności sprawy i zgromadzone w sprawie dowody wskazują, że faktyczny sposób wykonywania przez strony umów, w tym w zakresie płatności, był inny niż wynika z treści umów. Pozwany udokumentował dokonanie na rzecz powoda wypłat łącznie kwoty 7.550 zł tj. przekraczającej wysokość jego świadczenia z przedmiotowych umów czy treść przelewu z dnia 11 lipca 2014 r., z którego wynika że pozwany rozliczał dni wolne powoda. W ocenie Sądu nie miało to jednak znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż to powód powinien wykazać, że pozwany nie spełnił całego świadczenia wynikającego z umowy.

Ustalenia w sprawie Sąd I instancji poczynił na podstawie niekwestionowanych przez strony dokumentów, zeznań świadka B. Ł., częściowo zeznań powoda i zeznań pozwanego. Sąd uznał zeznania powoda za niewiarygodne w zakresie w jakim nie znajdowały one potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym zebranym w sprawie. Zauważył, że stanowisko pozwanego zostało poparte dowodami w postaci zeznań świadka i dokumentami. Dowody te wzajemnie ze sobą korespondowały, a powód nie podważył ich prawdziwości, dlatego Sąd uznał je za wiarygodne. W ocenie Sądu nie zasługiwał na uwzględnienie wniosek powoda o zobowiązanie pozwanego do przedstawienia rozliczenia wypłaconych mu zaliczek. Nakładanie takiego zobowiązania na pozwanego było bezprzedmiotowe w sytuacji, gdy kwestionował on, że dokonywał wypłat zaliczek na rzecz powoda, a jednocześnie przedstawił dowody, podważające wiarygodność twierdzeń powoda. Sąd pominął wniosek powoda o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego, gdyż powód nie uiścił w zakreślonym terminie zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego. Bez znaczenia były powołane przez pozwanego okoliczności, dotyczące niewłaściwego zachowania powoda przy wykonywaniu umów. W związku z tym pominięto dowody przedłożone przez powoda na potwierdzenie tych okoliczności. W ocenie Sądu pozbawiony znaczenia dowodowego był protokół kontroli pozwanego przez PIP. Z treści protokołu kontroli z dnia 05 grudnia 2014 r. wynika, że inspektor pracy kontrolował przede wszystkim przestrzeganie przez pozwanego przepisów prawa pracy w stosunku do osób pozostających z nim w stosunku pracy. Natomiast w stosunku do powoda w protokole zamieszczona została jedynie informacja o umowach zleceniach, stanowiących podstawę świadczenia usług przez powoda. Bez znaczenia było nieprzedstawienie przez pozwanego podczas kontroli wszystkich umów zlecenia zawartych z J. G..

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i art. 109 k.p.c.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiódł powód domagając się jego zmiany poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Kwestionowanemu orzeczeniu zarzucił:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, wyrażający się w przyjęciu iż:

-

powód nie otrzymywał zaliczek na poczet zakupu paliwa lub pokrycia innych należności, podczas gdy zeznania B. Ł. wskazują, iż powód otrzymywał dodatkowe kwoty, zaś zeznania powoda wskazują, iż otrzymywał takie zaliczki,

-

powód tankował paliwo na (...) Spółka jawna W. M. (1), W. M. (2) w S., podczas gdy pokonywane przez powoda trasy, tj. m.in. S. - W. – R. - Ś. - G., inne miejscowości w Szwecji: W. - Szwecja – Polska - G. - Szwecja - G. jednoznacznie wskazują, iż niemożliwym było przebycie tak odległych tras bez dodatkowych tankowań;

-

powód nie regulował opłat związanych z przejazdem płatnymi drogami, które to należności regulował pozwany za pośrednictwem Internetu, podczas gdy to powód uiszczał z tego tytułu należności.

2.  naruszenie art 233 § 1 i 2 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i wyprowadzenie z zebranego materiału dowodowego wniosków logicznie nieprawidłowych i sprzecznych i w konsekwencji uznanie, że:

-

twierdzenia powoda, iż nie otrzymał należnego wynagrodzenia nie zostały poparte żadnym materiałem dowodowym i są sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego i zasadami logicznego rozumowania, podczas gdy biorąc pod uwagę specyfikę rynku pracy, trudności w znalezieniu pracy, osoba, której przedstawiono możliwość zawarcia umowy o pracę przystaje na daleko idące ustępstwa;

-

powód nie przedstawił żadnego dowodu, że faktycznie rozliczał się z zaliczek z pozwanym, podczas gdy powód wskazał, iż wszelkie posiadane przez niego rachunki przedłożył pozwanemu celem ich rozliczenia;

-

z dokonanych przez pozwanego przelewów nie wynika, aby zostały dokonane tytułem zaliczek, podczas gdy żadna z wpłat dokonanych z rachunku bankowego B. Ł. nie została oznaczona chociażby jako wypłata wynagrodzenia, honorarium, pensja, płaca a jedynie jako „wpłata” co przemawia za przyjęciem, iż przekazywane sumy dotyczyły zaliczek na pokrycie paliwa i innych należności;

-

treść przelewu „wpłata minus 400 za wolne”” wyklucza przyjęcie, aby przelew mógł dotyczyć zaliczki,

3.  naruszenie art. 217 § 3 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez nieuwzględnienie wniosku powoda o zobowiązanie pozwanego do przedstawienia rozliczenia wpłaconych mu zaliczek, podczas gdy wniosek powoda o zobowiązanie pozwanego do przedłożenia wszystkich dokumentów rozliczeniowych, tj. zarówno dokumentów potwierdzających wypłatę wynagrodzenia jak i dokonywania wpłat na paliwo, przejazdy i inne wydatki miało na celu rozstrzygnięcie, czy przelewy dokonywane tytułem wpłata winny być zaliczane na poczet wynagrodzenia, czy na inne cele.

4.  Obrazę art. 6 k.c. poprzez niezastosowanie i w efekcie przyjęcie, iż pozwany zobowiązany do dokonywania płatności nie miał obowiązku udowodnienia, iż dokonał płatności wynagrodzenia dla powoda na warunkach określonych umowami zlecenia.

W uzasadnieniu apelacji strona powodowa rozwinęła tak postawione zarzuty wnosząc jak na wstępie.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda jako niezasadna podlegała oddaleniu.

Sąd Rejonowy przeprowadził w rozpatrywanej sprawie postępowanie dowodowe w zakresie wystarczającym dla poczynienia ustaleń faktycznych mających wpływ na zastosowanie właściwych przepisów prawa materialnego. Zgromadzone w sprawie dowody poddał wnikliwej ocenie i na ich podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w sprawie. W tym stanie rzeczy podzielić należało przeprowadzoną przez ten Sąd ocenę przeprowadzonych w niniejszej sprawie dowodów, akceptując poczynione w oparciu o tę ocenę ustalenia faktyczne, bez konieczności ich ponownego przytaczania. Nadto z uwzględnieniem poniższych uwag, Sąd Odwoławczy uznaje za słuszne i podziela zasadnicze rozważania prawne przedstawione przez Sąd I instancji.

Odnosząc się zaś do poszczególnych zarzutów apelacji wskazania wymaga, iż nade wszystko nie zyskał aprobaty podniesiony przez stronę powodową zarzut, jakoby Sąd I instancji w sposób dowolny ocenił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i na tej podstawie przyjął błędne ustalenia faktyczne.

Jak stanowi przepis art. 233 § 1 k.p.c., sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Co istotne, skuteczne podniesienie zarzutu naruszenia przez sąd swobodnej oceny dowodów może mieć miejsce wyłącznie wówczas, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych. Jak słusznie zauważył to Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 19 czerwca 2008 r. (I ACa 180/08, LEX nr 468598), jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Dla skuteczności zarzutu naruszenia w/w przepisu nie wystarcza samo stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. Skarżący powinien wskazać jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając. Zwalczanie swobodnej oceny dowodów nie może polegać li tylko na przedstawieniu własnej, korzystnej dla skarżącego wersji zdarzeń, ustaleń stanu faktycznego opartej na własnej ocenie, lecz konieczne jest posłużeniu się argumentami wyłącznie jurydycznym wykazywanie, że wskazane w art. 233 § 1 k.p.c. kryteria oceny wiarygodności i mocy dowodów zostały naruszone, co miało wpływ na wyrok sprawy ( tak SA w Warszawie, wyrok z dnia 10 lipca 2008 r., VI ACa 306/08).

Uwzględniając powyższe Sąd Okręgowy uznał, iż dokonana przez Sąd I instancji ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie nosi znamion dowolności. Sąd ten dokonał wszechstronnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, poddał go analizie a przyjęte przez siebie stanowisko szeroko i wyczerpująco uzasadnił. Brak jest podstaw do formułowania twierdzeń, iżby wnioski przezeń zawarte były nielogiczne czy sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego. Odmienna ocena strony apelującej przeprowadzonych w sprawie dowodów, nie może podważyć uprawnienia sądu do dokonania oceny tego materiału według swego przekonania, przy zachowaniu reguł wynikających z art. 233 § 1 k.p.c. Istotny jest, iż apelujący nie wskazał nawet jakie zasady logiki czy doświadczenia życiowego miałyby przez Sąd zostać naruszone przy ocenie zgromadzonych w sprawie dowodów. W tej sytuacji uznać należało, iż wywiedziona przez powoda apelacja ma w tym zakresie charakter tylko polemiczny z prawidłowym stanowiskiem Sądu Rejonowego, zatem twierdzenia apelującego i podniesiona przezeń w tym zakresie argumentacja, nie mogły skutecznie podważyć zapadłego w sprawie rozstrzygnięcia, zwłaszcza w sposób postulowany przez pozwaną.

Przyjmując zatem, że Sąd Rejonowy ocenił zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy w sposób odpowiadający wymogom stawianym przez ustawodawcę na gruncie art. 233 § 1 k.p.c. i na jego podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w sprawie, które to następnie poddał trafnej analizie, słusznie zdaniem Sądu Okręgowego oceniono, że roszczenie zgłoszone do rozpoznania w tym postępowaniu nie zasługiwało na uwzględnienie.

Jak wynika z bezspornych okoliczności rozpatrywanej sprawy strony łączyły zawarte odpowiednio w dniach 05 maja 2014 r., 17 maja 2014 r., 19 maja 2014 r., 08 czerwca 2014 r., oraz 08 lipca 2014 r. umowy zlecenia w rozumieniu przepisu art. 734 § 1 k.c., w myśl którego, przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Z treści tychże umów wynikało w sposób jednoznaczny, że na ich podstawie pozwany - jako zleceniodawca - zlecił, a powód - jako zleceniobiorca - zobowiązał się podjąć na rzecz pozwanego usługi kierowania pojazdem marki I. (...) nr rej. (...), używanym do przewozu rzeczy w transporcie drogowym międzynarodowym [§1 ust. 1 umów zlecenia]. Należy mieć na uwadze, iż w świetle dyspozycji przepisu art. 735 § 1 k.c. zlecenie jest z zasady odpłatne, dlatego też w braku odmiennych ustaleń stron umowy, przyjmującemu zlecenie co do zasady należy się za jego wykonanie wynagrodzenie. Analiza treści łączących strony umów zlecenia dowodzi zaś, iż bezspornie przewidziano w nich odpłatny charakter czynności podjętych na ich podstawie przez powoda. W § 4 ust. 1 umowy z dnia 05 maja 2014 r. przewidziano, że powodowi należne będzie wynagrodzenie w wysokości 2.000 zł [vide k. 6 verte]. W § 4 ust. 1 umów z dnia 17 maja 2014 r. i 19 maja 2014 r., że wynagrodzenie będzie po wynosić 1500 zł [vide k. 7verte i 8 verte]. Z kolei w § 4 ust. 1 umów z dnia 08 czerwca 2014 r. i 08 lipca 2016 r. strony umówiły się, że powodowi należne będzie z tytułu zleconego zadania wynagrodzenie po 1.000 zł [vide k. 9verte i 10 verte]. Łącznie zatem strony przewidziały, że powód w wykonaniu łączących go z pozwanym stosunków zobowiązaniowych otrzyma wynagrodzenie w kwocie 7.000 zł.

Wywodząc w niniejszej sprawie powództwo o zapłatę kwoty 7.000 zł, strona powodowa w zakresie podstawy faktycznej zgłoszonego żądania wskazała w pozwie, iż pozwany nie zapłacił należnego jej wynagrodzenia z tytułu wykonania w/w umów zlecenia. Mieć jednak należało na uwadze, że pozwany od samego początku postępowania kwestionując w całości zasadność żądania pozwu, co do zasady jak i wysokości, konsekwentnie stał na stanowisku, że należne powodowi wynagrodzenie uiścił. Co istotne, pozwany na dowód prezentowanego przezeń stanowiska procesowego przedłożył wraz z odpowiedzią na pozew szereg dowodów z dokumentów potwierdzających, że w okresie 05 czerwca 2014 r. - 11 września 2014 r. wpłacił na rachunek bankowy powoda kwotę znacznie przewyższającą należne mu z tytułu w/w umów wynagrodzenie [historia rachunku bankowego i potwierdzenia przelewów na k. 52-56]. Strona powodowa w odpowiedzi na takie stanowisko pozwanego zaprzeczyła, aby wpłaty te były wykonywane na poczet wynagrodzenia umownego. Wskazała, iż należności te były uiszczane na jej rzeczy z tytułu zaliczek na poczet kosztów związanych z zakupem paliwa i opłatami drogowymi poniesionymi w związku z wykonaniem powierzonego zlecenia. Takim jednak twierdzeniom stanowczo przeczyła strona pozwana wskazując, iż w § 4 ust. 2 umów owszem przewidziano możliwość wypłaty zleceniobiorcy zaliczek na ten cel, tym niemniej w tym przypadku do wypłaty żadnych zaliczek z tego tytułu nie doszło.

Wobec powyższych sprzecznych stanowisk stron nie powinno budzić wątpliwości, że kwestią kluczową dla rozstrzygnięcia rozpatrywanej sprawy był rozkład ciężaru dowodu uregulowany w art. 6 k.c., stanowiącym, iż ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Ciężar dowodu w rozumieniu omawianego przepisu pozostaje w ścisłym związku z problematyką procesową dowodów. W myśl bowiem art. 232 k.p.c., strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Jak zauważono w orzecznictwie, „ instytucja ciężaru dowodu w znaczeniu materialnym służy do kwalifikacji prawnej negatywnego wyniku postępowania dowodowego. Przepis regulujący rozkład ciężaru dowodu określa, jaki wpływ na wynik procesu ma nieudowodnienie pewnych faktów, inaczej mówiąc kto poniesie wynikające z przepisów prawa materialnego negatywne konsekwencje ich nieudowodnienia” (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 5 czerwca 2013 r., I ACa 390/13). W świetle będącej podstawą procesu cywilnego opartego na zasadzie kontradyktoryjności reguły, to na stronach spoczywa obowiązek twierdzenia i dowodzenia tych wszystkich okoliczności i faktów, które stosownie do art. 227 k.p.c. mogą być przedmiotem dowodu, w szczególności tych, które są w sprawie sporne. Obowiązkiem powoda jest przytoczenie okoliczności faktycznych, z których wywodzi roszczenie (art. 187 § 1 pkt 2 k.p.c.) i wskazanie na dowody, których przeprowadzenie potwierdzi zasadność jego twierdzeń o faktach (art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c.). Wszystkie okoliczności faktyczne doniosłe dla rozstrzygnięcia sprawy i składające się na podstawę faktyczną rozstrzygnięcia muszą mieć oparcie w dowodach przeprowadzonych w toku postępowania, o ile nie są objęte zakresem faktów przyznanych przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości (art. 229 k.p.c.) oraz co do faktów niezaprzeczonych (art. 230 k.p.c.) ( tak Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 27 listopada 2014 r., I ACa 677/14, LEX nr 1621085). Powód winien wykazać okoliczności będące u podstaw zgłoszonego przez niego żądania, a ten, który odmawia uczynienia zadość roszczeniu, musi udowodnić fakty wskazujące na to, że takie uprawnienie żądającemu nie przysługuje. Przy czym należy pamiętać o tym, iż obowiązek pozwanego udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających oddalenie powództwa aktualizuje się dopiero wówczas, gdy strona powodowa udowodniła fakty przemawiające za zasadnością żądania ( por. wyrok SN z dnia 20 kwietnia 1982 r. w sprawie o sygn. akt I CR 79/82, LEX nr 8416).

W zaistniałej sytuacji procesowej, stosownie do dyspozycji art. 6 k.c., niewątpliwie to na powodzie spoczywał w niniejszej sprawie ciężar wykazania zasadności dochodzonego przezeń roszczenia zarówno co do jego zasady jak i wysokości. Wobec przedłożenia przez pozwanego dowodów wpłat na rachunek powoda kwot przewyższających wysokość należnego mu wynagrodzenia, to stronę powodową obarczał ciężar dowodowy wykazania, że należności te nie były uiszczane na poczet wynagrodzenia, lecz na inny cel. Innymi słowy, to powód winien był zatem wykazać za pomocą stosownych dowodów, iż wpłaty te były dokonywane przez pozwanego tytułem zaliczek na poczet kosztów zakupu paliwa i opłat drogowych, w związku z wykonywaniem przez powoda umów zlecenia.

Tymczasem mając na uwadze okoliczności przedmiotowej sprawy oraz zaoferowany przez stronę powodową materiał dowodowy Sąd Okręgowy uznał, że powód nie sprostał spoczywającemu na nim w tym zakresie ciężarowi dowodowemu.

Mieć bowiem należało na uwadze, że w toku tego postępowania powód nie dość, że nie przedstawił jakiegokolwiek materiału dowodowego pozwalającego na poczynienie ustaleń odnośnie innego niż wskazywany przez pozwanego cel czynionych przezeń wpłaty na konto powoda, to na dodatek nawet nie sformułował na tą okoliczność dostatecznie precyzyjnych twierdzeń faktycznych, które podważyły twierdzenia strony przeciwnej odnośnie wypłaty tychże środków tytułem należnego powodowi wynagrodzenia. Nie można wszak tracić z pola widzenia tego, że powód swe stanowisko procesowe ograniczył w zasadzie wyłącznie do lakonicznych i ogólnikowych twierdzeń, iż ponosił koszty z tytułu zakupu paliwa na stacjach benzynowych na terenie Polski, jak również że ponosił opłaty drogowe [np. opłaty za przejazd autostradą]. Pomijając już nawet okoliczność, że nie przedstawił żadnych dowodów na fakt poniesienia takich opłat, a tym bardziej ich wysokości, to nawet nie wskazał jakie to dokładnie wydatki i opłaty poniósł, kiedy je poniósł i w jakiej wysokości, nadto w związku z którym zleceniem umownym wydatki te poniósł. Mając na uwadze, że pozew do sądu został w niniejszej sprawie wniesiony w dacie niedaleko odbiegającej od okresu czasu w którym powód wykonywał zlecenia na rzecz pozwanego [niespełna rok czasu], to przyjąć należało, iż niewątpliwie miał on możliwość wskazania stacji paliw na których dokonywał zakupu paliwa, orientacyjnych dat tankowania samochodu, wysokości wydatków jakie wówczas poniósł, czy wreszcie dat poniesienia i wysokość opłaty drogowych jakie poniósł wykonując zlecenie na rzecz pozwanego. Gdyby w toku tego postępowania takie precyzyjne twierdzenia strona powodowa sformułowała, to niewykluczone, że byłoby możliwe – biorąc pod uwagę trasy na jakich jeździł powód w wykonaniu łączących strony umowy – dokonanie merytorycznej kontroli jego twierdzeń odnośnie zasadności przyznania mu zaliczek na wydatki w wysokości wynikającej z przedłożonych do akt sprawy potwierdzeń przelewów i historii rachunku bankowego pozwanego.

W przekonaniu Sądu Odwoławczego, skoro strona powodowa, pomimo znanego jej w tym zakresie stanowiska procesowego strony przeciwnej, nie podjęła jakiejkolwiek inicjatywy dowodowej celem wykazania swych twierdzeń odnośnie tytułu na podstawie którego wpłacane były na jej konto bankowe środki pieniężne przez pozwanego, ani nawet na tą okoliczność nie sformułowała dostatecznie precyzyjnych twierdzeń faktycznych, to zgodzić należało się z trafną konstatacją Sądu I instancji, iż nie wykazała ona okoliczności leżących u podstaw zgłoszonego przezeń w tym postępowaniu żądania. Słusznie zatem zgłoszone przez powoda w tym postępowaniu roszczenie, jako niewykazane zarówno co do zasady jak i wysokości, Sąd Rejonowy oddalił, o czym orzeczono na kanwie zaskarżonego wyroku.

Wymaga podkreślenia, iż niezasadnie powód w tym postępowaniu próbował ciężar dowody przerzucić na stronę pozwaną zobowiązując ją do przedstawienia dokumentów dotyczących rozliczenia przyznanych mu zaliczek, w sytuacji, gdy pozwany konsekwentnie stał na stanowisku, że żadnych zaliczek na podstawie § 4 ust. 2 umów zlecenia powodowi nie wypłacał. Oznaczałoby to niechybnie oczekiwanie od pozwanego, że będzie tworzył na potrzeby tego postępowania dowody w sprawie przeciwko sobie i prezentowanemu przezeń stanowisku procesowemu, co uznać należy za nieuprawnione. W świetle reguły ciężaru dowodu wynikającej z art. 6 k.c., to powód winien był wykazać, że pozwany wpłacał na jego konto środki z innego tytułu niż zapłata wynagrodzenia umownego, czego w przekonaniu Sądu II instancji powód niewątpliwie nie uczynił.

Powyższe przyjęcie jest bowiem tym bardziej uzasadnione, jeśli weźmie się pod uwagę, że powód w tym postępowaniu wnosił o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości, który miał ocenić prawidłowość rozliczeń stron w zakresie rzekomo uiszczonych zaliczek. Dowód ten został jednak na rozprawie w dniu 26 lutego 2016 r. pominięty przez Sąd I instancji, a to wobec nie uiszczenia przez powoda wymaganej zaliczki na ten cel [k. 216]. Znamiennym przy tym jest, iż osobiście obecny na tej rozprawie zawodowy pełnomocnik powoda nie wniósł zastrzeżenia do protokołu w trybie art. 162 k.p.c. na czynność sądu polegającą na pominięciu tegoż dowodu. W myśl zaś wskazanego wyżej przepisu art. 162 zd. drugie k.p.c., stronie, która zastrzeżenia nie zgłosiła, nie przysługuje prawo powoływania się na takie uchybienia w dalszym toku postępowania.

Jednocześnie nie można nie zauważyć, że za przyjęciem stanowiska prezentowanego w tym zakresie przez powoda nie przemawiał także pozostały zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w tym w szczególności dowód z zeznań świadka B. Ł., a także treść załączanych do akt sprawy dokumentów w postaci potwierdzeń przelewów i historii rachunku bankowego pozwanego, nadto wykaz towarów pobranych ze stacji paliw prowadzących przez (...) spółkę jawną W. M. (1), W. M. (2). Z dokumentów tych wynikało w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości, że powód paliwo tankował na tejże stacji, a jednocześnie - słuchany w toku postępowania - przyznał że go nie opłacał, gdyż należności w tym zakresie uiszczał pozwany. Co zresztą było zgodne ze stanowiskiem prezentowanym w tym przedmiocie przez stronę przeciwną. Nie wykazał zaś, że istotnie zaistniała w jego przypadku potrzeba dodatkowego tankowania na trasie, a jeżeli tak, to gdzie i kiedy, nadto jakie koszty z tego tytułu poniósł. Co więcej, z zeznań świadka B. Ł. wprost wynikało, iż małżonkowie nie dawali zaliczek kierowcom na wyjazd, nadto jako osoba faktycznie robiąca przelewy na konto powoda oświadczyła ona, że „ Ja tytuł przelewu „wpłata” rozumiałam jako wypłatę wynagrodzenia” [vide zeznania na k. 149]. O prawdziwość tych twierdzeń przekonuje poniekąd treść jednego z przelewów dokonanych na rachunek powoda, a mianowicie przelew z dnia 11 lipca 2014 r. tytułem „WPŁATA MINUS 400 ZA WOLNE” [k. 78]. Takie sformułowanie treści tytułu przelewu wprost wskazuje, że poprzez „wpłatę” należy rozumieć „wynagrodzenie”, które w tym konkretnym przypadku zostało pomniejszone o kwotę 400 zł z uwagi na nie wykonywanie przez powoda zlecenia w okresie pozostawania na urlopie. Skoro pozostałe przelewy także zostały zatytułowane (...), to logiczne i uzasadnione jest przyjęcie, że w realiach rozpatrywanej sprawy, iż wskazywane przelewy dotyczyły istotnie wynagrodzenia za wykonane zlecenie, a w każdym razie powód nie przedstawił w toku tego postępowania dostatecznego materiału dowodowego, który powyższemu by przeczył.

Tak argumentując i nie znajdując podstaw do zmiany zaskarżonego rozstrzygnięcia, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. apelację jako niezasadną oddalił, o czym orzeczono w punkcie 1. wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w punkcie 2. wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., tj. stosownie do reguły odpowiedzialności za wynik procesu. Wobec oddalenia apelacji powoda, winien on zwrócić pozwanemu poniesione przezeń koszty instancji odwoławczej. Pozwany był w toku tego postępowania reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, zatem powód winien zwrócić mu koszty zastępstwa procesowego w wysokości 1.200 zł. Z uwagi na datę wniesienia apelacji w niniejszej sprawie oraz wartość przedmiotu zaskarżenia, wysokość wynagrodzenia ustalona została na podstawie § 2 pkt 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804).

SSO Małgorzata Grzesik SSO Zbigniew Ciechanowicz SSR (del.) Agnieszka Kuryłas