Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 4 sierpnia 2017 r. Sąd Rejonowy w Myśliborzu po rozpoznaniu sprawy z wniosku G. K. przy udziale J. K. (1), P. K., A. M., P. M., K. M. o dział spadku, w przedmiocie wniosku wnioskodawczyni z dnia 13 września 2016 roku o uzupełnienie postanowienia z dnia 15 października 2014 roku na podstawie art. 624 k.p.c. w stosunku do uczestników postępowania P. K. i J. K. (1) w zakresie ustalenia obowiązku i daty wydania nieruchomości :

- w pkt I. na podstawie art. 624 k.p.c. uzupełnił postanowienie z dnia 15 października 2014 roku poprzez dodanie punktu VII w brzmieniu następującym: „Nakazać uczestnikowi postępowania P. K. aby wydał wnioskodawczyni G. K. nieruchomością opasaną w pkt I postanowienia z dnia 15 października 2014 r., w tym lokal mieszkalny o powierzchni 51 m.kw. położony w R. numer 10 z wejściem od podwórka w stanie wolnym od osób i rzeczy prawa jego reprezentujących w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się niniejszego postanowieni;

- w pkt II. oddalił wniosek wnioskodawczym G. K. z dnia 13 września 2016 roku w stosunku do uczestnika postępowania J. K. (1).

Sąd Rejonowy w uzasadnieniu przytoczył treść art. art. 351 k.p.c. , a następnie art. 624 k.p.c., w myśl którego z chwilą uprawomocnienia się postanowienia przyznającego dotychczasowym współwłaścicielom części lub jednemu z nich całość rzeczy, własność przechodzi na uczestników wskazanych w postanowieniu. Jeżeli w wyniku podziału całość rzeczy albo jej część przypadnie współwłaścicielowi, który nie włada tą rzeczą lub jej częścią, sąd w postanowieniu o zniesieniu współwłasności orzeknie również co do wydania jej przez pozostałych współwłaścicieli, określając stosownie do okoliczności termin wydania. Określenie terminu wydania nieruchomości wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego lub jej części powinno nastąpić z uwzględnieniem interesu społeczno-gospodarczego.

Sąd Rejonowy wskazał, iż w treści postanowienia z dnia 15 października 2014 r. Sąd nie zawarł rozstrzygniecie co do wydania nieruchomości, jak również nie wskazał okoliczności w zakresie określenia terminu jej wydania. Sąd I instancji podkreślił, iż w tym zakresie winien z urzędu zawrzeć powyższe rozstrzygnięcie. Wobec powyższego w przedmiocie wniosku wnioskodawczym G. K. z dnia 13 września 2016 r. o uzupełnienia postanowienia z dnia 15 października 2016 r., na podstawie art. 624 k.p.c. w stosunku do uczestników postępowania P. K. i J. K. (1) w zakresie ustalenia obowiązku i daty wydania nieruchomości Sąd postanowił po przeprowadzeniu rozprawy uzupełnić postanowienie. Sąd postanowił oddalić wniosek wnioskodawczym G. K. z dnia 13 września 2016 roku w stosunku do uczestnika postępowania J. K. (1). Sąd wskazał, iż uczestnik postępowania P. K. zamieszkuje w przedmiotowym lokalu w (...) i tam też znajduje się jego centrum życiowe. Okoliczności powyższe związane z faktem zajmowania przedmiotowej nieruchomości uczestnik postępowania P. K. przyznał zarówno w oświadczeniu złożonym do protokołu rozprawy jak i w złożonych wyjaśnieniach. Uczestnik postępowania jest zdrowy, pracuje dorywczo, wpiera go finansowo zamieszkującym wraz z nim jego syn. Uczestnik postępowania nie korzysta z pomocy opieki społecznej. Nie spełnia też uczestnik postępowania kryteriów do przyznania prawa do lokalu socjalnego. Mając na uwadze zasądzoną od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika postępowania P. K. kwotę z tytułu spłaty udziału w masie spadkowej po J. K. (2) zdaniem Sądu oczywistym jest że uczestnika stać na co najmniej wynajęcie innego lokalu mieszkalnego.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiódł P. K. wskazując, iż nie zgadza się z orzeczeniem Sądu, podkreślając, iż zaskarża je w całości zaś majątek prawnie mu się należy po ojcu J. K. (2).

W odpowiedzi na apelację wniesiono o jej odrzucenie ewentualnie oddalanie, zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się o tyle uzasadniona, że doprowadziła do zmiany zaskarżonego postanowienia poprzez oddalenie wniosku o uzupełnienie postanowienia.

Przed wyjaśnieniem motywów którymi kierował się Sąd Odwoławczy wydając orzeczenie podkreślić należy, iż krąg uczestników niniejszego postępowania apelacyjnego nie obejmował A. M., K. M. i P. M. albowiem nie byli oni zainteresowanymi rozstrzygnięciem poddanym pod ocenę tutejszego Sądu. Ich udział w postępowaniu I Ns 154/13 wynikał z postanowienia Sądu Rejonowego w Myśliborzu z dnia 12 lutego 2014 r. który połączył z niniejszym postępowaniem do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawę I Ns 74/14 o stwierdzenie nabycia spadku po B. M.. Postanowienie w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku zostało wydane w dniu 19 marca 2014 r. (k. 128), a zatem od momentu uprawomocnienia się tego postanowienia odpadły przesłanki połączenia spraw i uczestnicy postępowania o stwierdzenie nabycia spadku przestali być uczestnikami postępowania o dział spadku po zmarłym J. K. (2).

Przechodząc zaś do oceny samej apelacji to podkreślić należy, iż postanowieniem z dnia 15 października 2014 r. Sąd Rejonowy w Myśliborzu dokonał działu spadku po J. K. (2) w skład którego weszła nieruchomość zabudowana stanowiąca działkę numer (...) przy czym działka numer (...) stanowi działkę zabudowaną i działka numer (...) stanowi działkę niezabudowaną - w udziale do ½ części. Sąd dokonał działu spadku po J. K. (2) w ten sposób, że udział w ½ części nieruchomości przyznał na wyłączną własność wnioskodawczyni G. K., zasądzając jednocześnie od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika postępowania P. K. kwotę 22 600, 00 złotych tytułem spłaty należnego mu udziału, w tym udziału uczestnika J. K. (1).

Zgodnie z art. 624 k.p.c. z chwilą uprawomocnienia się postanowienia przyznającego dotychczasowym współwłaścicielom części lub jednemu z nich całość rzeczy własność przechodzi na uczestników wskazanych w postanowieniu. Jeżeli w wyniku podziału całość rzeczy albo jej część przypadnie współwłaścicielowi, który nie włada tą rzeczą lub jej częścią, sąd w postanowieniu o zniesieniu współwłasności orzeknie również co do jej wydania lub opróżnienia przez pozostałych współwłaścicieli pomieszczeń znajdujących się na nieruchomości, określając stosownie do okoliczności termin wydania rzeczy lub opróżnienia pomieszczeń. Określenie terminu wydania nieruchomości wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego lub jej części bądź opróżnienia znajdujących się na niej pomieszczeń następuje z uwzględnieniem interesu społeczno-gospodarczego.

W pierwszej kolejności należy jednak zauważyć, iż zgodnie z art. 351 § 1 k.p.c. strona może w ciągu dwóch tygodni od ogłoszenia wyroku, a gdy doręczenie wyroku następuje z urzędu - od jego doręczenia, zgłosić wniosek o uzupełnienie wyroku, jeżeli sąd nie orzekł o całości żądania, o natychmiastowej wykonalności albo nie zamieścił w wyroku dodatkowego orzeczenia, które według przepisów ustawy powinien był zamieścić z urzędu.

Wniosek o uzupełnienie postanowienia w zakresie orzeczenia co do obowiązku wydania nieruchomości - wnioskodawczyni reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika złożyła w dniu 15 września 2016 r. a więc po upływie blisko dwóch lat od doręczenia stronie postanowienia działowego wraz z uzasadnieniem. Stąd też w ocenie Sądu Okręgowego okazał on się nieskuteczny i nie mógł doprowadzić do uzupełnienia postanowienia o rozstrzygnięcie wskazane w art. 624 k.p.c. Podkreślić bowiem należy, iż termin do wniesienia wniosku o uzupełnienie jest terminem ustawowym, a zatem nie może być przedłużony ani skrócony, ale na zasadach ogólnych może zostać przywrócony (art. 168 i n. k.p.c.). Podkreślić przy tym należy, iż brak orzeczenia o całości zgłoszonego w sprawie żądania powoduje, że w tej części sprawa nie jest jeszcze zakończona. Nie może ona zostać w tej części zaskarżona bowiem nie ma przedmiotu zaskarżenia. W części nierozstrzygniętej orzeczenie nie korzysta z powagi rzeczy osądzonej (art. 366 k.p.c.), a zatem strona może wystąpić z kolejnym powództwem dotyczącym brakującego rozstrzygnięcia (zob. jednak uchw. SN z 12.11.1974 r., III CZP 69/74, OSPiKA 1976, Nr 6, poz. 114). W okolicznościach niniejszej sprawy żądnie objęte wnioskiem o uzupełnienie jest przedmiotem postępowania w sprawie I C 242/15.

Mając zatem na uwadze powyższe na mocy art. 386 § 1 k.p.c. należało orzec jak w sentencji.

SSO Małgorzata Grzesik SSO Katarzyna Longa SSO Sławomir Krajewski