Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 7 listopada 2023 r. Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie po rozpoznaniu sprawy z powództwa (...) S.A. w W. przeciwko (...) S.A w W. o zapłatę (sygnatura akt I C 492/22):

I. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 7.870,18 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 18 marca 2021 r. do dnia zapłaty;

II. oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

III. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.913,51 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia wyroku do dnia zapłaty tytułem kosztów procesu;

IV. nakazał zwrócić od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie na rzecz pozwanego kwotę 880 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki.

Powyższe rozstrzygnięcie sąd pierwszej instancji oparł na ustalonym stanie faktycznym i rozważaniach przedstawionych w pisemnym uzasadnieniu wyroku na karcie 206v. – 209 akt sprawy, które sąd okręgowy czyni integralną częścią swojego rozstrzygnięcia.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód domagając się jego zmiany poprzez zasądzenie od pozwanego na jego rzecz dalszej kwoty 2.899,40 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 18 marca 2021 r. do dnia zapłaty i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania za obie instancje, w tym zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zaskarżonemu rozstrzygnięciu apelujący zarzucił naruszenie:

a)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zgromadzonego materiału dowodowego, a także dokonanie przez sąd tendencyjnej, sprzecznej z zasadami logiki oraz doświadczenia życiowego oceny określonych faktów i nienadanie im właściwego znaczenia przez:



nienadanie właściwego znaczenia fragmentowi opinii w zakresie, w jakim jednoznacznie biegły stwierdził, że w aktach szkody brak jakichkolwiek informacji, by zakwalifikowane do wymiany elementy pojazdu były już wcześniej uszkodzone i nie były to też tzw. szybko zużywalne części (jak opony, klocki czy amortyzatory), zatem zgodna z technologią producenta naprawa nie będzie skutkować wzrostem wartości całego pojazdu



pominięcie w ocenie, że kompletacja pojazdu w dniu zdarzenia (okoliczność potwierdzona dokumentacją zdjęciową ujawniającą logotyp B. na obudowie lewego reflektora przedniego) obejmowała wyłącznie oryginalne części producenta pojazdu B.,



pominięcie, że pojazd miał status fabrycznie oryginalnego oraz nie zostały stwierdzone wcześniejsze uszkodzenia i nie technologiczne naprawy, które zawierałyby się w obszarze uszkodzeń powstałych na skutek analizowanego zdarzenia.

b)  art. 361 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 822 § 1 k.c. poprzez ich błędną wykładnię i przyjęcie, że naprawa pojazdu przeprowadzona z użyciem nieoryginalnych części typu „Q” umożliwi w pełni przywrócenie rzeczy do stanu sprzed zdarzenia, realizując zasadę pełnej rekompensaty uszczerbku majątkowego, podczas gdy regułą jest, że jeśli uszkodzeniu uległy elementy oznaczone znakiem towarowym producenta pojazdu i zachodzi konieczność ich wymiany, dla przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego naprawa powinna nastąpić z użyciem jedynie nowych części tej samej jakości, a oparcie rozstrzygnięcia o kalkulację bazującą na użyciu części innej jakości stanowiło zaledwie metodę naprawy uszkodzeń i nie umożliwia przywrócenia rzeczy pod każdym istotnym względem (wizualnym, technicznym, komfortu użytkowania, tożsamości jakościowej elementów składowych, trwałości i niezawodności) i w sposób zgodny z technologią naprawy określoną przez producenta pojazdu do stanu sprzed szkody, a co za tym idzie zapadłe rozstrzygnięcie nie urzeczywistniło celu przepisu.

W uzasadnieniu apelacji karta 217 – 219 akt sprawy powód rozwinął postawione wyżej zarzuty oraz wniósł jak na wstępie.

Pozwany w odpowiedzi wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego, w tym zastępstwa prawnego wedle norm przepisanych (karta 232 akt sprawy).

Sąd okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie zasługiwała na uwzględnienie.

Wstępnie zauważyć należało, że niniejszą sprawę rozpoznano w trybie uproszczonym, a sąd okręgowy w postępowaniu apelacyjnym nie przeprowadził postępowania dowodowego. Ustawodawca w takiej sytuacji w art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. przewidział, że jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej orzeczenia z przytoczeniem przepisów prawa.

Bacząc na powyższe oraz dokonując ponownej merytorycznej oceny zasadności żądania pozwu sąd drugiej instancji zważył, iż bezspornie pozwany, z uwagi na łączącą go ze sprawcą zdarzenia z dnia 15 lutego 2021 r., w wyniku którego uszkodzeniu uległ należący do M. B. samochód osobowy marki B. nr rej. (...), umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, ponosił zgodnie z przepisem art. 822 § 1 k.c. odpowiedzialność odszkodowawczą za szkody majątkowej powstałe na skutek opisanego wypadku. Sama zasada odpowiedzialności pozwanego za szkodę powstałą we w/w pojeździe wskutek zdarzenia z dnia 15 lutego 2021 r. nie była zresztą spora, podobnie jak to, że pozwany ubezpieczyciel dotychczas wypłacił poszkodowanemu kwotę 4.051,38 zł tytułem kosztów naprawy pojazdu, powstałych w związku ze zdarzeniem, będącym podstawą jego odpowiedzialności. Nie było również sporne, że wierzytelność z tytułu odszkodowania związanego z opisanym zdarzeniem została następnie przez poszkodowanego zbyta na rzecz (...) umową cesji wierzytelności z dnia 22 listopada 2021 r., która scedowała tą wierzytelność na rzecz powoda umową z dnia 24 listopada 2021 r. Spór stron na etapie postępowania apelacyjnego dotyczył już tylko wysokości świadczenia odszkodowawczego, a ściślej rzecz ujmując, czy odszkodowanie ma być ustalone przy uwzględnieniu cen części oryginalnych czy alternatywnych sygnowanych znakiem jakości Q.

Rozważając tą kwestię mieć należało na uwadze, ż w myśl art. 361 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (§ 1). W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§ 2). W świetle przepisu art. 361 § 1 i 2 k.c., wyrażającego zasadę pełnego odszkodowania, naprawienie szkody ma zapewnić całkowitą kompensatę doznanego przez poszkodowanego uszczerbku. Wysokość kwoty stanowiącej kompensatę za poniesioną szkodę uzależniona jest od wielkości poniesionego uszczerbku. Uszczerbek wyznacza zaś różnica powstała między rzeczywistym stanem dóbr poszkodowanego a stanem hipotetycznym, który by istniał, gdyby do zdarzenia nie doszło ( tak Sąd Najwyższy w wyrokach: z dnia 6 lutego 2013 r., I PK 102/12, z dnia 15 kwietnia 2010 r., II CSK 544/09 oraz z dnia 14 stycznia 2005 r., III CK 193/04). W orzecznictwie wyrażono pogląd, że co do zasady wysokość świadczenia należnego w ramach ustawowego ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej z tytułu kosztów przywrócenia pojazdu do stanu pierwotnego obliczać należy na podstawie ustaleń odnośnie zakresu uszkodzeń i technicznie uzasadnionych sposobów naprawy, przy przyjęciu przewidzianych kosztów niezbędnych materiałów i robocizny według cen z daty ich ustalenia ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 1988 r. I CR 151/88 i uchwała z dnia 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03).

Z powyższego wynika, że powód był uprawniony do domagania się od ubezpieczyciela zwrotu kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu w kwocie odpowiadającej niezbędnym oraz uzasadnionym ekonomicznie kosztom przywrócenia uszkodzonego samochodu do stanu sprzed wystąpienia szkody. Ustalenie tej kwestii wymagało wiadomości specjalnych w rozumieniu art. 278 § 1 k.p.c. i mogło nastąpić jedynie w oparciu o dowód z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej, którego to dowodu nie mógł zastąpić inny środek dowodowy ( por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 20 maja 2011 r., UK 339/10, z dnia 11 marca 2010 r., IV CSK 388/09, z dnia 12 kwietnia 2002 r., I CKN 92/00, z dnia 8 listopada 1988 r., II CR 312/88 oraz z dnia 11 czerwca 1974 r., II CR 260/74).

Taki dowód został przez sąd rejonowy dopuszczony i przeprowadzany na potrzeby tego postępowania. Biegły sądowy z zakresu techniki samochodowej W. K. w opinii pisemnej (karta 130 - 151 akt) po przeanalizowaniu materiału dowodowego znajdującego się w aktach sprawy ustalił łączny koszty naprawy samochodu marki B. nr rej. (...) przy użyciu jedynie nowych części oryginalnych sygnowanych znakiem producenta na kwotę 15.204,65 zł, zaś przy użyciu w zakresie lewego reflektora oraz lewej dyszy spryskiwacza reflektora części zamiennych sygnowanych znakiem Q na kwotę 11.921,56 zł z zaznaczeniem, że naprawa pojazdu przeprowadzona z użyciem części jakości Q pozwoli na pełne i pod każdym względem przywrócenie pojazdu do stanu sprzed zdarzenia z dnia 15 lutego 2021 r.

Wprawdzie powyższe wnioski biegłego były kwestionowane przez powoda, jednakże dowód z opinii biegłego ma charakter szczególny. Wymaga polemiki z wnioskami wywiedzionymi przez osobę posiadającą – w przeciwieństwie do sądu i stron - wiadomości specjalne. Przyjmuje się, iż sąd w zasadzie ocenia opinię biegłego jedynie pod kątem kryteriów zgodności z zasadami logiki, doświadczenia życiowego oraz wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, sposobu motywowania i stopnia skuteczności wyrażonych w niej wniosków, bez wkraczania jednakże w sferę wiedzy specjalistycznej ( por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2000 r., IV CKN 1383/00 oraz z dnia 7 kwietnia 2005 r., II CK 572/04).

W przekonaniu sądu odwoławczego brak było tymczasem podstaw do kwestionowania oceny wyrażonej w opinii biegłego W. K., albowiem wnioski biegłego ujęte w sporządzonej opinii pisemnej i ustnej opinii uzupełniającej, z uwagi na ich logiczność, spójność i należyte umotywowanie, poparte przy tym specjalistyczną wiedzą oraz wieloletnim doświadczeniem biegłego, przekonywały o zasadności uznania opisanej opinii za miarodajną do czynienia ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. Fakt, iż opinia ta nie była korzystana dla jednej ze stron (w tym wypadku powoda) nie mógłby stanowić dostatecznej podstawy do uznania za nieprawidłowe wniosków biegłego w tej części, w której wskazywały na możliwość przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody przy użyciu części alternatywnych sygnowanych znakiem Q. Biegły mając na uwadze całokształt okoliczności związanych ze spornym pojazdem

szczegółowo opisał z jakich względów jego zdaniem zastosowanie innych części niż oryginalne w zakresie wymiany reflektora i dyszy spryskiwacza reflektora nie będzie miało negatywnego wpływu na wartość samochodu marki B. nr rej. (...). Jego wyjaśnienia w tej mierze były ze wszech miar logiczne, spójne i poparte wyjaśnieniami z zakresu wiedzy specjalistycznej przemawiającymi za tym, że nie było w tym konkretnym przypadku niezbędne użycie części oryginalnych do naprawy przedmiotowego pojazdu.

Wnioski te sąd drugiej instancji w pełni podzielił, albowiem jakkolwiek przepis art. 361 § 1 k.c. wprowadza zasadę pełnego odszkodowania, to jednak jednocześnie zastrzeżono w nim zakaz przyznawania odszkodowania przewyższającego wysokość faktycznie poniesionej szkody ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2021 r., I NSNc 107/21). Jak trafnie przy tym wskazane zostało w orzecznictwie, gdy zostanie wykazane, iż zastosowanie części oryginalnych doprowadzi do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi ( vide uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., III CZP 80/11 i postanowienie 7 sędziów z dnia 20 czerwca 2012 r., III CZP 85/11), co też powinno mieć miejsce w rozpatrywanej sprawie. Niewątpliwie w sytuacji, gdy pojazd mimo raptem 5 letniego okresu użytkowania wykazywał się ponadnormatywnym przebiegiem, co w oczywisty sposób wpływało na znaczne zużycie zamontowanych w spornym samochodzie podzespołów, w tym m.in. prawdopodobne znaczne zmatowienie odbłyśników w uszkodzonym reflektorze, to niezasadne byłoby wyliczanie wysokości szkody wynikającej ze zdarzenia z dnia 15 lutego 2021 r. przy przyjęciu cen oryginalnych nowych części naprawczych. Wbrew niczym nieuzasadnionym oczekiwaniom powoda sąd nie mógł niejako bezrefleksyjnie przyjąć z góry, że naprawa pojazdu powinna nastąpić przy użyciu części oryginalnych tylko dlatego, że w pojeździe były, przed zdarzeniem wywołującym szkodę, zamontowane tylko oryginalne części, w sytuacji, gdy w istocie naprawa przy użyciu takich droższych części oryginalnych doprowadziłaby do tego, że odszkodowanie przewyższałoby wysokość szkody poniesionej przez poszkodowanego. Przeciwko takiemu rozstrzygnięciu przemawiała również okoliczność, a co wynikało z zeznań M. B., że pojazd marki B. nr rej. (...) po zdarzeniu z dnia 15 lutego 2021 r. był uczestnikiem kolejnej kolizji - tym razem z winy właściciela pojazdu - a w wyniku tego zdarzenia ponownie uszkodzeniu uległ reflektor (karta 87 akt). Skoro obecnie właściciel pojazdu musi ponownie naprawić ten sam element, to pozbawione jakiejkolwiek racjonalności byłoby ustalanie wysokości hipotetycznych kosztów naprawy uwzględniających ceny części oryginalnych, w sytuacji, gdy ponownie naprawa reflektora musi zostać przeprowadzona w związku ze zdarzeniem za które pozwany ubezpieczyciel nie ponosi już odpowiedzialności.

W zaistniałej sytuacji należało w oparciu o opinię biegłego W. K. ustalić koszty naprawy pojazdu przy użyciu części alternatywnych Q na kwotę 11.921,56 zł, co przy uwzględnieniu wcześniej wypłaconego poszkodowanemu świadczenia w kwocie 4.051,38 zł, uzasadniało zasądzenie odszkodowania uzupełniającego w kwocie 7.870,18 zł i należność taką prawidłowo sąd pierwszej instancji zasądził w zaskarżonym orzeczeniu na rzecz powoda, oddalając w dalszym zakresie powództwo. Wymaga podkreślić, że z uwagi na obowiązek wierzyciela zmniejszania rozmiarów szkody (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c.), oczekiwanie od ubezpieczyciela, by pokrył koszty naprawy pojazdu należy rozpatrywać także w kontekście obowiązku poszkodowanego podjęcia działań zmierzających do minimalizacji szkody, a brak tego działania nie może zwiększać obowiązku odszkodowawczego ubezpieczyciela ( por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1997 r., III CZP 14/97 oraz wyroki z dnia 14 lutego 2002 r., V CKN 745/00, z dnia 26 listopada 2002 r., I CKN 1993/00 z dnia 8 września 2004 r., IV CK 672/03 i dnia 20 grudnia 2006 r., IV CSK 299/06). Takim działaniem ze strony poszkodowanego w realiach sprawy winno być dokonanie naprawy pojazdu przy użycie części alternatywnych Q, skoro ich użycie wedle biegłego doprowadzi do przywrócenia auta do stanu sprzed szkody, a pojazd nie utraci na wartości mimo odstąpienia od naprawy dwóch elementów (reflektor i dysza spryskiwacza reflektora) z użyciem części oryginalnych.

Tak argumentując sąd okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. apelację powoda oddalił, o czym orzeczono w punkcie 1. wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. zasądzając od powoda na rzecz pozwanego kwotę 450 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, o czym orzeczono w punkcie 2. wyroku. Na tak przyznane koszty postępowania apelacyjnego składały się koszty zastępstwa procesowego ustalone zgodnie z § 2 pkt w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r., poz. 256 tj.). Koszty te przy tym zasądzono wraz z odsetkami ustawowymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Mariola Wojtkiewicz

(...)

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)