Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia, 14 listopada 2024 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR del. do SO Rafał Wojnowski

Protokolant: Paula Surma

po rozpoznaniu w dniu 14 listopada 2024 r., w S.

na posiedzeniu jawnym – rozprawie

sprawy z powództwa (...) SA w W.

przeciwko R. B.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powoda (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz pozwanego R. B. kwotę 5400 zł (pięciu tysięcy czterystu złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia w tym przedmiocie do dnia zapłaty.

SSR del. do SO Rafał Wojnowski

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 9 maja 2024 r. skierowanym przeciwko pozwanemu R. B., powód (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o:

1. wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym i orzeczenie nim, że pozwany zobowiązany jest zapłacić na rzecz powoda kwotę 103.258,56 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 25 listopada 2023 r. do dnia zapłaty;

2. zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty;

3. uwzględnienie przy rozpoznaniu sprawy kosztów poniesionych przez powoda w elektronicznym postępowaniu upominawczym o sygn. akt N-ce 1950861/23.

ewentualnie, w przypadku wniesienia przez pozwanego sprzeciwu od nakazu zapłaty lub przekazania sprawy do rozpoznania w trybie zwykłym powód wniósł o:

4. zasądzenie wyrokiem od pozwanego na swoją rzecz kwoty 103.258,56 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 25 listopada 2023 r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu strona powodowa wskazała, iż jest spółką z udziałem Skarbu Państwa realizującą zadania w zakresie m.in. działalności wspomagającej usługi finansowe. Pozwany zwrócił się do powoda o udzielenie subwencji finansowej w ramach programu „Tarcza Finansowa 1.0 (...) dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw”, składając stosowne oświadczenia w wyniku czego doszło do zawarcia umowy subwencji z dnia 8 maja 2020 r. i wypłacenia pozwanemu subwencji w kwocie 144.000 zł. W dalszej kolejności powód wskazał, iż pozwany dokonał zmiany danych zawartych w oświadczeniach będących podstawą udzielenia subwencji, na skutek czego subwencja we wspomnianej kwocie została uznana za przyznaną pozwanemu niesłusznie, a więc część subwencji przyznana w oparciu o niepoprawne dane sprzed korekty podlega zwrotowi. Jako podstawę roszczenia powód wskazał § 3 ust. 6 umowy subwencji z dnia 8 maja 2020 r., w przypadku stwierdzenia nieprawdziwości informacji lub oświadczeń zawartych w umowie (...) może podjąć decyzję o zwrocie przez przedsiębiorcę całości lub części subwencji finansowej.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 22 maja 2024 r., wydanym w sprawie o sygn. akt I Nc 109/24 nakazano pozwanemu, aby zapłacił na rzecz powoda kwotę 103.258,56 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 25 listopada 2023 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 8.780 zł tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się nakazu do dnia zapłaty.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 1 lipca 2024 r. pozwany R. B. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska strona pozwana podniosła, iż powód nie przedstawił żadnych dowodów świadczących o zmianie przez pozwanego danych będących podstawą udzielenia świadczenia w określonej wysokości, co więcej nie potrafił nawet wskazać jakie konkretnie dane miały zostać zmienione po złożeniu oświadczenia, czy też wykazać powiązania tychże danych z wysokością subwencji. W dalszej kolejności strona pozwana zarzuciła niewykazanie roszczenia co do wysokości, wskazując iż powód nie przedstawił żadnych podstaw, według których obliczył żądaną przez siebie kwotę. W tym zakresie pozwany podniósł, że strona powodowa nie przedstawiła na poparcie wysokości dochodzonej kwoty żadnego dokumentu, wzoru, czy wyliczenia, które pozwalałyby na weryfikację prawidłowości jej wyliczenia. W ocenie pozwanego powód nie podołał ciążącemu na nim obowiązku wykazania dochodzonego roszczenia tak co do zasady, jak i co do wysokości.

Nadto pozwany podniósł, iż powód utracił wynikające z treści § 3 ust. 6 umowy subwencji uprawnienie do kontroli prawdziwości informacji i oświadczeń złożonych przez powoda najpóźniej w dniu 9 września 2021 r., kiedy to wydał decyzję w sprawie zwolnienia pozwanego z obowiązku zwrotu subwencji. W ocenie strony pozwanej wszelkie ustalenia poczynione przez powoda po tej dacie, a także żądanie zwrotu subwencji pozbawione są podstawy faktycznej i prawnej. Pozwany zaprzeczył, aby złożył fałszywe oświadczenia lub podał nieprawdziwe informacje, które mogłyby uzasadniać decyzję o zwrocie subwencji.

Oprócz tego strona pozwana zwróciła uwagę na treść § 2 ust. 7, 8, 9 i 10 łączącej strony umowy, zgodnie z którymi to powód miał obowiązek weryfikacji danych przekazanych przez pozwanego oraz zbadania prawdziwości jego oświadczeń. Wypłata świadczenia następowała dopiero po przeanalizowaniu danych i oświadczeń podmiotu ubiegającego się o jego utrzymanie, a w przypadku pozwanego analiza ta przebiegła pomyślnie. W ocenie strony pozwanej żadne z postanowień łączącej strony umowy nie zakłada możliwości wydania decyzji o zwrocie subwencji w takiej sytuacji, wobec czego brak jest podstawy prawnej roszczenia.

Z ostrożności procesowej pozwany wskazał, że środki przyznane w ramach spornej subwencji były wydatkowane na bieżąco, wobec czego w chwili obecnej nie dysponuje już żadnymi otrzymanymi z jej tytułu korzyściami i nie pozostaje wzbogacony względem powoda. Pozwany w tym zakresie podniósł, iż ziściła się przesłanka wygaśnięcia zwrotu korzyści z art. 409 k.c.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Powód (...) S.A. z siedzibą w W. jest spółką akcyjną z udziałem Skarbu Państwa realizującą zadania z zakresu m.in. doradztwa w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania, leasingu finansowego oraz działalności wspomagającej usługi finansowe.

Pozwany R. B. od 19 września 2016 r. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą 4 (...) R. B.. Pozwany prowadził działalność w postaci salonu fryzjerskiego w centrum handlowym (...) w S.. Okresowo zatrudniał od 4 do 5 pracowników.

Obie strony postępowania w 2020 roku prowadziły działalność gospodarczą.

Dowód: - informacja odpowiadająca odpisowi pełnemu z KRS powoda, k. 6-9,

- wydruk z Bazy Internetowej REGON, k. 9v.

- zeznania R. B. w charakterze strony k. 118-118v (protokół elektroniczny)

Na podstawie art. 21a ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o systemie instytucji rozwoju i Dokumentu Programu oraz na zasadach określonych w Dokumentach Wykonawczych, Rada Ministrów, w związku ze skutkami (...)19, powierzyła powodowi realizację rządowego programu udzielania przedsiębiorcom wsparcia finansowego.

Na mocy uchwały Rady Ministrów nr 50/2020 z dnia 27 kwietnia 2020 r. w sprawie programu rządowego „Tarcza finansowa (...) dla Małych i Średnich Firm” przyjęty został program rządowy Tarcza Finansowa.

Zasadniczym celem programu była realizacja podstawowego interesu ekonomicznego Rzeczypospolitej Polskiej w postaci zapewnienia stabilności przedsiębiorstw i gospodarki. Program kierowany był do beneficjentów, którzy łącznie wytwarzali istotną część polskiego PKB. Program miał na celu zapobiegnięcie ryzyka masowej upadłości beneficjentów oraz zwolnień ich pracowników na skutek znaczących zakłóceń w funkcjonowaniu gospodarki w związku z epidemią COVID-19. Celami szczegółowymi programu było m. in.:

a) udostępnienie beneficjentom finansowania programowego na warunkach preferencyjnych, w istotnej części bezzwrotnego, dla zapewnienia im płynności i stabilności finansowej w okresie poważnych zakłóceń w gospodarce w związku ze skutkami pandemii (...)19;

b) przekazanie rekompensat finansowych dla przedsiębiorców w związku ze szkodami w postaci utraconych dochodów lub dodatkowych kosztów poniesionych w wyniku pandemii (...)19;

c) przeciwdziałanie zakłóceniom w funkcjonowaniu gospodarki w okresie kryzysu gospodarczego wywołanego pandemią (...)19;

d) stabilizacja finansowa beneficjentów celem ochrony miejsc pracy i bezpieczeństwa finansowego obywateli;

e) zapewnienie pomocy finansowej dla sektorów szczególnie silnie dotkniętych skutkami pandemii (...)19.

W celu realizacji programu, powód przyjął Regulamin ubiegania się o udział w programie rządowym „Tarcza finansowa (...)dla małych i średnich firm”.

W § 1 ust. 2 regulaminu wskazano, że beneficjent oznacza, na potrzeby podmiotu uprawnionego do udziału w Programie, przedsiębiorcę w rozumieniu art. 4 ust. 1 i 2 Prawa przedsiębiorców pod warunkiem uznania, iż podmiot ten spełnia warunki przyznania mu statusu Mikroprzedsiębiorcy lub MŚP, wnioskującego do (...) o udzielenie Subwencji Finansowej, lub któremu (...) udzielił subwencji finansowej.

W myśl § 3 ust. 6 regulaminu do czasu całkowitego zwrotu subwencji finansowej przez przedsiębiorcę (...) może kontrolować prawdziwość informacji i oświadczeń złożonych w związku z zawarciem umowy przez przedsiębiorcę lub osobę go reprezentującą. W przypadku stwierdzenia złożenia przez beneficjenta nieprawdziwych oświadczeń lub podania we wniosku nieprawdziwych informacji, (...) może podjąć decyzję o zobowiązaniu beneficjenta do zwrotu całości lub części subwencji finansowej. W takim przypadku subwencja finansowa stanie się wymagalna w terminie 14 dni roboczych od dnia udostępnienia przedsiębiorcy informacji o decyzji (...) w sposób pozwalający przedsiębiorcy zapoznać się z informacją o decyzji (...).

W § 10 ust. 3 regulaminu wskazano, że określając status mikroprzedsiębiorcy lub MŚP, beneficjent jest zobowiązany zweryfikować, czy zachodzą po jego stronie powiązania w ramach relacji łączących go z innymi przedsiębiorstwami (m.in. w ramach grup kapitałowych), które mogą mieć następujący charakter i w razie konieczności sumować dane dotyczące przedsiębiorstw z nim powiązanych w następujący sposób: (i) przypadku gdy dane przedsiębiorstwo posiada przedsiębiorstwa powiązane – do jego danych w zakresie liczby pracowników oraz rocznego obrotu i sumy bilansowej dolicza się w całości dane przedsiębiorstw powiązanych, (ii) przypadku gdy dane przedsiębiorstwo posiada przedsiębiorstwa partnerskie – do jego danych w zakresie liczby pracowników oraz rocznego obrotu i sumy bilansowej dolicza się dane przedsiębiorstw partnerskich proporcjonalnie do procentowego udziału w kapitale lub prawach głosu (z tym że należy wziąć pod uwagę wyższy udział) - nie dotyczy to (i) publicznych korporacji inwestycyjnych, spółek venture capital, osób fizycznych lub grupy osób fizycznych prowadzących regularną działalność inwestycyjną w oparciu o venture capital, które inwestują w firmy nienotowane na giełdzie (jako tzw. „anioły biznesu”), o ile całkowita kwota inwestycji tych inwestorów w jedno przedsiębiorstwo nie przekroczy 1.250.000 EUR, (ii) uczelni wyższych lub ośrodków badawczych nienastawionych na zysk, (iii) inwestorów instytucjonalnych, w tym funduszy rozwoju regionalnego, (iv) niezależnych władz lokalnych z rocznym budżetem poniżej 10.000.000 EUR oraz liczbą mieszkańców poniżej 5 000.

W §10 ust. 9 regulaminu postanowiono, że (...) jest uprawniony do: a) odmowy wypłaty subwencji finansowej na rzecz beneficjenta; lub b) wydania decyzji określającej wysokość subwencji finansowej podlegającej zwrotowi w całości; w przypadku, w którym istnieje uzasadnione podejrzenie wystąpienia jakiegokolwiek rodzaju nadużyć.

Zgodnie z treścią § 11 ust. 13 regulaminu w przypadku, gdy beneficjent otrzymał subwencję finansową na podstawie nieprawdziwych oświadczeń, od których uzależnione było udzielenie subwencji finansowej lub wysokość subwencji finansowej, beneficjent zobowiązany jest do niezwłocznego, nie później niż w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania subwencji finansowej, zwrotu subwencji finansowej lub jej części na wyodrębniony rachunek techniczny Banku. Informację o numerach rachunków bankowych, na które można dokonać zwrotu subwencji finansowej lub jej części udziela bank.

Dowód: - Regulamin ubiegania się o udział w programie rządowym „Tarcza Finansowa (...) dla małych i średnich firm wraz z załącznikami, k. 10-20.

Pozwany zwrócił się do powodowej spółki z wnioskiem o udzielenie Subwencji Finansowej w ramach programu Tarcza finansowa 1.0 (...) dla MMŚP, składając wymagane oświadczenia oraz dokumenty. Powód, po weryfikacji oświadczeń składanych przez pozwanego, podjął decyzję o zawarciu umowy subwencji.

W dniu 8 maja 2020 r. pomiędzy powodem a pozwanym została zawarta umowa subwencji finansowej numer (...)SP.

Zgodnie z § 1 ust. 2 umowy przedsiębiorca oświadczył, że na dzień 31 grudnia 2019 r. był mikroprzedsiębiorcą (dodatkowy opis pola – mikroprzedsiębiorca to przedsiębiorca, który zatrudnia od 1 do 9 pracowników, z wyłączeniem właściciela oraz jego roczny obrót lub suma bilansowa nie przekracza równowartości 2 mln EUR).

Zgodnie z § 1 ust. 4 umowy przedsiębiorca oświadczył, że liczba zatrudnionych pracowników na koniec miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku o zawarcie umowy subwencji finansowej wynosi: 5. W § 1 ust. 4 pkt a) przedsiębiorca oświadczył, że maksymalną liczbę pracowników wskazuje na dzień 31 grudnia 2019 r. Liczba pracowników na wskazaną datę wynosiła 4.

W § 1 ust. 5 umowy jako miesiąc kalendarzowy, w którym doszło do spadku obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży) przedsiębiorcy (miesiąc referencyjny) wskazano kwiecień 2020 r. W ust. 6 skalę spadku obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży) przedsiębiorcy w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub analogicznego miesiąca ubiegłego roku w związku z zakłóceniami w funkcjonowaniu gospodarki na skutek (...)19 określono na 100 %. W ust. 7 wskazano, że przedsiębiorca wybiera sposób porównania spadku obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży) rok do roku, a w miesiącu kalendarzowym odpowiadającym miesiącowi referencyjnemu w roku poprzednim opiewały one na sumę 43.323,00 zł. W ust. 8 przedsiębiorca oświadczył, że wielkość jego obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży) w 2019 r. wynosiła 509.268,00 zł.

Zgodnie z § 1 ust. 9 umowy przedsiębiorca wnioskował o subwencję w kwocie 144.000,00 zł.

Decyzję o wysokości zwrotu subwencji finansowej miał podjąć (...), na podstawie oświadczenia o rozliczeniu subwencji finansowej, złożonego przez przedsiębiorcę w terminie 10 dni roboczych od upływu 12 miesięcy liczonych od dnia wypłaty subwencji finansowej przedsiębiorcy. Składając oświadczenie o rozliczeniu subwencji finansowej przedsiębiorca zobowiązany był potwierdzić średnią liczbę pracowników okresie pełnych 12 miesięcy od końca miesiąca poprzedzającego dzień zawarcia umowy (§ 3 ust. 4).

Spłata subwencji finansowej miała rozpocząć się 13 miesiąca, licząc od pierwszego pełnego miesiąca od dnia wypłaty subwencji. Kwota subwencji finansowej miała być spłacana w 24 równych miesięcznych ratach. Wraz z decyzją (...) o wysokości kwoty spłaty subwencji finansowej miał zostać udostępniony przedsiębiorcy harmonogram spłaty (§ 4 ust. 2).

W przypadku niespłacenia jakiejkolwiek raty subwencji finansowej lub jej części zgodnie z harmonogramem spłaty powód uzyskał uprawienie do naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia następującego po dniu wymagalności raty do dnia jej faktycznej zapłaty (§ 5 ust. 1).

Dowód:

- umowa nr (...)MP z dnia 8 maja 2020 r. wraz z załącznikami, k. 20v-30.

Powód w dniu 11 maja 2020 r. wydał decyzję o wypłacie pozwanemu subwencji finansowej w kwocie 144.000,00 zł. Środki we wspomnianej kwocie zostały przekazane na rachunek pozwanego.

Dnia 19 maja 2021 r. pozwany przedłożył powodowi oświadczenie o rozliczeniu subwencji finansowej. Oświadczenie zostało złożone na formularzu przygotowanym przez powoda. W § 1 ust. 7 tegoż oświadczenia wskazano, że beneficjent wnioskuje o zwolnienie z obowiązku zwrotu subwencji finansowej w kwocie nie większej niż 144.000,00 zł.

W § 2 ust. 2 oświadczenia beneficjent zaprzeczył, aby w celu wyliczenia subwencji finansowej podlegającej zwrotowi we właściwej wysokości zachodziła konieczność uwzględnienia danych finansowych lub danych dotyczących zatrudnienia innych podmiotów z uwagi na to, że:

a.  Beneficjent uległ przekształceniu, podziałowi lub połączeniu (w rozumieniu Kodeksu Spółek Handlowych) w okresie mającym wpływ na wyliczenie wartości subwencji finansowej podlegającej zwrotowi przez beneficjenta (tj. pomiędzy dniem uzyskania subwencji finansowej a dniem złożenia oświadczenia);

b.  Beneficjent działa w strukturze wielooddziałowej (posiada oddziały, które działają pod odrębnymi NIP).

W § 3 ust. 1 ww. dokumentu beneficjent oświadczył, że średnia liczba pracowników przez okres pełnych 12 miesięcy kalendarzowych od końca miesiąca kalendarzowego poprzedzającego datę zawarcia umowy wyniosła 4.00. W ust. 2 pkt c. beneficjent oświadczył, że liczba pracowników zatrudnionych na dzień końca miesiąca poprzedzającego datę zawarcia umowy wynosiła 4,00. W ust. 3 beneficjent oświadczył, że skala redukcji zatrudnienia zgodnie z danymi wskazanymi w ust. 1 oraz 2 wynosiła 0 %.

W dniu 9 września 2021 r. powód wydał decyzję w sprawie zwolnienia z obowiązku zwrotu subwencji finansowej. W jej treści wskazano, iż w związku ze złożonym oświadczeniem o rozliczeniu subwencji finansowej, (...) na podstawie dostępnych danych wyliczył zwolnienie z obowiązku zwrotu subwencji finansowej w wysokości 100 %. Na podaną wartość zwolnienia składały się w 25 % czynniki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w całym okresie 12 miesięcy od dnia przyznania subwencji finansowej oraz w 75 % czynniki związane z wyjątkowo trudną sytuacją wybranych branż najbardziej dotkniętych skutkami obostrzeń administracyjnych związanych z ekonomicznymi skutkami pandemii COVID-19. Powód został zwolniony z obowiązku zwrotu subwencji w całości (wartość subwencji finansowej pozostającej do spłaty określono jako „0 PLN”).

Dowód: - decyzja w sprawie umowy subwencji z dnia 11 maja 2020 r., k. 30v,

- oświadczenie o rozliczeniu Subwencji Finansowej z dnia 19 maja 2021 r., k. 31-32v,

- decyzja w sprawie zwolnienia z obowiązku zwrotu subwencji z dnia 9 września 2021 r., k. 33-33v.

Pismem z dnia 10 listopada 2023 r. powód wezwał pozwanego do zwrotu w terminie 14 dni od daty otrzymania wezwania, części otrzymanego wsparcia finansowego w wysokości 103.258,56 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczonymi w przypadku bezskutecznego upływu wskazanego terminu. Jako podstawę roszczenia wskazano § 3 ust. 6 zawartej przez strony Umowy Subwencji Finansowej nr (...) z dnia 8 maja 2020 r. oraz § 10 ust. 3 Regulaminu programu rządowego „Tarcza Finansowa (...) dla Małych i Średnich Firm” („Regulamin 1.0”). W treści pisma wskazano, iż w wyniku czynności weryfikacyjnych dokonano ustalenia, że beneficjentami programu oprócz spółki cywilnej jest także wspólnikiem, który prowadzi jednocześnie jednoosobową działalność gospodarczą. W dalszej kolejności podniesiono, że zarówno spółka cywilna, jak i jej wspólnik stanowią przedsiębiorstwa powiązane w rozumieniu Regulaminu 1.0., a zgodnie z § 10 ust. 3 tegoż Regulaminu wnioskodawca winien był doliczyć do danych w zakresie liczby pracowników oraz rocznego obrotu i sumy bilansowej przedsiębiorstwa w całości dane dotyczące przedsiębiorstw powiązanych. Przedmiotowe pismo zostało doręczone pozwanemu w dniu 27 listopada 2023 r.

W odpowiedzi na wezwanie do zapłaty z dnia 5 grudnia 2023 r. powód wskazał, że kwestionuje wyżej opisane roszczenie co do zasady oraz co do wysokości i odmawia zapłaty. W treści pisma pozwany wskazał m.in. iż roszczenie jest pozbawione podstawy prawnej i faktycznej.

Dowód: - pismo powoda z dnia 10 listopada 2023 r. wraz z elektronicznym potwierdzeniem odbioru, k. 34-36;

- pismo pozwanego z dnia 5 grudnia 2023 r. wraz z dowodem nadania, k. 47-49.

W stosunku do objętego niniejszym postępowaniem roszczenia toczyło się przed Sądem Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie, VI Wydział Cywilny elektroniczne postępowanie upominawcze o sygn. akt Nc-e 1950861/23, zainicjowane wnioskiem z dnia 22 grudnia 2023 r. Postanowieniem z dnia 9 lutego 2024 r. postępowanie zostało umorzone w całości. Strona powodowa poniosła koszty wspomnianego postępowania w kwocie 1.291,00 zł.

Dowód: - wydruk akt sprawy Nc-e 1950861/23, k. 36v-37v.

Pozwany był udziałowcem w spółce cywilnej ojca S. B. i D. K. w okresie pandemicznym z udziałem 5%. Nie zajmował się sprawami spółki cywilnej, nie podejmował żadnych decyzji, nie zatrudniał pracowników. Jego udział w tym podmiocie miał na celu utrzymanie działalności w formie spółki, na wypadek śmierci głównego udziałowca jego ojca. Taka sama rola była syna drugiego ze wspólników D. K. w tym czasie. Spółka miała zaciągnięte zobowiązania, a S. B. chciał uniknąć sytuacji z rozwiązania spółki i obciążenia długami spadkobierców na wypadek jego zgonu. Spółka cywilna zajmowała się drobną działalnością gastronomiczną w centrach handlowych zlokalizowanych w S..

W imieniu spółki cywilnej został złożony wniosek o udzielenie subwencji 2 lipca 2020 roku. Subwencja ta podlegała rozliczeniu i częściowemu zwrotowi. Spółka cywilna spłaca ją ratalnie.

Pozwany jest udziałowcem spółek kapitałowych prawa handlowego lecz nie miały one związku z jego jednoosobową działalnością. Podmioty te nie występowały o subwencje.

Subwencja udzielona R. B. została zużyta zgodnie z celem tj. na utrzymanie zatrudnienia. Działalność usługowa pozwanego nie korzystała ze zmniejszenia w opłatach czynszu najmu pomieszczeń w centrum handlowym w przeciwieństwie do działalności handlowej.

Dowód: - zeznania S. B. k. 117v

- zeznania D. K. k. 117v-118

- zeznania R. B. w charakterze stron k. 118-118v

Sąd zważył co następuje.

Powództwo okazało się niezasadne.

Powódka wskazała, że podstawą prawną jej roszczenia jest § 3 ust. 6, § 10 ust. 9 i § 11 ust. 13 umowy subwencji.

W myśl § 3 ust. 6 regulaminu do czasu całkowitego zwrotu subwencji finansowej przez przedsiębiorcę (...) może kontrolować prawdziwość informacji i oświadczeń złożonych w związku z zawarciem umowy przez przedsiębiorcę lub osobę go reprezentującą. W przypadku stwierdzenia złożenia przez beneficjenta nieprawdziwych oświadczeń lub podania we wniosku nieprawdziwych informacji, (...) może podjąć decyzję o zobowiązaniu beneficjenta do zwrotu całości lub części subwencji finansowej. W takim przypadku subwencja finansowa stanie się wymagalna w terminie 14 dni roboczych od dnia udostępnienia przedsiębiorcy informacji o decyzji (...) w sposób pozwalający przedsiębiorcy zapoznać się z informacją o decyzji (...).

Żądanie powódki można także rozpatrywać w przepisach o bezpodstawnym wzbogaceniu. Przepis art. 405 k.c. stanowi, że kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Z kolei z art. 409 k.c. wynika, że obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu.

Przepis art. 6 k.c. stanowi, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Powódka twierdziła, że pozwany podał nierzetelne i nieprawdziwe dane dotyczące powiązania podmiotów i uzyskał częściowo nienależną kwotę subwencji. Z pism procesowych powódki można odtworzyć, że pozwany powinien być traktowany jako Mały i Średni Przedsiębiorca, nie zaś jako Mikro Przedsiębiorca. Brak jednak twierdzeń co do tego w jaki sposób pozwany spełnić miał kryteria MŚP. Kryterium przyporządkowania do danej grupy patrząc na uregulowania umowy (§ 2 ust. 2 i 5) to w przypadku MP maksymalnie 9 pracowników i obrót do 2 mln EURO. Powódka nie wykazała, że pozwany spełnił ww. wymogi. Do sprawy powódka nie dołączyła wniosku i umowy o subwencję dotyczącej spółki cywilnej, ani żadnych innych dokumentów, z których wynikałoby, że pozwany złożył nierzetelne oświadczenia. Niesporne było, że w momencie zawierania umowy pozwany był także wspólnikiem spółki cywilnej. Pozwany natomiast wykazał zeznaniami świadków, że działalność spółki cywilnej dotyczyła działalności gastronomicznej, nie fryzjerskiej, a więc na rynku innego rodzaju usług. Oprócz tego z zeznań świadków wynika, że udział pozwanego w spółce był tylko formalny 5%, nie miał on żadnego wpływu na działalność spółki i podejmowanie decyzji.

Pozwany złożył oświadczenie z dnia 19 maja 2021 roku o rozliczeniu subwencji i wniósł o zwolnienie z obowiązku jej zwrotu. Powódka złożyła oświadczenie o rozliczeniu pozwanemu subwencji w z dniem 9 września 2021 roku i zwolniła z obowiązku jej zwrotu i dokonała tego na podstawie dostępnych danych (k.33).

Zgodnie z § 3 ust. 6 zdanie 1 umowy powódka miała prawo kontrolować prawdziwość informacji i oświadczeń złożonych w związku z zawarciem umowy przez przedsiębiorcę lub osobę go reprezentującą do czasu całkowitego zwrotu subwencji finansowej przez przedsiębiorcę. Zatem w przedmiotowym przypadku okres weryfikacji zamknął się w dniu 9 września 2021 roku. Powódka miała dużo czasu pomiędzy złożeniem przez pozwanego oświadczenia z dnia 19 maja 2021 roku do dnia wydania decyzji na dodatkową weryfikację prawdziwości oświadczeń, bo prawie 4 miesiące. Z datą 9 września 2021 roku wygasło uprawnienie powódki do badania prawdziwości oświadczeń. Zatem wszelkie późniejsze decyzje, wezwania do zapłaty były już spóźnione i nie mogły wywołać skutków prawnych. Rację także ma strona pozwana, że powódka nie uchyliła się w żadnym trybie od skutków swojej decyzji z dnia 9 września 2021 roku. Wezwanie do zapłaty z 10.11.2023 roku mogłoby być dokonane przy założeniu, że były do tego podstawy w trakcie wykonywania umowy, a nie po jej rozliczeniu. Powódka w sposób wybiórczy potraktowała postanowienia § 3 ust. 6 umowy. Oprócz tego obliczając nienależną rzekomo część subwencji przyjęła dane do obliczeń z tej umowy dla MP, a nie dane z obrotów obu działalności jak dla MŚP. Brak jest danych co do ilości pracowników w spółce cywilnej, a także obrotu jaki wygenerowała, oraz o ile nastąpił spadek.

Pozwany po otrzymaniu decyzji o zwrocie (rozliczeniu) subwencji nie musiał się liczyć ze obowiązkiem jej zwrotu gdyby uznać ją za częściowo nienależną, za czym Sąd się nie opowiada. Z zeznań pozwanego w charakterze strony wynika, że subwencja została zużyta zgodnie z celem i służyła utrzymaniu zatrudnienia. Oświadczenie pozwanego z 19 maja 2021 także zawiera taką informację tj. że nie było redukcji zatrudnienia. Powódka nie przeprowadziła dowodu przeciwnego.

W związku z tym przyjąć trzeba, że powódka nie udowodniła nierzetelności oświadczeń i danych złożonych przez pozwanego. Ponadto uprawnienie powódki do ewentualnego żądania zwrotu wygasło z dniem 9 września 2021 roku.

Gdyby nawet przyjąć, że powódka ma rację, czemu Sąd zaprzecza, to jej żądanie byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego – zasadą lojalności. Brak było wyraźnych objaśnień dla beneficjentów co do tego czym jest powiązanie w przypadku podmiotów prowadzących jednoosobową działalność oraz dodatkowo w formie spółki osobowej nie na podstawie przepisów kodeksu spółek handlowych. Pozwany zrealizował cel subwencji tj. utrzymał stanowiska pracy w okresie pandemii, więc cel ochronny, zgodny z oczekiwaniami społecznymi został zrealizowany. W związku z tym domaganie się obecnie zwrotu jawi się jako oczywiście niesprawiedliwe.

Stąd też mając na uwadze powyższe powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów wskazanych w części wstępnej uzasadnienia, zeznaniach świadków oraz R. B. w charakterze strony. Dowody osobowe korespondowały ze sobą, oraz ze złożonymi do akt sprawy dokumentami. W tym miejscu wskazać trzeba, że strona powodowa dołączyła jak dowód w sprawie regulamin, który jest datowany jako wchodzący w życie w dniu 28 kwietnia 2021 roku, a więc nie z okresu zawierania umowy.

Orzeczenie o kosztach zapadło w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu określoną art. 98 § 1 k.p.c. Powódka przegrała proces w całości i w całości obowiązana jest zwrócić koszty procesu pozwanemu, na które składało się wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym w kwocie 5400 zł (§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22.10.2015 roku tj. z dnia 24 sierpnia 2023 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1935)).

SSR del. do SO Rafał Wojnowski

Zarządzenia

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)

(...)