Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 listopada 2023 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie w I Wydziale Cywilnym w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Okręgowego Paweł Marycz

Protokolant: Sekretarz sądowy Karolina Asiesiukiewicz

po rozpoznaniu w dniu 31 października 2023 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko D. P.

o zapłatę

zasądza od pozwanej, D. P., na rzecz powoda, (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W., kwotę 114.497,16 zł (sto czternaście tysięcy czterysta dziewięćdziesiąt siedem złotych i szesnaście groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, liczonymi od dnia 21 października 2022 r. do dnia zapłaty,

szczegółowe wyliczenie kosztów procesu pozostawia referendarzowi sądowemu przy przyjęciu zasady, że powódka wygrała proces w całości.

SSO Paweł Marycz

Sygn. akt I C 715/23

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 6 lutego 2023 r., skierowanym przeciwko D. P., powód (...) Bank S.A. z siedzibą w W. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty, że pozwany ma zapłacić na rzecz powoda kwotę 114.497,16 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, o których mowa w art. 481 § 2 k.c., liczonymi od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym do dnia zapłaty. Powód wniósł także o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów elektronicznego postępowania upominawczego oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie określonymi w art. 98 § 1 ¹ k.p.c. oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Pozwany, w przypadku skierowania sprawy do rozpoznania w postępowaniu zwykłym bądź w przypadku skutecznego wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwotę 114.497,16 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, o których mowa w art. 481 § 2 k.c., liczonymi od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym do dnia zapłaty. Powód wniósł także o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów elektronicznego postępowania upominawczego oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie określonymi w art. 98 § 1 ¹ k.p.c. oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Uzasadniając swoje roszczenie powód podniósł, że w dniu 23 kwietnia 2019 r. zawarł z pozwaną umowę kredytu, na podstawie której udostępnił pozwanej kwotę 127.030,35 zł. Powód wskazał, że z uwagi na niedotrzymanie warunków umowy, została ona przez niego wypowiedziana, a cała pozostała do spłaty kwota została postawiona w stan wymagalności. Wobec braku reakcji strony pozwanej na próby pozasądowego rozwiązania sporu, koniecznym stało się w ocenie powoda dochodzenie swych praw na drodze postępowania sądowego, wpierw poprzez elektroniczne postępowanie upominawcze, którego następstwem jest niniejsze powództwo.

W odpowiedzi na pozew z dnia 14 marca 2023 r., pozwana D. P. wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania wedle norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. Pozwana wniosła także o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania prowadzonego w elektronicznym postępowaniu upominawczym przed Sądem Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie pod sygn. akt VI Nc-e 1438693/22 wedle norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, w którym to postępowaniu pełnomocnik reprezentował pozwaną.

Pozwana oświadczyła, że kwestionuje powództwo tak co do zasady, jak i wysokości. W pierwszej kolejności zakwestionowała ona umocowanie osoby, która podpisała się w imieniu banku. Powódka zakwestionowała, aby ww. osoba została przez powoda umocowana do dokonywania tych czynności, a ponadto, aby łączył ją z powódką jakikolwiek stosunek prawny lub faktyczny, na podstawie którego byłaby umocowana do dokonywania jakichkolwiek czynności w imieniu banku.

Pozwana zakwestionowała także skuteczność postanowień umowy dotyczących prowizji, która jak wskazują pozwana została jej narzucona bez indywidualnych negocjacji. Wysokość tej opłaty w ocenie pozwanej godzi również w dobre obyczaje i interes konsumenta, co winno skutkować uznaniem tych postanowień za abuzywne stosowanie do art. 385 ¹ – 385 ² k.c.

Dalej pozwana zwróciła uwagę, że powód naliczył oprocentowanie za cały okres obowiązywania umowy od kredytu, chociaż składały się na nią także koszt w postawi prowizji, natomiast w ocenie pozwanej, od prowizji i innych kosztów kredytodawca przy kredycie konsumenckim nie może naliczać odsetek.

Pozwana wskazała także, że na skutek złożonego powodowi oświadczenia o naruszeniu przez umowę kredytu przepisów art. 30 ust. 1 pkt 6, 7 i 10 ustawy o kredycie konsumenckim, umowa zyskała charakter darmowy co powoduje, że nie można naliczać od niej odsetek umownych.

Finalnie pozwana wskazała również, że nawet w przypadku uznania umowy za ważną, nie została ona skutecznie wypowiedziana.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 23 kwietnia 2019 r. (...) Bank S.A. z siedzibą w W. zawarł z D. P. umowę o kredyt konsolidacyjny nr: (...), na mocy której bank, działając za pośrednictwem (...) ul. (...), (...)-(...) Ł., udzielił kredytobiorcy kredytu w wysokości 127.030,35 zł, przeznaczonego na potrzeby konsumpcyjne kredytobiorcy w wysokości 61.500,00 zł oraz spłatę zobowiązań kredytowych zaciągniętych uprzednio w (...) Bank S.A. (11.129,86 zł) oraz (...) Bank S.A. (48.176,00 zł). Kredyt miał być przeznaczony również na zapłatę kosztów kredytu na które składała się prowizja za jego udzielenie w wysokości 6.224,49 zł. (§ 1 ust. 1 umowy).

Kredytobiorca zobowiązał się spłacić kwotę udzielonego kredytu wraz z należnymi odsetkami umownymi w 120 równych ratach kapitałowo – odsetkowych płatnych nie później niż do 20 dnia każdego miesiąca (§ 1 ust. 4 umowy).

Oprocentowanie kredytu było liczone według stopy zmiennej. Oprocentowanie w całym okresie kredytowania stanowiło sumę stawki referencyjnej WIBOR 3M i marży w wysokości 8,27 punktów procentowych, stałej w trakcie trwania umowy. Na dzień zawarcia umowy oprocentowanie kredytu wynosiło 9,99% w stosunku rocznym (§ 2 ust. 1 – 3 umowy).

Bank pobierał opłaty i prowizje zgodnie z zapisami umowy oraz taryfy opłat i prowizji (...) Banku S.A. dla klientów indywidualnych. W trakcie trwania umowy opłaty i prowizje mogły ulec zmianie, o czym kredytobiorca był informowany za pośrednictwem poczty lub poprzez stronę internetową. Zmiana taryfy opłat i prowizji wiązała kredytobiorcę, jeżeli nie wypowiedział on umowy w ciągu 30 dni od przekazania przez bank informacji o zmianie taryfy opłat i prowizji (§ 3 ust. 1, 2, 5, 6 umowy).

Całkowita kwota kredytu wynosiła 120.805,86 zł. Kwota ta nie obejmowała kredytowanych przez bank kosztów kredytu wskazanych w § 1 ust. 1 pkt 3 niniejszej umowy. Całkowita kwota do zapłaty przez kredytobiorcę na dzień zawarcia umowy wynosiła 201.250,72 zł i składała się na nią ww. całkowita kwota kredytu oraz całkowity koszt kredytu, który naliczony szacunkowo wynosił 80.444,86 zł i obejmował odsetki umowne w wysokości 74.220,37 zł oraz prowizję za udzielenie kredytu w wysokości 6.224,49 zł. RRSO wynosiło 11,80% (§ 4 ust. 1 – 4 umowy).

Spłaty rat kapitałowo – odsetkowych kredytobiorca miał dokonywać zgodnie z terminami i w wysokości określonej w doręczonym aktualnym harmonogramie spłat, na wskazany w umowie rachunek bankowy (§ 5 ust. 1 – 2 umowy).

Należność niespłacona w terminie wynikającym z umowy albo spłacona w niepełnej wysokości stanowiła w całości lub w części niespłaconej zadłużenie przeterminowane poczynając od dnia następnego po terminie spłaty wynikającym z umowy. O powstanie zadłużenia przeterminowanego bank miał informować kredytobiorcę w pierwszej kolejności poprzez wiadomości wysyłane drogą elektroniczną (sms, mail, bankowość internetowa) oraz poprzez kontakty telefoniczne z kredytobiorcą. Bank miał ponadto wysyłać monity pisemne. Pierwszy monit mógł być wysłany nie wcześniej niż w 2 dniu występowania zadłużenia przeterminowanego. W sytuacji, gdy zadłużenie przeterminowane nie zostało uregulowane, mógł zostać wysłany kolejny monit, nie wcześniej niż w 31 dniu występowania zadłużenia przeterminowanego. W przypadku dalszego braku spłaty, nie wcześniej niż w 60 dniu występowania zadłużenia przeterminowanego, bank mógł wysłać kolejny monit. W sytuacji nieuregulowania zadłużenia, pomimo działać podjętych przez bank, bank miał prawo wypowiedzieć umowę i po upływie okresu wypowiedzenia, w sytuacji dalszego występowania zadłużenia przeterminowanego wystąpić na drogę sądową celem uzyskania tytułu wykonawczego na podstawie którego nastąpi wszczęcie egzekucji komorniczej wobec kredytobiorcy. Wypowiedzenie umowy poprzedzone miało być wezwaniem do zapłaty przewidzianym w art. 75c ustawy prawo bankowe (§ 7 ust. 1 umowy).

Umowa została podpisana przez pozwaną D. P. oraz (...) Bank S.A. w osobie M. S. w dniu 23 kwietnia 2019 r. Uruchomienie kredytu i pobranie prowizji nastąpiło tego samego dnia.

Powódce został wręczony również wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy o kredyt konsolidacyjny.

Dowód:

• umowa o kredyt konsolidacyjny z dnia 23.04.2019 r. (k. 15 – 17v.),

• wyciąg z (...) Banku S.A. dla klientów indywidualnych (k. 77 – 77v.),

• dyspozycja uruchomienia kredytu (k. 78),

• historia rachunku kredytowego (k. 79),

• formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego (k. 80 – 81v.),

• prognozowany harmonogram spłaty kredytu (k. 82 – 83),

• wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy o kredyt konsolidacyjny (k. 86).

Wobec nieterminowego regulowania należności wynikających ze ww. umowy, bank pismem z dnia 5 czerwca 2022 r. wezwał pozwaną do zapłat zaległej kwoty 1.720,96 zł na wskazany w wezwaniu rachunek bankowy. W piśmie tym bank poinformował również pozwaną o możliwości złożenia przez nią wniosku o restrukturyzację zadłużenia w oddziale (...) Bank S.A. lub pocztą na adres: (...) Bank S.A. ul. (...), (...)-(...) W..

Wezwanie zostało podpisane przez pracownika (...) Bank S.A. M. G., działającego w oparciu o pełnomocnictwo z dnia 20 marca 2018 r. do jednoosobowego dokonywania w imieniu Banku czynności faktycznych i prawnych polegających m.in. na reprezentowaniu banku w kontaktach z klientami, w tym podpisywania pism kierowanych do klientów.

Dowód:

• wezwanie z dnia 05.06.2022 r. (k. 84 – 84v.),

• pełnomocnictwo z dnia 20.03.2018 r. (k. 85 – 85v.).

Pismem z dnia 12 lipca 2022 r. powód skierował do pozwanej ostateczne wezwanie do zapłaty przed wypowiedzeniem umowy, w którym zwrócił się o spłatę zaległości w wysokości 3.503,45 zł w ciągu 14 dni roboczych od doręczenia pisma. Powód poinformował również, że w wypadku niespłacenia we wskazanym terminie zaległości lub niezłożenia wniosku o restrukturyzację wypowie pozwanej umowę kredytu.

Wezwanie zostało podpisane przez pracownika (...) Bank S.A. M. G., działającego w oparciu o pełnomocnictwo z dnia 20 marca 2018 r. do jednoosobowego dokonywania w imieniu Banku czynności faktycznych i prawnych polegających m.in. na reprezentowaniu banku w kontaktach z klientami, w tym podpisywania pism kierowanych do klientów.

Wezwanie zostało wysłane na adres zamieszkania pozwanej wskazany w umowie w dniu 12 lipca 2022 r. i doręczona w dniu 18 lipca 2022 r.

Dowód:

• ostateczne wezwanie do zapłaty przed wypowiedzeniem umowy z dnia 12.07.2022 r. (k. 18 – 19)

• pełnomocnictwo z dnia 20.03.2018 r. (k. 85 – 85v.),

• wydruk nadania i doręczenia przesyłki (k. 20).

Pozwana pomimo wezwania do uregulowania należności wynikających z przedmiotowej umowy, nie spłaciła ich w zakreślonym przez bank terminie, wobec czego pismem z dnia 21 sierpnia 2022 r. bank wypowiedział umowę o kredyt konsolidacyjny. Bank oświadczył, że odstąpi od wypowiedzenia umowy, jeżeli w okresie wypowiedzenia pozwana spłaci zadłużenie, które na dzień wypowiedzenia wynosiło 5.314,60 zł.

Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy zostało podpisane przez pracownika (...) Bank S.A. D. L., działającą w oparciu o pełnomocnictwo substytucyjne z dnia 26 maja 2014 r. uprawniające ją m.in. do składania w imieniu (...) Bank S.A. oświadczeń o wypowiedzeniu umów z zakresu czynności bankowych. Pełnomocnictwo to zostało wystawione przez (...) Bank S.A., którego umocowanie do dokonania tej czynności wynikało z pełnomocnictwa głównego z dnia 1 sierpnia 2012 r. w którym to został on umocowany przez prezesa i wiceprezesa zarządu (...) Bank S.A. m.in. do składania w imieniu banku oświadczeń woli o wypowiedzeniu umów z zakresu czynności bankowych. Zgodnie z treścią pełnomocnictwa pełnomocnik był upoważniony również do samodzielnego udzielania pełnomocnictw substytucyjnych w zakresie nim objętym.

Pismo zostało doręczone na adres zamieszkania pozwanej w dniu 27 sierpnia 2022 r. do rąk domownika B. P..

Dowód:

• wypowiedzenie umowy z dnia 21.08.2022 r. (k. 23 – 24),

• pełnomocnictwo z dnia 01.08.2012 r. (k. 87),

• pełnomocnictwo z dnia 26.05.2014 r. (k. 88),

• potwierdzenie nadania i odbioru (k. 25 – 25v.).

Wobec dalszego nieregulowania należności z umowy, bank pismem z dnia 29 września 2022 r. wezwał pozwaną do zapłaty wymagalnego zadłużenia z tytułu umowy kredytu konsolidacyjnego (...), które na dzień 28 września 2022 r. wynosiło 112.983,90 zł, na które składało się: 107.354,57 zł tytułem kapitału, 5.313,63 zł tytułem odsetek umownych, 315,70 zł tytułem odsetek karnych.

Wezwanie zostało nadane na adres zamieszkania pozwanej wskazany w umowie w dniu 30 września 2022 r. i doręczone w dniu 4 października 2022 r.

Dowód:

• przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 29.09.2022 r. (k. 21),

• wydruk nadania i doręczenia przesyłki (k. 22).

Pozwana pismem z dnia 14 marca 2023 r., reprezentowana przez pełnomocnika, oświadczyła powodowi, że umowa kredytu (...) na podstawie art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim stanowi umowę kredytu darmowego, gdyż narusza art. 30 ust. 1 pkt 6, 7 i 10 ustawy o kredycie konsumenckim, który nakazuje zawrzeć w niej prawidłowe wyliczenie odsetek umownych i wysokość RRSO.

Oświadczenie zostało przesłane na adres poczty elektronicznej powodowego banku w dniu 14 marca 2023 r.

Dowód:

• oświadczenie o kredycie darmowym z dnia 14.03.2023 r. (k. 49),

• wydruk wiadomości e-mail z dnia 14.03.2023 r. (k. 49v.).

Na dzień 20 października 2022 r. wymagalne zadłużenie pozwanej z tytułu umowy kredytu nr (...) wynosiło 114.497,16 zł, na co składały się następujące kwoty: 107.354,57 zł tytułem niespłaconego kapitału, 5.313,63 zł tytułem odsetek umownych oraz 1.828,96 zł tytułem odsetek umownych za opóźnienie.

Tego samego dnia powód wniósł pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym, wnosząc o zasądzenie na swoją rzecz ww. kwoty pieniężnej. Starszy referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie wydał w dniu 2 listopada 2022 r. nakaz zapłaty zgodny z żądaniem pozwu. Nakaz zapłaty utracił jednak moc w całości na skutek sprzeciwu wniesionego przez pozwaną D. P.. Postępowanie zostało umorzone w dniu 8 grudnia 2022 r.

Dowód:

• wyciąg z ksiąg (...) Bank S.A. z dnia 20.10.2022 r. (k. 5),

• akta postępowania VI Nc-e (...) (k. 6 – 14v.),

• historia rachunku (k. 89 – 116v.).

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Strona powodowa domagała się w niniejszyM procesie zasądzenia określonej sumy pieniężnej tytułem zawartej między stronami umowy kredytu konsolidacyjnego, która na skutek nieregulowania należności przez pozwaną w terminach wskazanych w umowie została wypowiedziana, a cała pozostała do spłaty należność została postawiona w stan wymagalności.

Pozwana broniąc się przed zarzutami strony powodowej sformułowała szereg argumentów mających uzasadniać oddalenie powództwa. W ocenie Sądu jednak, żadna z okoliczności podniesionych przez stronę pozwaną nie zwalnia jej z obowiązku zapłaty na rzecz powodowego banku.

Definicja umowy kredytu została zawarta w art. 69 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488). Zgodnie z tym przepisem przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności: strony umowy; kwotę i walutę kredytu; cel, na który kredyt został udzielony; zasady i termin spłaty kredytu; wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany; sposób zabezpieczenia spłaty kredytu; zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu; terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych; wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje oraz warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy. Sąd nie miał wątpliwości że zawarta przez strony umowa stanowi umowę kredytu w myśl zacytowanych wyżej przepisów.

Odnosząc się kolejno do podniesionych przez stronę pozwaną argumentów, w pierwszej kolejności omówienia wymaga zarzut niewłaściwego umocowania osoby podpisującej z ramienia banku przedmiotową umowę kredytu, z którego strona pozwana wywodzi skutek w postaci nieważności umowy.

Zgodnie z treścią umowy została ona podpisana z ramienia banku przez osobę legitymującą się jako (...) Bank S.A., w placówce agencyjnej (...) znajdującej się w Ł. przy ul. (...).

Definicja umowy agencyjnej zawarta jest w art. 758 k.c., zgodnie z którym przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu. Do zawierania umów w imieniu dającego zlecenie oraz do odbierania dla niego oświadczeń agent jest uprawniony tylko wtedy, gdy ma do tego umocowanie. Jednocześnie, zgodnie z art. 760 ³ k.c. w razie gdy agent zawierający umowę w imieniu dającego zlecenie nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, umowę uważa się za potwierdzoną, jeżeli dający zlecenie niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o zawarciu umowy nie oświadczy klientowi, że umowy nie potwierdza.

Norma z art. 760 ³ k.c. reguluje sytuację, gdy agent działa jako falsus procurator – bez umocowania lub z jego przekroczeniem. Jest to lex specialis w stosunku do regulacji zawartych w art. 103 § 1 i 2 k.c. Wykładnia literalna i funkcjonalna tego przepisu prowadzą do wniosku, że umowa zawarta przez agenta działającego jako falsus procurator ma charakter czynności prawnej niezupełnej (negotium claudicans) do momentu, w którym dający zlecenie powinien był złożyć stosowne oświadczenie, a więc najwcześniej do momentu, gdy dający zlecenie uzyskał wiedzę o zawarciu umowy. Oświadczenie o braku potwierdzenia umowy ma charakter jednostronnego oświadczenia prawnokształtującego, wyrażonego wprawdzie w dowolnej formie i w dowolny sposób (np. mailem, telefonicznie), ale jednak pozwalającego w sposób dostatecznie zrozumiały na uzyskanie przez kontrahenta agenta wiedzy o braku potwierdzenia umowy. Milczenie dającego zlecenie, pomimo uzyskania wiedzy o zawarciu umowy przez agenta działającego jako falsus procurator, powoduje skuteczność umowy. (L. J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. M. B.-S., A. S., LEX/el. 2023, art. 760(3). Sąd w całości podziela powyższe stanowisko. Oznacza to, że nawet w razie przyjęcia, że osoba która złożyła podpis pod umową jako przedstawiciel banku, działała bez umocowania, jej skuteczność jest uzależniona jedynie od wykazania określonej aktywności przez zleceniodawcę tj. złożenie oświadczenia o odpowiedniej treści.

Z akt przeprowadzonego postępowania nie wynika, by powód złożył oświadczenie o niepotwierdzeniu umowy. Wręcz przeciwnie, zarówno powód jak i pozwana przystąpili do wykonywania umowy tj. kwota kredytu została wypłacona, a pozwana rozpoczęła spłacanie rat kapitałowo – odsetkowych. Nie sposób więc przyjąć, by którakolwiek ze stron nie miała woli zawarcia i kontynuowania umowy. Wobec powyższego w ocenie Sądu zawarta między stronami umowa kredytu nr (...) jest ważna.

Co więcej, w ocenie Sądu nie może być mowy o nieważności przedmiotowej umowy również w części, w szczególności odnoszącej się do zakwestionowanych przez stronę pozwaną postanowień dotyczących prowizji. Nie sposób zgodzić się z twierdzeniami, jakoby postanowienia umowne dotyczące prowizji stanowiły postanowienia abuzywne w myśl przepisów art. 385 ¹ – 385 ² k.p.c. Zgodnie z art. 69 ust. 1 i 2 ustawy – prawo bankowe prowizja jest jednym z elementów umowy kredytu. Wskazuje na to również art. 5 pkt 6 ustawy o kredycie konsumenckim, który wśród kosztów, jakie konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt wskazuje m.in. na prowizję. Co więcej, jak wynika z wyciągu z (...) Bank S.A. dla klientów indywidualnych, wysokość prowizji za udzielenie pożyczki/kredytu jest ustalana indywidualnie. Strona pozwana nie przedstawiła żadnego dowodu, który pozwalałby na przyjęcie stanowiska odmiennego. W tej mierze twierdzenia wskazane w odpowiedzi na pozew należało traktować jako całkowicie gołosłowne. W ocenie Sądu brak zatem jest podstaw do przyjęcia, że kwota prowizji została pozwanej narzucona oraz by nie miała ona wpływu na treść postanowień jej dotyczących. Niezasadnym byłoby również przyjęcie, że wysokość opłaty godzi również w dobre obyczaje i interes konsumenta. Wysokość ta odpowiada przepisom prawa – mieści się bowiem w granicach wyznaczonych art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim. Wysokość prowizji została także określona w sposób jednoznaczny poprzez wyraźnie sprecyzowaną kwotę. Pozwana miała także pełną świadomość istnienia tej należności. W ocenie Sądu przesądza to o niemożności zastosowania wobec tych postanowień art. 385 ¹ k.c.

Za nietrafną Sąd uznał również argumentację strony pozwanej odnośnie naliczenia odsetek od kosztów kredytu w postaci prowizji. Sąd dostrzegając, iż w kwestii tej można zaobserwować dwa odmienne od siebie poglądy, staje na stanowisku, iż podstawą naliczania odsetek jest cały wypłacony kapitał kredytu, w tym jego część przeznaczona na sfinansowanie kosztów. Za takim stanowiskiem przemawia wykładnia językowa art. 5 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim stanowiącego, że stopa oprocentowania kredytu to stopa oprocentowania wyrażona jako stałe lub zmienne oprocentowanie stosowane do wypłaconej kwoty na podstawie umowy o kredyt w stosunku rocznym. Z przepisu tego nie wynika bowiem, iż wypłata musi nastąpić do rąk kredytobiorcy. Można stąd wyprowadzić wniosek, że stosownie do postanowień umowy, wypłata kredytu może zostać dokonana także w celu pokrycia zobowiązań konsumenta – co zresztą na gruncie niniejszej sprawy miało miejsce, gdyż cele kredytu wskazane w § 1 ust. 1 pkt 2 obejmowały spłatę uprzednio zaciągniętych zobowiązań kredytowych kredytobiorcy. Co więcej, pojęcie „całkowita kwota kredytu” zdefiniowane w art. 5 pkt 7 nie obejmuje kredytowanych kosztów. W art. 5 pkt 10 nie użyto jednak tego terminu ani nie odesłano do powołanego przepisu. W związku z tym nie jest uzasadnione, aby – odwołując się do pojęcia „całkowita kwota kredytu” (w rozumieniu art. 5 pkt 7) – sumę kredytowanych kosztów wyłączać z podstawy naliczania oprocentowania. Pojęcie stopy procentowej kredytu zostało ponadto zdefiniowane na gruncie prawa europejskiego – art. 3 lit. j Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylająca dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz. U. UE. L. z 2008 r. Nr 133, str. 66 z późn. zm.) stanowi, iż "stopa oprocentowania kredytu" oznacza stopę oprocentowania wyrażoną jako stałe lub zmienne oprocentowanie stosowane w stosunku rocznym do wypłaconej kwoty kredytu. Wykładnia prounijna nie daje więc możliwości, aby wykorzystać pojęcie „całkowitej kwoty kredytu” do wyznaczenia podstawy naliczania oprocentowania. Powołane przez stronę pozwaną orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości (Wyrok TS z 21.04.2016 r., C-377/14, E. G. (...) v. (...).S., (...) 2016, nr 4, poz. I-283.) dotyczy zakresu pojęcia „całkowita kwota kredytu” na potrzeby ustalania rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania. W orzeczeniu tym Trybunał zajmował się kwestią wykonywania obowiązków informacyjnych wobec konsumenta. W ogóle nie analizował zasad naliczania odsetek od kredytu konsumenckiego.

W ocenie Sądu zaprezentowana powyżej argumentacji przemawia za przyjęciem, iż brak jest podstaw, aby odmówić możliwości naliczania odsetek od wskazanej w umowie kwoty prowizji, co czyni również bezskuteczną argumentację strony pozwanej odnoszącą się do kwoty podanej w umowie RRSO oraz instytucji tzw. „kredytu darmowego”.

Finalnie, za chybione należy uznać zarzuty skupiające się na nieskuteczności złożonego pozwanej oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, jak również poprzedzających ją wezwaniach do zapłaty. Z przedłożonych do akt pełnomocnictw wynika jednoznacznie, że osoby składające podpisy pod przedmiotowymi dokumentami działały w ramach swojego umocowania. Co więcej, monity dotyczące powstałego zadłużenia były wysyłane zgodnie z terminami zakreślonymi w § 7 ust. 1 umowy. Sąd stwierdził także, że złożone do akt ostateczne wezwanie do zapłaty przed wypowiedzeniem umowy (k. 18 – 19) czyni zadość wymogom wskazanym w art. 75c ustawy – prawo bankowe. Wyznacza ono bowiem 14 – dniowy termin na dokonanie spłaty należności (art. 75c ust. 1) oraz informuje o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zaległości w terminie 14 dni (art. 75c ust. 2).

Sąd wskazuje również, że oświadczenie o wypowiedzeniu umowy zostało doręczone na adres pozwanej podany w umowie. Skuteczności jego doręczenia nie niweczy fakt, że korespondencja została doręczona do rąk domownika – B. P.. Przyjąć należało, że odbierający korespondencję dorosły domownik (zgodnie z art. 37 ust. 2 pkt 3a ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1640) przekazał pozwanej kierowaną do niej korespondencję, a zatem treść oświadczeń powoda o warunkowym wypowiedzeniu umowy kredytu doszła do wiadomości pozwanej.

W konsekwencji, Sąd nie dopatrzył się podstaw uzasadniających uwolnienie się pozwanej od obowiązku zapłaty należnych bankowi kwot na podstawie umowy kredytu konsolidacyjnego (...).

Sąd, ustalając iż roszczenie powoda jest słuszne co do zasady, nie miał wątpliwości, iż jest zasadne również co do wysokości dochodzonego roszczenia, które zostało wykazane w historii rachunku obejmującego pełen okres od zawarcia umowy i uruchomienia kredytu do dnia sporządzenia wyciągu z ksiąg (...) Bank S.A. nr (...). W konsekwencji Sąd uznał, że pozwana jest zobowiązana zwrócić na rzecz bank kwoty wynikające z przedmiotowej umowy kredytu, dochodzone przez powoda w niniejszym procesie. Wobec powyższego Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę wskazaną w pozwie tj. 114.497,16 zł. (pkt I wyroku).

O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 481 § 1 k.c., stanowiącego, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Powód domagał się zasądzenia odsetek od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postepowaniu upominawczym do dnia zapłaty. Sąd nie dopatrzył się okoliczności uzasadniających kwestionowanie tak określonego roszczenia odsetkowego, wobec czego odsetki od kwoty 114.497,16 zł zostały zasądzone zgodnie z żądaniem pozwu tj. od dnia 21 października 2022 r. (pkt I wyroku).

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił na podstawie dołączonych do akt dokumentów. Nie były one kwestionowane co do treści w nich zawartych, strony co najwyżej wywodziły z nich odmienne skutki prawne. Strona pozwana negowała również skutki które niektóre z tych dokumentów (wezwania do zapłaty i oświadczenie o wypowiedzeniu umowy) miały wywoływać, lecz Sąd, jak wskazano powyżej, nie znalazł podstaw do uznania tych twierdzeń za zasadne. Wobec powyższego, i w braku innych środków dowodowych, Sąd przyznał złożonym do akt dokumentom wysoki walor dowodowy. Sąd zapoznał się również z przedłożonym do akt orzecznictwem sądów powszechnych, lecz nie znalazł podstaw do podzielenia zaprezentowanych w nich poglądów.

Koszty procesu zostały zasądzone na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. i art. 108 § 1 k.p.c. Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Mając na uwadze, że powód wygrał sprawę w całości, należy mu się zwrot od pozwanej kosztów związanych z koniecznością dochodzenia swych praw na drodze postępowania sądowego.

Jednocześnie Sąd zastosował przepis art. 108 § 1 k.p.c. stanowiący, że Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Sąd może jednak rozstrzygnąć jedynie o zasadach poniesienia przez strony kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu; w tej sytuacji, po uprawomocnieniu się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, referendarz sądowy w sądzie pierwszej instancji wydaje postanowienie, w którym dokonuje szczegółowego wyliczenia kosztów obciążających strony. Sąd pozostawił więc szczegółowe wyliczenie kosztów referendarzowi sądowemu przy przyjęciu zasady, że powód wygrał sprawę w całości (pkt II wyroku).

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

SSO Paweł Marycz