Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

UZASADNIENIE

Powód M. W. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym, że pozwane Koło (...) w S. zobowiązane jest zapłacić powodowi kwotę 122.117,87 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 120.237 zł od dnia 9 sierpnia 2016r. i od kwoty 1.880,87 zł od dnia 11 lutego 2017 r. wraz z kosztami postepowania.

Uzasadniając żądanie powód wskazał, że od 2012r. jest dzierżawcą nieruchomości rolnej, składającej się między innymi z działki numer (...), na której w okresie sierpień-wrzesień 2015 r. zasiał rzepak ozimy o powierzchni 66 ha i działki numer (...), gdzie zasiał żyto ozime o powierzchni 10 ha oraz wiosną 2016 r. na działce (...) o powierzchni 18 ha, seradelę. O zasiewach i zakończeniu prac polowych zawiadomił pozwanego pismem z dnia 1.10.2015 r. i 15.04.2016 r. prosząc o wzmożenie działań ochronnych w celu zminimalizowania strat na plantacjach w związku z wcześniejszymi szkodami łowieckimi. Powód w dniu 4 listopada 2015r. ubezpieczył uprawę rzepaku ozimego i żyta od skutków złego przezimowania w C. (...) Towarzystwie (...), które protokołem oględzin z 19.11.2015r. stwierdziło dobry stan upraw rolnych. Późną jesienią 2015 r. i wiosną 2016 r. powód stwierdził żerowanie zwierzyny i szkody w uprawach. Powód podniósł, że dokonał zgłoszenia szkód w upraw rolnych w pozwanym kole łowieckim. Pozwany w terminie określonym przepisami nie podjął żadnych działań. Powód wskazał, że przeprowadzono w drodze zabezpieczenia dowodu opinię biegłego z zakresu szacowania szkód rolnych B. D., który wyliczył wysokość odszkodowania z tytułu szkody w rzepaku ozimym na 116.640 zł, życie ozimym – 3.597 zł i seradeli na 9.000 zł. W dniu 25 lipca 2016 r. strony podpisały umowę ugody, w którym Koło (...) zobowiązało się do zapłaty odszkodowania za rzepak w wysokości 117.840 zł i za żyto – 6.997 zł, zaś w dniu 24 sierpnia 2016 r. strony podpisały ugodę na kwotę 9.000 zł z tytułu szkody w uprawie seradeli. Uzgodnione odszkodowanie za seradelę zostało wypłacone po zawarciu ugody z dnia 2 września 2016 r. Odnośnie ugody z dnia 25 lipca 2016r. pozwany oświadczył, że ugoda jest bezskuteczna albowiem ugodę podpisały osoby, które nie były upoważnione. Powód wezwał pozwanego do spełnienia świadczenia ale bezskutecznie.

W dniu 8 maja 2017r. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym orzekając zgodnie z żądaniem powoda.

Pozwane Koło (...) w S. wniosło sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany przyznał, że posiada legitymację bierną ale wskazał, że sporna jest legitymacja czynna albowiem z dokumentów dołączonych do pozwu nie wynika aby był dzierżawcą przedmiotowych w sprawie działek gruntu. Nadto wskazał, że powód dokonał tylko raz zgłoszenia szkody 1 listopada 2015r. Na wiosnę 2016 r. zabrakło wezwania do szacowania szkody. Pismem z dnia 15 kwietnia 2016 r. powód przekazał jedynie informację o bytowaniu zwierzyny. Pozwany wskazał, że szacowanie przeprowadzone przez biegłego sądowego nie było prawidłowe, a opinie zawierają błędy, które wpłynęły na niewłaściwe wyliczenie szkody. Biegły przyjął arbitralnie za powodem, że powierzchnia uprawy rzepaku wynosi 66 ha, a powierzchnia uprawy żyta 10 ha. Biegły sam powinien dokonać ustaleń w tym zakresie. Pozwany wstrzymał wypłatę odszkodowania albowiem biegły w dniu 5 sierpnia 2016 r. przesłał pozwanemu informację, z której wynika, iż w obliczeniu szkody w życie ozimym jest błąd. Nadto pozwany zarzucił, że szkoda w zakresie uprawy rzepaku ozimego 20,3625 ha powstała w okresie do 15 kwietnia 2016 r. dalej pozwany zwrócił uwagę na klasę ziemi, zły stan uprawy. Wskazał też, że przy wyliczeniu odszkodowania nie można pomijać nieponiesionych kosztów zbioru, transportu i przechowywania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód M. W. jest posiadaczem nieruchomości rolnej położonej w miejscowości G., gmina C., składającej się między innymi z działki numer (...) i działki numer (...).

Dowód:

umowa dzierżawy k.11-12, k.13-15

Oznaczone wyżej nieruchomości znajdują się na terenie obwodu łowieckiego dzierżawionego przez pozwane Koło (...) w S..

Bezsporne

W okresie sierpień-wrzesień 2015 r. powód na działce (...). Zasiał rzepak ozimy, na działce (...) żyto ozime i wiosną nadto na działce (...) seradelę.

Pismem z dnia 1 października 2015r. M. W. zgłosił zakończenie zasiewów i w związku z bytowaniem zwierzyny leśnej na plantacji rzepaku ok.65 ha i żyta ok.12 ha, zwrócił się z prośbą o wzmożenie działań ochronnych w celu minimalizacji potencjalnych zniszczeń.

Pismem z dnia 15 kwietnia 2016r. powód zgłosił zakończenie siewu seradeli na działce (...) i zwrócił się z prośbą o wzmożenie działań ochronnych w celu minimalizacji strat na plantacji.

Dowód:

pismo z dnia 1.10.2015 r. k.16

pismo z dnia 15.04.2016 r. k.17

Pismem z dnia 1 listopada 2015 r. powód zgłosił szkodę łowiecką i w związku z bytowaniem zwierzyny leśnej na plantacji rzepaku ok.65 ha i żyta ok.12 ha, zwrócił się z prośbą o wzmożenie działań ochronnych w celu minimalizacji dalszych zniszczeń oraz wyznaczenie daty oględzin uszkodzonych części plantacji.

Dowód:

pismo z dnia 1 listopada 2015 r. k.19

Powód ubezpieczył uprawę rzepaku ozimego i żyta od skutków złego przezimowania w C. (...) Towarzystwie (...), które protokołem oględzin z 19.11.2015 r. stwierdziło, że spełniły warunki ubezpieczenia, prawidłową obsadę roślin.

Dowód:

protokół oględzin k. 18

umowa ubezpieczenia k.157-160

Pismem z dnia 1 marca 2016 r. powód zgłosił szkodę łowiecką i w związku z zauważeniem dużych szkód wyrządzonych przez zwierzynę leśną na działkach nr (...) ca 70 ha rzepaku zwrócił się z prośbą o wzmożenie polowań, bądź zaplanowanie dyżurów ochronnych w celu minimalizacji ewentualnych dalszych szkód wyrządzonych przez zwierzynę leśną i zwrotną informację odnośnie działań mających na celu minimalizację dalszych strat.

Dowód:

pismo z 1.03.2016 r. k.20

Pismem z dnia 15 kwietnia 2016 r. powód ponownie zgłosił szkodę łowiecką i w związku z zauważeniem dużych szkód wyrządzonych przez zwierzynę leśną na działce rzepaku nr (...) ca 70 ha zwrócił się z prośbą o wzmożenie polowań lub zaplanowanie dyżurów ochronnych w celu minimalizacji ewentualnych dalszych szkód wyrządzonych przez zwierzynę leśną i zwrotną informację odnośnie działań mających na celu minimalizację dalszych strat. Kolejne pismo zgłaszające szkodę łowiecką, w którym powód wskazał szkody także na działce (...) (żyto), powód sporządził 10 maja 2016 r.

Dowód:

pismo z dnia 15.04.2016 r. k.21

pismo z dnia 10.05.2016 r. k.22

W związku z brakiem oszacowania szkód, w dniu 24 maja 2016 r. powód złożył wniosek do Sądu Rejonowego w Gryfinie o zabezpieczenie dowodu przez dokonanie przez biegłego oględzin w sposób odpowiadający warunkom wstępnego szacowania szkody. Postanowieniem z dnia 29 lipca 2016 r. Sąd Rejonowy w Szczecinie dopuścił dowód z opinii biegłego B. D. na okoliczność dokonania szacowania szkody wyrządzonej przez zwierzynę łowną w uprawach powoda.

Bezsporne, a nadto:

wniosek k. 36

postanowienie k.37

Oględziny wykonane przez biegłego B. D. z udziałem pełnomocnika powoda i przedstawiciela pozwanego odbyły się w dniu 21 czerwca 2016 r. Kolejna wizja odbyła się w dniu 25 lica 2016 r. i 24 sierpnia 2016 r.

Biegły nie mierzył działki, na której doszło do całkowitego zniszczenia uprawy rzepaku przyjmując jej wielkość na 23 ha na podstawie oświadczenia. Dodatkowo ustalił zniszczenia w uprawie rzepaku na powierzchni zredukowanej 5 ha oraz żyta na powierzchni 1,97 ha.

Dowód:

opinia biegłego k. 28-35, 39-43

notatka służbowa k.38

wyjaśnienia biegłego B. D. k.234-236, nagranie rozprawy z dnia 25 października 2017 r. 00:04:57-00:36:00

Powierzchnie małe przedstawione do oceny były mierzone dalmierzem.

Dowód:

zeznania świadka A. W. k.432-434, nagranie rozprawy z 14 maja 2018 r. 00:00:56-00:18:00

Koszt opinii biegłego w sprawie I Co 389/16 Sądu Rejonowego w Gryfinie wyniósł łącznie 1.880,87 zł.

Niesporne a nadto:

postanowienia k.57-62

W dniu 25 lipca 2016 r. podpisana została ugoda, w której Koło (...) zobowiązało się do zapłaty odszkodowania za rzepak w wysokości 117.840 zł i za żyto – 6.997 zł. Ugoda została podpisana przez powoda, zaś ze strony pozwanego przez S. L., M. L. oraz A. W.. Przy zawieraniu ugody obecny był biegły sądowy B. D..

Pismem z dnia 17 sierpnia 2016 r. pozwany poinformował powoda, że w związku z potwierdzeniem przez biegłego B. D. pomyłki w obliczeniach szkód rolnych na działkach powoda, wypłata odszkodowania zostaje wstrzymana.

Pismem z dnia 22 sierpnia 2016 r. powód wezwał Koło (...) do zapłaty w terminie 7 dni kwoty 126.837 zł wynikającej z ugody z dnia 25 lipca 2016r. W dniu 24 sierpnia 2016 r. podpisane zostało porozumienie na kwotę 9.000zł z tytułu szkody w uprawie seradeli. Porozumienie zostało podpisane przez posiadaczy uprawy oraz I. K., S. L., M. L. i biegłego B. D..

Pozwany wypłacił powodowi 9.000 zł z tytułu odszkodowania za straty w uprawie seradeli.

Dowód:

umowa ugody k.44

porozumienie k.45

pismo k.47

pismo z dnia 17 sierpnia 2016 r. k.117

Pismem z dnia 1 września 2016 r. pozwany poinformował powoda, że umowa ugody z dnia 25 lipca 2016 r. jest bezskuteczna albowiem nie została podpisana przez osoby upoważnione do składania oświadczeń woli w imieniu Koła (...).

Dowód:

pismo z dnia 1 września 2016 r. k.49

W dniu 2 września 2016 r. strony zawarły umowę ugody, w której pozwany zobowiązał się do zapłaty kwoty 9.000 zł odszkodowania za szkody w uprawie seradeli.

Dowód:

ugoda k.50

Pismem z dnia 4 lutego 2017 r. pełnomocnik powoda wezwał pozwanego do zapłaty do dnia 10 lutego 2017 r. kwoty 120.237 zł z tytułu szkody wyrządzonej przez zwierzynę łowną w uprawach powoda oraz kwoty 692,63 zł i 1.108,24 zł z tytułu kosztów opinii biegłego w postępowaniu zabezpieczającym.

Dowód:

pismo z dnia 4 lutego 2017 r. k.52

Ugoda z dnia 25 lipca 2016 r. i 24 sierpnia 2016 r. nie były podpisane przez wszystkie osoby upoważnione do składania oświadczeń woli w imieniu pozwanego.

Dowód:

statut Polskiego Związku Łowieckiego k. 86-114

zeznania świadka M. L. k.185-186, nagranie rozprawy z 27 września 2017r. 00:45:32-01:05:22

zaświadczenie k. 115

zeznania świadka A. W. k.183-185, nagranie rozprawy z 27 września 2017r. 00:23:44-00:44:00

zeznania świadka B. P. k.238-239, nagranie rozprawy z 25 października 2017r. 01:01:10-01:20:00

zeznania świadka S. L. k.241-243, nagranie rozprawy z 25 października 2017r. 01:44:05-02.02:00

Działka powoda o numerze 281/4 ma powierzchnię 95,6182 ha, zaś 293 - 20,3723 ha.

Dowód:

wypis z rejestru gruntów k.124

informacja z rejestru gruntów k.125

mapa zasiewu rzepaku k.126

akt notarialny k. 142-148

Plantacja rzepaku powoda oraz żyta ozimego została zniszczona przez zwierzynę łowną. Stan plantacji powoda niezniszczonej był dobry, ogólny stan plantacji słaby.

Dowód:

zeznania świadka K. O. k.182-183, nagranie rozprawy z 27 września 2017 r. 00:05:17-00:22:00

opis uprawy k.119-122

zeznania świadka A. W. k.183-185, nagranie rozprawy z 27 września 2017r. 00:23:44-00:44:00

zeznania świadka M. L. k.185-186, nagranie rozprawy z 27 września 2017r. 00:45:32-01:05:22

zeznania świadka Z. W. k.236-238, nagranie rozprawy z 25 października 2017r. 00:37:22-01:00:50

zeznania powoda k.239-241, nagranie rozprawy z 25 października 2017 r. 01:22:10-01:44:00

Powierzchnie do zaorania w uprawie rzepaku po zniszczeniu przez zwierzynę łowną wynosiły zredukowana 5 ha i 20,36 ha, zaś żyta zredukowana 1,97 ha.

Szkoda poniesiona przez powoda w uprawie rzepaku przy uwzględnieniu nieponiesionych kosztów zbioru i transportu wyniosła 81.625,86 zł. Uprawa wymagała zaorania po 11 czerwca. Szkoda w uprawie żyta - 3764,67 zł.

Dowód:

mapa k.123

mapa k.126

zeznania świadka K. O. k.182-183, nagranie rozprawy z 27 września 2017 r. 00:05:17-00:22:00

opis uprawy k.119-122

zeznania świadka M. L. k.185-186, nagranie rozprawy z 27 września 2017r. 00:45:32-01:05:22

opinia biegłego M. R. k.437-458

ustna opinia uzupełniająca biegłego M. R. k. 495-498, nagranie z rozprawy z dnia 24 września 2018 r. 00:01:58-00:44:00

wyjaśnienia biegłego B. D. k.234-236, nagranie rozprawy z dnia 25 października 2017 r. 00:04:57-00:36:00

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne jedynie w części.

Sąd ustalając stan faktyczny w badanej sprawie wziął pod uwagę, że część okoliczności faktycznych wskazanych w poprzedniej części uzasadnienia była pomiędzy stronami bezsporna. W pozostałym zakresie sąd dokonał ustaleń faktycznych na podstawie zawnioskowanych przez strony dowodów z dokumentów, których autentyczność nie była nie była kwestionowana przez strony. Co do zasady sąd przyjął za wiarygodne także dowody z zeznań świadków i przesłuchania strony pozwanej, nie znajdując podstaw do zakwestionowania ich wiarygodności w zakresie przydatnym dla rozstrzygnięcia w prawie. Nadto podstawa ustaleń Sądu stanowiła częściowo opinia B. D. oraz opinia biegłego M. R., o czym w dalszej części uzasadnienia.

Podstawą prawną żądania pozwu stanowi art. 46 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 roku – Prawo łowieckie [Dz.U. z 2013 r., poz. 1226 ze zmianami]. Zgodnie z dyspozycją wyżej wymienianego przepisu „Dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego obowiązany jest do wynagradzania szkód wyrządzonych w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny”.

Przywołany wyżej przepis kreuje prawo dochodzenia przez poszkodowanego posiadacza upraw i płodów rolnych odszkodowania za szkody w nich wyrządzone przez niektóre gatunki zwierząt łownych.

W myśl art. 46 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 roku – Prawo łowieckie dla powstania odpowiedzialności odszkodowawczej dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego za szkody łowieckie konieczne a zarazem wystarczające jest łączne spełnienie dwóch przesłanek:

1.  wyrządzenie szkody w uprawach i plonach rolnych;

2.  wyrządzenie szkody przez zwierzęta należące do pięciu gatunków zwierzyny łownej, to jest przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny.

Podkreślić należy, że jakkolwiek odpowiedzialność za szkody łowieckie jest ograniczona do szkód wyrządzonych przez pięć gatunków zwierzyny łownej, jednakże w zakresie określonym przez przepisy tej ustawy istnieje bezwarunkowy obowiązek wynagrodzenia takiej szkody. Powstaje on niezależnie od czyjejkolwiek winy oraz od zgodności z prawem działania podmiotu prowadzącego gospodarkę łowiecką. Odpowiedzialność odszkodowawcza ma zatem charakter "absolutny" i jest związana z samym faktem prowadzenia gospodarki łowieckiej, niezależnie od tego, czy szkoda powstała w wyniku działania prawnego czy bezprawnego.

Poza sporem pozostawał fakt, że powód w okresie sierpień-wrzesień 2015 r. na działce (...) zasiał rzepak ozimy, na działce (...) żyto ozime i wiosną nadto na działce (...) seradelę. Pismem z dnia 1 października 2015r. M. W. zgłosił zakończenie zasiewów i w związku z bytowaniem zwierzyny leśnej na plantacji rzepaku ok.65 ha i żyta ok.12 ha, zwrócił się z prośbą o wzmożenie działań ochronnych w celu minimalizacji potencjalnych zniszczeń. Niewątpliwie zatem powodowi jako posiadaczowi upraw przysługiwała, wbrew twierdzeniem pozwanego, legitymacja czynna w rozpoznawanej sprawie.

Nie stanowiło także przedmiotu sporu, że nieruchomości rolne, na których prowadzone były przez powoda uprawy, położone są w okręgu łowieckim zarządzanym przez pozwane Koło (...), na którym w związku z tym spoczywa obowiązek wynagradzania szkód wyrządzonych w powyższych uprawach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny.

W rozpoznawane sprawie bezsporne jest także, że na prowadzonej przez powoda plantacji rzepak, żyta ozimego i seradeli doszło do uszkodzenia roślin przez zwierzynę określoną w art. 46 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 roku – Prawo łowieckie. Tym samym powodowi przysługuje co do zasady roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej w prowadzonych przez niego uprawach.

Spór dotyczył natomiast wysokości szkody doznanej przez powoda.

Sąd miał na uwadze, że szczegółowy tryb postępowania w przedmiocie ustalanie faktu powstania szkody łowieckiej i określenia wysokości należnego odszkodowania został uregulowany w przepisach art. 46 ust. 2 i art. 47 ustawy – Prawo łowieckie oraz wydanym na podstawie powyższej ustawy rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 8 marca 2010 roku w sprawie sposobu postępowania przy szacowania szkód oraz wypłat odszkodowań za szkody w uprawach i płodach rolnych [Dz. U. Nr 45, poz. 272]. Przywołane wyżej przepisy nakładają określone obowiązki z jednej strony na dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich, z drugiej zaś strony na posiadaczy upraw i płodów rolnych. Niezachowanie przewidzianego w powyższych aktach prawnych trybu postępowania nie pozbawia osoby poszkodowanej prawa do odszkodowania, jednak ma wpływ na możliwość ustalenia powstania i wysokości szkody.

Z przepisów przywołanego wyżej rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 8 marca 2010 roku w sprawie sposobu postępowania przy szacowania szkód oraz wypłat odszkodowań za szkody w uprawach i płodach rolnych wynika, że zarówno wstępnego szacowania, jak i ostatecznego szacowania szkód dokonują upoważnieni przedstawiciele dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego przy udziale poszkodowanego lub jego pełnomocnika oraz na żądanie jednej ze stron przedstawiciela właściwej terytorialnie izby rolniczej [§ 2 ust. 1]. Szacowanie szkód powinno składać się przy tym z dwóch etapów – po pierwsze, z tzw. wstępnego szacowania szkody, czyli oględzin, po drugie, z tzw. ostatecznego szacowania szkód.

Wstępne szacowanie szkód polega na dokonaniu oględzin miejsca szkody. Oględzin tych powinno się dokonać się w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia szkody. Podczas oględzin należy ustalić: gatunek zwierzyny, która spowodowała szkodę, rodzaj, stan i jakość uprawy, obszar całej uprawy, a także szacunkowy obszar uprawy, która została uszkodzona oraz szacunkowy procent zniszczenia uprawy na danym obszarze [§ 3 wyżej wymienionego rozporządzenia].

Z kolei ostatecznemu szacowaniu podlegają straty ilościowe i jakościowe powstałe w wyniku uszkodzenia, zniszczenia uprawy lub płodów rolnych. Ostatecznego szacowania oraz określenia wysokości odszkodowania powinno się dokonać się najpóźniej na dzień przed sprzętem uszkodzonej lub zniszczonej uprawy lub płodu rolnego. W tym celu poszkodowany jest obowiązany powiadomić szacującego o terminie planowanego sprzętu w terminie 7 dni przed zamierzonym sprzętem uszkodzonych upraw lub płodów rolnych. Podczas ostatecznego szacowania ustala się: gatunek zwierzyny, która spowodowała szkodę, rodzaj uprawy lub płodu rolnego, stan i jakość uprawy lub płodu rolnego, obszar całej uprawy lub szacunkową masę zgromadzonego płodu rolnego, obszar uprawy, który uległ uszkodzeniu lub szacunkową masę uszkodzonego płodu rolnego, procent zniszczenia uprawy na uszkodzonym obszarze, plon z jednego hektara, szacunkową masę uszkodzonego płodu rolnego, rozmiar szkody oraz wysokość odszkodowania. Wysokość odszkodowania ustala się, mnożąc rozmiar szkody przez cenę skupu danego artykułu rolnego, a w przypadku gdy nie jest prowadzony skup - cenę rynkową z dnia ostatecznego szacowania szkody, w rejonie powstania szkody. Wysokość odszkodowania pomniejsza się odpowiednio o nieponiesione koszty zbioru, transportu i przechowywania [§ 4 wyżej wymienionego rozporządzenia].

Z § 2 ust. 5 i 7 wyżej wymienionego rozporządzenia wynika, że zarówno z oględzin, jak i ostatecznego szacowania szkody szacujący sporządza protokół, który podpisuje szacujący, poszkodowany lub jego pełnomocnik oraz przedstawiciel właściwej terytorialnie izby rolniczej, jeżeli uczestniczył w oględzinach lub ostatecznym szacowaniu szkody. Poszkodowany może przy tym wnieść zastrzeżenia do protokołu

W niniejszej sprawie powyższy tryb postępowania co do zasady nie został zachowany. Pismem z dnia 1 listopada 2015 r. powód zgłosił szkodę łowiecką i w związku z bytowaniem zwierzyny leśnej na plantacji rzepaku ok.65 ha i żyta ok.12 ha, zwrócił się z prośbą o wzmożenie działań ochronnych w celu minimalizacji dalszych zniszczeń oraz wyznaczenie daty oględzin uszkodzonych części plantacji. Następnie pismem z dnia 1 marca 2016 r. powód zgłosił szkodę łowiecką i w związku z zauważeniem dużych szkód wyrządzonych przez zwierzynę leśną na działkach nr (...) ca 70 ha rzepaku zwrócił się z prośbą o wzmożenie polowań, bądź zaplanowanie dyżurów ochronnych w celu minimalizacji ewentualnych dalszych szkód wyrządzonych przez zwierzynę leśną i zwrotną informację odnośnie działań mających na celu minimalizację dalszych strat. Pismem z dnia 15 kwietnia 2016 r. powód ponownie zgłosił szkodę łowiecką i w związku z zauważeniem dużych szkód wyrządzonych przez zwierzynę leśną na działce rzepaku nr (...) ca 70 ha zwrócił się z prośbą o wzmożenie polowań lub zaplanowanie dyżurów ochronnych w celu minimalizacji ewentualnych dalszych szkód wyrządzonych przez zwierzynę leśną i zwrotną informację odnośnie działań mających na celu minimalizację dalszych strat. Kolejne pismo zgłaszające szkodę łowiecką, w którym powód wskazał szkody także na działce (...) (żyto), powód sporządził 10 maja 2016 r. Pomimo powyższego pozwany nie dokonał oględzin wskazanych przez powoda upraw. Oględziny zostały wykonane dopiero po złożeniu przez powoda w Sadzie Rejonowym w Gryfinie wniosku o udzielenie zabezpieczenia i odbyły się w dniu 21 czerwca 2016 r. Kolejna wizja biegłego sądowego odbyła się w dniu 25 lipca 2016 r. i 24 sierpnia 2016 r.

Sąd wziął pod uwagę, że biegły B. D. mógł bezpośrednio ocenić stan upraw rzepaku i żyta prowadzonych przez powoda i rozmiar wyrządzonej mu szkody na skutek działań zwierzyny łownej. W ocenie sądu brak podstaw do przyjęcia, że biegły w sposób niezgodny z prawdą opisał stwierdzony przez siebie stan nieruchomości rolnych, na których były prowadzone uprawy. W oględzinach uczestniczył zarówno pełnomocnik powoda jak i przedstawiciel pozwanego.

Jednakże opinia B. D. i opinia powołanego w rozpoznawanej sprawie biegłego A. M. zawierają błędy metodologiczne. Biegli nie potrafili w sposób przekonywujący odnieść się do wszystkich podniesionych przez strony zarzutów. Biegły A. M. dokonał wyliczeń szkody na podstawie ustaleń biegłego B. D. (co wskazał na stronie 13), które sam zakwestionował m.in. na stronie 10 i 12 opinii, a nadto w opinii uzupełniającej m.in. na stronie 3,6,7. Opinia biegłego D. okazała się przydatna w zakresie opisu upraw. Opinie prywatne znajdujące się na karcie 324-328 oraz na karcie 351-352 w oczywisty sposób nie mogła stanowić podstawy ustaleń w zakresie wysokości poniesionej przez powoda szkody, a jedynie stanowić dowód, że takowa opinia została sporządzona.

Kolejny powołany w sprawie biegły M. R. szczegółowo wskazał natomiast wskazał wymagania glebowe, relatywne plony w zależności od rozwoju przedzimowego, plony rzepaku pozbawionego na wiosnę liści bocznych i pąków. Wielkość powierzchni przyjętych do wyliczenia szkody znajduje oparcie w pozostałym materiale dowodowym. Uwzględnił całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego. Wprawdzie biegły pomylił numer działki, jednak nie miło to wpływu na dokonanie wyliczeń zawartych w opinii, co wynika jednoznacznie z jej treści. Z tych względów opinia biegłego M. R. stała się podstawą ustaleń Sądu.

Opinia biegłego jest jasna i pełna, a wnioski w niej zawarte zostały logicznie uzasadnione, stanowiąc konsekwentne zwieńczenie przedstawionego w opinii procesu rozumowania. Opinia została zakwestionowana wyłącznie przez powoda, ale jak już wskazano biegły wyjaśnił zgłoszone zastrzeżenia. W pozostałym zakresie pismo powoda w istocie stanowi polemikę z opinią biegłego, który wydał opinie miej korzystną niż opinia, w oparciu o którą powód sformułował żądanie.

Na wstępie zauważyć należy, że w ustawie z dnia 13 października 1995 roku – Prawo łowieckie nie zostało zdefiniowane pojęcie „szkody w uprawach i plonach rolnych”. Tym samym przy wykładni powyższego pojęcia znajdują zastosowanie ogólne zasady polskiego prawa cywilnego. W polskim prawie cywilnym szkoda rozumiana jest natomiast jako wszelki uszczerbek w dobrach prawnie chronionych o charakterze majątkowym, a w przypadkach określonych w ustawie - także o charakterze niemajątkowym.

Określenie „szkoda w uprawach i plonach rolnych” wskazuje jednak, iż ustawodawca ogranicza odpowiedzialność odszkodowawczą przewidzianą w art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 roku – Prawo łowieckie wyłącznie do obowiązku naprawienia szkody majątkowej doznanej przez posiadacza nieruchomości rolnej na skutek zniszczenia lub uszkodzenia upraw lub płodów rolnych.

Odszkodowanie należne powodowi winno odpowiadać różnicy pomiędzy wartością plonu, który powód uzyskałby, gdyby nie doszło do uszkodzenia jego upraw przez zwierzynę łowną, a wartością plonu faktycznie przez niego uzyskanego pomniejszoną o nieponiesione przez powoda koszty zbioru, transportu i przechowywania utraconego plonu.

Analiza danych wskazanych przez biegłego M. R. uzasadnia wniosek, że powód z uwagi na warunki pogodowe, glebowe i stosowane zabiegi agrotechniczne mógł realnie zakładać osiągnięcie plonów przeciętnych dla tego regionu. Z danych Głównego Urzędu Statycznego wynika natomiast, że średni plon rzepaku ozimego w województwie (...) wynosił w 2016 roku 24,7 dt/ha, zaś żyta 40dt/ha, co przyjąć trzeba za punkt wyjścia dla ustalenia wysokości odszkodowania powodowi.

Powód kwestionował także ustalony przez biegłego obszar zniszczonej uprawy rzepaku podnosząc, ze całkowicie uszkodzony obszar to nie 20,36 ha ale 23 ha, powołując się na biegłego B. D.. Podkreślić należy, że biegły wyjaśnił na rozprawie, że ten całkowicie uszkodzony obszar nie był mierzony (nagranie rozprawy z 25 października 2017r. m.in. 00:12:02-00:12:39) a oparł się wyłącznie na oświadczeniu powoda. Z pozostałych dokumentów zgromadzonych w aktach oraz zeznań świadków wynika, że obszar faktycznie osiany wynosił 20,36 ha. Powód nie przedstawił dowodów przeciwnych. Co do pozostałej powierzchni zredukowanej tj. 5 ha rzepaku i 1,97 ha żyta. Sąd w barku odmiennych dowodów nie znalazł podstaw do zakwestionowania podanych wyliczeń.

Tym samym przy uwzględnianiu nieponiesionych kosztów transportu i zbioru oraz średniego zbioru za prawidłowe należy uznać wyliczenia biegłego co do poniesionej szkody w uprawach rzepaku na kwotę łączną 81.625,86 zł i w uprawach żyta na kwotę 3.764,67 zł.

Sąd miał jednocześnie na uwadze, że powód w pozwie domagał się odszkodowania za szkody w uprawach w kwocie 120.237 zł w tym w uprawach rzepaku w wysokości 116.640 zł i w życie ozimym 3.597 zł (wyliczenie w uzasadnieniu k.6 akt), a nadto poniesionych kosztów związanych z opinią wydaną w trybie zabezpieczenia w wysokości 1.880,87 zł. Zatem, mając na uwadze treść opinii biegłego oraz zakaz orzekania ponad żądanie Sąd uwzględnił żądanie co do kwoty 81.625,86 zł z tytułu szkody w uprawach rzepaku oraz wskazaną przez powoda w pozwie kwotę 3.597 zł związaną ze szkodą wynikłą ze zniszczeń upraw żyta tj. łączne odszkodowanie za niszczone uprawy wyniosło 85.222,86 zł. Niewątpliwie z uwagi na brak dokonania przez pozwanego szacowania szkody pomimo zgłoszenia przez powoda, pozwany zobowiązany jest nadto pokryć poniesione przez powoda koszty w wysokości 1.880,87 zł. Zatem żądanie okazało się uzasadnione w łącznej kwocie 87.103,73zł.

Żądanie odsetek znajduje uzasadnienie w treści art. 481 k.c. Pozwany nie odniósł się do żądania w tym zakresie i nie zgłosił zarzutów.

W tym stanie rzeczy orzeczono jak w punkcie I sentencji.

W pozostałym zakresie powództwa jako bezzasadne podlegało oddaleniu, co znalazło wyraz w rozstrzygnięciu zawartym w punkcie II sentencji.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. i art. 100 k.p.c. Stosownie do wyrażonej w art. 98 § 1 k.p.c. zasady odpowiedzialności za wynik procesu strona przegrywająca proces obowiązana jest zwrócić stronie wygrywającej poniesione przez nią koszty procesu niezbędne do celowego dochodzenia swych praw lub celowej obrony. Zgodnie natomiast z dyspozycją art. 100 k.p.c. w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub odpowiednio rozdzielone.

W rozpoznawanej sprawie porównując wysokość dochodzonego przez powoda roszczenia z kwotą świadczenia pieniężnego zasądzonego w wyroku, uznać należy, że strona powodowa wygrała sprawę w 71 %, zaś strona pozwana - w 29 % i w tych częściach strony powinny sobie zwrócić poniesione koszty procesu. Koszty poniesione przez powoda wyniosły łącznie 11.658 zł, zaś przez pozwanego 6.417 zł (5.400 zł wynagrodzenie pełnomocnika, 17zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 1.000 zł zaliczka na biegłego). Zatem koszty należne powodowi wyniosły 8.277, 18 zł (11.658 zł x 71%), zaś pozwanemu - 1.860,93 zł (6.417 zł x 29%). Dokonując wzajemnej kompensacji, pozwany winien zwrócić powodowi kwotę 6.416,25zł, o czym orzeczono w punkcie III.

Orzeczenie w punkcie IV i V Sąd oparł o przepis art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Sąd nakazał pobrać od stron niepokryte koszty opinii biegłych, których łączny koszt wyniósł 3.971,48 zł. Koszty nie okryte z zaliczki wyniosły 2.871,48 zł, z czego powód winien uiścić na rzecz Skarbu Państwa 29% tj. 832,73 zł, zaś pozwany 71 % t.j. 2.038,75zł.