Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

POSTANOWIENIE

Dnia 30 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Patrycja Baranowska

SO Natalia Pawłowska-Grzelczak (spr.)

SR del. Anna Górnik

po rozpoznaniu w dniu 30 marca 2017 r. w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

o zapłatę

na skutek zażalenia powódki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 9 stycznia 2017 r. w sprawie o sygn. akt X GC 1623/16

postanawia:

oddalić zażalenie.

Anna Górnik Patrycja Baranowska Natalia Pawłowska-Grzelczak

UZASADNIENIE

W dniu 11 lipca 2016 r. powódka wniosła przeciwko pozwanej pozew o zapłatę kwoty 15 802,50 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwot i terminów wskazanych w piśmie procesowym. Wraz z pozwem wniosła o udzielenie zabezpieczenia dochodzonych pozwem roszczeń do kwoty 16 593,50 zł poprzez zajęcie rachunków bankowych oraz ustanowienie zakazu zbywania i obciążania prawa wieczystego użytkowania nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...) oraz zakazu zbywania i obciążania prawa do domeny internetowej do czasu prawomocnego zakończenia niniejszego postepowania. Zdaniem powódki istnieje duże prawdopodobieństwo uniemożliwienia lub poważnego utrudnienia wykonania ewentualnego korzystnego dla niej orzeczenia, gdyż z uwagi na otwarcie postępowania likwidacyjnego pozwana spółka istnieje ryzyko, że pozwana spienięży majątek. W dniu 12 lipca 2016 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym. Tego samego dnia Sąd oddalił wniosek o udzielenie zabezpieczenia. Zażalenie na powyższe orzeczenie także zostało oddalone. W piśmie z dnia 20 grudnia 2016 r. powódka złożyła kolejny wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia poprzez ustanowienie zakazu zbywania oraz obciążania nieruchomości pozwanej, dla których prowadzone są księgi wieczyste o numerach (...). Uzasadniając wniosek powódka wskazała, że pozwana zawarła w dniu 26 października 2016 r. przedwstępną warunkową umowę sprzedaży nieruchomości objętych nr (...) oraz (...). Zdaniem powódki pozwana zbywa majątek co zagraża możliwości zaspokojenia roszczeń. Postanowieniem z dnia 9 stycznia 2017 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie oddalił wniosek. W uzasadnieniu wskazał, że powód powołał w pozwie szereg dowodów przemawiających za uprawdopodobnieniem roszczenia. Natomiast zdaniem tego Sądu powód nie sprostał obowiązkowi uprawdopodobnienia interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. W szczególności Sąd uznał, że przedstawiony przez powoda dokument w postaci wydruku z elektronicznej księgi wieczystej nr (...), z którego wynika, że pozwana w dniu 26 października 2016 r. zawarła przedwstępną warunkową umowę sprzedaży nieruchomości o nieznanej wartości, obciążonej hipoteką przymusową na rzecz Skarbu Państwa – Prezydenta Miasta K., nie mógł prowadzić do uznania, że pozwana usiłuje upłynnić majątek, tym bardziej, że już z treści samego wniosku wynika, że nie jest to jedyna nieruchomość stanowiąca własność pozwanej. Z treści wniosku nie wynika też by sprzedaż tej nieruchomości miała zagrozić niewypłacalnością pozwanej spółki zwłaszcza, że z materiału dowodowego obrazującego sytuację finansową spółki na rok 2015 wynika, iż majątek spółki nie ogranicza się wyłącznie do wskazanej nieruchomości. Sąd ustalił, że pozwana spółka posiada także inne środki trwałe, w tym środki transportu o wartości ponad 500 000,00 zł a zatem wielokrotnie przewyższającej wartość przedmiotu w niniejszej sprawie. W ocenie Sądu Rejonowego dla wykazania interesu prawnego powódka winna wykazać przede wszystkim, że w przypadku skutecznej sprzedaży ewentualne zaspokojenie jej roszczeń nie będzie możliwe lub pozostanie nader utrudnione. Fakt sprzedaży tylko jednej spośród innych nieruchomości, nie będących jedynymi składnikami majątku pozwanej, nie może prowadzić do przyjęcia, że działania pozwanej zmierzają do całkowitego upłynnienia majątku spółki. Powódka złożyła zażalenie na powyższe orzeczenie wnosząc o jego zmianę poprzez udzielenie zabezpieczenia ewentualnie uchylenie i przekazanie do ponownego rozpoznania. Zdaniem powódki argumentacja Sądu Rejonowego odnośnie tego, że zawarcie umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości w sytuacji, gdy sprzedający jest dłużnikiem, wobec którego toczy się postępowanie sądowe o zapłatę nie jest wystarczającym dowodem na fakt upłynniania majątku, jest sprzeczna ze stanem faktycznym oraz sprzeczna wewnętrznie. Zdaniem powoda jeśli bowiem z całości majątku zostanie zbyta cześć to pozostała część jest mniejsza od pierwotnej. Jeśli zaś chodzi o wartość pojazdów to jest ona jedynie wartością księgową ale nie wiadomo, czy są to pojazdy w leasingu, wynajęte, stare czy nowe a w efekcie nie wiadomo ile realnie są warte. Odnośnie pozostałych nieruchomości to zdaniem powoda mogą one zostać w każdej chwili zbyte. Dalej zarzucono Sądowi, że przyjęcie za wiarygodne i obrazujące realny stan majątkowy pozwanej spółki dokumentów księgowych dłużnika sprzed kilkunastu miesięcy jest nieporozumieniem bo w aktach sprawy nie ma żadnego dowodu na to, iż stan dłużnika jest choćby zbliżony do wartości księgowej. Skoro pozwana zbywa nieruchomości a nie pojazdy to znaczy, że albo zobowiązania są znacznie większe niż wartość pojazdów albo wartość ta nie zaspokoi roszczeń. Powódka podniosła też, że oczekiwanie aby wykazała, iż sprzedaż nieruchomości utrudni lub uniemożliwi zaspokojenie roszczenia jest niemożliwe do spełnienia, gdyż powódka nie zna i nie może znać dokładnie sytuacji majątkowej pozwanej spółki. Dodatkowo powód wskazał, że w innej sprawie o sygn. XI GC 1425/16 prowadzonej przeciwko spółce (...) Sąd udzielił zabezpieczenia poprzez zakaz zbywania nieruchomości co doprowadziło do tego, że pozwana uiściła należność.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Na gruncie rozważanej sprawy Sąd I instancji przyjął, uwzględniając etap postępowania i stan materiału procesowego zgromadzonego w sprawie, że roszczenie powódki zostało uprawdopodobnione – co nie było przedmiotem zażalenia. Powódka zakwestionowała natomiast stanowisko Sądu I instancji w zakresie w jakim uznał, że powódka nie uprawdopodobnienia drugiej z przesłanek określonych w art. 730 ¹ k.p.c., a mianowicie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. W ocenie Sądu Okręgowego, wbrew zarzutom sformułowanym w zażaleniu, Sąd I instancji prawidłowo przyjął, że powódka nie uprawdopodobniła interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Zgodnie z art. 730 ¹ § 2 k.p.c. interes ten istnieje wówczas, jeżeli brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Sytuacja taka występuje zatem wtedy, gdy brak zabezpieczenia mógłby pozbawić wierzyciela zaspokojenia, tj. gdy w chwili wydania orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie obowiązany nie będzie posiadał środków pozwalających na zaspokojenie roszczenia uprawnionego z uwagi na brak składników majątkowych w wyniku zarówno czynników zewnętrznych, jak i na skutek przedsięwziętych przez niego działań prowadzących do zbycia majątku mogącego stanowić podstawę ewentualnego zaspokojenia się wierzyciela. Zagrożenie pozbawienia zaspokojenia jest stanem obiektywnym, przy czym musi być konkretnie stwierdzone w każdym przypadku. Na gruncie niniejszej sprawy należy stwierdzić, że powódka wskazując na interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia, nie uprawdopodobniła istnienia podstawy do uznania, iż zabezpieczenie jest uzasadnione w kontekście powołanych powyżej unormowań. W ocenie Sądu brak jest bowiem podstaw do uznania, że zaspokojeniu roszczenia zagraża obiektywnie zła sytuacja majątkowa pozwanej. O powyższym może świadczyć choćby fakt, że organy pozwanej spółki podjęły decyzję o nie rozwiązywaniu spółki i uchyleniu postępowania likwidacyjnego. W świetle okoliczności sprawy nie sposób też uznać, że pozwana spółka nie dysponuje na dzień składania wniosku jakimkolwiek majątkiem, czy to w postaci aktywów trwałych, czy szerzej rzeczowych, czy też wreszcie środków pieniężnych. Zdaniem Sądu Okręgowego powódka nie uprawdopodobniła by pozwana dążyła do upłynnienia swego majątku. Trafnie wskazał Sąd I instancji, że sam fakt zamiaru sprzedaży jednego czy dwóch z wielu innych składników majątku pozwanej spółki nie może przesądzać o dążeniu do upłynnienia całego majątku. Nie można bowiem pomijać okoliczności, a wynika to zarówno z samego wniosku o zabezpieczenie jak i z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, że pozwana spółka posiada kilka nieruchomości. O tym, że nieruchomości nie stanowią jedynego składnika majątku pozwanej spółki świadczy też treść rachunku zysków i strat oraz bilansu za rok 2015. Wprawdzie ze sprawozdania zarządu z dnia 15 kwietnia 2016 r. wynika, iż spółka podejmowała działania zmierzające do zbycia nieruchomości jednak związane to było z pozostawaniem spółki w stanie likwidacji, co już jest nieaktualne. Obecnie brak jest dowodów na to, iż pozwana zbywając nieruchomości ma złe zamiary, w szczególności takie, które mają uniemożliwić ewentualną egzekucję należności powódki. Słusznie w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia zauważono, że czynności tego rodzaju stanowią typowy wyraz aktywności przedsiębiorców w ramach procesów gospodarczych. Odnosząc się zaś do twierdzenia, iż sprzedaż części majątku prowadzi do jego pomniejszenia, to oczywiście powódka ma w tym zakresie rację, jednak powyższe nie może automatycznie świadczyć o istnieniu interesu w udzieleniu zabezpieczenia. Okoliczność ta miałaby znaczenie przy ocenie wniosku o zabezpieczenie, gdyby sprzedawana nieruchomość stanowiła całość albo przeważającą część majątku spółki, co na gruncie rozważanej sprawy nie ma miejsca, jak już wyżej wskazano. Trudno więc przyjąć, że sprzedaż jednego z wielu środków trwałych składających się na majątek spółki doprowadzi do niewypłacalności dłużnika. Nie można pomijać przy tym faktu, że sposób zabezpieczenia powinien być współmierny do wysokości dochodzonego roszczenia. Powód dochodzi zapłaty kwoty oscylującej w granicach 16 000 zł i wprawdzie z treści wniosku nie wynika ani to jaką wartość ma sprzedawana nieruchomość, ani pozostałe nieruchomości, co do których powódka skierowała wniosek o zabezpieczenie, to jednak wysoce prawdopodobne jest, iż wartość trzech nieruchomości, o których mowa we wniosku może znacznie przewyższać wartość dochodzonego roszczenia. Podkreślić należy, że to na powódce jako uprawnionej, ciąży obowiązek uprawdopodobnienia okoliczności uzasadniających wniosek. Nie sposób czynić zarzutów Sądowi I instancji, iż dokonując oceny miał na uwadze materiał dowodowy obrazujący sytuację finansową pozwanej w roku 2015 zaoferowany zresztą przez samą powódkę. Nie jest rzeczą Sądu poszukiwanie dowodów, a powódka składając kolejny wniosek o zabezpieczenie - oprócz wydruku z księgi wieczystej – nie przedstawiła żadnej innej dokumentacji obrazującej stan majątkowy i finansowy pozwanej spółki, nie uczyniła tego też przy zażaleniu, a zatem nie wykazała twierdzeń przez siebie podnoszonych. Same przypuszczenia, nie poparte jakimikolwiek dowodami o charakterze choćby uprawdopodobniającym, są niewystarczające do uwzględnienia wniosku. Tym samym nie sposób przyjąć, iż istnieje obiektywnie niekorzystny stan majątkowy pozwanej, który może negatywnie wpłynąć na jej możliwości finansowe w kontekście ewentualnej konieczności zaspokojenia roszczenia powódki.

Sąd Okręgowy wreszcie wskazuje, że bez znaczenia dla niniejszej sprawy jest fakt udzielenia zabezpieczenia w innej sprawie, w której stroną pozwaną jest dłużna spółka. Przede wszystkim Sąd nie jest tym orzeczeniem związany, poza tym każda sprawa winna być oceniania indywidualnie, mając na uwadze okoliczności jej towarzyszące. W tym kontekście nie można pomijać faktu – a co ma istotne znaczenie - że w tamtej sprawie Sąd Rejonowy oceniał wniosek przyjmując, że spółka jest w likwidacji a zatem jej celem jest upłynnienie majątku. Obecnie argument ten stracił na aktualności. Brak zatem podstaw do uznania, aby w razie pozytywnego dla powódki rozstrzygnięcia niniejszego sporu nastąpił brak możliwości wykonania wydanego wyroku. Żadne okoliczności nie wskazują bowiem aby pozwana miała nie respektować ewentualnego orzeczenia.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 385 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. orzeczono o oddaleniu zażalenia.

Anna Górnik Patrycja Baranowska Natalia Pawłowska-Grzelczak

Sygn. akt VIII Gz 114/17

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

- (...)

- (...)

3.  (...)

4.  (...)

(...)