Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VI U 670/13 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Szczecinie z 2014-02-28

Sygn. akt VI U 670/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodnicząca:

SSO Monika Miller-Młyńska

Protokolant:

st. sekr. sądowy Katarzyna Herman

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 lutego 2014 r. w S.

sprawy M. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania M. K. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 19 marca 2013 roku znak: (...)

z dnia 20 maja 2013 roku znak: (...)

z dnia 8 lipca 2013 roku znak: (...)

z dnia 27 września 2013 roku znak: (...)

I. zmienia zaskarżone decyzje z dnia 8 lipca 2013 roku i 27 września 2013 roku w ten sposób, że przyznaje M. K. (1)prawo do przeliczenia emerytury (...) ze skutkiem od 1 stycznia 2013r. poprzez doliczenie do stażu pracy – jako okresów składkowych okresu zatrudnienia w „(...)w K.od 17 października 1970 roku do 16 stycznia 1971 roku;

II. oddala odwołanie w pozostałym zakresie;

III. stwierdza odpowiedzialność organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania prawidłowej decyzji w niniejszej sprawie – w zakresie wynikającym z punktu I. niniejszego wyroku.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 marca 2011 r., znak (...), organ rentowy przyznał ubezpieczonej emeryturę wyliczoną zgodnie z art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Prawo do tego świadczenia przyznano ubezpieczonej od dnia 16 lutego 2013 r., tj. od osiągnięcia przez nią powszechnego wieku emerytalnego. Wysokość świadczenia wyniosła 1468,34 zł. Organ rentowy wskazał, że emerytura wyliczona zgodnie z art. 26 jest niższa od dotychczas wypłacanej emerytury, wobec czego nadal będzie płacona emerytura o symbolu (...) w stałym terminie płatności do 6 dnia każdego miesiąca. Wskazano, że od 16.02.2013 r. nowy identyfikator świadczenia to (...).

Ubezpieczona odwołała się od powyższej decyzji, wnosząc o ponowne przeliczenie emerytury i kapitału początkowego z uwzględnieniem wszystkich udokumentowanych okresów ubezpieczenia, w tym okresu zatrudnienia w (...)od 4.02.2008 r. do 31.05.2012 r., w (...) sp. z o.o.w L.od 24.10.2012 r. do nadal, w (...) od dnia 14.11.1970 r. do 16.01.1971 r. oraz pracy w gospodarstwie rolnym jej rodziców od dnia 17.01.1971 r. do 16.05.1971 r. Zakwestionowała również prawidłowość potrącenia przy wyliczaniu jej nowej emerytury kwoty 81.066,93 zł tytułem pobranej wcześniejszej emerytury, wskazując, że nie była wcześniej informowana, że będzie dokonane takie potrącenie. Dodatkowo zgłosiła zastrzeżenia odnośnie prawidłowości wyliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru, wskazując że do wyliczenia aktualnego świadczenia przyjęto wskaźnik 104%, podczas gdy przy ustalaniu kapitału początkowego wynosił on 110,24%.

W odpowiedzi na to odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie w całości, wskazując że emerytura została wyliczona zgodnie z art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W piśmie procesowym z dnia 29 maja 2013 r. organ rentowy wniósł ponadto o umorzenie postępowania na podstawie art. 355 § 1 k.p.c., podnosząc że w wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy wydał kolejną decyzję o przyznaniu ubezpieczonej prawa do emerytury (z dnia 20 maja 2013 r.), którą uchylił decyzję z 19.03.2013 r.

Decyzją z dnia 20 maja 2013 r., znak (...), (zatytułowaną „decyzja o przeliczeniu świadczenia”) organ rentowy ponownie przyznał M. K. (1)emeryturę wyliczoną zgodnie z art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Prawo do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym przyznano ubezpieczonej od dnia 16 lutego 2013 r., tj. od osiągnięcia tego wieku. Wyliczona emerytura wyniosła 1484,09 zł, a po waloryzacji od 1.03.2013 r. - 1543,45 zł. Organ rentowy wskazał, że emerytura wyliczona zgodnie z art. 26 jest niższa od dotychczas wypłacanej emerytury, wobec czego nadal będzie płacona emerytura o symbolu (...) (1592,83 zł) w stałym terminie płatności do 6 dnia każdego miesiąca. Wskazano, że od 16.02.2013 r. nowy identyfikator świadczenia to (...). Jednocześnie uchylono decyzję z dnia 19.03.2013 r.

Ubezpieczona pismem z dnia 10 czerwca 2013 r. odwołała się od powyższej decyzji, wskazując że nadal nie zgadza się z wyliczeniem wysokości jej emerytury, gdyż nie obejmuje ono wszystkich udokumentowanych okresów jej ubezpieczenia. Dodatkowo podniosła, że za okres jej zatrudnienia w (...) odprowadzono składki na ubezpieczenia społeczne, zatem okres ten powinien być brany pod uwagę przy wyliczaniu wysokości należnej jej emerytury. Organ rentowy nie przekazał tego odwołania do Sądu; znajduje się ono w aktach rentowych (k. 49 plik IV).

Decyzją z dnia 8 lipca 2013 r., znak (...), (zatytułowaną „decyzja o przyznaniu emerytury”) organ rentowy – w rozpoznaniu wniosku M. K. (1) z 22.01.2013 r. - przeliczył należną ubezpieczonej emeryturę o symbolu (...) od dnia 1 stycznia 2013 r. (tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku) z uwzględnieniem dodatkowego stażu pracy z tytułu zatrudnienia w (...) sp. z o.o. od 24.10.2012 r. do 31.12.2012 r. Po zmianie stażu pracy wysokość emerytury o symbolu (...) wyniosła 1536,14 zł, a po waloryzacji od 1.03.2013 r. - 1597,59 zł.

Pismem z dnia 7 września 2013 r. ubezpieczona wniosła zastrzeżenia odnośnie prawidłowości tej decyzji, wskazując że organ rentowy nadal nie uwzględnił w jej stażu ubezpieczeniowym okresu zatrudnienia w (...) od 17.10.1970 r. do 16.01.1971 r. (k. 31).

Decyzją z dnia 27 września 2013 r., znak (...), (zatytułowaną „decyzja o przyznaniu świadczenia”) organ rentowy przeliczył należną ubezpieczonej emeryturę o symbolu (...)od dnia 1 lipca 2013 r. z uwzględnieniem dodatkowego stażu pracy z tytułu zatrudnienia w (...) od 17.10.1970 r. do 16.01.1971 r. Dodatkowo doliczono okres zatrudnienia w (...) sp. z o.o.od 1.04.2013 r. do 30.06.2013 r., powołując się na przepis art. 113 ustawy emerytalnej. W konsekwencji do ustalenia wysokości emerytury przyjęto 32 lata i 5 miesięcy okresów składkowych oraz 4 lata i 8 miesięcy okresów nieskładkowych. Po zmianie stażu pracy wysokość emerytury o symbolu (...)od dnia 1.07.2013 r. wyniosła 1618,52 zł

M. K. (1)odwołała się od powyższej decyzji, wskazując, że nie zgadza się z datą od której przeliczono należne jej świadczenie przy uwzględnieniu stażu pracy w (...)od 17.10.1970 r. do 16.01.1971 r. Zwróciła uwagę, że stosowne dokumenty potwierdzające ten staż pracy złożyła w ZUS już w styczniu 2013 r. Dodatkowo wskazała, że we wrześniu 2013 r. złożyła wniosek o doliczenie do jej stażu pracy okresu zatrudnienia od 1.07.2013 r. do 31.08.2013 r. w (...)w D., jednakże organ rentowy nie uwzględnił tego stażu wydając decyzję z dnia 27 września 2013 r.

W odpowiedzi na to odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie w całości. Podniósł, że zastosowanie znalazł przepis nakazujący wypłatę przeliczonego świadczenia nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek (art.133 ust. 1). Wyjaśnił zarazem, że wprawdzie ubezpieczona przedłożyła do wniosku z 22.01.2013 r. świadectwo pracy z 30.11.2012 r., potwierdzające jej zatrudnienie w (...), jednakże bez wskazania i sprecyzowania, że jej intencją jest aby organ rentowy doliczył objęty świadectwem okres zatrudnienia do wymiaru stażu pracy przy emeryturze wcześniejszej o symbolu (...). Uznał, że dopiero w piśmie z dnia 30.07.2013 r. ubezpieczona jasno sprecyzowała, w jakim celu przedłożyła przedmiotowe świadectwo pracy.

W dniu 6 lutego 2014 r. sąd połączył sprawy z odwołań ubezpieczonej do wspólnego rozpoznania i wyrokowania.

Na rozprawie w dniu 15 stycznia 2014 r. ubezpieczona wskazała, że w niniejszym postępowaniu domaga się, aby wszystkie okresy zatrudnienia, które wykazała składając w ZUS dokumenty w styczniu 2013 r. zostały doliczone do stażu ubezpieczeniowego od miesiąca kiedy złożyła je w organie rentowym.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. K. (1)od dnia 3 grudnia 1994 r. miała przyznane przez ZUS prawo do renty inwalidzkiej 3 grupy inwalidów (następnie renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Początkowo do ustalenia podstawy wymiaru renty przyjęto dochód stanowiący podstawę wymiaru składek z 5 lat kalendarzowych tj. od 1.01.1980 r. do 31.12.1984 r. WWPW wyniósł 96,62%.

W październiku 2006 r. ubezpieczona złożyła wniosek o przeliczenie renty, wykazując dodatkowe, niewzięte dotychczas pod uwagę składniki wynagrodzenia.

Decyzją z dnia 16 października 2006 r. organ rentowy przeliczył ubezpieczonej od dnia 1 października 2006 r., rentę uwzględniając w podstawie wymiaru dodatkowe składniki wynagrodzenia. WWPW wyniósł 110,24%.

Dowody:

- decyzja z 24.11.1994 r. – k. 30-31 plik I akt rentowych;

- wniosek wraz z załącznikami – k. 243-256 plik I akt rentowych;

- decyzja z 16.10.2006 r. – k. 260-261 plik I akt rentowych.

Decyzją z 31 października 2012 r. organ rentowy ustalił ubezpieczonej wartość kapitału początkowego na dzień 01 stycznia 1999 roku na kwotę 138943,20 zł, przyjmując jako podstawę wymiaru kapitału początkowego kwotę 1345,91 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy ustalony w decyzji o jej przeliczeniu w związku ze zmianą podstawy wymiaru w wysokości 110,24%. Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono w wyniku pomnożenia wwpw 110,24% przez kwotę bazową 1220,89 zł.

Okresy składkowe zostały uwzględnione w wymiarze 20 lat, 5 miesięcy i 26 dni (245 miesięcy), nieskładkowe w wymiarze 4 lata, 3 miesiące i 29 dni (51 miesięcy).

Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998r. wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 91,29%, zaś średnie dalsze trwanie życia ustalono na 209 miesięcy.

Organ rentowy uwzględnił w stażu ubezpieczeniowym M. K. (1): okres zatrudnienia od 17 maja 1971 r. do 15 grudnia 1975 r. w (...), okresy zatrudnienia od 3 maja 1976 r. do 20 października 1977 r., od 1 stycznia 1978 r. do 25 czerwca 1987 r. oraz od 26 czerwca 1990 r. do 15 marca 1991 r. w (...)w M., urlop wychowawczy od 26 czerwca 1987 r. do 25 czerwca 1990 r., okres zatrudnienia od 8 maja 1991 r. do 10 maja 1994 r. w (...)(w tym zasiłki chorobowe), okres zatrudnienia od 11 maja 1994 r. do 2 grudnia 1994 r. w Sklepie (...)sp. c. (w tym zasiłki chorobowe), okres zatrudnienia od 4 maja 1995 r. do 30 czerwca 1998 r. w (...)SA. (w tym zasiłki chorobowe),

Dowody:

- decyzja z 31.10.2012 r. – k. 11 plik (...);

- wykaz wprowadzonych okresów ubezpieczenia – k. 6-10 plik (...).

W styczniu 2008 r. M. K. (1) złożyła w organie rentowym wniosek o wcześniejszą emeryturę.

Decyzją z 19 lutego 2008 r., znak (...), organ rentowy przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury od dnia 1 lutego 2008 r., tj. od ustania zatrudnienia. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, tj. z lat 1972-1974, 1976, 1978-1987, 1991-1994, 1996-1997. WWPW wyniósł 80,15%. Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił 27 lat i 3 miesiące okresów składkowych oraz 4 lata i 5 miesięcy okresów nieskładkowych.

Organ rentowy uwzględnił w stażu ubezpieczeniowym wszystkie udokumentowane na dzień złożenia wniosku okresy ubezpieczenia: tj.: okres zatrudnienia od 17 maja 1971 r. do 15 grudnia 1975 r. w (...), okres zatrudnienia od 3 maja 1976 r. do 2 listopada 1985 r., od 1 stycznia 1986 r. do 4 marca 1987 r. oraz od 26 czerwca 1990 r. do 31 grudnia 1990 r. w (...)w M., urlop wychowawczy od 5 marca 1987 r. do 3 marca 1990 r., okres zatrudnienia od 8 maja 1991 r. do 10 maja 1994 r. w (...), (w tym zasiłki chorobowe), okres zatrudnienia od 11 maja 1994 r. do 2 grudnia 1994 r. w Sklepie (...)sp.c. (w tym zasiłki chorobowe), okres zatrudnienia od 4 maja 1995 r. do 30 czerwca 1998 r. w (...)SA. (w tym zasiłki chorobowe), okres zatrudnienia od 1 października 2001 r. do 5 listopada 2001 r. w (...) sp. z o.o., okres zatrudnienia od 8 listopada 2001 r. do 4 lutego 2002 r. w (...)sp.j., okres zatrudnienia od 14 listopada 2001 r. do 1 listopada 2003 r. w (...) (w tym zasiłki chorobowe), okres zatrudnienia od 3 listopada 2003 r. do 31 grudnia 2007 r. w (...)(w tym okresy pobierania zasiłków chorobowych).

Dowody:

- wniosek – k. 1-2 plik II akt rentowych;

- świadectwa pracy – k. 4, 8, 11, 38, 105-109, 144, 145, 185 plik I akt rentowych;

- zaświadczenie o dochodach ubezpieczonego spółdzielcy – k. 10 plik I akt rentowych;

- karta zasiłkowa – k. 12 plik I akt rentowych;

- raport z ustalenia uprawnień do świadczenia – k. 15-16 plik II akt rentowych;

- wyliczenie wwpw – k. 20 plik II akt rentowych;

- decyzja z 19.02.2008 r. – k. 28 plik II akt rentowych.

W lutym 2008 r. ubezpieczona wniosła o zaliczenie do stażu pracy do jej świadczenia (...)całego okresu zatrudnienia od 3 listopada 2003 r. do 31 stycznia 2008 r. w (...).

Decyzją z dnia 19 lutego 2008 r., znak (...), organ rentowy przeliczył należną ubezpieczonej emeryturę od dnia 1 lutego 2008 r. z uwzględnieniem dodatkowego stażu pracy z tytułu zatrudnienia w Kancelarii Notarialnej (od 1.01.2008 r. do 31.01.2008 r.). W konsekwencji do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił 27 lat i 4 miesiące okresów składkowych oraz 4 lata i 5 miesięcy okresów nieskładkowych.

Dowody:

- wniosek z 1.02.2008 r. – k. 22 plik II akt rentowych;

- świadectwo pracy z 31.01.2008 r. – k. 23 plik II akt rentowych;

- raport ustalenia uprawnień do świadczenia – k. 26-27 plik II akt rentowych;

- decyzja z 19.02.2008 r. – k. 28 plik II akt rentowych.

Od dnia 4 lutego 2008 r. ubezpieczona ponownie podjęła zatrudnienie w(...). W kancelarii tej zatrudniona była do 31 maja 2012 r.

Kolejnymi decyzjami – na wnioski ubezpieczonej – organ rentowy dokonywał przeliczenia należnej ubezpieczonej emerytury, znak (...), z uwzględnieniem dodatkowego stażu pracy z tytułu zatrudnienia w kancelarii notarialnej. Decyzją z 16 września 2008 r. uwzględniono staż pracy od 4.02.2008 r. do 6.08.2008 r., w tym okres zasiłku chorobowego od 8.04.2008 r. do 11.04.2008 r. Następnie, decyzją z 16 stycznia 2009r. uwzględniono staż pracy od 7.08.2008 r. do 31.12.2008 r. Decyzją z 15 lipca 2009 r. uwzględniono staż pracy od 1.01.2009 r. do 30.06.2009 r., w tym zasiłek chorobowy od 26.01.2009 r. do 30.01.2009 r. Decyzją z 26 października 2009 r. uwzględniono staż pracy od 1.07.2009 r. do 30.09.2009 r. Decyzją z 22 stycznia 2010 r. uwzględniono staż pracy od 1.10.2009 r. do 31.12.2009 r. Decyzją z 20 kwietnia 2010 r. uwzględniono staż pracy od 11.01.2010 r. do 31.03.2010 r., w tym zasiłek chorobowy od 9.03.2010 r. do 16.03.2010 r. Decyzją z 12 lipca 2010 r. uwzględniono staż pracy od 1.04.2010 r. do 30.06.2010 r. Decyzją z 18 października 2010 r. uwzględniono staż pracy od 1.07.2010 r. do 30.09.2010 r. Decyzją z 13 stycznia 2011 r. uwzględniono staż pracy od 1.10.2010 r. do 30.12.2010 r., w tym zasiłek od 4.11.2010 r. do 13.11.2010 r. Decyzją z 19 kwietnia 2011 r. uwzględniono staż pracy od 1.01.2011 r. do 31.03.2011 r., w tym zasiłek chorobowy od 25.03.2011 r. do 31.03.2011 r. Decyzją z 11 lipca 2011 r. uwzględniono staż pracy od 1.04.2011 r. do 30.06.2011 r. Decyzją z 26 października 2011 r. uwzględniono staż pracy od 1.07.2011 r. do 30.09.2011 r. Decyzją z dnia 25 stycznia 2012 r. uwzględniono staż pracy od 1.10.2011 r. do 31.12.2011 r., w tym zasiłek chorobowy od 13.11.2011 r. do 31.12.2011 r. Decyzją z 24 kwietnia 2012 r. uwzględniono staż pracy od 1.01.2012 r. do 31.03.2012 r.

Decyzją z 22 czerwca 2012 r. dodatkowo doliczono staż pracy od 1.04.2012 r. do 31.05.2012 r. Ostatecznie do ustalenia wysokości emerytury M. K.przyjęto więc 31 lat i 6 miesięcy okresów składkowych oraz 4 lata i 8 miesięcy okresów nieskładkowych (organ rentowy do ustalenia wysokości emerytury uwzględnił cały okres zatrudnienia w (...)od 4 lutego 2008 r. do 31 maja 2012 r.) Wysokość świadczenia wyniosła 1531,57 zł.

Od 1 marca 2013 r. organ rentowy dokonał waloryzacji świadczenia. Wysokość emerytury o symbolu (...) ustalono na kwotę 1592,83 zł. Wysokość zwaloryzowanej emerytury ustalono poprzez pomnożenie kwoty świadczenia ustalonego na dzień 28.02.2013r., tj. 1531,57 zł przez wskaźnik waloryzacji 104%.

Dowody:

- dokumentacja w pliku II akt rentowych: zaświadczenia o zatrudnieniu – k. 35, 40, 50, 56, 63, 79, 126, 146, 161, 172-173, 189; raporty ustalenia uprawnień do świadczenia – k. 43, 54a, 60, 70-71, 83-85, 107, 117-119, 132-134, 150-152, 163-164, 168-169, 174-175, 185, 191; wniosek z 6.08.2008 r. – k. 34, decyzja z 16.09.2008 r. – k. 44, wniosek z 13.01.2009 r. – k. 49, decyzja z 26.01.2009 r. – k. 54, wniosek z 1.07.2009 r. – k. 55, decyzja z 15.07.2009 r. – k. 61, wniosek z 6.10.2009 r. – k. 62, decyzja z 26.10.2009 r. – k. 72, wniosek z 6.01.2010 r. – k. 73 , decyzja z 22.01.2010 r. – k. 87, wniosek z 7.04.2010 r. – k. 101, decyzja z 20.04.2010 r. – k. 109, wniosek z 1.07.2010 r. – k. 111, decyzja z 12.07.2010 r. – k. 120, wniosek z 1.10.2010 r. – k. 124, decyzja z 18.10.2010 r. = k. 136, , wniosek z 3.01.2011 r. – k. 144, decyzja z 13.01.2011 r. – k. 154, wniosek z 7.04.2011 r. – k. 160, decyzja z 19.04.2011 r. – k. 165, wniosek z 1.07.2011 r. – k. 165 a, decyzja z 11.07.2011 r. – k. nienumerowana, wniosek z 3.10.2011 r. – k. 165, decyzja z 26.10.2011 r. – k. 170, wniosek z 16.01.2012 r. – k. 171, decyzja z 25.01.2012 r. – k. 176, wniosek z 3.04.2012 r. – k. 182, decyzja z 24.04.2012 r. – k. 187, wniosek z 4.06.2012 r. – k. 188, decyzja z 22.06.2012 r. - k. 193;

- decyzja waloryzacyjna z 5.03.2013 r. – k. 6 akt sprawy.

W dniu 22 stycznia 2013 r. M. K. (1)złożyła wniosek o przyznanie jej prawa do emerytury z powszechnego wieku emerytalnego, wskazując że wnosi o wybranie najkorzystniejszego wariantu do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia. We wniosku wskazała, że pobiera emeryturę znak: (...).

Do wniosku ubezpieczona załączyła zaświadczenie z 17.01.2013 r., w którym wskazano, że pozostaje w zatrudnieniu w (...)na podstawie umowy zlecenia w okresie od 24.10.2012 r. do 30.11.2012 r. oraz od 1.12.2012 r. do nadal, świadectwo pracy z dnia 31.05.2012 r. potwierdzające okres zatrudnienia od dnia 4 lutego 2008 r. do 31 maja 2012 r. w (...). Dodatkowo do wniosku załączyła dokumentację dotyczącą okresu zatrudnienia od 17 października 1970 r. do 16 stycznia 1971 r. w wymiarze ½ etatu w (...) w K.(świadectwo pracy z 30.11.2012 r.).

W kwestionariuszu dotyczącym okresów składkowych i nieskładkowych ubezpieczona dodatkowo zaznaczyła, że „dokumenty znajdują się w ZUS przy świadczeniu emerytalnym (...)-1”.

Niesporne, a nadto dowody:

- wniosek – k. 1-3 plik IV akt rentowych;

- kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych – k. 7 plik IV akt rentowych;

- świadectwo pracy z 30.11.2012 r. – k. 5 plik IV akt rentowych;

- świadectwo pracy z 31.05.2012 r. – k. 9 plik IV akt rentowych;

- zaświadczenie z 17.01.2013 r. – k. 10 plik IV akt rentowych.

Decyzją z dnia 19 marca 2013 r., znak (...), organ rentowy przyznał ubezpieczonej emeryturę wyliczoną zgodnie z art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Prawo do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym przyznano ubezpieczonej od dnia 16 lutego 2013 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Podstawę obliczenia emerytury stanowiła kwota składek na ubezpieczenie emerytalne z uwzględnieniem waloryzacji składki zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury (36946,22 zł) oraz kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego (417224,99 zł). Emerytura stanowiła równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę (254,10 miesięcy). Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. pomniejszył podstawę wymiaru emerytury o sumę kwot pobranych emerytur po uwzględnieniu kwoty wypłaconego wyrównania w wysokości 81066,93 zł. Wyliczona emerytura wyniosła 1468,34 zł. W decyzji wskazano, że wobec zbiegu prawa do dwóch świadczeń emerytalnych organ wypłaca jedno ze świadczeń: wyższe lub wybrane przez emeryta zgodnie z art. 95 ustawy emerytalnej. Zaznaczono też, że z uwagi na fakt, iż emerytura wyliczona zgodnie z art. 26 jest niższa od dotychczas wypłacanej emerytury, nadal będzie płacona emerytura o symbolu (...) (1592,83 zł) w stałym terminie płatności do 6 dnia każdego miesiąca. Wskazano, że od 16.02.2013 r. nowy identyfikator świadczenia to (...).

Dowód: decyzja z 19.03.2013 r. – k. 22-23 plik IV akt rentowych.

W dniu 21 marca 2013 r. ubezpieczona złożyła w organie rentowym dodatkowo wniosek o przeliczenie emerytury z uwzględnieniem okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 17 stycznia 1971 r. do 16 maja 1971 r.

Decyzją z dnia 26 marca 2013 r., znak (...), organ rentowy odmówił ubezpieczonej prawa do uwzględnienia okresów pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, wskazując, że stosownie do brzmienia art. 10 ust. 1 ustawy emerytalnej okres takiej pracy uwzględnia się przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy ustalaniu jej wysokości w sytuacji jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe ustalone na ogólnych zasadach są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. Organ rentowy wyjaśnił, że ubezpieczona udowodniła wymagany okres zatrudnienia przy ustalaniu prawa do emerytury, stąd brak jest podstaw prawnych do doliczenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców.

Ubezpieczona nie odwołała się od powyższej decyzji.

Dowody:

- wniosek – k. 29 plik IV akt rentowych;

- decyzja z 26.03.2013 r. – k. 36 plik IV akt rentowych.

Pismem z dnia 8 kwietnia 2013 r. (data wpływu do ZUS) ubezpieczona odwołała się od decyzji z 19 marca 2013 r., kwestionując prawidłowość wyliczenia świadczenia. Ubezpieczona podniosła zarzut nieuwzględnienia wszystkich udokumentowanych okresów ubezpieczenia, w tym okresu zatrudnienia w (...)od 4.02.2008 r. do 31.05.2012 r., w (...) sp. z o.o.w L.od 24.10.2012 r. do nadal, w (...)od 14.11.1970 r. do 16.01.1971 r. oraz pracy w gospodarstwie rolnym jej rodziców od 17.01.1971 r. do 16.05.1971 r. Treść odwołania wskazywała, że ubezpieczona ma zastrzeżenia zarówno co do prawidłowości ustalenia wysokości nowo przyznanego świadczenia emerytalnego (o symbolu (...)), jak i co do wysokości dotychczas pobieranego świadczenia o symbolu (...)(zastrzeżenia co do przyjętego stażu ubezpieczeniowego w decyzji z 22.06.2012 r. i wskaźnika wysokości podstawy wymiaru świadczenia w decyzji waloryzacyjnej).

Dowód: odwołanie – k. 38-39 plik IV akt rentowych.

Organ rentowy w związku z odwołaniem ubezpieczonej od decyzji z 19.03.2013 r. wszczął postępowanie w celu wyjaśnienia zasadności zastrzeżeń ubezpieczonej w zakresie nieuwzględnienia w stażu pracy okresów zatrudnienia w (...)od 17.10.1970 r. do 16.10.1971 r. i w (...) na podstawie umowy zlecenia od 24.10.2012 r. oraz w zakresie zasadności odliczenia od podstawy wymiaru emerytury sumy kwot pobranych emerytur po uwzględnieniu kwoty wypłaconego wyrównania. Dodatkowo zbadano zasadność wniosku o przeliczenie emerytury na podstawie art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej.

Dowód: pismo Wydziału Obsługi Prawnej ZUS z 29.04.2013 r. – k. 40 plik IV akt rentowych.

W wyniku postępowania wyjaśniającego decyzją z dnia 16 maja 2013 r. organ rentowy dokonał ponownego ustalenia kapitału początkowego. Okresy składkowe zostały uwzględnione w wymiarze 20 lat, 8 miesięcy i 27 dni (248 miesięcy), nieskładkowe w wymiarze 4 lata 3 miesiące i 29 dni (51 miesięcy). Organ rentowy do stażu ubezpieczeniowego doliczył okres zatrudnienia ubezpieczonej w (...) od 17.10.1970r. do 16.01.1971 r. Kapitał początkowy po ponownym ustaleniu na dzień 01 stycznia 1999 wyniósł 140276,62 zł.

Dowody:

- decyzja z 16.05.2013 r. – k. 16-17 plik KPU;

- wykaz wprowadzonych okresów – k. 12-16 plik KPU.

W wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy w dniu 20 maja 2013 r. organ rentowy wydał decyzję znak (...) (zatytułowaną „decyzja o przeliczeniu świadczenia”), na podstawie której ponownie przyznał ubezpieczonej od 16 lutego 2013 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego, emeryturę wyliczoną zgodnie z art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wyliczona emerytura wyniosła 1484,09 zł, a po waloryzacji od 1.03.2013 r. - 1543,45 zł. Podstawę obliczenia emerytury stanowiła kwota składek na ubezpieczenie emerytalne z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury (36946,22 zł) oraz kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego (421229,05 zł). Emerytura stanowiła równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę (254,10 miesięcy). Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. pomniejszył podstawę wymiaru emerytury o sumę kwot pobranych emerytur po uwzględnieniu kwoty wypłaconego wyrównania w wysokości 81066,93 zł, wskazując jako podstawę prawną art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej.

Emerytura wyliczona zgodnie z art. 26 okazała się niższa od dotychczas wypłacanej emerytury (1592,83 zł), wobec czego organ rentowy zdecydował nadal wypłacać emeryturę o symbolu (...) w stałym terminie płatności do 6 dnia każdego miesiąca. Wskazano, że od 16.02.2013 r. nowy identyfikator świadczenia to (...). Jednocześnie uchylono decyzję z dnia 19.03.2013 r.

W uzasadnieniu decyzji wskazano, że przy wyliczaniu emerytury obliczonej w myśl art. 26 ustawy emerytalnej uwzględniono okres zatrudnienia od 17.10.1970 r. do 16.01.1971r. w (...). Jednocześnie wskazano, że odmówiono uwzględnienia w stażu ubezpieczeniowym okresu zatrudnienia w (...) od 24.10.2012 r., wyjaśniając że zakład nie odprowadzał składek na ubezpieczenie społeczne za ubezpieczoną, stąd okres ten nie może być uwzględniony do wysokości świadczenia. Nadto wyjaśniono, że pomniejszenia nowej emerytury o sumę kwot pobranych wcześniejszych emerytur (81066,93 zł) dokonano na podstawie art. 25 ustawy emerytalnej. Organ rentowy dodatkowo zaznaczył, że ustalenie wysokości emerytury w myśl art. 53 ust. 4 dotyczy ubezpieczonych urodzonych przed dniem 1.01.1949 r.

Na zakończenie wskazano, że w celu doliczenia okresu zatrudnienia od 17.10.1970 r. do 16.01.1971 r. w (...)do wysokości dotychczas pobieranej emerytury (o symbolu (...)) należy złożyć formalny, sprecyzowany wniosek.

Dowód: decyzja z 20.05.2013 r. – k. 42-43 plik IV akt rentowych.

Na potrzeby wyliczenia „nowej” emerytury przyznanej decyzją z dnia 20 maja 2013 r. organ rentowy przeprowadził prawidłową waloryzację kapitału początkowego ustalonego na dzień 1 stycznia 1999 r. decyzją z 16.05.2013 r. na kwotę 140276,62 zł. Waloryzacja została przeprowadzona od dnia 1 czerwca 2000 r. (za rok 1999) wg wskaźnika waloryzacji kapitału początkowego za rok 1999 wynoszącego 115,60% (wyliczonego zgodnie z zapisem art. 173 ust. 4 ustawy emerytalnej). Kolejne waloryzacje kapitału początkowego tj. za rok 2000 i następne przeprowadzone zostały wg wskaźników waloryzacji ogłaszanych dla składek na ubezpieczenie. Wysokość zwaloryzowanego kapitału początkowego na miesiąc od którego przyznano świadczenie (luty 2013 r.) wynosiła 421229,05 zł.

Wyliczając kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego na potrzeby ustalenia wysokości emerytury organ rentowy kolejno pomnożył kwotę waloryzowanego w kolejnych latach kapitału przez wskaźniki waloryzacji za rok 1999 - 115,60 %, za 2000 r. - 112,72%, za 2001 r. - 106,68% , za 2002 r. - 101,90%, za 2003 r. - 102%, za 2004 r. - 103,53%, za 2005 r. - 105,55%, za 2006 r. 106,90%, za 2007 r. - 112,85%, za 2008 r. 116,20%, za 2009 r. - 107,22%, za 2010 r. - 103,98 %, za 2011 r. – 105,18%, za I kwartał 2012 r. – 114,05%, za II kwartał 2012r. - 101,30 %, za III kwartał 2012 r. 100,00 %.

Dowód: wyliczenie - k. 80-83 akt sądowych.

Na potrzeby wyliczenia „nowej” emerytury przyznanej decyzją z dnia 20 maja 2013 r. organ rentowy przeprowadził również prawidłową waloryzację zgromadzonych na koncie ubezpieczonej składek. Organ rentowy uwzględnił wszystkie opłacone składki z tytułu zatrudnienia ubezpieczonej od 1 października 2001 r. do 5 listopada 2001 r. w (...) sp. z o.o., od 8 listopada 2001 r. do 4 lutego 2002 r. w (...)sp.j., od 14 listopada 2001 r. do 1 listopada 2003 r. w (...), od 3 listopada 2003 r. do 31 stycznia 2008 r. i od 4 lutego 2008 r. do 31 maja 2012 r. w (...), od 24 października 2012 r. do stycznia 2013 r. w (...) sp. z o.o.w L.(waloryzacji dokonano do miesiąca od którego przyznano świadczenie – od lutego 2013 r. ).

Ubezpieczona zgromadziła na swoim koncie w 2001 r. składki w łącznej wysokości 429,92 zł, w 2002 r. 2081,38 zł, w 2003 r. – 2027,74 zł, w 2004 r. – 1873,92 zł, w 2005 r. – 1873,92 zł, w 2006 r. – 1873,92 zł, w 2007 r. – 2026,62 zł, w 2008 r. – 2117,00 zł, 2009 r. – 2403,34 zł, w 2010 r. – 2607,78 zł, w 2011 r. – 2319,88 zł, w 2012 r. – 1672,10 zł, w styczniu 2013 r. – 73,20 zł.

Wyliczając kwotę waloryzowanych składek oraz kapitału początkowego na potrzeby ustalenia wysokości emerytury organ rentowy kolejno pomnożył kwotę składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonej w kolejnych latach przez wskaźniki waloryzacji wynoszące: w 2002 r. - 101,90%, w 2003 r. - 102%, w 2004 r. - 103,53%, w 2005 r. - 105,55%, z 2006 r. 106,90%, w 2007 r. - 112,85%, w 2008 r. 116,20%, w 2009 r. - 107,22%, w 2010 r. - 103,98 , w 2011 r. - 105,18%, za I kwartał 2012 r. - 114,05%, za II kwartał 2012 r. - 101,30%, za III kwartał - 100,00%.

Wysokość waloryzowanych składek ubezpieczenie emerytalne na dzień przyznania świadczenia wyniosła 36946,22 zł

Dowody:

- wyliczenie - k. 28-29 akt sądowych;

- informacja o stanie konta z 21.03.2012 r. - k. 16 akt sprawy;

- informacja o składkach z 24.03.2006 r. - k. 20 akt sprawy;

- informacja o składkach z 31.12.2004 r. - k. 21 akt sprawy;

- informacja o składkach z 11.04.2013 r. - k. 32 akt sprawy;

- informacje o stanie konta - k. 33-36 akt sprawy;

- wyliczenie - k. 80-83 akt sądowych.

Ubezpieczona pismem z 9 czerwca 2013 r. (data wpływu do ZUS 10.06.2013 r.) wniosła odwołanie od decyzji z 20 maja 2013 r., wskazując, że nie zgadza się z wyliczeniem, gdyż nie obejmuje ono wszystkich udokumentowanych okresów jej zatrudnienia. Podała, że emerytura powinna być przeliczona od stycznia 2013 r., gdyż w styczniu tego roku została złożona dokumentacja dotycząca dodatkowego stażu pracy. Dodatkowo M. K.wskazała, że za okres jej zatrudnienia w (...) odprowadzono składki na ubezpieczenia społeczne, zatem również ten okres ten powinien być brany pod uwagę przy wyliczaniu wysokości należnej jej emerytury. Odwołanie to nie zostało przekazane do Sądu.

Dodatkowo pismem z 10 czerwca 2013 r. (data wpływu do ZUS 13.06.2013 r.) ubezpieczona wniosła o zaliczenie do stażu pracy do jej świadczenia nr (...)okresu zatrudnienia w (...)od 24.10.2012 r.

Dowody:

- odwołanie z 10.06.2013 r. – k. 49 plik IV akt rentowych;

- zaświadczenie ZUS z 29.05.2013 r. – k. 50 plik IV akt rentowych;

- wniosek z 10.06.2013 r. – k. 55 plik IV akt rentowych.

Postanowieniem z 8 lipca 2013 r., znak (...), organ rentowy sprostował omyłkowy wpis w decyzji z dnia 20.05.2013 r., wskazując że wbrew treści uzasadnienia decyzji przy ustalaniu wysokości emerytury obliczonej w myśl art. 26 ustawy emerytalnej uwzględniono zarówno okres zatrudnienia od 17.10.1970 r. do 16.01.1971 r. w (...), jak i okres opłacania składek z tytułu zatrudnienia w (...)od 24.10.2012 r. do 31.01.2013 r.

Dowód: postanowienie o sprostowaniu z 8.07.2013 r. – k. 44 plik IV akt rentowych.

Mając na uwadze treść odwołania ubezpieczonej od decyzji z 20 maja 2013 r. – uwzględniając część zarzutów ubezpieczonej - decyzją z dnia 8 lipca 2013 r. znak (...)(zatytułowaną „decyzja o przyznaniu emerytury”) organ rentowy – w rozpoznaniu wniosku z 22.01.2013 r. - przeliczył należną ubezpieczonej emeryturę o symbolu (...) od 1 stycznia 2013 r. (od miesiąca zgłoszenia wniosku) z uwzględnieniem dodatkowego stażu pracy z tytułu zatrudnienia w (...) sp. z o.o.od 24.10.2012 r. do 31.12.2012 r. W konsekwencji do ustalenia wysokości emerytury przyjęto 31 lat i 8 miesięcy okresów składkowych oraz 4 lata i 8 miesięcy okresów nieskładkowych. Po zmianie stażu pracy wysokość emerytury o symbolu (...)wyniosła 1536,14 zł, a po waloryzacji od 1.03.2013r. - 1597,59 zł. Organ rentowy poinformował ubezpieczoną, że okres zatrudnienia w (...) sp. z o.o.od 1.01.2013 r. do 31.03.2013 r. zostanie doliczony do stażu pracy w najbliższym terminie i ubezpieczona otrzyma w tym zakresie stosowną decyzję.

Dowody:

- decyzja z 8.07.2013 r. – k. 47-48 plik IV akt rentowych;

- karta przebiegu zatrudnienia – k. 46 plik IV akt rentowych;

- pismo ZUS z 11.07.2013 r. – k. 53 plik IV akt rentowych.

Decyzją z 22 sierpnia 2013 r., znak (...), organ rentowy przeliczył należną ubezpieczonej emeryturę o symbolu (...) od 1 czerwca 2013 r. z uwzględnieniem dodatkowego stażu pracy z tytułu zatrudnienia w (...) sp. z o.o. od 1.01.2013 r. do 31.03.2013 r. Po zmianie stażu pracy wysokość emerytury o symbolu (...) wyniosła od 1.06.2013 r. 1604,56 zł. Organ rentowy w decyzji wskazał, że została ona wydana w rozpoznaniu wniosku z 11.06.2013 r.

Dowód: decyzja z 22.08.2013 r. – k. 60-61 plik IV akt rentowych.

Pismem z 30 lipca 2013 r. ubezpieczona zwróciła się do organu rentowego o przeliczenie emerytury o symbolu „(...) z jej stażu pracy w (...)od 17.10.1970 r. do 16.01.1971 r. , wskazując że dokumenty potwierdzające wskazany okres zatrudnienia złożyła już w styczniu 2013 r., a do tej pory nie wydano decyzji w tym zakresie.

Dowód: pismo z 30.07.2013 r. – k. 62 plik IV akt rentowych.

Decyzją z dnia 27 września 2013 r., znak (...), (zatytułowaną „decyzja o przyznaniu świadczenia”) organ rentowy przeliczył należną ubezpieczonej emeryturę o symbolu (...)od dnia 1 lipca 2013 r. z uwzględnieniem dodatkowego stażu pracy z tytułu zatrudnienia w (...) od 17.10.1970 r. do 16.01.1971 r.

Dodatkowo doliczono okres zatrudnienia w (...) sp. z o.o. od 1.04.2013r. do 30.06.2013 r., wskazując że na podstawie art. 113 ustawy emerytalnej dolicza się przepracowany kwartał.

W konsekwencji do ustalenia wysokości emerytury przyjęto 32 lata i 5 miesięcy okresów składkowych oraz 4 lata i 8 miesięcy okresów nieskładkowych Po zmianie stażu pracy wysokość emerytury o symbolu (...) wyniosła od dnia 1.07.2013 r. 1618,52 zł

Dowody:

- karta przebiegu zatrudnienia – k. 67 plik IV akt rentowych;

- decyzja z 27.09.2013 r. – k. 64-65 plik IV akt rentowych.

W dniu 13 września 2013 r. ubezpieczona złożyła w organie rentowym wniosek o zaliczenie do stażu pracy do jej świadczenia (...)okresu zatrudnienia od 1.07.2013 r. do 31.08.2013 r. w (...) w M..

Organ rentowy nie wydał jeszcze w tej sprawie decyzji z uwagi na to, że akta sprawy znajdowały się w sądzie, o czym zawiadomił ubezpieczoną pismem z dnia 18 września 2013 r.

Dowody:

- wniosek – k. 104 plik IV akt rentowych;

- zaświadczenie o zatrudnieniu – k. 105 plik IV akt rentowych;

- pismo ZUS z 18.09.2013 r. – k. 207 plik IV akt rentowych

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszym postępowaniu kwestie sporne sprowadzały się po pierwsze do ustalenia, od kiedy należało ubezpieczonej przeliczyć emeryturę o symbolu (...)z uwzględnieniem wskazywanych przez ubezpieczoną dodatkowych okresów zatrudnienia. M. K. (1)stała bowiem na stanowisku, że organ rentowy powinien dokonać takiego przeliczenia od stycznia 2013 r., wskazując że w tym miesiącu złożyła w ZUS stosowne dokumenty potwierdzające wskazywane okresy zatrudnienia. Z kolei organ rentowy uważał, że prawo do przeliczenia emerytury wcześniejszej (o symbolu (...)) przy uwzględnieniu okresu zatrudnienia w (...) od 17.10.1970 r. do 16.01.1971 r. było możliwe dopiero od lipca 2013 r. Wyjaśnił przy tym, że wprawdzie ubezpieczona przedłożyła do wniosku z 22.01.2013r. świadectwo pracy z 30.11.2012 r. potwierdzające zatrudnienie w (...), jednakże bez wskazania i sprecyzowania, że jej intencją było, aby organ rentowy doliczył objęty świadectwem okres zatrudnienia do wymiaru stażu pracy przy emeryturze wcześniejszej o symbolu E. Jego zdaniem dopiero w piśmie z dnia 30.07.2013 r. ubezpieczona jasno sprecyzowała, w jakim celu przedłożyła przedmiotowe świadectwo pracy.

Dodatkowo w niniejszym postępowaniu ubezpieczona zakwestionowała prawidłowość wyliczenia wysokości przyznanej jej „nowej” emerytury (emerytury w wieku powszechnym), wskazując że nie ma pewności czy organ rentowy uwzględnił przy wyliczeniu tej emerytury wszystkie okresy jej zatrudnienia, w tym w szczególności okres zatrudnienia w (...) od 17.10.1970 r. do 16.01.1971 r., w (...) sp. z o.o.od 24.10.2012r. oraz okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w 1971 r. Dodatkowo podniosła, że nie wie czy uwzględniono przy wydawaniu decyzji dotyczących przyznania jej emerytury w wieku powszechnym fakt kontynuowania przez 44 miesiące zatrudnienia po przyznaniu jej prawa do wcześniejszej emerytury.

W ocenie Sądu odwołanie ubezpieczonej okazało się zasadne tylko w zakresie w jakim zakwestionowała ona prawidłowość przeliczenia dopiero od lipca 2013r. wysokości należnej jej emerytury o symbolu (...) przy uwzględnieniu stażu pracy w (...)od 17.10.1970 r. do 16.01.1971 r. dopiero od lipca 2013 r. Sąd podzielił bowiem stanowisko M. K., że przeliczenia wcześniejszej emerytury z uwzględnieniem tego okresu zatrudnienia należało dokonać już od stycznia 2013 r.

Generalną zasadą prawa emerytalno-rentowego jest, że świadczenia przyznaje i wypłaca się na wniosek zainteresowanego, poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń (spełnienia ustawowych warunków), lecz nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o świadczenie. Konsekwencją tego jest to, że dopiero złożenie wniosku o świadczenie powoduje obowiązek jego przyznania i wypłaty.

Stosownie do brzmienia przepisu art. 133 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń, w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż:

1) od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu, z zastrzeżeniem art. 107a ust. 3;

2)za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, o którym mowa w pkt 1, jeżeli odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego lub odwoławczego.

Z kolei stosownie do brzmienia przepisu 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

W ocenie Sądu w analizowanym postępowaniu należało przyjąć, że wniosek o przeliczenie świadczenia o symbolu (...)z uwzględnieniem m.in. okresu zatrudnienia w (...)od 17.10.1970 r. do 16.01.1971 r. wbrew twierdzeniom organu rentowego został złożony przez ubezpieczoną w dniu 22 stycznia 2013 r. Sąd zwrócił bowiem uwagę, że w tym dniu ubezpieczona złożyła wniosek o przyznanie jej prawa do emerytury z powszechnego wieku emerytalnego, załączając do niego zaświadczenie z 17.01.2013 r., w którym wskazano, że pozostaje w zatrudnieniu w (...)na podstawie umowy zlecenia w okresie od 24.10.2012 r. do 30.11.2012 r. oraz od 1.12.2012 r. do nadal, świadectwo pracy z dnia 31.05.2012 r., potwierdzające okres zatrudnienia od 4 lutego 2008 r. do 31 maja 2012 r. w (...)oraz świadectwo pracy z 30.11.2012 r., potwierdzające okres zatrudnienia od 17 października 1970 r. do 16 stycznia 1971 r. w wymiarze ½ etatu w (...)w K.. Nie uszło przy tym uwadze Sądu, że ubezpieczona składając przedmiotowy wniosek o przyznanie emerytury w wieku powszechnym nie wskazała wprost, że wnosi jednocześnie o przeliczenie dotychczas wypłacanego jej świadczenia – wcześniejszej emerytury o symbolu (...). W analizowanym przypadku – mimo niewyartykułowania przez ubezpieczoną wprost takiego zgłoszenia – należało jednak uznać że składając wniosek o przyznanie „nowej” emerytury domagała się ona również przeliczenia wysokości dotychczasowego świadczenia. Zdaniem Sądu bezpodstawne okazały się bowiem zarzuty organu rentowego, że z treści tegoż wniosku nie wynikało, że intencją M. K. (1)było, aby organ rentowy doliczył objęte przedłożonymi dokumentami okresy zatrudnienia do wymiaru stażu pracy przy emeryturze wcześniejszej o symbolu (...). We wniosku z dnia 22.01.2013 r. ubezpieczona wprost bowiem wskazała, że pobiera emeryturę znak (...). Z kolei w kwestionariuszu dotyczącym okresów składkowych i nieskładkowych ubezpieczona dodatkowo zaznaczyła, że „dokumenty znajdują się w ZUS przy świadczeniu emerytalnym (...)”.

W tym miejscu trzeba też jednoznacznie i wyraźnie podkreślić, że z mocy przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego organ rentowy jest obowiązany do dokonywania wszystkich możliwych ustaleń faktycznych i wyjaśniania wszystkich okoliczności koniecznych do wydania decyzji. O ile zatem organ rentowy miał jakiekolwiek wątpliwości co do tego, czy wnioskiem z 22.01.2013 r. objęte jest również żądanie przeliczenie emerytury o symbolu (...)z uwzględnieniem w stażu pracy – jako okresu składkowego okresu zatrudnienia w (...) w K.od 17.10.1970 r. do 16.01.1971 r. - powinien był w ramach udzielonych mu kompetencji i nałożonych obowiązków podjąć określone działania zmierzające do wyjaśnienia związanych z tym wątpliwości – zwłaszcza w kontekście kolejnych pism kierowanych do ZUS przez ubezpieczoną, w których każdorazowo domagała się przeliczenia emerytury z uwzględnieniem spornego okresu, powołując się na złożenie stosownych dokumentów w styczniu 2013 r. Organ rentowy w analizowanym postępowaniu nie podjął jednak żadnych działań zmierzających do ustalenia intencji ubezpieczonej przy składaniu wniosku z dnia 22.01.2013 r. o ustalenie prawa do emerytury.

Sąd zwrócił przy tym uwagę, że jeżeli nawet organ rentowy mógł mieć początkowo wątpliwości co do intencji ubezpieczonej w związku ze złożeniem dokumentów potwierdzających nowe okresy zatrudnienia, powinny one zostać rozwiane w związku ze złożeniem przez ubezpieczoną odwołania od decyzji z dnia 19 marca 2013 r., przyznającej M. K. prawo do emerytury w wieku powszechnym. Treść tego odwołania jednoznacznie wskazywała, że ubezpieczona ma zastrzeżenia zarówno co do prawidłowości ustalenia wysokości nowo przyznanego świadczenia emerytalnego (o symbolu (...)), jak i co do wysokości dotychczas pobieranego świadczenia (o symbolu (...)).

Co więcej w tym miejscu podkreślenia wymaga, że po złożeniu przez ubezpieczoną odwołania od kolejnej decyzji, tj. decyzji z dnia 20 maja 2013 r., organ rentowy wydał decyzję uwzględniającą w części żądanie ubezpieczonej przeliczenia emerytury o symbolu (...)od 1 stycznia 2013 r. Mianowicie, mając na uwadze treść odwołania ubezpieczonej od decyzji z dnia 20 maja 2013 r. i uwzględniając część zawartych tam zarzutów ubezpieczonej, decyzją z dnia 8 lipca 2013 r., znak (...)(zatytułowaną z niezrozumiałych dla sądu powodów „decyzja o przyznaniu emerytury”) organ rentowy przeliczył należną ubezpieczonej emeryturę o symbolu (...) z uwzględnieniem dodatkowego stażu pracy z tytułu zatrudnienia w (...) sp. z o.o.od 24.10.2012 r. do 31.12.2012 r. od 1 stycznia 2013 r., tj. od miesiąca w którym zgłoszono wniosek. W decyzji tej wskazano wprost, że przeliczenia dokonano po rozpatrzeniu wniosku z dnia 22.01.2013 r. W kontekście powyższej decyzji wyjaśnienia organu rentowego o braku wskazania i sprecyzowania przez ubezpieczoną we wniosku z dnia 22.01.2013 r., że jej intencją jest aby organ rentowy doliczył objęty dołączonym do tego wniosku świadectwem pracy okres zatrudnienia w (...)do wymiaru stażu pracy przy emeryturze wcześniejszej o symbolu (...)są tym bardziej niezrozumiałe. Organ rentowy mimo, że potraktował ten wniosek jako wniosek o przeliczenie emerytury o symbolu (...)poprzez doliczenie do stażu pracy jednego ze wskazanych dodatkowych okresów zatrudnienia (w (...)), odmówił bowiem przeliczenia tego świadczenia na takich samych zasadach przy uwzględnieniu drugiego ze wskazywanych w tym wniosku okresów (w (...)).

Mając na uwadze powyższe, należało przyjąć, że przeliczenie przez organ rentowy emerytury o symbolu (...)z uwzględnieniem stażu pracy ubezpieczonej w (...) od 17.10.1970 r. do 16.01.1971 r. dopiero od dnia 1 lipca 2013 r. było nieuzasadnione. Stosownie do brzmienia cytowanego art. 133 ust. 1, obowiązek wyrównania wysokości emerytury powstał bowiem już od pierwszego dnia miesiąca, w którym ubezpieczona złożyła wniosek o przeliczenie świadczenia, tj. od 1 stycznia 2013 roku.

Mając na uwadze powyższe, sąd zmienił zaskarżone decyzje z 8 lipca 2013 r. i 27 września 2013 r. dotyczące przeliczenia emerytury o symbolu (...)w ten sposób, że przyznał M. K. (1)prawo do przeliczenia tej emerytury z uwzględnieniem w stażu pracy – jako okresu składkowego - okresu zatrudnienia w (...) w K.od 17.10.1970 r. do 16.01.1971 r., ze skutkiem od dnia 1 stycznia 2013 r. (punkt I. sentencji wyroku).

Jednocześnie sąd uznał, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za wydanie błędnej decyzji przeliczającej należną ubezpieczonej emeryturę o symbolu (...)z uwzględnieniem okresu zatrudnienia w (...) od 17.10.1970 r. do 16.01.1971 r. dopiero począwszy od dnia 1 lipca 2013 r., mimo spełnienia przez ubezpieczoną warunków do przeliczenia wyrównania z tego tytułu począwszy od 1 stycznia 2013 r.

W myśl przepisu art. 118 ust. 1a ustawy emerytalnej, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2009 roku, „w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego”.

W niniejszej sprawie, w której ubezpieczona domagała się od organu rentowego przeliczenia świadczenia emerytalnego o symbolu (...)z uwzględnieniem m.in. okresu zatrudnienia w (...) od 17.10.1970 r. do 16.01.1971 r. począwszy od stycznia 2013 r., a organ rentowy twierdził, że możliwe jest wyłącznie przeliczenie emerytury przy uwzględnieniu tego stażu pracy dopiero od 1 lipca 2013 r., tj. od miesiąca złożenia stosownego jednoznacznego wniosku w tym zakresie, konieczne było przyjęcie przez Sąd, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za „niewyjaśnienie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji”. Jak już bowiem wyjaśniono wyżej, organ rentowy w sposób całkowicie nieuzasadniony uznał, że wniosek o przeliczenie emerytury o symbolu (...)z uwzględnieniem w stażu pracy okresu zatrudnienia w (...) od 17.10.1970 r. do 16.01.1971 r. ubezpieczona złożyła dopiero w lipcu 2013 r.

W takiej sytuacji należało więc uznać, iż opóźnienie w ustaleniu prawa do świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ rentowy ponosi odpowiedzialność, a co za tym idzie - koniecznym stało się orzeczenie jak w punkcie III. sentencji wyroku.

W punkcie II. sentencji wyroku Sąd oddalił odwołanie ubezpieczonej od zaskarżonych w sprawie decyzji w pozostałym zakresie.

Po pierwsze, bezzasadny okazał się wniosek M. K. o doliczenie do jej stażu ubezpieczeniowego okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 17 stycznia 1971 r. do 16 maja 1971 r. Sąd zwrócił uwagę, że o braku możliwości zaliczenia tego okresu do stażu ubezpieczeniowego przyjętego do wyliczenia wysokości należnej ubezpieczonej emerytury rozstrzygnięto w decyzji z dnia 26 marca 2013 r., znak (...). Decyzja tą organ rentowy odmówił ubezpieczonej prawa do uwzględnienia okresów pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, wskazując że stosownie do brzmienia art. 10 ust. 1 ustawy emerytalnej okres takiej pracy uwzględnia się przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy ustalaniu jej wysokości w sytuacji jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe ustalone na ogólnych zasadach, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. Organ rentowy wyjaśnił, że ubezpieczona udowodniła wymagany okres zatrudnienia przy ustalaniu prawa do emerytury stad brak jest podstaw prawnych do doliczenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców. Ubezpieczona nie odwołała się od powyższej decyzji, zatem decyzja ta uprawomocniła się. Obecnie, wobec nie powołania się przez M. K. (1) na jakiekolwiek nowe okoliczności, brak było więc podstaw do jej wzruszenia.

Na marginesie wskazać należy, że rozstrzygnięcie zawarte w decyzji z dnia 26.03.2013r. było prawidłowe. Jak słusznie wskazał organ rentowy, ewentualne okresy pracy w gospodarstwie rolnym rodziców uwzględnia się przy ustalaniu prawa do emerytury wyłącznie w sytuacji, gdy wykazane okresy składkowe i nieskładkowe są krótsze od okresu ubezpieczenia wymaganego do przyznania emerytury.

Bezzasadne okazały się również argumenty ubezpieczonej odnośnie ewentualnych nieprawidłowości w ustalonej wysokości wskaźnika podstawy wymiaru emerytury o symbolu (...).

W pierwszej kolejności należy więc zwrócić uwagę, że przywoływany przez ubezpieczoną wskaźnik w wysokości 104% przyjęty w decyzji z dnia 5.03.2013 r. jest wskaźnikiem waloryzacji, a nie wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru emerytury. Wwpw przyjęty na potrzeby ustalenia podstawy wymiaru należnej ubezpieczonej emerytury został bowiem prawidłowo wyliczony przy przyjęciu przeciętnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, tj. z lat 1972-1974, 1976, 1978-1987, 1991-1994, 1996-1997.

Sąd Okręgowy nie podzielił nadto argumentów ubezpieczonej, iż organ rentowy powinien uwzględnić jej wniosek o przeliczenie świadczenia z uwzględnieniem w podstawie wymiaru emerytury zarobków z 10 najlepszych lat kalendarzowych (pismo z 30.07.2013 r. – k. 32-33 akt sprawy, pismo z 8.10.2013 r. – k. 55).

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 ustawy emerytalnej, podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.

W myśl art. 15 ust 6 cytowanej ustawy na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

W art. 16 wskazano natomiast, że przy ustalaniu kolejnych 10 lat kalendarzowych, o których mowa w art. 15 ust. 1 i 2, przyjmuje się lata kalendarzowe następujące bezpośrednio po sobie, chociażby ubezpieczony w niektórych z tych lat przez okres roku lub w okresie krótszym niż rok nie pozostawał w ubezpieczeniu.

Mając na uwadze powyższe Sąd zwrócił uwagę, że brak jest możliwości ustalenia podstawy wymiaru emerytury przy przyjęciu zarobków z 10 najkorzystniejszych lat, gdyż podstawę wymiaru renty stanowi przeciętna podstawa wymiaru składek z kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę. Nie jest więc na gruncie obowiązujących przepisów dopuszczalne wybieranie z całego okresu ubezpieczenia dziesięciu najlepszych pod względem zarobków lat. Ustawodawca stworzył taką możliwość tylko w sytuacji, gdy wybierze się tych lat aż dwadzieścia, jeśli zaś ubezpieczony chce, aby było to dziesięć lat, muszą być to po pierwsze lata kolejne, po drugie jednak – przypadające nie wcześniej niż w ciągu ostatniego dwudziestolecia.

W powyższej sytuacji nie sposób zatem zarzucić organowi rentowemu, iż dopuścił się błędu ustalając wysokość należnej ubezpieczonemu emerytury na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy emerytalnej - a zatem przy przyjęciu wynagrodzeń z 20 lat kalendarzowych z całego okresu ubezpieczenia - jako wariantu najkorzystniejszego (WWPW 80,15%).

Nie uszło też uwadze Sądu, że M. K. zwracała uwagę, iż do obliczenia podstawy wymiaru jej kapitału początkowego przyjęto wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynoszący 110,24%, a zatem wyższy od tego przyjętego do ustalenia postawy wymiaru emerytury. Zarzut ten, choć zwracał uwagę na prawdziwe okoliczności, nie mógł jednak doprowadzić do zmiany zaskarżonej decyzji.

Trzeba bowiem podkreślić, że inne są zasady ustalania podstawy wymiaru emerytury, a inne ustalania podstawy wymiaru kapitału początkowego. Zgodnie z treścią przepisu artykułu 174 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się wprawdzie na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, jednak okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu od dnia 1 stycznia 1980 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. W ust. 4 tego przepisu wskazano ponadto, że do obliczenia kapitału początkowego dla osoby mającej ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przyjmuje się, na jej wniosek, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty przyjęty w decyzji ustalającej prawo do renty po raz pierwszy lub ponownie ustalającej jej wysokość. W przypadku gdy renta została przyznana przed dniem 15 listopada 1991 r. do ustalenia kapitału początkowego przyjmuje się wskaźnik wysokości podstawy wymiaru ustalony w wyniku rewaloryzacji, chyba że po tej dacie ponownie była ustalana jego wysokość. Organ rentowy mając na uwadze, że na dzień ustalania kapitału początkowego (1.01.1999 r.) ubezpieczona była uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy przyjął więc do obliczenia kapitału wwpw ustalony w decyzji dotyczącej ponownego ustalenia wysokości renty z dnia 16 października 2006 r. jako najkorzystniejszy dla ubezpieczonej.

W tym miejscu wymaga przypomnienia, że stosownie do treści przepisu art. 21 ust. 1 ustawy emertytalnej podstawę wymiaru emerytury dla osoby, która wcześniej miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, stanowi:

1) podstawa wymiaru renty - w wysokości uwzględniającej rewaloryzację oraz wszystkie kolejne waloryzacje przypadające w okresie następującym po ustaleniu prawa do renty, z zastrzeżeniem art. 15 ust. 5, albo

2) podstawa wymiaru ustalona na nowo w myśl art. 15.

W świetle powyższego organ rentowy przyznając ubezpieczonej prawo do wcześniejszej emerytury miał dwie możliwości: mógł przyjąć dotychczasową podstawę wymiaru należnej ubezpieczonej renty (przy wwpw 110,24%), albo ustalić podstawę wymiary emerytury na nowo. Organ rentowy wybrał to drugie rozwiązanie jako wariant korzystniejszy dla ubezpieczonej. Sąd zwrócił przy tym uwagę, że wprawdzie przy ustaleniu podstawy wymiaru emerytury na nowo wwpw wyniósł jedynie 80,15% (a zatem był niższy od dotychczasowego – niemożliwe bowiem było przyjęcie tych samych dochodów jak przy rencie tj. z lat 1980-1984), jednakże ostatecznie, mimo iż wwpw ustalony na potrzeby emerytury okazał się niższy niż dotychczasowy wwpw ustalony na potrzeby świadczenia rentowego, wyliczona na nowo podstawa wymiaru emerytury okazała się wyższa niż podstawa wymiaru renty. Wyliczając podstawę wymiaru emerytury na nowo organ rentowy mógł bowiem zastosować nową kwotę bazową (2059,92 zł). Ustalona na nowo podstawa wymiaru emerytury wyniosła zatem na dzień 1.02.2008 r. 1651,03 zł. Natomiast podstawa wymiaru renty po waloryzacji wynosiłaby w tym dniu jedynie 1595,96 zł.

Prawidłowe było również rozstrzygnięcie organu rentowego zawarte w decyzji z dnia 8 lipca 2013 r. w zakresie przeliczenia należnej ubezpieczonej emerytury o symbolu (...) od dnia 1 stycznia 2013 r. (od miesiąca zgłoszenia wniosku) z uwzględnieniem dodatkowego stażu pracy z tytułu zatrudnienia w (...) sp. z o.o. wyłącznie w okresie od 24.10.2012 r. do 31.12.2012 r. Zgodnie z przepisem art. 113 ustawy emerytalnej ponowne ustalenie wysokości emerytury poprzez doliczenie nieuwzględnionych dotychczas w wymiarze świadczenia okresów składkowych lub nieskładkowych następuje na wniosek zgłoszony nie wcześniej niż po zakończeniu kwartału kalendarzowego, jeżeli emeryt lub rencista pozostaje w ubezpieczeniu, chyba że w kwartale kalendarzowym ustało ubezpieczenie. Skoro więc przeliczenia dokonano na dzień 1 stycznia 2013 r., brak było podstaw do uwzględnienia również okresu przypadającego po tym dniu.

W niniejszej sprawie pod rozwagę Sądu poddano również ocenę prawidłowości wydanych przez organ rentowy decyzji z dnia 19 marca 2013 r. i z dnia 20 maja 2013 r. przyznających ubezpieczonej prawo do emerytury w wieku powszechnym od 16 lutego 2013r. na podstawie art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Decyzje te należało uznać za prawidłowe.

Ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. określa przepis art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet. Ubezpieczeni urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 r. nabywają więc prawo do emerytury w chwili osiągnięcia wieku emerytalnego.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy emerytalnej, emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183. W ust. 2 wskazano, ze wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach. Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach (ust. 3). Przy czym w ust. 4 i 5 wskazano, że tablice trwania życia ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca Prezes Głównego Urzędu Statystycznego. Tablice, o których mowa w ust. 4, są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego.

Z kolei zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy emerytalnej podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175, z zastrzeżeniem art. 185.

W kolejnych ustępach cytowanego przepisu wskazano sposób przeprowadzania waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonych. Mianowicie wskazano, że waloryzację taką przeprowadza się corocznie, od dnia 1 czerwca każdego roku, poczynając od waloryzacji za rok 2000, z uwzględnieniem art. 25a. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan konta nie może ulec obniżeniu (ust. 3.). Waloryzacji podlega kwota składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego na dzień 31 stycznia roku, za który jest przeprowadzana waloryzacja, powiększona o kwoty z tytułu przeprowadzonych waloryzacji (ust. 4). Waloryzacja składek polega na pomnożeniu zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składek przez wskaźnik waloryzacji (ust. 5). Wskaźnik waloryzacji składek jest równy wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do poprzedniego roku powiększonemu o wzrost realny sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do roku poprzedniego, z zastrzeżeniem ust. 9. Wskaźnik waloryzacji składek nie może być niższy niż wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do poprzedniego roku (ust. 6). Wskaźnik wzrostu realnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne, o którym mowa w ust. 6, otrzymuje się poprzez podzielenie wskaźnika wzrostu nominalnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do roku poprzedniego przez wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem ustalony dla analogicznego okresu (ust. 7). Wskaźnik wzrostu nominalnego sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne, o którym mowa w ust. 7, stanowi iloraz sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji i w roku poprzednim (ust. 8). Wskaźnik waloryzacji składek za rok 2000 jest równy wskaźnikowi wzrostu przeciętnego wynagrodzenia za 2000 r. w stosunku do przeciętnego wynagrodzenia za 1999 r. (ust. 9). Wskaźnik waloryzacji składek ustala się z dokładnością do setnych części procentu (ust. 10). Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", do 20. dnia pierwszego miesiąca każdego kwartału, wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem za poprzedni kwartał (ust. 11). Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", do 25. dnia miesiąca poprzedzającego termin waloryzacji, wskaźnik waloryzacji składek za poprzedni rok i kwartał (ust. 12).

Dodatkowe zasady waloryzowania składek wprowadzono również w przepisie art. 25a ustawy emerytalnej W ust. 1 i 2 tego przepisu wskazano bowiem, że przy ustalaniu wysokości emerytury kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią waloryzację, o której mowa w art. 25, jest waloryzowana kwartalnie. W przypadku ustalania wysokości emerytury:

1)w pierwszym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za trzeci kwartał poprzedniego roku;

2)w drugim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za czwarty kwartał poprzedniego roku;

3)w trzecim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za pierwszy kwartał danego roku;

4)w czwartym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za drugi kwartał danego roku.

Waloryzacji kwartalnej podlega kwota składek zewidencjonowanych na ostatni dzień pierwszego miesiąca kwartału, za który przeprowadzana jest waloryzacja, powiększona o kwoty uzyskane w wyniku poprzednich waloryzacji kwartalnych (ust. 3). Waloryzacja kwartalna składek polega na pomnożeniu zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składek przez wskaźnik waloryzacji określony w ust. 5. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan konta nie może ulec obniżeniu (ust. 4).

Z kolei zasady waloryzacji kapitału początkowego zostały określone w przepisie art. 173 ustawy emerytalnej. W ustępach 4 - 5a tego przepisu wskazano, że pierwszej waloryzacji kapitału początkowego dokonuje się od dnia 1 czerwca 2000 r. przez pomnożenie tego kapitału wskaźnikiem wzrostu przeciętnego wynagrodzenia z 1999 r., pomniejszonego o naliczone i potrącone od ubezpieczonego składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, w stosunku do przeciętnego wynagrodzenia za 1998 r. Drugiej waloryzacji przeprowadzanej od dnia 1 czerwca 2001 r. dokonuje się na zasadach określonych w art. 25 ust. 3-5, 9 i 10 oraz w art. 25a. Trzeciej waloryzacji przeprowadzanej od dnia 1 czerwca 2002r. oraz kolejnych dokonuje się na zasadach określonych w art. 25 ust. 3-8 i 10 oraz w art. 25a.

Z powyższych przepisów wynika jednoznacznie, że emerytura dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. jest wypłacana w systemie zdefiniowanej składki oraz kapitału początkowego (dla ubezpieczonych, którzy – tak jak M. K. (1) - pracowali przed dniem 1 stycznia 1999r.), co oznacza, że wysokość świadczenia została uzależniona od sumy składek zaewidencjonowanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego oraz kapitału początkowego. Czynnikami wpływającymi na poziom świadczenia są zatem: kwota należnych (zwaloryzowanych) składek z całego okresu ubezpieczenia, która zależy od wysokości osiąganych zarobków z czasu aktywności zawodowej, długość tego okresu i przerwy w ubezpieczeniu oraz kwota waloryzowanego kapitału początkowego dla ubezpieczonych, którzy pracowali przed dniem 1 stycznia 1999 r. Zwaloryzowane składki i zwaloryzowany kapitał początkowy w momencie przejścia na emeryturę zostają podzielone przez średnie dalsze trwanie życia ustalone wspólnie dla kobiet i mężczyzn, liczone w miesiącach, ogłaszane corocznie do dnia 31 marca przez Prezesa GUS dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego.

W niniejszym postępowaniu ubezpieczona kwestionując decyzję z dnia 20 maja 2013r. wskazała, że nie ma pewności co do prawidłowości dokonanego przez organ rentowy wyliczenia wysokości świadczenia, w tym m.in. nie ma pewności czy organ rentowy uwzględnił przy wyliczeniu tej emerytury wszystkie okresy jej zatrudnienia, w tym w szczególności okres zatrudnienia w (...) od 17.10.1970 r. do 16.01.1971 r. i w (...) sp. z o.o.od 24.10.2012 r. Dodatkowo wskazała, że nie ma pewności czy uwzględniono przy wydawaniu decyzji dotyczących przyznania jej emerytury w wieku powszechnym fakt kontynuowania przez 44 miesiące zatrudnienia po przyznaniu jej prawa do wcześniejszej emerytury. W ocenie Sądu zarzuty ubezpieczonej w tym zakresie okazały się chybione.

Po pierwsze bowiem, trzeba zwrócić uwagę, iż decyzją z dnia 16 maja 2013 r. organ rentowy dokonał ponownego ustalenia kapitału początkowego, doliczając do stażu pracy ubezpieczonej okres jej zatrudnienia w (...) od 17.10.1970 r. do 16.01.1971 r. Kapitał początkowy po ponownym ustaleniu na dzień 01 stycznia 1999 wyniósł 140276,62 zł.

Organ rentowy uwzględnił również – w sposób przewidziany obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa - wszystkie okresy zatrudnienia przypadające po ustaleniu kapitału początkowego, tj. okresy zatrudnienia ubezpieczonej od 1 października 2001 r. do 5 listopada 2001 r. w (...) sp. z o.o., od 8 listopada 2001 r. do 4 lutego 2002 r. w (...)sp.j., od 14 listopada 2001 r. do 1 listopada 2003 r. w (...), od 3 listopada 2003 r. do 31 stycznia 2008 r. i od 4 lutego 2008 r. do 31 maja 2012 r. w (...), od 24 października 2012 r. do stycznia 2013 r. w (...) sp. z o.o.w L. (do miesiąca od którego przyznano świadczenie, tj. do lutego 2013 r.). W tym zakresie, kierując się zasadami dotyczącymi wyliczania emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej, organ rentowy wziął bowiem pod uwagę – jak wynika z udzielonych przez niego dodatkowo wyjaśnień - wszystkie należne i opłacone przez pracodawców składki za wskazane okresy zatrudnienia.

Dodatkowo sąd zbadał, czy wyliczenie dokonane przez organ rentowy w decyzji z 20 maja 2013 r. było zgodne z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, dochodząc do wniosku, iż brak jest podstaw, by uznać, że został w tej mierze popełniony jakikolwiek błąd.

Podstawę obliczenia należnej M. K. emerytury stanowiła bowiem kwota składek na ubezpieczenie emerytalne z uwzględnieniem waloryzacji składki zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury (36946,22 zł) oraz kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego (421229,05 zł). Wyliczona przez organ rentowy emerytura stanowi natomiast równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę (254,10). Wszystkie wzięte przez organ rentowy pod uwagę, a wskazane wyżej wartości i kwoty są w ocenie sądu prawidłowe.

Organ rentowy, opierając się na informacjach zawartych na koncie ubezpieczonej prowadzonym w formie elektronicznej (które to informacje stosownie do brzmienia przepisu art. 34 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych są środkiem dowodowym w postępowaniu administracyjnym i sądowym z zakresu ubezpieczeń społecznych), stwierdził, że ubezpieczona zgromadziła na swoim koncie w 2001 r. składki w łącznej wysokości 429,92 zł, w 2002 r. 2081,38 zł, w 2003 r. – 2027,74 zł, w 2004 r. – 1873,92 zł, w 2005 r. – 1873,92 zł, w 2006 r. – 1873,92 zł, w 2007 r. – 2026,62 zł, w 2008 r. – 2117,00 zł, 2009 r. – 2403,34 zł, w 2010 r. – 2607,78 zł, w 2011 r. – 2319,88 zł, w 2012 r. – 1672,10 zł, w styczniu 2013 r. – 73,20 zł, a jej kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 r. wyniósł 140276,62 zł, a następnie dokonał waloryzacji tak ustalonej wysokości składek i kapitału początkowego na potrzeby ustalenia wysokości emerytury.

Sąd zwrócił przy tym uwagę, że w myśl przytoczonych wyżej przepisów podwyższenie wartości składek zarejestrowanych na koncie oraz wartości kapitału początkowego następuje w rezultacie ich pomnożenia przez wskaźnik waloryzacji, tj. wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem powiększony o wzrost realny sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do roku poprzedniego. Jeżeli przypis będzie niższy niż inflacja, to składki wzrosną o wskaźnik inflacji. Kwartalną metodę waloryzacji - uwzględniając powyższy mechanizm - stosuje się w przypadku osób, którym ustalono prawo do emerytury (art. 25a). Wskaźnik waloryzacji składek (oraz kapitału początkowego) wynikający z ogłoszeń Ministra Pracy i Polityki Społecznej dokonywanych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej polskiej Monitor Polski” wynosił odpowiednio: za 2000 r. - 112,72%, za 2001 r. - 106,68%, za 2002 r. - 101,90%, za 2003 r. - 102,00%, za 2004 r. - 103,63%, za 2005 r. - 105,55%, za 2006 r. - 106,90%, za 2007 r. - 112,85%, za 2008 r. - 116,26%, za 2009 r. - 107,22%, za 2010 r. - 103,98 %, za 2011 r. – 105,18%, za I kwartał 2012 r. – 114,05%, za II kwartał 2012 r. - 101,30 %, za III kwartał 2012 r. 100,00 %, przy czym kapitał początkowy podlegał dodatkowej waloryzacji za rok 1999 r., wskaźnik waloryzacji wyniósł wówczas 115,60%.

Mając na uwadze powyższe uznać należało, że organ rentowy na potrzeby wyliczenia „nowej” emerytury przeprowadził prawidłową waloryzację tak kapitału początkowego ustalonego na dzień 1 stycznia 1999 r., jak również składek. Mianowicie waloryzacja kapitału początkowego została przeprowadzona od 1 czerwca 2000 r. (za rok 1999) wg wskaźnika waloryzacji kapitału początkowego za rok 1999 wynoszącego 115,60% (wyliczonego zgodnie z zapisem art. 173 ust. 4 ustawy emerytalnej). Kolejne waloryzacje kapitału początkowego, tj. za rok 2000 i następne, przeprowadzone zostały wg wskaźników waloryzacji ogłaszanych dla składek na ubezpieczenie. Również waloryzację składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonej organ rentowy przeprowadził wg wskaźników waloryzacji ogłaszanych dla składek na ubezpieczenie. Z przedstawionych przez organ rentowy szczegółowych wyliczenia wynika, że nie popełnił on żadnego błędu przy wyliczaniu wysokości waloryzowanych składek i kapitału początkowego.

Prawidłowe było przy tym również rozstrzygnięcie organu rentowego w zakresie w jakim pomniejszył podstawę wymiaru „nowej” emerytury o sumę kwot pobranych emerytur wynoszącą 81066,93 zł. Rozstrzygnięcie to znajdowało bowiem uzasadnienie w treści nowododanego przepisu art. 25 ust. 1 b ustawy emerytalnej. Do dnia 1 stycznia 2013 r. podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowiła kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175, z zastrzeżeniem art. 185. Ustawą z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2012 r. poz.637), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2013 r. wprowadzono jednak zmiany w treści tego przepisu. Ustęp pierwszy otrzymał od tego dnia brzmienie: "1. Podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185." Po ust. 1 dodano też ustępy 1a-1c w brzmieniu:

"1a. Przy ustalaniu podstawy obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, dla osoby, która miała ustalone prawo do emerytury częściowej na podstawie art. 26b, nie uwzględnia się kwot zwiększeń składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego określonego w art. 173-175, uzyskanych w wyniku waloryzacji kwartalnej, o której mowa w art. 25a, przeprowadzonej w celu obliczenia emerytury częściowej.

1b. Jeżeli ubezpieczony pobrał emeryturę na podstawie przepisów art. 26b, 46, 50, 50a, 50e, 184 lub art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.3)), podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ustaloną zgodnie z ust. 1, pomniejsza się o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne.

1c. Przepis ust. 1b stosuje się również w przypadku, gdy ubezpieczony pobrał emeryturę górniczą, określoną w art. 34 lub w art. 48 i 49, w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 grudnia 2006 r.".

Art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wprowadził zatem nowe zasady obliczenia emerytury dla osób, które miały ustalone prawo do tzw. emerytur wcześniejszych. Od dnia 1 stycznia 2013 r. podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24 stanowi bowiem kwota składek na ubezpieczenie emerytalne z uwzględnieniem waloryzacji składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury oraz zwaloryzowany kapitał początkowy pomniejszone o kwotę stanowiąca sumę wcześniej pobieranych emerytur (w wysokości brutto) przyznanych przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Z uwagi na brak szczegółowych regulacji przejściowych w ustawie z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw w zakresie wprowadzonych nowych zasad pomniejszania emerytur przyznawanych w wieku powszechnym osobom pobierającym wcześniejsze świadczenia , przepis art. 25 ust. 1b objął również tych emerytów, którzy skorzystali z prawa do emerytury wcześniejszej przed dniem 1 stycznia 2013 r.

Mając więc wszystko powyższe na uwadze, orzeczono jak w punkcie II. sentencji.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Katarzyna Szczerbińska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Szczecinie
Osoba, która wytworzyła informację:  Monika Miller-Młyńska
Data wytworzenia informacji: