Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 października 2014 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 października 2014 roku w S.

sprawy z powództwa A. K.

przeciwko Gminie M. S.

o ustalenie

na skutek apelacji wniesionej przez powoda od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 2 października 2013 r., sygn. akt I C 378/13

oddala apelację.

Sygn. akt II Ca 181/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 2 października 2013 r Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie oddalił powództwo A. K. przeciwko Gminie M. S. o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu i odstąpił od obciążania powoda kosztami procesu .

W uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy wskazał , że powód domagał się ustalenia wstąpienia w stosunek najmu lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ulicy (...) , po zmarłej matce G. K. . Sąd ustalił , iż właścicielem spornego lokalu mieszkalnego jest Gmina M. S. , a jego najemcami byli od roku 1973 rodzice powoda – G. K. i J. K. . G. K. zmarła w dniu 5 września 2010 r , natomiast drugiemu najemcy – J. K. najem został wypowiedziany ze skutkiem na dzień 31 grudnia 2011 r z uwagi na fakt niezamieszkiwania w lokalu . Sąd ustalił nadto , iż powód nigdy nie wyprowadził się ze spornego lokalu i zamieszkiwał w nim początkowo z rodzicami , a poźniej tylko z matką . Z ustaleń Sądu wynika również , iż przeciwko powodowi aktualnie toczy się przed Sądem Rejonowym Szczecin P. i Zachód w S. sprawa z powództwa Gminy M. S. o wydanie lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ulicy (...) , sygn. akt I C 1707/12 .

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy doszedł do przekonania , że powództwo nie zasługuje na uwzględnienie . Na uzasadnienie swojego stanowiska Sąd wskazał , że A. K. nie ma interesu prawnego w żądaniu ustalenia , bowiem uprzednio została wytoczona przeciw niemu sprawa z powództwa Gminy M. S. i to w tym postępowaniu powód winien bronić swojego interesu prawnego w drodze zarzutu istnienia stosunku najmu lokalu . Postępowanie o wydanie jest bowiem postępowaniem o dalej idącym skutku , w ramach tego postępowania zostanie przesądzone , czy powód ma prawo do nieruchomości przy ulicy (...) w S. , a jeżeli tak – to jakie prawo i czy wstąpił w stosunek najmu po zmarłej matce G. K. . Tym samym w postępowaniu o wydanie lokalu powód może osiągnąć skuteczną ochronę swoich interesów , co w świetle art. 189 kpc wyklucza posiadanie przez niego interesu prawnego w wytoczeniu powództwa o ustalenia wstąpienia w stosunek najmu . Dlatego Sąd Rejonowy uznał , iż A. K. w wytoczonym uprzednio przeciwko niemu procesie o wydanie nieruchomości może bronić swoich interesów prawnych w drodze zarzutu istnienia stosunku najmu pomiędzy stronami i tym samym ubezskutecznić skierowane przeciw niemu roszczenie windykacyjne. Powyższe przemawiało za oddaleniem powództwa . Na marginesie Sąd Rejonowy wskazał również , iż wytoczone powództwo i tak podlegałoby oddaleniu z uwagi na fakt , iż w chwili śmierci G. K. żył jeszcze drugi ze współnajemców – J. K. , któremu najem został wypowiedziany dopiero później tj. ze skutkiem na dzień 31 grudnia 2011 r . Zgodnie zaś z treścią art. 691 par. 5 kc przepisów paragrafu 1 art. 691 nie stosuje się w razie śmierci jednego ze współnajemców lokalu mieszkalnego . Wobec powyższego zaś Sąd Rejonowy uznał , że o ile powód wykazał , że zamieszkiwał z matką do chwili jej śmierci , to ponieważ w chwili śmierci G. K. żył jeszcze drugi ze współnajemców – J. K. , powództwo podlegałoby oddaleniu również i z tego powodu.

W punkcie 2 sentencji wyroku , powołując się na treść przepisu art.102 kpc Sąd odstąpił od obciążania powoda kosztami procesu uznając , iż za takim rozstrzygnięciem przemawia sytuacja osobista i majątkowa powoda .

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wniósł powód zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu :

-naruszenie prawa materialnego w postaci przepisu art. 189 kpc poprzez uznanie , że w niniejszej sprawie powodowi nie przysługuje interes prawny , podczas gdy jest odwrotnie tzn. powód ma interes prawny w dochodzeniu ustalenia , iż wstąpił w stosunek najmu lokalu przy ulicy (...) w S. po zmarłej G. K. ,

-naruszenie prawa procesowego tj. art. 233 par. 1 kpc poprzez rażącą sprzeczność ustaleń Sądu -w kwestii wprowadzenia się powoda do przedmiotowego lokalu dopiero po śmierci G. K. - z materiałem dowodowym tj. zeznaniami świadków – sąsiadów powoda , którzy zeznali , iż powód zamieszkiwał z matką do chwili jej śmierci .

Powołując się na powyższe powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i ustalenie , że wstąpił w stosunek najmu lokalu przy ulicy (...) położonego w S. , po zmarłej G. K. , a nadto wniósł o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz zwrotu kosztów procesu . Ewentualnie, A. K. wniósł o uchylenie wyroku Sądu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania .

Sąd Okręgowy zważył , co następuje :

Apelacja powoda nie zasługiwała na uwzględnienie .

W pierwszej kolejności wskazać należy , że Sąd Rejonowy procedując w przedmiotowej sprawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne na podstawie całokształtu materiału dowodowego zaoferowanego mu przez strony procesu , dlatego też Sąd Odwoławczy przyjmuje je za własne bez konieczności powielenia . Również ocena prawna dokonana w pisemnym uzasadnieniu spełniającym wymagania art. 328 § 2 kpc nie budzi wątpliwości i zasługuje na pełną aprobatę Sądu Odwoławczego . W sporządzonym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd Rejonowy w sposób wyczerpujący wskazał tok rozumowania , którym kierował się wydając zaskarżone orzeczenie , umożliwiając tym samym kontrolę jego prawidłowości , tak stronom postępowania , jak i obecnie Sądowi II instancji przez pryzmat wszystkich wyartykułowanych w apelacji powoda zarzutów .

Odnosząc się do zarzutów powoda wskazać należy , iż prawidłowo Sąd Rejonowy ustalił , że powód nie posiada interesu prawnego w wytoczeniu powództwa o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu po zmarłej matce G. K. z uwagi na fakt , iż uprzednio Gmina M. S. wytoczyła przeciwko niemu postępowanie o wydanie spornego lokalu mieszkalnego i to w tym postępowaniu powód winien uzyskać ochronę prawną . Posiadanie interesu prawnego stanowi materialnoprawną przesłankę powództwa o ustalenie opartego o treść art. 189 kpc i jest rozumiany jako obiektywnie istniejąca potrzeba prawna wynikająca z określonej sytuacji prawnej w przypadku , gdy powstała sytuacja grożąca naruszeniem prawa przysługującego uprawnionemu , bądź też powstała wątpliwość co do istnienia tego prawa .W efekcie , na skutek wydania orzeczenia ustalającego zostanie zapewniona ochrona prawnie chronionych interesów powoda , prowadząca do definitywnego zakończenia istniejącego sporu ,bądź też zapobiegająca powstaniu takiego sporu w przyszłości / wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4.10.2001 r , I CKN 425/00 /. Sąd Najwyższy stoi również na stanowisku , iż brak jest interesu prawnego po stronie powodowej w wytoczeniu powództwa o ustalenie prawa najmu w sytuacji , gdy uprzednio wytoczona została przeciwko niej sprawa o eksmisję . Postępowanie o wydanie nieruchomości jest bowiem postępowaniem o dalej idącym skutku i to w tym postępowaniu strona powodowa może osiągnąć skuteczną ochronę interesów poprzez podniesienie zarzutu , że przysługuje jej względem uprawnionego prawo do rzeczy wynikające ze stosunku najmu / wyrok Sądu Najwyższego z 13.10.2005 r , I CK 217/05 , postanowienie SN z 7.12.2005 r , V CK 277/05/.

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy wskazać należy , iż Sąd Rejonowy słusznie uznał , iż powód nie posiada interesu prawnego w wytoczeniu powództwa o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu lokalu po zmarłej matce , bowiem A. K. w uprzednio wytoczonym przeciwko niemu procesie o wydanie spornego lokalu może bronić swojego interesu prawnego w drodze zarzutu istnienia stosunku najmu pomiędzy stronami , a tym samym ubezskutecznić skierowane przeciw niemu powództwo windykacyjne.

Bezzasadny okazał się również drugi z zarzutów apelacji odnoszący się do naruszenia przez Sąd I Instancji art. 233 par.1 kpc poprzez rażącą sprzeczność ustaleń Sądu z materiałem dowodowym , a polegający na przyjęciu , że powód wprowadził się do spornego lokalu dopiero po śmierci matki G. K. . Wbrew stanowisku skarżącego ustalenia Sądu Rejonowego są zgoła odmienne , co wynika wprost z pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku . Sąd I Instancji przyjął bowiem , że powód wykazał , że zamieszkiwał z matką do jej śmierci , co wynika z zeznań świadków – sąsiadów powoda / vide strona 5 uzasadnienia / . Sąd jednakże na marginesie wskazał , że powództwo podległoby oddaleniu również i z tego powodu , że chwili śmierci matki powoda G. K. żył jeszcze drugi ze współnajemców J. K. , któremu najem został wypowiedziany dopiero po jej śmierci . Zgodnie zaś z treścią art. 691 par.5 kc przepisów art . 691 par.1 i 2 kc nie stosuje się w razie śmierci jednego ze współnajemców lokalu mieszkalnego . Oznacza to , że w świetle przepisu art. 691 par.5 kc powód nie mógł wstąpić w stosunek najmu po zmarłej matce , bowiem w chwili jej śmierci żył jeszcze drugi współnajemców , jego ojciec J. K. .

Mając na uwadze powyższe , nie znajdując podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku , uznając jednocześnie zarzuty powoda zawarte w wywiedzionej apelacji za w całości chybione , Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 kpc orzekł jak w sentencji wyroku .